Þjóðviljinn - 23.11.1952, Blaðsíða 4

4) _ ÞJÓÐVILJINN —. Sunoudagur 23. nóvember 1952
Sunnudagur 23. nóvember 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (5
jMÓOVILJINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Kitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Simi 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 16
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
V—---------------------1—;_________________________/
Alþýðusambandsþingið
Aldrei hefur neitt Alþýðusambandsþing borið upp á
örlagaríkari stund fyrir íslenzkan verkalýð en einmitt
það, sem nú er að setjast á rökstóla; aldrei þess verið
meiri þörf að sameina allt vinnandi fólk landsins und-
ir merki stéttarlegra hagsmuna — aldrei meiri mögu-
leikar fyrir slíkt þing til að marka góð tímamót vinnandi
fólki íslands, svo fremi að stéttarleg sjónarmið og heil-
brigð skynsemi verkafólks fái að ráða.
Undangengin fjögur ár hafa verið nær óslitið tíma-
bil ósigra með þeim afleiðngum, að á þessum stutta
tíma hefur efnaleg velmegun og framfarir áranna 1942—
’48 breytzt í eitt ömurlegasta ástand meðal alþýðu er
sagan getur síðan verkalýðssamtök uröu til í landi voru.
— Þetta er rökrétt afleiðing þess, að síðan á haustþingi
Alþýðusambandsins 1948 hafa fullfrúar atvinnurekenda
og verkalýðsfjandsamlegra stjómarvalda farið með völd
í heildarsamtökum fslenzkrar alþýðu. Þessi sannindi eru
nú orðin það augljós, að hvaöanæva berast frá verka-
lýðsfélögum áskoranir til þessa þings á þá leið, að þess-
um fjandsamlegu öflum verði bægt frá áhrifum í for-
ystu Alþýðusambands íslands. — Þetta er orðin krafa
allra manna, er skilja nauðsyn heilbrigðra verkalýðs-
samtaka og vilja af heilum hug stuðla að bættum ha^
vinnandi fólks í landinu frá því sem nú er, hvar sem
þeir etanda í floklci.
Ekkert er þó meira táknandi fyrir þau sögulegu
sannindi er verkalýðssamtökin eiga að baki sl. fjögur
ár, ekkert rökréttari niðurstaða af fenginni reynslu
þessi árin heldur en hin víðtæka samfylking verkalýðs-
félaganna í Reykjavík um kjarabætur til handa verka-
lýðnum nú og sú fjölmenna samstarfsnefnd, sem þau
hafa myndað til að hafa á hendi forystu og samninga-
gerð, en hún er tákn þeirra tvíþættu sanninda, að ekki
verður lengur iátið undir höfuð leggjast að hefjast handa
um leiðrétting mála vinnandi fólks á hagsmunasviðinu
og hins, að verkalýðsstéttmni er ljóst að slíkt er með
öllu óhugsandi eigi núverandi forysta Alþýðusambands
íslands að ráða stefnu og starfsháttum.
Við þá víðtæku stéttareiningu og samstarf, sem verka-
lýðsfélögin hafa nú myndað, eru vissulega bundnar
sterkar vonir alþýðu landsins um uppfyllingu mjög að-
kallandi lífsþarfa, — og öll alþýða gerir sér ljóst að Al-
þýðusambandsþingið, sem nú er að hefjast getur ekki
aðeins látið áhrifa sinna gæta um það hversu mikill
árangur fæst af hinni víðtæku einingu, sem nú héfur
verið grundvölluð; þingið getur riðið baggamun um það
hvort tekin verði að nýju stefna framsækni og fram-
fara innan verkalýðssamtakanna eða haldið skuli lengra
á sama vegi ófarnaðar og fjögur undanfarin ár.
Vonirnar um árangursríka hagsmunabaráttu • verka-
lýðssamtakanna nú og framvegis eru því nábundnar 23.
þingi A.S.Í. — og afstööu hvers einstaks fulltrúa hvaðan
sem hann kemur og hvar sem hann stendur í flokki.
Þingið veröur að standa vörð um stéttareininguna gegn
þeim, sem vilja sundrungu og ósigur. Það þýðir, að koma
verður í veg fyrir þau áform stéttarandstæðingsins, að
beita einstök verkalýðsfélög níðingsbrögðum svo sem
dæmin um útilokun Iðju,, félags verksmiðjufólks og hót-
unin í garð Ðagsbrúnar sanna — og því fremur sem
hér er um að ræða tvö forystufélög sem allir vita að
geta haft úrslitaþýðingu fyrir alla verkalýðsstéttina. —
Það verður aö hindra það áform stéttarandstæðingsins
að ryðjast með félög kaupmanna og heildsala inn í
heildarsamtök verkalýðsins og þar með ráðbrugg hans
um að gera þing alþýðunnar að tæki gegn verkalýðnum
í yfirvofandi. átökum um hagsmunamálin og á komandi
tímum. — Með einhuga stéttarlegu samstarfi allra beztu
verkalýðsfulltrúa þessa þings hvar sem þeir telja sig í
flokki, verður að kosta kapps um að frá þessu þingi
streymi sá kraftur, sem vera ber, til fulltingis hagsmuna-
baráttu verkalýðsins nú, að því megi auðnast að losa
-stéttarsamtök verkalýðsins undan forystu verkalýðs-
fjandsamlegra afla og gera A.S.Í. aftur að því hagsmuna-
vopni sem það áður var fyrir vinnandi fólk landsins.
Skammdegisbirta
REYKJAVlK ER um þessar
mundir bær uppfullur af róm-
antík því að í þetta sinn
kyssir skammdegið okkur
köldum en þó blíðum kossi á
vangann. Á næturnar verða
götur, sem dagfarslega eru
gráar og óhreinar, silfraðar
af hrími eins og leiktjöld í
Nýársnóttinni, og það snark-
ar hressilega undir fótum veg-
farenda. Við tölum oft um
myrkur skammdegisins, en
sjaldnar um hina mögnuðu
birtu norðurljósanna sem
dansa meðan tunglið horfir á
og ljósið fellur á sveil jarðar
og við hrærumst í prúðbún-
um dularfullum heimi. Og það
eykur á ánægju hinnar líð-
andi stundar að hvenær sem
er getur duttlungafull nátt-
úra þessa lands skipt skapi,
svo að nístir gegn um merg
og bein og maður hnípir eins
og lúbarinn elskhugi sem þó
er ekki hættur að elska en
biður í von um gott veður og
betri daga.
★
SJÖFN SKRIFAR: Melkorka
Melkorka — Rennt
út um glugga
er nýkomin út og hefur efnt
öll fyrri loforð um fjölbreytt
efni, fróðlegt og skemmtilegt.
Mikill árangur hefur náðst í
málefnum kvenna síðan
fyrsta blað þeirra, Framsókn,
kom út á Seyðisfirði 1894.
Reynslan sýnir, að án mál-
gagns' nær ekkert mál fram
að ganga. Enn er þó mikið ó-
gert og konur þurfa enn að
halda á málstað sínum af ein-
urð. Vil ég benda konum á að
lesa Melkorku, eitt bezta
kvennablað þessa lands. —•
Sjöfn.
★
„WHEN IN Rome do as the
Romans (I Róm skaltu
vera eins og Rómverji) hljóð-
ar engilsaxneskt máltæki. Það
lítur út fyrir að einn eða
fleiri Ameríkanar hafa ætlað
að lifa eftir þessu máltæki á
íslandi af talsverðum mis-
skilningi þó. Islendingar hafa
löngum haft þann sið að róa
til fiskjar með færi og öngul
og renna fyrir þorsk. Þetta
heitir að fara á skak. Eitt
kvöld fyrir skömmu var
stúlka að skoða í búðar-
glugga við hús eitt við Lauf-
ásveg, við hliðina á ameríska
sendiráðinu. Fann hún þá að
eitthvað kom við höfuð sitt
og reyndist það vera maður
sem hélt víst að það væri
hægt að renna að íslenzkum
sið fyrir fleira en þorsk.
Hafði hann hnýtt kefli í
bandspotta og rennt út um
gluggann og það var keflið
sem kom við höfuð stúlkunn-
*r og er hún leit upp var
nenni oðar boðið inn á hinni
einkecinilegu amerísku mál-
lýzku. Það fara engar sögur
af hvernig fiskiríið gekk svo
ekki er vitað hvort þeir segja
ennþá „When in the Rome do
as the Romans“, þama við
Laufásveginn. Kannski reyna
þeir öngul næst.
Um
þakkar
og annaS *
auðsýndan heiður, — Klukkan slær tólf, —=■
Richard Wright, svertingi.
JoSEPHINE BAKER,
:em er af bandarískum uppruna.
■n vann sér frægð á leiksviðum
Parísar, er um þessar mundir í
3uenos Aires. Þangað barst henni
íýlega tilkynning þess efnis, að
>andaríska dómmálaráðuneytið
íefði ákveðið að láta fara fram
•annsókn á högum hennar til að
á úr þvi skorið, hvort banna
•igi henni að snúa aftur heim til
3andarikjanna. Orsökin er vitan-
ega barátta hennar gegn kyn-
>áttaofsóknum í Bandaríkjunum.
Þegar hún fékk
tilkynninguna
sagði hún: Ég
hef unnið sigur
í mánnúðar-
starfi mínu. Nú
eru miklar lík-
ur á því, að ég
fái ekki að
koma til Banda
rikjanha. Það
er mesti heið-
ur, sem Banda
rikin gátu sýnt
losephine Baker- mér. Stjórn
:irra hefur komið eins fram við
ig og mikinn leikara: Charlie
eaplin. Hann er ásakaður um
>mmúnisma, af því^-að hann
:rst einnig fyrir jafnrétti allra
anna.
ingu flestra þeirra ita’skra kvik-
mynda, sem mesta athygli hafa
vakið eftir stríiðið, svo sem
Sciuscia, Hjólhestaþjófsins, Undr-
anna í Mílanó og annarra.
Mi-NDIIÍ.ge_rj§t öll á.
fimmtán klukkustundum fyrir
og eftir slysið. Sagt er frá
nokkrum þeirra, sem fyrir slys-
inu urðu, þannig að úr verður
svipmynd úr ítölsku þjóðlífi, eins
og því er lifað i Róm árið 1952,
eftir að dauð .hönd marsjallað-
stoðar hefur hvílt yfir landinu
i fjögur ár. Lýst er vonum þeirra,
ástum, og sorg. Slysinu er lýst
með furðulegri tækni. Og síðan er
spurt, hver elgi sökina. Lögregl-
an rannsakar málið, blöðin ræða
það, en engin niðurstaða fæst.
En í lokaorðum myndarinnar er
svarið þó gefið. „Morðingjarnir
eru meðai okkar". Morðinginn er
þjóðfélag auðvaldsins, þjóðfélag
atvinnuléysis og örbirgðar.
FlYNDIN hefur vakið
feikna athygli á ttaliu og geysiað-
sókn. Sömu söguna er að segja
frá Frakklandi, þar sem sýning-
ar á henni hófust fyrir skömmu.
Margar beztu leikkonur Italiu
leika í henni: Carla del Poggio,
Lea Padováni, Lucia Boze, Elena
Varzi. Þetta er ein þeirra kvik-
mynda, sem islenzkir kvikmynda-
unnendur biða með óþreyju.
VlÐ höfum aldrei farið
dult með það á þessum stað, að
við höfum ekki mikið álit á
þeim átján gamalmennum, sem á
hverju ári úthluta bókmennta-
verðlaunum Nóbels. Það er vitað
að Hitlersdýrkandinn Sven Hedin
er áhrifamestur þeirra. Það liggJ
ur þvi nærri að halda, að það
sé fyrir áhrif hans, að þessar upp-
lýsingar eru gefnar um rithöf-
unda í spjaldskrá bókasafns Nó-
belsstofnunarinnar í Stokkhólmi:
Armattoe, Baphael Ernest Grail,
norðuramerískur visindamaður,
svertingi.
Feuchtwanger, Llon, þýzkur
rithöfundur af Gyðingaættum.
Ferber, Edna, norðuramerisk
skáldkona af Gyðingaættum.
Wright, Blchard, norðuramerisk-
ur rithöfundur, svertingi.
Það sem allir heiðarlegir verkalýðsfull-
f rúar á 23. þingi Alþýðusambandsins
saman um.
Lýðræði var það, sem alþýð-
unni var framar öllu heitið,
þegar núverandi sambands-
stjórn tók forystuna fyrir A.
S. I. I vitund almennings inn-
an verkalýðssamtaka er það t.
d. einn þáttur lýðræðisins að
kjörnir trúnaðarmenn fram-
'kvæmi eftir getu það, sem á-
kveðið er í félögum, á ráð-
stefnum og þingum alþýðunn-
ar.
Og hvernig lítur svo þessi
þáttur lýðræðisins út í skugg-
sjá veruleikans hjá sambands-
stjórn s. 1. fjögur árin?
Samþykktir sambandsþinga
um baráttu gegn atvinnuleys-
inu hafa í hötidum sambands-
stjórnar orðið eindreginn stuðn
ingur við þá stefnu í atvinnu-
og efnahagsmálum, sem leitt
hefur til siaukins atvinnuleys-
is: Marshallstefnuna, — og at-
vinnuleyfanefndin hefur verið
lögð niður, með þeim afleiðing-
um, að á seinni árum hafa út-
lendingar streymt inn í landið
án minnsta tillits til atvinnu-
legs réttar landsmanna og stór-
aukið á böl atvinmdeysisins í
landinu, svo fá dæmi af mörg-
um séu nefnd.
Samþykktir sambandsþinga
Og verkalýðsráðstefna um bar-
áttu gegn dýrtíð og launaráni
í ýmsum myndum hafa verið
túlkaðar í framkvæmd af nú-
verandi sambandsstjóm með
virkri aðstoð við framkvæmd
laga um gengislækkun o. s.
frv. — Þannig hefur forysta
A. S. 1. komið til móts við
vilja hins skipulagða fjölda í
verkalýðssamtökunum s. 1. fjög
ur árin, þetta er lýðræðisást
•hennar holdgúð í hagsmuna-
málunum.
Og hvernig hefur svo þessi
æðsta stofnun innan heildar-
samtaka íslenzkrar alþýðu
framkvæmt hið margumtalaða
lýðræði innan stéttarsamtajc-
anna? Aðeins örfá dæmi:
Þegar hún hefur komizt á
snoðir um, að lýðræðið hefur
ekki orðið henni að skapi í ein-
stökum félögum, þá gerir hún
sér lítið fyrir og dæmir þau
úr leik eins og þegar Iðju, fé-
lagi verksmiðjufól'ks - var vikið
úr sambandinu fyrir það eitt
að kjósa stjóm samkvæmt eig-
in lögum, löngu staðfestmn af
Alþýðusambandinu, og það að
kosning fór ekki þann veg sem
núverandi sambandsstjóm
vildi.
Þegar núverandi sambands-
stjórn sér, að þrátt fyrir brott-
rekstur Iðju hefur lýðræðið
dæmt af henni meirihlutavald
í Fulltrúaráði verkalýðsfélag-
anna í Reykjaví'k — þá grípur
hún til sinna ráða: I Rakara-
sveinafélagi Reykjavíkur sigr-
ar fylgjandi hennar í fulltrúa-
kosningu með eins atkvæðis
meirihluta. En þegar í ljós
kemur að sigur þessi byggist á
einum utanfólagsmanni, sem
-látinn hafði verið greiða at-
kvæði — af vangá fundar-
stjóra og hrekkvísi eins trún-
aðarmanns í verkalýðssam-
tökunum, og þetta er kært með
eiginhandar undirskrift meiri
hluta félagsmanna, þá snýr
sambandsstjóm sér til þess, er
„sigraði" með ólöglegu at-
kvæði, og fær umsögn hans um
það, að allt sé í lagi með
kosningu hans!!
1 Prentmyndasmiðafélaginu
er formaður félagsins sjálfkjör-
inn fulltrúi á sambandsþing.
Löngu eftir að kjörtíma er
lokið, tkoma norðan af Akur-
eyri tveir menn, er þar höfðu
haft á hendi eigin atvinnu-
rekstur og voru því ekki í fé-
lagsrétti þegar fulltrúakjör fór
fram. Þessir menn eru látnir
kæra, kosninguna á þeirri for-
sendu að þeir (atvinnurekend-
umir!!) hefðu ekki fengið
fundarboð norður á Akureyri.
Með freklegum bolabrögðum
og andlegum þvingunum fengu
lofsyngjendur lýðræðisins í
sambandsstjórn því til leiðar
komið að kærendurnir frá Ak-
ureyri fengu í hendur kjörbréf,
sem réttilega bar formanni fó-
lagsins, en þessa er nánar get-
ið á öðrum stað í blaðinu.
En þétta og annað þessu
líkt nægir ekki andstæðingum
verkalýðsins og þjónum þeirra
til að geta farið sínu fram í
-verkalýðssamtökunum á kom-
andi tímum, því að lýðræðið
þar hefur sagt sitt orð. Á
sama tima og hótanir eru uppi
um að vísa á dyr öflugasta for-
ystufélagi íslenzkrar alþýðu,
verkamannafélaginu Dagsbrún,
á forsendum, sem allir^vita að
eru falskár, hafa ráðstafanir
verið gerðar af hálfu núver-
andi sambandsstjómar til að
þrengja inn í heildarsamtöik
verkalýðsins félagsskap, sem
hefur innan vébanda sinna
kjarnann úr stórkaupmanna- og
héildsalastétt landsins, Verzl-
unarmannafélagi Reykjavíkur.
Það mátti glöggt sjá hvert
stefndi undir leiðsögn núver-
andi sambandsstjórnar þótt
svona langt hefði ekki verið
gengið. Það á sem sé að
tryggja fulltrúum atvinnurek-
enda og auðstéttar sem mest í-
tök á þessu þingi alþýðunnar,
til að torvelda aðstöðu verka-
lýðsins í hagsmunabaráttunni
sem nú er að hef jast. Það á að
breyta A. S. I. úr hagsmuna-
tæki verkalýðsins í vopn gegn
honum.-----Þetta er unnt að
koma í veg fyrir með því einu
að stöðva núverandi sambands-
stjórn í ofsóknum hennar og
gerræði á hendiur ýmsum sam-
bandsfélögum og binda endi á
frekara innstreymi verkalýðs-
fjandsamlegra afla í heildar-
samtök verkalýðsins en orðið
er, að tilhlutan hennar.
Það þarf að losa A. S. I. við
þjóna atvinnurekenda, heild-
sala og verkalýðsfjandsamlegra
stjónmrvalda úr íörystunni.
— Það ber að mynda að nýju
sambandsstjórn sem verkalýð-
urinn getur treyst.
Þetta verða allir heiðariegir
verkalýðsfulltrúar á 23. sam-
bandsþinginu að tengjast hönd-
um um, hvar sem þeir telja sig
vera í stjórnmálum.
Með pappír og skærum
Ef einhver skyldi enn standa
í þeirri trú, að öll hin svo-
nefnda „abstraktlist" sé-eitt og
sama tóbakið, þá hefði hann
átt að sjá sýningu Valtýs Pét-
urssonar í Listvinasalcium um
daginn og bera hana saman við
myndir Nínu Tryggvadóttur,
sem nú eru sýndar þar. Þetta
eru tveir algjörlega ólíkir
myndheimar, ekki aðeins að á-
ferð og tjáningu, heldur er
myndhvötin sjálf af ólíkum
toga spunnin. Myndir Valtýs
má kalla ,,konkret“, eins og
það heitir á listsögumáli, þ. e.
að þær eiga ekki frumhvöt
sína í heimi sýnilegra hluta,
heldur eru þær sprottnar beint
úr formhugmynd listamanns-
ins, án skírskotunar til annars.
Myndir Nínu eru hins vegar
,,abstraktionir“, —- þær eru
orðnar til fyrir bein áhrif af
sjónreynslu listakonunnar gagn
vart náttúrunni. Sjónrejndin
er ekki stæld, heldur er litróf
hennar og hughrif endurfædd
í nýjan, sjálfstæðan búning,
sem fullnægir bezt túlkunar
þörfinni. Nú veit hver maður,
að áhrif náttúrunnar eru ekki
Fulltrúakosningin í Prentmynda-
smiiafélagi
Þann 22. sept. s.l. fór fram
kosning fulltrúa á 23. þing A.
S.I. í Prerttmyndasmiðafélagi
íslands. Aðalfulltrúi, Sigur-
bjöm Þórðarson, var sjálf-
kjörinn, en svo hefur verið
með flest þau trúnaðarstörf er
honum hafa verið falin af fé-
laginu. Varamaður var kjörinn
Jón A. Stefánsson, með 5
atkv. gegn 4. Fundur þessi
var auglýstur samkvæmt hefð-
bundinni venju þ.e. á vinnu-
stöðum prentmyndasmiða í
Reykjavík, en ekki annars-
staðar á landinu. Á þennan
hátt hafa allir aðrir fundir fé-
lagsins verið auglýstir bæði
þegar um hefur verið aðræða
r YBIB tveim eða þrem
árum birtist auglýsing í einu
blaði Rómaborgar, þar sem óskað
var eftir vélritunarstúlku. Um
morguninn daginn eftir komu
meira en tvö hundruð konur og
ungar stúlkur í atvinnuleit tjl
auglýsandans. Skrifstofan var á
þriðju hæð í gömlum hjali.
Stúlkurnar tróðust upp stigann.
en hann þoldi ekki þunga þeirra.
Skyndilega brast hann undan
þeim. Fjöldi þeirra særðist og
nokkrar biðu bana.
Ei
. INN af fremstu kvik-
ndasrtaiðum Itaiiu hefur nú
t mynd, sem byggð er á þess-
alburði. Myndin heitir Klukk-
slfler tólf. Höfundurinn er
iseppe de Santis, það var hann
í samdi Bitran hris (Riso am-
). En kvlkmyndaleikritið
rdi Caesare Zavattini« sem hef-
haft hönd i bagga með samn-
Hann drukknar! Hann drukknar! hróp-
uðu ættingjarnir, Það var mikið uppnám,
og þeir tóku að rétta spýtur og stati í átt
til okrarans. Sumir voru einlægir i björg-
unviðleitní sinni, aðrir .voru bara að sýn-
•ast.
Er Hodsja Nasreddm leit á þá varð honum
strax Ijóst hverjir skulduðu okraranum og
hann gat jafnvel getið sér til uru ,sjá’fa
upphæðina. Að öðru. le.vti .híjóp..hann fram
og aftur um bakkahn og kaiIaSi:
Réttu okkur höndina, kæri Tsjafar, heyr-
irðu það, réttu okkur höndina! Hann vissi
fyrirfram að okrarinn mundi ekki gera
það, þvi sjálf hugmyndin að rétta ein-
hv-erjum eitthvað mundi olveg lama hunn.
Réttu okkur. höndina, sögðu, ættirvgjarnir.
Það leið æ lengri tími mi’li þess sem okr-
arinn kom upp á yfirborðið. Og hann hefði
látið lifið i þessu heilaga vatni, ef ber-
fættur vatnsberi með tóman leðursekk á
bakinu hefði ekki. komið hlaupandi.
kosningu fulltrúa á Alþýðu-
sambandsþing, stjórnarkjör,
uppsögn samninga og annað.
Hefð sú, er um þessa tilhögun
hefur skapazt, hefur af öllum
félagsmönnum verið skoðuð
sem óvéfengjanleg lög, enda
engum félagsmanni nokkrn
sinni komið til hugar að frá
þessari venju yrði vikið. Sízt
mun < nokkrum manni hafa
dottið í hug að slíkt gæti gef-
ið tilefni til að fram kæmi
kæra, og fundur boðaður á
þann hátt er að framan getur
úrskurðaður ólöglegur, af
stjóm A.S.I. En sú varð
raunin á. Menn þeir er kosn-
inguna kærðu unnu á Akur-
eyri er umræddur fundur var
haldinn, er kaus fulltrúann á
Alþýðusambandsþing. Höfðu
þeir þar á leigu atvinnufyrir-
tæki er þeir rá'ku á eigin kostn-
að og ábyrgð. En samkvæmt
lögum félagsins getur enginn
haft félagsréttindi sem hefur á
höndum atvinnurekstur. Eins
og áður er getið var aðalfull-
trúi félagsins sjálfkjörinn og
hefðu því þessir tveir menn
engu getað breytt um þau úr-
slit með atkvæði sínu, þó þeir
hefðu haft lagalegan rétt ti!
að taka þátt i kosningu þess-
ari.
Úrskurður sá, er stjóra Al-
S.í. felldi um ólögmæti kosn-
ingarinnar 22. sept. er vægast
sagt mjög tortryggilegur. Sé
hann réttur og sjálfum sér sam-
kvæmur, þá hljóta allar aðrar
ikosningar, sem fram hafa far-
ið á fundiun í félaginu og báð-
aðar hafa verið á nákvæmlega
sama hátt að vera jafn ólögleg
ar og þvi enginn löglegur að
ili tSl, er boðað geti til lög
Framhald á 7. síðu .
aðeins sjónræns eðlis, heldur
eiagu síður huglæg, og gefur
því auga leið, að listamaður-
inn getur ekki túlkað slík áhrif
með endurspeglun sjónreynslu
sinnar einni saman, ef túlkun-
in á að vera sönn, heldur verð-
ur hann að vefa kenndir sinar
saman við, verður, að endur-
skapa hina sýnilegu mynd í
samræmi við þær. Sé myndin
nær hinni sjónrænu staðreynd,
köllum við hana expressiort-
iska, sé hún frekar túlkun hug-
lægra áhrifa, köllum við hana
abstraktion. Hvort tveggja
túlkimin byggir að sjálfsögðu
á grundvelli allrar myndlistar:
fullk-ominni samstæðu túlkun-
armeðala, túlkunartilgangs og
myndflatarins. Það er því ó-
neitanlega dálítið broslegt, þeg-
ar menn þenja sig út af vand-
lætingu yfir því, að listamenm.
skuli túlka hugarkenndir
sínar jafnframt sjónreynd
sinni, eða jafnvel einar sér, og
roti til þess hrein og einföld
meðul.
Nina Tryggvadóttir er meist-
axi hintiar hugiægu túlkunar.
Myndir hennar eru tærar en
innfjálgar stemningar, fullar
af lifandi tilfinningu. Það er
langt síðan ég . hef séð ei*i3
glaðlega og hressilega sýn-
ingu. Hún er eins og endur-
minning sumars og dra.ximur
um vor, kannski ívið róman-
tísk á köflum, en fyrst og
fremst björt og óþvinguð.
„Þetta eru mestmegsiis. lands-
lagsmyndir", segir Nína, o g
sannleikurinn er sá, að þótt
hvergi verði fjöll mæld eða tré
talin í þessum myndum, þá lif-
ir í þeim sterk og sannfærandi
náttúrUkennd. Þær eru ekki
staðb.undsiar lýsingar. ekki
myndsikreytt landafræði, held-
ur áhrifin af litrófi, fjarlægð
og flötum náttúrunnar endur-
sköpuð í hreinni mynd. Sumar
myndanna virðast þó ekki
byggja á nelnu slíku. Þær eru
algjörlega óhlutbundlnn leik-
ur með liti og form.
Nú hefur Nína hvílt pensl-
ana um sinn, og ,er þessi sýn-
ing til orðin af viðskiptum.
hennar við pappír og skæri.
Allar myndinaar (utan ein)
eru álímingar úr lituðum papp-
ír, síðan farið ofan í með
svörtu, byggt með því einskon-
ar grindverk, sem verður til
þess að marka myndimum á-
kveðið forsvið, en gefur öðr-
um litflötum gildi mikillar
fjarlægðar. Það er ekki sízt í
þessari spennu nálægðar og
fjarvíddar, sem hin sterka
náttúrutúlkua my.ndanna er
falin.
Því er ekki að neita, að um
sumt er þessari sýningu áfátt.
Flataskipun sumra mvndanna
er ekki nógu örugg oir traust,
og frágangurinn sjátfur hefði
mátt vera betri. En þnð sikerð-
ir þó hvergi þanci heiður. sem
Nína Tryggvadóttir á skilinn
af þessum fögru myndum.
«. Th. B. i