Þjóðviljinn - 24.01.1953, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 24. janúar 1953
HúsmœSur 1 verzlunar-
erindum
Við erum meinhægt fólk ís-
lendingar, er sagt, okkur er
ekki gefið að kveina og kvarta
yfir öllu sem aflaga fer, eins
og útlendioga er siður, og er
þetta talinn mikill þjóðarkost-
ur, og má það til sanns vegar
'færa, ef rétt er, a. m. k. þegar
um smámuni er að ræða.
Hér skal ekki farið nánar út
í ‘þessa sálma, aðeins drepið á
eitt atriði. Afgreiðslufólk hér í
búðum hefur sjálfsagt tekið eft-
ir því, að útlendingar, sem hér
eru búsettir, eru að jafnaði
miklu nöldrunargjarnari og erf-
iðari viðureignar en innbornir.
Þeir eru flestir vanir öðrum
viðbrögðum búðarfólks en við
þekkjum, þeir hafa vanizt því
að snúizt sé í kringum þá og
sætta sig ekki við, að þeim sé
svarað út í hött ,eins og því
miður kemur alltof oft fyrir
hér í verzlunum.
Allt um það, svo má heita
að útlenda hugtakið service,
sem nefnt hefur verið þjónusta
á íslenzku, sé óþekkt fyrirbæri
á Islandi. Það kemur t. d. varla
fyrir að viðskiptavinur geti
fengið nokkrar leiðbeiningar
hjá búðarfólki hér; þó sjaldnast
sé um beinlínis ónot að ræða
þá er víst að ef sá sem ætlar
að kaupa getur ekki gengið
beint að því sem hann ætlar að
fá, þá er mjög hæpið að hann
fái nokkra úrlausn hjá selj-
anda. Oftast er það líka svo,
að sá síðarnefndi hefur enga
þekkingu á þeim vörum sém
honum er ætlað að selja og þyí
ekki að búast við að hann geti
veitt nokkra leiðbeiningu. Það
er heldur ekki hægt að gera
slíka kröfu til afgreiðslufólks-
ins, þegar vitað er að kaupmenn
eru yfirleitt allir jafnófróðir um
þær vörur, sem þeir hafa,. eða
ættu að hafa á boðstólum. Hér
á landi getur hver sem hefur
einhvern snefil af reiknings-
færslu fengið leyfi til að setja
á stofn verzlun og alveg undir
hælinn lagt hvort hann velur
þúsáhöld, matvörur, álnavörur,
bækur eða sælgæti. Meðan svo
er, er ekki von að vel fari. Er-
lendis er yfirleitt sett það skil-
yrði, að menn hafi til að bera
þekkingu á þeim vörum sem
þeir ætla að verzla með ,og oft
krafizt margra ára sérmennt-
unar.
Slík krafa er sjálfsögð á
okkar tímum, eins og áður hef-
ur verið rætt hér.
Annars er margt annað at-
hugavert við íslenzka verzlun-
arhætti, og það • jafiavel þótt
verðlagningin sé undanskilin.
Það er t. d. alveg einsdæmi, ef
hægt er að fá alla þá hluti í
sérverzlun hér, sem búast mætti
við að hún hefði á boðstólum.
Komi maður inn í búsáhalda-
verzlun og vilja fá steikara-
pönnu, þá er alveg eins líklegt
að hún sé ekki til í þeirri búð,
þótt hún fáist kannski í næstu,
járnvöruverzlun hefur ekki
skrúfjárn eða fatahengi og
svona mætti lengi telja. Þó er
okkur sagt að innflutningurinn
sé frjáls og allar búðir séu
fullar af varningi.
Yfirleitt eru það húsmæðurn-
ar sem ráðstafa fé heimilanna
og sjá um flest innkaup, og
fyrir þær sem jafnan hafa
nauman tima til snúninga mikið
•óhagræði að geta aldrei gengið
»ð hverjum hlut á sínum stað,
þegar þær eru í verzlunarerind-
um. Það er kominn timi til að
hér í bænum sé sett á stofn
sérverzlun, þar sem hægt sé á
einum og sarna stað að fá flest-
allar nauðsynjavörur af hvaða
tagi sem er. Og það liggur bein-
ast við að ætla mestu verzlun-
arsamtökum höfuðstaðarins,
KRON, að sinna þessu verk-
efni, þótt Ijóst sé að ekki verð-
ur undinn bráður bugur að því:
Á—r.
Raimagnsi&kntörkunin
Kl. 10,45-13,30
Vesturbærinn frá Aðalstræti
Tjarnargötu og Bjarkargötu. Mel-
arnir, Grímsstaðaholtið með flug-
vallarsvæðinu, Vesturhöfnin með
örfirisey, Kaplaskjól og Seltjarn-
arnes.
Nágrenni Reykjavíkur, umhverfi
Elliðaánna vestur að m'arkalínu
frá Flugskálavegi við Viðeyjar-
sund, vestur að Hlíðarfæti og
þaðan til sjávar við Nauthólsvík
í Fossvogi. Laugarnes, meðfram
Kleppsvegi, Mosfellssveit og Kjal-
arnes, Árnes- og Rangárvallasýslur.
•
Eftir hádegl (kl. 18,15-19,15)
Hlíðarnar, Norðurmýri, Rauðar-
árholtið, Túnin, Teigarnir, íbúðar-
hverfi við Laugarnesveg að Klepps-
vegi og svæðið þar norðaustur af.
, EinbaugjBrr
j AttAO GCtWia^
\ágpmmM
nmi apeo.'
Krikmtptd fjgrir húsmmöur
DANSKIR kaupmenn hafa látið
gera litkvikmynd handa húsmæðr-
um og eru í henni ýmsar ráð-
leggingar til þeirra sem gætu orð-
ið þeim til léttis í daglegu starfi.
Hér eru tvö atriði úr myndinni:
Kolumbusaregg a
nýjan hátt. — Ef
maður er í vafa
um hvort eggið er
soðið eða hrátt, þá
setur maður það á
endann og reynir
að snúa því eins
og skoppara-
kringlu. Ef það
tekst, þá er egg-
ið soðið, annars er
það hrátt.

Hvernig er bezt að
‘ skilja hvituna og
rauðuna? Hér er
ráðningin: hella úr
egginu í trekt, þá
rennur hvítan nið-
ur en rauðan verð-
ur eftir í trektinni.
Frumvarp Einars
Framhald af 5. síðu
yrði veruleg hjálp að. Um þann
kafla segir m. a. í greinargerð:
„Með 45. gr. er ákveðinn rétt-
ur þeirra manna, er hús eiga,
til að geta þó að minnsta kosti
fengið lán út á 1. veðrétt í hús-
inu eða íbúðinni, og tryggt, að
þeir geti selt bankanum banka-
vaxtabréf affallalaust. Ástand-
ið, sem nú ríkir í þessum mál-
um, er algerlega óviðunandi.
Það er ekki hægt fyrir menp,
sem eiga ibúðir, að fá lán út á
1. veðrétt, þótt mikið liggi við.
Slíkt er þó talinn sjálfsagður
hlutur í öllum löndum. En hér
■hefur verið komið á slíkri ein-
okun á lánsfjárveitingum, að
jafngildir féflettingu og eigna-
ráni, því að vitanlega er það
sama og að ræna eign manns,
ef rí'kið og bankar hindra mann,
sem á góða eign skuldlausa, að
geta fengið 1. • veðr.éttaflán út
á haaa, t. d. til þess að borga
skatt til ríkisins".
Sjötti kafli frumvarpsins
nefnist: Um innflutning bygg-
ingarefnis o. fl. I greinargerð
segir:
„1 46. gr. er ákveðið, að inn-
flutningur á byggingarefni
skuli vera frjáls, ef nokkur inn-
flutningur er frjáls. Væri þar
með afnumin sú óhæfa, að inn-
flutningur óþarfa, eins og ame-
rískra kerta, sé frjáls, en Is-
lendingum óheimill frjáls inn-
flutningur byggingarefnis til
þess að byggja nauðsynleg í-
búðarhús og spara þar með fyr-
ir þjóðina og framtíðina og
byggja upp landið.
Séu höft á öllum innflutn-
ingi, skulu gömlu ákvæðin
haldast".
Máleínaíátæki AB
Framhald af 3. síðu.
þau atriði sem valda vanstill
ingu og hrópum AB-bla'ðsins.
Sjá væntanlega allir hve gjör-
samlega tilefnislaust er nöld-
ur blaðsins um þetta efni, en
skilja þó um leið tilganginn.
En mikið er málefnaleysi og
andleg fátækt þeirra manna
sem velja sér slíkt sem þetta
til árása á stjórn Dagsbrúnar.
Ætti uppskeran sannarlega að
verða í samræmi við' tilefnið.
Kemur í hlut Dagsbrúnarmanna
að tryggja að svo verði þegar
kosningar fara fram í félaginu
í næsta mánuði.
Gamli maðurinn starði á hann. „Það er cgerningur, Dick-
son. Hitt bamið er með hita.“
Maðurinn yppti öxlum. „Ég segi yður það hreinskilnis-
lega að Frakkar geta e'kki veitt viðnám. Þeir eru búnir að
vera — nú þegar. Þetta eru engar öfgar — þetta er satt“.
Howard horfði niður fyrir sig. „Hvert ætlið þér?“
,,Ég er á leið til Savoy til að líta á aðgerðir ítalanna. Svo
ætlum við að forða okkur. Ef til vill förum við til Marseilles
og ef til vill yfir vígstöðvarnar og til Spánar“.
Gamli maðurinn brosti. „Góða ferð“, sagði hann. „Gætið
yðar að fara ekki of nærri bardögunum".
Maðurinn sagði: „Hvað ætlizt þér sjálfur fyrir?“
„Ég veit eikki. Ég verð að hugsa mig um“.
Hann hélt af stað og leiddi Ronna.Eftir skamma stund
kom slettótti, græni bíllinn a'kandi á eftir þeim og stað-
næmdist við gangstéttina.
Dickinson hallaði sér út. „Heyrið þér, ■ Howard“, sagði
hann. „Þér komizt fyrir hérna hjá okkur og krakkarnir
tveir líka. Við getum haldið á krökkunum. Þetta verður dá-
lítið erfitt ferðalag fyrst í stað; við skiptumst á að vera
við stýrið allan. sólarhringinn. En ég skal bíða. eftir yður, ef
:þé.r getið verið tilbúinn með hinn krakkann líka eftir tíu
mínútur".
Gamli maðurinn horfði hugsi á bílinn. Það fólst mikil hugul-
semi í þessu tilboði mannsins. En þeir voru fjórir í bílnum
þegar og mikill farangur; hann gat e'kki séð hvernig hægt
var að Ikoma einum fullorðnum fyrir í viðbót að ógleymdum
tveim bömum. Þetta var opinn bíll með engum hliðarhlífum.
Það yrði erfitt fyrir veika fimm ára telpu að aka að nætur-
lagi gegnum fjallahéruð í þessum bíl.
Hann sagði: „Þetta er mjög vingjarnlegt af yður. En ég
held samt að við verðum að fara okkur hægt“.
Maðurinn sagði: „Jæja þá. Þér hafið sjálfsagt nóga pen-
inga?“
Gamli maðurinn fullvissaði hann um að svo væri og stóri
bíllinn ók af stað og hvarf sýnum. Ronni horíði á eft.ir hon-
um gráti nær. Hann saug upp í nefið og Howard leit á hann.
„Hvað er að?“ sagði hann vingjarnlega. „Hvað gengur
að þér?“
Ekkert svar. Tárin voru alveg að koma.
Howard hugsaði sig um. „Var það bíllinn ?“ sagði hann.
„Hélztu að við ættum að fara í honum?“
Drengurinn litli kinkaði ikolli*.
Gamli maðurinn beygði sig og þurrkaði honum um aug-
un. „Vertu ekki að hugsa um það“, sagði hann. „Við bíðum
þangað til Sheilu er batnað og svo förum við öll í öku-
ferð saman". Hann hafði í hyggju að reyna að taka á leigu
bíl frá Dijon til St. Malo ef mögulegt væri. Það yrði dýrt,
en þau útgjöld væru réttlætanleg eins og á stóð.
„Bráðum?“
„Ekki á morgun heldur hinn, ef hún er orðin nógu frisk“.
„Megum við fara og skoða skriðdrekana bg fallbyssurnar
eftir mat ?“
„Ef þær eru ennþá kyrrar, þá getum við skroppið sem
snöggvast“. Hann varð með einhverju móti að bæta honum
upp vonbrigðin. En þegar þeir nálguðust járnbrautastöð-
ina voru skriðdrekarnir og flutningavagnarnir allir á bak og
burt. Nokkrir slyttislegir hestar hímdu, undir auglýsinga-
spjöldunum.
I svefnherberginu. var allt með gleðibrag. Rósa litla var
þar, feitnin. táta með sítt, svart ihár og ríka móðurtilfinningu.
Sheila var þegar orðin heilluð af henni. Rósa litla hafði búið
til 'kanínu úr tveim óhreicium vasaklútum sem Howard átti
og þrem snærisspottum, og þessi ikanína átti sér holu í rúm-
fötum Rósu; þegar einhver sagði „Bö“ þá þaut hún inn í
holuna sína með aðstoð Rósu. Sheila var með Ijómandi augu
og sagði Howard allt af létta á einhverju samblandi af
frönsku og ensku. Meðan á samtalinu stóð flugu þrjár flug-
vélar mjög lágt yfir gistihúsið og brautarstöðina.
Howard leysti utanaf pinklinum og gaf Sheilu myndabók-
iúa um fílinn Babar. Babar var gamall vinur Rósu litlu; hún.
tók bókina, leiddi Ronna að rúminu og fór að lesa söguna
fyrir þau. Litli drengurinn varð fljótlega þreyttur á því;
hann hafði meiri áhuga á flugvélum og hann fór út að
glugganum í von um að sjá fleiri slíkar.
Howard skildi við þau og fór niður í anddyrið til þess að
hringja. Með mi'klum erfiðismunum og ýtrustu þolinmæði tókst
honum að ná sambandi við gistihúsið í Cidoton; hann varð
að segja Cavanagh frá erfiðleikum sínum. Hann tala.ði við
frú Lucard, en Cavanaghshjónin höfðu farið til Genfar dag-
inji áður. Þau bjuggust sjálfsagt við að hann væri kominn á.
leiðarenda.