Þjóðviljinn - 18.11.1952, Blaðsíða 3

Þriðjudagnr 18. nóveraber 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Á aðall'undi Bandalags kvenna í Iíeykjavík dagana 3.—5.
nóvember 1952, voru eítirfarandi ályktanir gerðar:
A ÍÞRÓTTIR
/UTSTJÚRl FHlMANN IIELGASON
Vetranþróltini-
ar að byrja
Á norðurhvcli jarðar eru
vetraríþróttiinar farnar að
taka mest af rúmi íþrótta-
fréttanna.
Þjálfunin er rædd og skipu-
lögo. ,, Aílir beztu svigmenn
vorir h'afa nú ákveðið að æfa
skíðagöngur því á þann hátt fá
þeir aukinn styrk og leikni í
sérgrein sinni, og ná þar meiri
áraagri", eins og eitt blaðið
segir. Keppnisferðir eru að
byrja, t. d. li.afa Svíar farið
til Þýzkalands til keppni í ís-
hokkey. Voru það raunar tvö
fólög sem fóru og lauk með
sigri Svía 6:2 (0:0 — 1:1 —
5:1), og á föstudaginn var
kepptu Svíar og Norðmenn í
íshokkey á Jordal Amfi í Oslo.
Sumir af skíðaköppum Noregs
hafa ákveðið keppnis- og þjálf-
unarför til Bandaríkjanna. Má
þar nefna Hans ’ Bjönistad,
Stein Eriksen, Ame Hoel oe
Simon Sláttvig. Þrír þeir síð-
astnefndu komu sem kunnugt.
er mjög við sögu síðustu
Vetrar- Ol.VTnpíulei'ka.
Lítið heyrist hvað hér er að
gerast í undirbúningi veriar-
íþróttanaa, en gera má ráð
fyrir að göngumenn vorir séu
fyrir nokkru byrjaðir.
Sjálfsagt mun það ekki þyk.ia
eðlilegt að skautamenn séu
famir að hreyfa sig þar sem
ís hefur naumast fest á vatni
enn. Spurningiu er, hvort ís
er tláuðsynlegur til undirbún-
ings skautahlaupi. En því verð-
ur reynt að svara síðar.
Á að heita
Heikki
ÍJeir sem fylgzt hafa með nor-
rænni skíðakeppni vita hve
finnski skíðakappinn Heikki Hasu
hefur oft átt i harðri .keppn.i yið.
heztu menn Noregs i tvíkeppni;
göngu og stöicki, bri "oftðSt orðið
að láta sér nægja annað sæti.
Einn af aðalkeppinautum hans í
Noregi hefur verið Simon Sláttvig
sem í fyrra vann gull á ÓL, en
Heilcki fékk silfur. Þótt Sláttvig
skiiji ekki finnsku og Heikki
skilji ekki norsku hefur bundizt
djup vinátta milii þessara keppi-
nauta. En til þess að votta
Heikki vináttu sina án orða hef-
ur Siáttvig ákvcðið að láta ný-
fædda soninn sinn heita Heikki.
I>annig geta íþróttirnar með fé-
iagslegum áhrifum ijyggt brýr
þótt orðin vanti til að tjá hug
sinn alian.
Svíþjóð heíur leikið 312
landsleiki — Lék 13 í ár
og vann 9 aí þeim
Sænska landsliðið í knattspyrnu
hefur leikið 13 leiki í ár. Af
þeim hafa þeir unnið 9 gei’t 2
jáfntefli og tapað tveim. Mark-
staðan er 31:18. Er þetta góð
fra.mmistaða þegar þess er gætt
lika að 10 leikjanna eru lciknir
utan Sviþjóðar.
Síðasti leikur þeirra var við
Italíu (1:1). Var það sjötti leikur
landanna og hefur Svíþjóð unnið
tvo. Italía einn (1912) en þrír
hafa verið jafntefli. Frá byrjun
hefur Svíþjóð leikið 312 lands-
leiki unnið 159 gert 46 jafntef’i
on tapað 107 leikjum. Sviar hafa
sett 871 mark en fengið 59(5.
Auglýsið í
ÞióSvilianum
HasidlmaÉl”
leiksisiétið
Orslit í leikjum á Hand-
knattleiksmóti Reykjavíkur á
sunriudagskvöldið urðu þessi:
Fram vann Þ'.’ótt 13:6. ÍR
vann Víking 5:2. Valur vann
Armann 14:11.
I kvöld keppa Fram og Vai-
ur, Ánnann og IR, KR og Vík-
ingur.
fíeíui bæti EvrópumetB
þrisvar á emurn 09 háif-
usu mánuði
Tékkinn Jirij Skobla hefur
unnið það afrek að setja þrisv-
ar Evrópumet í kúluvarpi á
hálfum öðrum mánuði. Skobla
þessi er þó ekki nema 20 ára
gamall.
Fyrsta metið setti hann 28.
ágúst í Gottwaldow og kastaði
17,05 m, 20. sept. kastaði hanci
17,09 á móti í St. Boleslav og
síðast 12. okt. og þá í Prag
kastaði hann 17,12 m.
Fimmtudaginn í síðustu viku
sáu vegfarendur á götu í Man-
hattan í New York að maður
steyptist út um glugga á tólftu
hæð á sambýlishúsi við götuna.
Þegar að var komið lá hann lið-
ið iík á gangstéttinni. Hinn fram-
liðni reyndist vera Abraham H.
Feller, lögfræðilegur ráðunautur
Sameinuðu þjóðanna. Lögregla
New York skýrði svo frá, áð
hann hefði slitið sig úr örmum
konu sinnar og fleygt sér út um
glugga á íbúð þeirra.
•
^jálfsmorð Fellers hefur vakið
8-^ mikil blaðaskiif... Hann var
hægri hönd Trygve' fLié,' 'Tiðaflvit«
ara SÞ, í lögfræðilegum efnum,
og hafði upp á síðkastið lagt nótt
við dag að fjalla um mái banda-
rískra starfsnianna SÞ, sem kom-
izt höfðu í kast við undirnefnd
öldungadeildar Bandaríkjaþings,
sem hefur tekið sér fyrir hendur
að rannsaka ,þjóðhol!ustu‘ Banda-
ríkjamanna, sem vinna fyrir SÞ.
1 embættiseið sinum skuldbinda
starfsmenn SÞ sig til að sýna
engu einstöku ríki framar holl-
ustu heldur einungis alþjóðasam-
tökunum og Trygve Lie og áðrir
stjórnendur SÞ hefðu því getað
neitað að láta hina bandarísku
þingnefnd yfirheyra starfsfólk
sitt. Þeir tóku hinsvegar það ráð
að heiðra skáikinn. Starfsfóik,
sem neitaði að svara eftirgrennsl-
unum öldungardei’darmannanna
um stjórnmá’askoðanir þess fyrr
og nú. var meira að segja látið
hætta störfum en halda fullum
lautium fyrst um sinn. Lie aðal-
ritari vaidi þennan kost að ráði
Fellers. ,
o
Oldungadeildarmennirnir voru
ekki á því að sætta sig við
s’íkt hálfkák. Ógnin sem Banda-
ríkjamönnum stendur af þeim
arftökum rannsóknarréttarins sem
nefnast óameriskar nefndir, staf-
ar af því að hver sá Bandaríkja-
maður, sem einhverntíma hefur
aðhyllzt róttækar skoðanir eða
bara nmgengizt menn sem oin-
hverntíma hafa aðhyllzt róttækar
skoðanir, á vísan atvinnumiSsi og
ja.fnvel fangelsi ef óamerisku
nefndunum býður svo við að
Iiorfa. Ef menn játa að hafa cin-
hverntíma verið vinstrisinnáðir í
st.jórnmálaskoðunum er ættazt til
að þeir nefni alia skoðanabræður,
sem þeir vissu sig eiga. Sé því
ncitað ertv þeir „ósamvinnuþýð
I.
Dm áfengismál.
1. Fimdurinn lítur svo á, að
frumvarp það til áfengislaga,
sem nú liggur fyrir Alþingi,
muni auka áfengisnautn í land-
inu, ef að lögum yrii, einkum
meðal æskufólks. Þess vegna
mótmælir fundurinn eindregið:
a. Bruggpm og sölu áfengs
öls í landinu.
h. Fjölgun útsölustaða Á-
fengisverzlunarinnar og öllum
vínveitingaleyfiun, hvort held-
ur er til veitingaliúsa eða fé-
lagssamtaka. Tekið sq vínveit-
ingaieyfið af Hótel Borg.
Hins vegar telur fundurinn
til 'bóta í frumvarpinu 12. gr.
c og 13. og 14. gi'. 4. kafla, enn-
fi’emur 6. kafia allan.
Fundurinn leggur til, að á-
fengislögin verði öll endurskoð-
uð að nýju, og skipuð til þess
ný nefnd, sem ekki færri en
2 konur eigi sæti í.
2. Fundurinn lýsir ánægju
sinni yfir ákvörðtm bæjarstjóm
ar Reykjavíkur að starfrækja
hjálparstöð fyrir drykkjusjúkl-
inga.
3. Fundurinn stýður eindreg-
ið framkoniið frumvarp á Al-
vitni“ og atvinnurekandi, sem
ekki rekur slíka menn úr vinnu
þegar i stað, fær sjálfur óamer-
ísku nefndina á hælana. Neiti
vitnin að svara er jafnvel hægt
að fá þau dæmd í margra ára
fangelsi fyrir „óvirðingu við
Bandaríkjaþing" eða „meinsæri".
• *
Mannsóknirnar á „óamerískri
' starfsemi" eru áhrifaríkustu
skoðanakúgunartæki bandaríska
afturhaidsins. Þær fengu laga-
stimpil þegar Truman forseti fyr-
irskipaði að rannsaka skyldi
„þjQðhollustu" allra bandariskra
.r'kisstaxfamqjrna og reka þá frá
störfum sem reyndust liafa verið
í nokkrum tugum róttækra fé-
lagssamtaka sem Truman lét
dómsmálaráðherra sinn lýsa und-
irróðurssamtök án nokkurrar
rannsóknar eða dómsúrskurðar.
Siðan 1947, er Truman gaf út til-
skipun sína, hefur skoðanakúgun-
arherferðin breiðzt út svo að nú
tekur hún tii allra sviða banda-
rísks þjóð’ífs. Embættismönnum,
kvikmynda’eikurum, vcrkamönn-
um, prófessorum, barnakennurum,
þvottakonum og' fólki úr mergð
annarra starfsgreina hefur verið
vikið frá störfum fyrir að hafa
lesið róttæk blöð, gefið í kosn-
ingasjóð kommúnista, barizt gegn
kynþáttakúgun, safnað fé fyrir
spánska lýðræðissinna í borgara-
styrjöldinni eða átt grammófón-
plötur eftir Paul Robeson.
•
McCarran, Ferguson. og aðr-
ir í undirnefndinni, sem
sett var á SÞ, voru ekki á þvi
að iáta starfsmenn SÞ sleppa bet-
ur en áðra. Fel'er og Lie höfðu
reynt að sig’a milli skers og báru
og fyrir það varð þeim að hefn-
ast. Feller hafði verið einn af
fremstu mönnum í því að lcoma
því í kring að stimpill SÞ yrði
settur á stríð Bandarikjastjórnar
í Kóreu en slikt nægði honum
ekki til réttlætingar. Hann hafði
á háskó’aáium sinum verið stun-
tíma Alger Hiss, einum þeirra,
sem óameríska nefndin hefur
fengið dæmda í fangelsi á mein-
særisákæru. Þetta var nii rifjað
upp og Feller stefnt fyrir öldunga
deildarmennina. Hann greip til
sama ráðs og títt var meðal
manna á liðnum öldum, er þeir
urðu þess varir að rannsóknar-
réttur kirkjunnar haíði fengið
augastað á þeim, svipti sig lífi.
þingi sem þau flytja frú Krist-
ín Sigurðardóttir og Gunnar
Thoroddsen, borgarstjóri, um
að ríkið komi á fót drykkju-
mannahæli, og skoi’ar á Al-
þingi og ríkisstjórn að flýta
því máli svo sem unnt er.
4. Fundui’inn skorar á bæj-
arstjórn Reykjavíkur og hafn-
arstjórn að framkvæma tillög-
ur lögreglustjórans í R.eykja-
vík um lokun hafnariunar. Tel-
ur fundurinn það brýna nauð-
syn.
5. Fundui’inn styður eindreg-
ið þingsályktunartillögu þeirra
Rannveigar Þorsteinsdóttur og
Gísla Guðmundssonar, um tak-
markanir vai’ðandi samskipti
varnarliðsmanna og íslendinga.
II.
Um tryggingamál.
1. Fundurinn lýsir jTir því,
að liann er andvígur breyting-
um þeim, sem gerðar voru á
tryggingalöggjöfinni á sínum
tíma, um það að allar mæður
skuli missa rétt til greiðslu
bamsmeðlags 3 árum eftir áð
þær giftast aftur, svo og um
það að lækka rétt til fæðingar-
styrks, eins og þar var gex-t,
Sie, sem hafði sagt af sér áð-
a'ritarastarfi fyrir SÞ noklu u
eftir að öldungadeildarnefndin tók
að ónáða 'stofnunina, fékk ' ekki
orða bundizt. þegar vinur ^ hans
og samstarfsmaður var h;;akinn í
dauðann. Hann lýsti banasök á
hendur öldungadeildarmönnum én
þeir glúpnuðu ckki hið minnsta.
WÍU Smith, sem náði öidunga-
deildarsæti í North Carolina af
hinum frjá'slynda Frank Graham
með því að saka hann um þá ó-
svinnu að vilja jafnrétti svertingja
við hvíta menn, lýsti yfir að cf
SÞ högruðu sér ekki í einu og öllu
eftir viija nefnda.rinnar ætti að
gera alþjóðasamtökin ræk af
þandariskri^^rund.^Þessu er ég
hundrað prósent sámmála," sagði
Pat McCarran, formaður dóms-
málanefndar öldungadeildarinn-
ar, fulltrúi spilavítiseigendanna i
Nevada og höfundur nýju, banda-
risku innflytjendalaganna, sem
eru miðuð við það að toi"velda
þeldökku fólki, gyðingum og Suð-
ur-Evrópumönnum að gerast
bandariskir ríkisborgarar.
•
/ft braham Feller er ekki fyrsti
“ Bandaríkjamaðm-inn, sem ó-
amerísku nefndirnar hrckja í
dauðann. Harry White, einn af
embættismönnum Rooseveltstjórn-
arinnar, fékk hjartaslag eítir að
óameríska nefnd fulltrúadeildar-
innar hafði yfirheyrt hann þrátt
fyrir læknisvottorð um að hann
þyldi ekki slíka áreynslu. Laur-
ence Duggan, fyrrv. starfsmað-
ur í utanríkisráðuneytinu, f'.eygði
sér út um glugga í New York,
eftir áð óameriska nefndin hafði
lagt hann í einelti. Þegar Karl
Mundt, núverandi öldunggdeildar-
maður frá South Dakota, var
spurður hverjir næst yrðu kallaðtr
fyrir nefndina, sagði hann hlæj-
andi við blaðamennina, sem
spurðu hann, að þeir slcyldu fylgj-
ast með því hverjir fleygðu sér
út um glugga. En mesta athygli
á undan sjálfsmorði Fellers,
vakti þa.ð er bókmenntafræðing-
Urinn F. O. Matthiessen, prófessor
við Harvardháskóla, fjeygði sér
út um glugga í Boston.
M. T. Ó.
(Aths. í fyrri fréttum Þjóðvilj-
ans af sjálfsmorði Abrahams
Fellers hefur hann verið nefnd-
ur Keller. Stafar það frá mis-
heyrðum exlendum útvarps-
ITéttum).
| Aíöndumm j Banastökk Abrahams Fellers
og skorar á Alþingi að fella
niður 7. og 10. gi'. laga nr.
51/1951, sem eru um þetta
efni.
2. Fundurinn skorar á AI-
þingi það, sem nú situr, að
samþykkja framkomið fmm-
varp til laga um mæðralaun.
3. Fundurinn lítur svo á.
áð óréttlátt sé, að hjón iiafi
hvort um sig lægri ellilífevri
en þegar einstaklingar eiga í
hlut. Sérstaklega teiur fundrn-
inn þetta óréttlátt, þegar
annað eða bæði hjónanna.
dveija á sjúkrahúsi eða elii-
heimili.
4. I 23. gr. laga nr. 51/1951
er svo ákveðið, að Trygginga-
stofnun ríkisins geri fyrir lok
ársins 1951 athugun á vinnu-
getu öryrkja og tillögur um
ráðstafanir til þess að starfs-
kraftar slíkra öryrkja geti kom
ið þeim sjálfum og þjóðfélag-
inu að sem mestum notum.
Vekur fundurinn atrygli á
þessu ákvæði og væntir þess,
að árangur þeirra athugana og
tillagna, scni þar er gert ráð
fyrir, komi sem fyrst í ljós.
5. Fundurinn lítur svo á, að
ranglátt sé, a5 giftar konur,
sem vinna á heimilum sínum,
njóti ekki sama réttar til
sjúkrabóta og aðrir þjóðfélags-
þegnar, sem vinnu stunda.
III.
Um skattamál.
1. Fundurinn telur brýna
nauðsyn á, að miiliþinganefnd
í skattamálum, skili áliti og
tillögum sínum á meðan þetta
Alþingi situr. Jafnframt beinir
fundurinn eindregið þeirri ósk
til ríkisstjórnarinnar, að hún
skipi nú þegar tvær konur til
viðbótar í nefndina, aðra frá
Kvenfélagasambandi íslánds og
liina frá Kvenréttindafélagi Is-
lands.
2. Fundurinn leyfir sér og
að benda á tillögur 8. lands-
fundar Kvenréttindafélags ís-
lands, varðandi skatta og út-
svarsmál, og væntir þess, að
þær yerði teknar til gaumgæfi-
legrar athugunar af milliþánga-
nefndinni í skattamálpm.
3. Fari svo, að endurskoðun
skattalaganna veroi ekki lokið,
áður en núverandi Alþingi
verður slitið, skorar fundurinn
á Alþingi að samþykkja frum-
varp um sérsköttun giftra
kvenna fiutt af Gylfa Þ. Gísla-
syni og Kristínu L. Sigurðar-
dóttur. Jafnframt skorar fund-
urinn á Alþingi og ríkisstjórn
að breyta nú þegar á þessu Al-
þingi ákvæði skattalaganna lun
persónufrádi’átt., þannig, að
persónufrádi’átturinn sé ákve'ð-
inn svo hár, að raunverulegur
framfærslukostnaður verði
skattfrjáis.
VII.
Um dýrti'ðarmál.
1. Fundurinn skorar á Al-
þingi og ríkisstjórn að gera nú
þegar raunhæfar ráðstafanir
til að létta dýrtíð þeirri af al-
menningi, sem orðin er óbæri-
leg. Vill fundurinn benda á
eftirfarandi:
a,. Að afnema beri söluskatt
með öllu.
b. Að Aiþingi lögbjóði að
greidd sé full framfærsluvísi-
tala á allt lcaupgjald mánaðar-
lega.
c. Að grundvöllur vísitöhmn-
ar verði endurskoðaður og leið-
réttur með öflun nýrra búreikn
inga allra stétta.
2. Fundurimi skorar Ú Al-
þingi og ríkisstjórn áð fyrir-
hyggja innflutning á óþarfa
varningi og iðnaðar\'öru, sem
hægt er að framleiða í landinu
1 Framhald á 7. síðu . ;