Þjóðviljinn - 23.08.1952, Qupperneq 1

Laugardagur 23. ágúst 1952 — 17. árgangur — 188. tölublað
iíiokkunnn!
Fclagar! Gætlð þess að glata)
ekli! flokksrétttndum vegrul
vansklla. Greiðið því flokkíH
gjöldln skilvíslega í byrjuq
hvers mánaðar. Skrifstofan e*
opln daglega kL 10—12 f. h. og
1—7 e. h. Stjómin,
Gltesileg framtíðarsgn
Þessi mynd er úr bandaríska tímaritinu Colliers og sýnir fram-
hlið rússnesks blaðsöfuturns eftir að Bandaríkin hafa iagt Sovét-
ríkin undir sig' í væntanlegu og langþreyðu stríði. I»á verða
bandarísk tímarit prentuð á rússnesku, því jafnvel sigruð þjóð
verður að fá menningu. Svona lita þau út á rússnesku, að ofan
í'rá vinstri: News Week, Time, Life, Colliers og Pitcure Post.
Glæsiieg framtíðarsýn!!
JYif taldar líhur á stórrerh-
föllutn í ttretlandi í hawst
Samkomulagsumíeitanir fara út um þúfur
Líkur eru nú taldar á því, að í haust muni koma til víð-
tækra verkfalla í Bretlandi. Mörg stærstu verkalýðsfélögin hafa
sagt upp samningum og krafizt verulegrar kauphækkunar, en
atvinnurekendur hafa hingað til vlsað þeim öllum á bug.
Olíuhringar hafa 800 millj. kr. ólög-
mætan hagnað af olíusölu til Evrópu
Fimm stœrstu oliuhringar Bandarikjanna
bendlaSir v/ð máliS, málshöfSun fyrirskipuS
Bandaríkjastjórn hefur ákveðið að höfða mál gegn 5
bandarískum olíufélögum, sem selt hafa olíu til Evrópu-
landa á marsjallsstyrk, á mun hærra verði en leyfilegt
var. Hefur verið reiknað út að félögin hafi á þennan hátt
haft ólögmætan hagnað sem nemur 50 milljónum doll-
ara eða um 800 milljónum íslenzkra króna.
Félög þessi eru öll meðal
stærstu auðhringa Bandaríkj-
anna, það eru Standard Oil of
New Jersey, Standard Oil of
California, Socony Vacuum,
Gulf Oil og Texas Oil.
Mál þetta hefur verið nokkuð
lengi á döfinni. Félögin hafa
haft þann sið að selja olíuna
sem þau fá í Austurlöndum á
sama verði og þá olíu sem
unnin er við botn Mexíkóflóa.
Olían í Austurlöndum er hins
vegar mun ódýrari í fram-
leiðsllu, meðal annars vegna
ódýrara vinnuafls, og því var
ætlazt til að kaupendur hennar
Mál verkalýðs-
leiðtoga tekið upp
Mál níu grískra verkalýðs-
leiðtoga, sem dæmdir voru til
dauða í Aþeiiu fyrir f jórum ár-
um fyrir þátttöku í borgara-
styrjöldinni, verður nú tekið
fyrir aftur. Dómunum hefur
ekki verið fullnægt vegna mót-
mæla sem borizt hafa hvar-
vetna úr heiminum.
í Evrópu fengju hana lægra
verði en þá bandarísku.
Undirnefnd öldungadeildar
Bandaríkjaþings hefur haft mál
þetta til meðferðar undanfarið
og samið skýrslu um rann-
sóknir sínar. Lá hún fyrir þeg-
ar í júní, en Truman forseti
leyfði fyrst birtingu á skýrsl-
unni í fyrradag.
Auk þessara fimm banda-
rifi'ku hringa eru brezku og
hollenzku olíufélögin, Ensk-ír-
anska olíufélagið og Shell flækt
í málið.
Egypzka stjórnin nú taiin vilja
semja við Breta
Sendiherrar Breta og Bandaríkjamanna
ræða við Maher um varnarbandalag
TUkynnt hefur veriö 1 Kaíró, að viöræöur brezka og
bandaríska sendiherrans í Egyptalandi við Aly Maher
forsætisráöherra hafi snúizt um þátttöku Egypta í
.,varnarbandalaginu“ sem stofna á viö botn Miðjaröar-
hafs. Naguib hefur lýst yfir aö Egyptaland muni fúst áö
taka viö erlendri hernaöarhjálp ef á þaö yröi ráðist.
Viðræð.ur Mahers og sendi-
herranna eru þó taldar á byrj-
unarstigi og enn allt óákveðið
um hernaðarsamvinnu Egypta
og Vesturveldanna. Það virðist
þó augljóst eftir þeim fréttum
sem borizt hafa upp 'á síð-
kastið, að hinir nýju ráðamenn
Egyptalands hyggja á samn-
Fulltrúar verkamanna í
skipa- og vélsmíði og skyldum
iðngreinum í Englanai hafa að
undanförnu rætt við atvinnu-
rekendur um kauphækkunar-
kröfu þeirra. Þeim viðræðum
lauk í gær án þess að nokkurt
samkomulag hefði náðst.
Á sambandsþingi sínu höfðu
verkarnenn ákveðið að halda
fram kröfum sínum til streitu
og leggja í verkfall ef atvinnu- °s
rekendur héldu áfram að þver-
skallast við þeim. Fulltrúar
verkaipanna munu koma saman
á fund 10. september til að
ræða framkvæmd verkfalls.
Fréttaritari
handtekimi í
Egyptalandi
Roger Vaillant, fréttaritari
L’Humanité, höfuðmálgagns
franska kommúnistaflokksins
og kvöldblaðsins Ce Soir í Par-
ís, var í gær handtekinn al'
egypzkri lögreglu I smábæ ein-
uni við Nílarósa.
Hann var fluttur í fangelsi
í Kairó. I tilkynningu sem gefin
var út um handtökuna var
sagt, að Vaillant hefði verið
á ólögmætum fundi með komm
únistum: tveim lagaprófessorum
stúdentum og landbúna'ðarverka
mönnum. Þeir voru allir hand-
teknir. Vaillant var rekinn
úr Egyptalandi 1947- Hann
kom þangað aftur skömmu eft-
jr uppreisn Naguibs í sumar.
Ejarni Ben. fyrirskipar „rannsókn
út af frásögninni um atburðinn á Hótel Borg!
Bjarni Ben. hefur falið sakadómaranum í Reykjavík rann-
sókn á fregn Þjóðviljans 19. þ. m. um atburðiijii á Hótel Borg
var Guðmundur Vigfússon, sem haft hefur umsjón með
útgáfu blaðsins í sumar í fjarveru ritstjóranna beggja, kallaður
fyrir Valdimar Stefánsson sakadómara í gærmorgun og þess
farið á leit að hann gæfi ’upp heimildarmann blaðsins að
fregninni.
Að sjálfsögðu neitaði Guð-
mundur að skýra frá naíni
heimildarmannsins enda gef-
ur það auga leið til hvers
það leiddi ef leppstjórninni
og embættismönnum hennar
væru gefnir upp hvenær
sern þeir óskuðu þeir Is-
lendingar sem verða. sjónar-
vottar að misfellum í fram-
komu hernámsliðsins og
skýrá síðan frá staðreynd-
um. Hér á landi er t.d. fjöl-
mennur hópur manna upp á
lierliðið kominn með atvinnu
sína auk þess sem öll fram-
koma ísíenzkra stjórnar-
valda einkennist af skrið-
dýrshætti og þ.jónkun við
liið erlenda ofbeldislið. Ættu
blöðin að gefa upp heimild-
armenn sína að atferli her-
námsliðsins hverju sinni
yrði það því til þess eins
að fáir tækju þá áhættu á
sig að skýra frá einstökum
dæmum um framkomu þess.
ðlun og algert einsdæmi að
til slíks sé ætllazt af opin-
berum stjórnarvöldum í
hernumdu landi.
ENGIN RANNSÓKN Á
KEFLAVlKURFLUGVELLI
Það sýnir líka glöggt hver
alvaran er með rannsóknar-
fyrirskipun Bjarna Ben. að
engin rannsókn hefur verið
fyrirs'kipuð á ástandinu á
Keflavíkurflugvelli svo kunnugt
sé, þar sem fullvíst má telja
að uppsprettu eiturlyfjanna sé
að finna. Eða dettur nokkrum
í hug að eiturlyf janotkunin
sem sífellt færist í aukana í
Bandaríkjunum og er orðin þar
stórkostlegt þjóðfélagsvanda-
mál, fylgi ekki bandarískum
her hvert sem hann leggur leið
sína, og þá einnig til Islands?
Það er vissulega engin til-
viljun að notfkun eiturlyfja fær-
ist hór ískyggilega í vöxt og
einmitt með komu hernámsliðs
frá landi þar sem eiturlyfja-
notkun er meiri en í nokkru
öðru ríkl veraldar og leynileg
sala eiturlyfja rekin í svo stór-
um stíl að segja má að stjórn-
arvöldin fái ekki við neitt
ráðið.
Og að fyrirskipa rannsó'kn á
einu tilteknu atviki um af-
leiðingar þessa hér á landi er
vitanlega alveg út í bláinn.
Það sem þarf að gera er að
fyrirskipa ýtarlega og sam-
vizkusamlega allsherjarrann-
sókn í höfuðstöðvum her-
námsliðsins og gera ráðstafanir
til að liindra frekari útbreiðslu
þessa ófögnuðs.
HVAÐ LÍÐUR ÚTBURÐAR-
MÁLINU ?
En úr því að Bjarni Ben. er
farinn á flot með ,,rannsókn“,
sem ætlað er að klekkja á Is-
lendingum eða hvítþvo hina
bandarísku vini hans, væri ekki
úr vegi að þessi æðsti maður
íslenzkrar réttargæzlu skýrði
frá því hver niðurstaðan varð
af „rannsókninni" á útburði
fóstursins sem fannst á sínum
tíma vafið innan í dagblað við
hermannaskála suður á Kefla-
víkurflugvelli.
inga við Breta og er talið senni
legt, að þeir leyfi Bretum her-
setu áfram í Súez gegn aukinni
hernaðar- og efnahagsaðstoð.
Ódæðisverk
framið á Skáni
Hræðilegt ódæðisverk var
framið á Skáni í Svíþjóð í gær.
Maður nokkur myrti níu manns
og hefur slíkt fjöldamorð ekki
komið fyrir í Sviþjóð í heila
öld- Morðinginn var ekki fund-
inn í gærkvöld, en hans var
leitað af miklum fjölda lög-
reglumanna og voru allir veg-
ir frá morðstaðnum lokaðir.
Aðstoð við
síldarútveginn
Gefin hafa verið út bráða-
birgðalög um ráðstafanir til
aðstoðar síldarútvegsmönn-
um vegna aflabrestsins á
síldveiðunum í sumar, Sam-
kvæmt þeim er stjórn hluta-
tryg'gi ii gasjóðs heimilt að
nota stofnfé síldveiðideildar
sjóðsins sem er rúmlega 2,2
millj. kr. Ennfremur er rík-
isstjórninni veitt heimild til
að ábyrgjast 4 millj. kr. lán,
er síldveiðideiklin tekur hjá
þorskveiðideild sjóðsins. Tog
arar, sem verið hafa á síld í
sumar skulu njóta sömu
bóta og bátar.
Þessar ráðstaíunir eiga að
gera útvegsmönnum 1'ært að
greiða síldveiðisjómftnnum
kauptrygg'ing'u þeirra, en
fæstir bátanna hafa í sumar
fiskað fyrir tryggingu.