Þjóðviljinn - 07.01.1953, Blaðsíða 8

Merraþjjóðin og þeir *4nnfæddn*9 á tslandi:
fyrir
yinnur a
Bandarkka byggingarfélagið á Keílavíkui-velli, Hamll-
íon-i'élagið, brýtur á fjölmörgum sviðum réttindi íslenzkra
verkamanna cr hjá því starfa.
Útyfir tekur þó aö í viðgeröaiverkstæöi einu þar sem
margir menn vinna eru ísleningarnir, „hinir innfæddu“,
Játnir vinna á næturnar —FYRIR DAGKAUP! — en
hcrraþjóöarmennirnir látnir vinna á dagvaktinni.
Á verkstæöi þessu er hvorki vatn né salemi.
Hvað gerir stjórn verfea-
lýðsf élagsins ?
Þaö var beinlínis krafa verka
mannana í verkfallinu að öllu
þessu yrði kippt í lag, en ekk-
ert hefur verið lagfært, nema
síður «é.
Verkamennirnir á Keflavík-
urflugvelli vinna á samnings-
svæði Verkalýðs- og sjómanna-
félags Keflavikur, en ekki er
vitað að stjórnin hafi að
nokkru gagni .beitt sér fyrir að
lcippa þessu í lag.
Meðal verkamanna hafa vér-
ið uppi háværar raddir um
verkfall ef lagfæring fæst ekki,
en stjórn Verkalýðsfélagsins
hefur engan fund haldið með
•Svíkur samningana.
Hamilton-byggingaféiagið
Jhefur að engu samninga þá er
gerðir voru fyrir jólin og greið-
ir ekki enn samkvæmt þeirn.
Með' því að flytja verkamenn-
ina í mat og kaffi í þeirra
tíma er hafður klukkutími á
dag af verkamönnum.
Þá liefja þcir vinnu klukku-
stund fyrr en aðrir og eiga
því rétt á næturvinnu fyrir
hann, en fá aðeins greitt dag-
vinnukaup. Þá fá þeir heldur
ekki greiddan sementsvinnu-
taxta þegar þeir vinna slíka
vinnu, heldur almennan taxta.
Þannig mætti telja áfram ýmis
atriði.
Eóðrar ekki eim lialnir í
Engir bátar í Vestmannaeyjum eru enn byrjaðir á vetrarver-
fíðarróðrum og munu útgerðarmenn ekki ætla að hefja veiðar
í'yrr cn samið hefur verið við ríkisstjórnina um fiskverðið. Munu
útgerðarmenn krefjast hækkunar á fiskverðinu.
Enn <“r ósamið um kjör vélstjóranna og er talið að ekki múhi
verið samið við vélstjórana i'yrr en sami/.t hefur við ríkisstjórn-
ina um fiskverðið.
Veiða í soðið
Tveir .bá.tar f.óru með línu í
rnorgun, en þar var alls ékki
urn ,,ver.tíðai“veiða r að ræða
heldur fóru þeir .til að sadkja í
soðið, eins og þeir hafa gert
að undanförnu.
Vantar véiar.
Flestir bát'arnir munii tilbúa-
ir á veiðar, en* útgerðarmenn
bíða eftir því að ríkisstjórnin
tryggi þeim liærra verð fyrir
fiskinn.
Fjórir bátar bíða cftir því að-
fá nýjar vélar. Iíefur eigend-
Einmuna veður-
blíða
Búðardal. Frá frétta-
ritara Þjóðviljans.
Tíð hefur v.erið svo góð hér
undanfarið a’ð menn muna ekki
annað eins. Snjólaust hefur
verið alstaðar í byggð. Ðálítið
i'róst öðruhvoru, en yfirlertt
logn og' hægviðri.
Vegir cru ágætir og hafa
verið raglulegar láætlunarferðir
tvisvar í viku, eins og um sum-
ar væri. I gær var farin áætl-
unarferð vestur í Reykhóla-
s.veit.
um þcirra verið sagt að vélanna
væri von með hverri skipsferð,
cn raunin hefur orðið önnur.
verkamönnum um málið til að
ræða hvað gera skuli og hefur
það vakið mikla óánægju.
Stærsta hneykslið.
Stærnta lineyksliö er þó það,
að á stóru viðgerðarverkstæði,
þar sein unnið er allan sólar-
hringiiin, en þó ekki í vakta-
vinnu, eru ísleiulingarnir látn-
ir vinna á næturnar — FYRIIí
DAGVINNUKAUP — en
herraþjóðarmennirnir á clag-
inn! Á verkstæði þessu cr
•hvorki vatn -né salerni.
En það er sömu söguna að
segja með þetta, stjóm Verka-
l'ýðs- og sjómannafélags Keíla-
•víkur gerir ekkert svo vitað sé
til að Jdppa jiessu í iag.
G. 0. Sars hef ur
fundið síldina
Norska liaframisókna- og
síldarleitarskipið G. O. Sars
hóf fyrir lioQíkru síldarleit á
hafinu.
Devold fiskimálaráðunautur
hefur -nú tilkynnt að skipið hafi
fundið síldargöngu á leið á hin
venjulegu mið þar sem hún hef-
u'r veiðzt undanfarna vetur.
miitni en í fyrra
Samkvæmt upplýsingum frá
framleiðsluráði landbúnaðarins
&r kjötbirgðirnar í laadiiiu nú
mun mipni en þær voru í fyrra,
Á s. 1. hausti ,var: siátrað
236.939 kindum og er það 32.255
kindum færni en árið áður.
IfeiTaþjóðm fyrírskipar íslenzkum
verkamönmim að ganga með nafn siít
og mviid fest í vinmifötm!
Góður afli
Fyrst u Santlgerðisbátarnir
réru í fyrrakvöld og fengu
þeir 10—15 skippuml í róðrin-
um og er jiað góð byrjuu á
verl'íðinni.
í Sandgerði verða álíká
margir hátar og í fyrravetur,
eða u m 20.
Þótt róðrar séu liafnir er
vafasamt að jieir hahli áfram,
|ní verkíall getur hal'izt hjá
.sjómönnunum í Santlgerði um
'lielgina, því ósamið er -um
kjörin enu.
Bamlarísk fyrirmæli og bandarískur yfirgangur kemur
mi á æ fleiri sviðum í slað íslenzkra laga á Iveflav kur-
flugvelli.
Nýjasta tiltæki herral>jóðarinnar, en }>að kom til fram-
kvænubi um áramótin, er að láta ljósmymla alla verka-
mennina með svipnðuin hætti og gert er við giæpamenn
og láta gcra passa sem þannig eru útbúnir að myinl við-
komamli er ltomið fyrir á spjalili og nafn lians áletfað og
inerki jictta síöan fest innan á jakka hvers mamis.
Ætluiibi.mun hafa verið að skylda verkamennina til að
bera mcrki þetta utan á sér, en verið liorfið frá því ráði
vcgna þess hve passarnir mymlu olt þurfa emlurnýjunar
\i<'. með slíku fyrirkomulagi.
Islenzkir verkamcjm eru óvanir ]>ví að vera nieðiiömll-
aðir líkt og væru þeir glæpamcnn í fangahúðum og mælist
tiltæki þetta því livarvetna mjög illa fyrir á Suðurnesjmn.
/
IÓÐVIUINM
Miðvikudagur 7. janúar 1953 — 18. árgangur — 4. tölublað
Sambýlishús úr höggsteypu
SÍS undirbýr verksmiðju-
franileiðslu á höggSteypu
Myudi lækka byggingarkoslnaðmn töluvert
Sainbaml islenzkra samvinnufélaga ,er uin jiessar mundir að
athuga niiiguleika á að hefja hér á larnli verksmiðjuframlciðslu
á steinste> puhlutum til bygginga með nýrri aðferð, sem erlendis
nefnist „sehokbeton“. Miindi Jiá mikili hluti bygginganna> súlur
bitar, veggplötur, gluggar, stigar og fleira, verða stcypt í stórum
stíl í verksmiðju, en sett saman á byggingarstaðmim.
(
SÍS hefur verið í sambandi
við hollenzkt firma, N.V. Sehok-
beton, sem stendur mjög fram-
arlega í þessari framleiðslu.
Mundi aðstoð þess og re.ynsla
verða ómetanleg við byggiagu.
slíkrar verksmiðju hér á landi.
Taldar ern líkur á, að með
,,schokbeton“ framleiðslu í
stórum stíl megi lækka tölu-
vert byggingadkostnað líér á
landi. Má uefna það sem dæmi,
að -þriggja herbergja íbúð (69
ferrcetrar), í sambýlishúsum
reist á þennan hátt í Rotterdam
í Hollandi kostar þar 54.000 ís-
lenzkar krónui’. Þá eru sérstak-
lega athyglisverðir þeir rnögu-
leikar, sem «lík byggingarað-
ferð skapar til sveita, en í Hol-
land-i eru til dæmis gripahús
og hlöður framleidd í stórum
stíl á þeonan hátt.
,,Schokbeton“ steinsteypan
er, vegna fullkominna vinnu-
bragða, sterkari, þéttari, galla-
lausri og með fínna yfirborði
en við eigurn að venjast, að því
er Helgi Bergs, verkfræðingur
SlS skýrir frá, en hann fór ný-
lega til Hollands ásamt tveim
öðrum mör.aum héðan til þess
að kynna sér framleiðslu cg
notkun þessa nýja byggmgar-
efnis. Skoðuðu þeir fjölmaigar
byggingar í Hollandi, sem reist-
ar liafa verið á þennan hátt.
Þar á meðal mikil raforxuver,
bifreiðaverkstæðj og vélaverk-
stæði, geymsluhús, flugskýli,
verksmiðjui', byggingar til
sveita, stórhýsi f.yrir verzlanir
og skrifstafur og loks íbúðar-
hús.
„Schokbeton“ , steinsteypan
er steypt í mótum af ýmsum
gerðnm, og eru þau úr furu.
harðviði, aspestplötum eða
stáli. Eru þau framleidd í
verkstæðum hverrar verk-
smiðju. Steypan er úr völdum
efnum og svo þúrr, að ókleift
væri að steypa úr henni á
venjulegan liátt. Þegar steyp-
unni er komi'ð fyrir í mótun-
úm, eru þau hrist þamiig, að_
þau lyftast 3—4 mm og falla
með hörðu slagi aftur um 200
sinmmi lá mínútu. Við þetta
pressast steypan mjög saman
og út í hverja g'ufu í mótun-
um og kringum styrktarjárnin.
Mótin eru síðan flutt í vermi-
klefa, þar sem hald-ió er um 30
stiga liita og hæfilegum raka.
Harðrrar steypan svo fljótt, að
óhætt er að taka mótin af eftir
4 k'st. N.V. Sehokbeton verk-
smiðjurnar ábyrgjast, að fram-
leiðsia þeirra liafi 450 kg/fer-
cm teningsbrotþol, en hún lief-
ur venjulega um 600 lcg/fer-
cm. Hé'- á landi megum við
gera okkur að góðu steypu
scm er svo misjöfn að styrk-
leika að rnenn vita. sjaldnast
Framh. á 6. síðu
Öllu starfsliði Hótel Börgar — 87 manns
sagt upp frá miðjmii iuámiðinnm
Brennivínsstríð jieirra
sam ráðherra n na, Bja rna
Beii. og Eysteins, birtist nú
í meiri og afdrifaríkari
myml en samjiykkt frá á-
tengisvarnanefiul Kvíknr.
Þjóðviljinn hefur áður
skýrt frá Jivi að Jólianues
á Borg liefði í hyggju að
loka hótclimi, þar sem J»að
bdfði nú verið svipt víuieit-
ingaleyfiini, en leyfi til á-
fengissölu kvað hafa verið
eitt ai’ loforöum ríkisstjórn-
arinnar jiegar Borgin var
byggð.
Jóhannes á Borg mun
liafa ætlað að loka um ára-
mótin, Jiegar er Hótel Borg
var svipt vínsölunni, en
horfið frá þvi í bili.
Uokun Borgarinnar hefur
nú verið ákveðin: iilhs starfs
fólki hótelsins, 87 maiins,
hefur verið sagt upp
starl'i sínu frá og méð miðj-
um Jiessum mánuði. I>ar
ineð er lokunin komin I
framkvæmd, — og 87 nuuuis
orðnir atvinnulausir.
farir í Eyjum
Vestmannaeyjum. Frá
fréttaritara Þjóðv.
Vestmannaeyingar lialda
•þrettándann ævinlega hátíðleg-
an og hefur verið mikill undir-
búningur undir þau að vanda.
Skátarnir fara alitaf blvs-
för upp á Helgafeil og íþrótta-
félagið Týr fer blysför upp á
Há.
Lagt er af stað i blysfarir
bessar neðan úr bæ. Mynda fé-
lögin venjulega hið nýja ár-
tal og stafi félaganna með
blysunum og hafa unglingarn-
ir sérstaklega mikla skemrntun
af blysförum þessum. Bremiur'
eru einnig margar á þrettánd-
anum. Á gamlárskvöld var
stór brenna hér uppi við Hána
og margar smærri brennur
viðsvegar.