Þjóðviljinn - 02.04.1953, Page 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 2. apríl 1953

Þjóðareining gegn her í landi
Fljótið vex í vorleysingum
Vorleysing.
Með fullum rökum má
segja, að vetrarríki hafi lagzt
yfir hugarfar þjóðarinnar við
komu herliðsins. í því vetrar-
ríki hafa mörg blóm landsins
kalið, önnur staðið hnípin og
spurt: Hvenær kemur vorið J
Uggur og kvíði hefur magn-
ast í hverri sveit landsins,
því að forsvarsmenn hersins
hafa hrópað, að yfir okkur
vofi hættur og ógnir ,og í
skjóli óttans er þjóðinni
stjórnað til ófarnaðar. .Nú
sjást þess þó ýmis merki að
vorið sé í námd. Það er hlýtt
inn við hjartarætur landsins
og litlu uppspretturnar, sem
aðeins sitruðu yfir grásteina,
taka nú að renna í straumi
með kátum nið og sameinast
öðrum uppsprettum og lind-
um, sem mynda lækina og
loks fljótið.
Þetta eru einstaklingarnir
sem nú koma fram í dagsljós
ið með varma þeirrar hug-
sjónar að aftur vori í þjóð-
lífinu, ef við sameinum
!; krafta okkar og hug gegn
hernaðarandanum á Islandi.
!; Það er vissulega vorleysing
í vændum.
Verður þjóðarráðstefnan
á Þingvöllum eða í
Keflavík?
Spurt hefur verið: Verður
þjóðarráðstefnan á Þingvöll-
um, eða verður hún í Kefla-
vík? Um þetta hafa engar
ákvarðanir verið teknar
ennþá, ea verður auglýst upp
úr páskunum. Sjálfboðalið-
arnir spyrja: Hvað getiím við
gert til gagns ? Svar: Talið
við fólk, sem er á móti
hemaðarandanum, skrifið
lista yfir alla þá, er þið
þekkið ög liklegir eru til sam
starfs. Myndið hópa þess
fólks, er vill leggja hönd að
verki, þegar kallið kemur.
Sendið undirrituðum nöfn
ykkar og lista yfir samstarfs-
fólkið.
Einingarandinn þróast
og vex.
• Fjölda margir hafa tjáð
fylgi sitt við þjóðareininguna
gegn her í landi. Ungur lög-
fræðingur skrifar: — Kæri
Islendingur. -— Ég hef fylgzt
með greinum þínum í Þjóð-
viljanum og met þær mikils.
Það sem ég vil þér er að
bjóða fram krafta mina til
þess að hjálpa ykkur við á-
formanir ybkar um frelsua
landsins. — Þessi ungi mað-
ur hefur nú fengið verkefni
og kemur brátt fram í dags-
ljósið á opinberum vettvangi.
Tveir listmálarar ætla að
gefa teikningar sem innlegg
í andspyrnuhreyfinguna.
Önaur teikningin er komin og
mun birtast í fyrsta tölublaði
Þjóðviljans eftir páska. Hún
fellur inn í kvæði Kristins
um liti Islands og lit hersins,
þar sem hermenn eru að
hella biki yfir íslenzka fán-
ann, sem breiddur hefur ver-
ið á þjóðveginn, en utanrík-
isráðherra landsing. stendur
brosandi hjá og tekur ofan.
— Hin myndin á að vera
táknmynd andspyrnuhreyf-
ingarinnar og ef til vill merki
hennar. — Tónskáld og ljóð-
skáld hafa gefið kvæði og
ljóð, verlcamennirnir skrifað
mér bréf og sent mér nafna-
lista, konur lýst fylgi; sínu,
þeirra á meðal nokkrar mik-
ilhæfár þjóðkunnar konur, og'
jafnvel heil samtök, fjöl-
menn, hafa ráðgert að sam-
einast andspyrnuhreyfing-
unni. Um þetta verður nán-
ar rætt upp úr páskum. En
á öllu er auðfundið, að leys-
ingin er hafin, og með vor-
inu mun fljótið streyma fram
óstöðvandi með frjóefni á
endurheimt akurlendi þjóð-
lífsins. Heiðruðu samherjar
og sjálfboðaliðar. Notið há-
tíðina til þess að ræða við
fólk um þetta miklá málefni.
Skrifið mér, sendið nöfn sam-
herja og aðrar upplýsingar,
er að gagni koma. Eftir há-
tíðina verða birtar ýmsar
fregnir, sem ekki er tíma-
bært að segja frá að svo
stöddu.
Sameinuð sigrum við.
G. M. M.
Pósthólf 1063
Og svo er hér verkamapna-
bréf:
Heill og sæll, G. M. M.
Kærar þakkir fyrir þínar
ágætu greinar: Þjóðareining
gegn her í landi.
I kafla III. óskar þú þess,
að við sendum lista yfir þá,
er við teljum liafa gert landi
voru mest ógagn og skaða
allt frá landnámsöld til vorra
daga. En þar sem þú bind-
ur hámarkstölu við 32, fæ
ég ekki séð, að hægt sé að
skrifa þann lista, án þess að
sumir vel verðugir yrðu sett-
ir hjá. Ég álít arftaka Giss-
urar Þorvaldssonar og Gvend
ar ríka hafa aukið svo kyn-
sitt á íslandi allra síðustu
ár, að langt taki yfir 32. Eg
álít glæpi þeirra meiri en svo,
að hægt sé að tala um ó-
happamenn og menn, er unn-
ið hafi landi og þjóð ógagn,
þvi:
Þeir sem stýra bæ og borg,
við blárra f jalla rætur.
Iíönum selja kofa og torg,
konurnar og dætur.
Enn spyrð þú, hvort lík-
legt sé, að einhverjir þessara
óhappam. muni krefjast full-
tingis okkar í sumar til að
fá að stjórna þessu landi
næsta kjörtímabil. Já, marg-
ir. Þá fara þessir herrar í
gömlu gæruna utan yfir
úlfshaminn, lofa okkur þessu,
sem þeir eru búnir að lofa í
2-—3 kjörtímabil og svíkja
jafn oft. Síðan spila þeir
gömlu plötuna um illsku og
fláttskap austrænna þjóða,
og spara hvorki stór orð né
fullyrðingar; og eru þá ekki
liafðar neinar áhyggjur af
hlutleysi útvarpsins, enda ó-
þarft þá frekar en endranær,
þar sem það er þverbrotið æ
ofaní æ af blindfullum ,,dele-
röntum", misjafnlega mikið
fullum eins og gengur. Já, ég
sagði fullir ,en ekki af víni;
ég 3egi, því er ver, því minni
skaða og smán hefði það gert
íslenzkri þjóð, að fá vín-
drukkinn „róna“ í útvarpið
10 mín. á viku, en menntuðu
rónana, er þar koma blind-
fullir af bandarískum áróðri,
sömdum og túlkuðum í því
augnamiði að sætta íslend-
inginn við alger bandarísk yf-
irráð. — I sumar verðum við
enn keyrð að blýansstúf rík-
isins, þessum sem hangir í
spotta bakvið tusku. Þetta
virðist hvorlci margbrotið né
hættulegt tæki, en samt er
það nú svo, að með honum
hefur íslenzk þjóð kallað yfir
sig eymdina og skortinn, af-
salað landsréttindum og
þjóðfrelsi og skipað sér enn
á bekk meðal nýlenduþjóða.
En nú verða þáttaskipti.
Nú gerum við upp við
þessa sendimenn dauð-
ans. Nú erum við búin
að sjá, hvernig þeir féflettu
okkur á síðustu árum: sví-
virðilegasta verzlunarokur,
sem þekkzt hefur, óþolandi
skattabyrðar, launagreiðsl-
ur allof lágar miðað við dýr-
tíð. Þó kostaði lítilsháttar
lagfæring á kaupgjaldi næst-
um því mannslíf framyfir
venjulegan baráttukostnað.
Hvernig þeir leysa húsnæð-
isvandamálin vita allir. Ut-
anríkismálin rekin með þeim
endemum, að full ástæða er
til að gefa þeím frí frá þeim.
— Nei, mi þýðir ekkert fyrir
þessa herra að æpa til okkar
um hljóðnemann: Kjósið ekki
kommúnista, því þá koma
Rússar! Það flotholt auð-
valdsins er úr sögunni ,sund-
ur skotið af þeim, sem not-
uðu það mest. En einkenni-
legt hvað við trúðum lengi
þessari andskotans vitleysu.
Nú vitum við, að Rússar hafa
aldrei farið fram á landvist-
arleyfi hér; en Bandaríkin
gerðu það áður en stríðið var
búið, og eru hér nú fyrir til-
stilli íslenzkra óhappamanna,
(sem þú kallar, en ég vil
velja önnur heiti). Þetta höf-
um við allt skjallega sannað,
já, meira að segja líka verk-
lega sannað. Því nú búa her-
ir hins erlenda stórveldis um
sig á landi voru, hvar sem
þeir helzt kjósa sér, og ná
æ sterkari tökum á öllum
vorum þjóðmálum. —
Því er ég að þessu? Við
erum sammála um þetta allt,
nema orðið óhappam., og við,
flestir kjósendur íhalds,
ikrata og kerlu gömlu Fram-
sóknar, sjáum nú óþokka
samspil þessarar þrenningar
og kjósum þá aldrei aftur.
Það eina, sem getur bjarg-
að því sem bjargað verður,
er órofa þjóðfylking undir
forystu Sósíalistaflokksins.
Hittumst heil á kjördag, þar
sem blýantur hangir í
spotta bakvið tusku og not-
um hann rétt. því nú varðar
það líf eða dauða.
Kjósandi.
4
Árni J. Einarsson sextugur
Þriðja apríl 1953 er sextug-
ur Árni J. Einarsson í Flatey.
Hann er tvíburabróðir Guð-
mundar J. Einarnsonar bónda á
Brjánslæk, og óska ég þeim
allra heilla á afmælinu.
Foreldrar þeirra voru Jar-
þrúður Guðmundsdóttir og Ein-
ar Guðmundsson, sem allan
sinn búskap bjuggu á Barða-
strönd; þeir bræður fæddust á
Skjallandafossi. ;
Árni ólst upp með foreldr-
um sínum, við Breiðfirzkar að-
stæður, salt og sól. Hann hafði
hlotið sanna veiðimannsnátt-
úru i vöggúgjöf og er hún enn
hans innsta gleði.
Aðra náttúru hlaut hann
einnig, sem ekki er jafn al-
geng, það var liagleikur svo
einstakur að segja má að einu
gilti hvort bæta þurfti fínasta
úrverk eða grófustu bátavél,
allt var áf hendi leyst með
sannri snilld.
I lok fyrri heimsstyrjaldam
byrjaði Árni búskap í Her-
gilsey og síðar í Suðureyjum,
en fluttist til Flateyjar 1930 og
hefur búið þar síðan.
Ásamt búskapnum stundaði
Árni smflliar, meðal annars
byggði hann marga báta. Eft-
ir að vélar fóru að flytjast til
'andsins varð hann þeim sjálf-
sagður læknir um vestanverð-
an Breiða.fjörð, og munu þar
um slóðir fáar vélar, bem
aldrei háfa þurft að fá bót
meina sinna hjá honum. Þar
vestra hefur lengst af þurft
um sjó að sækja hvaðeina, sem
til bús var dregið, og gilti
það jafnt land og eyjar, bátur
fylgdi því búi sem kýr. Að
eiga bát með bilaða vél er
búmannsraun verri en margur
hyggur. Það er því gott verk,
sem Árni hefur af hendi leyst.
því segja má að hann hafi
fram á þennan dag haldið
gangandi bátaflotanum á vest-
ahverðum Breiðafirði. En Áma
yfirs'ást það sem flestir eru
glöggir á, að ganga eftir laun-
unum, hann mun því aldrei
hljóta kross.
Árni hefur hin siðari ár
stundað vélgæzlu við Hrað-
frystihús Flateyjar, en hjálp-
ar þó enn mörgum, sem eiga
óþekkar vélar.
Vestureyjar eru .flestar land-
litlar, ekki sízt Suðureyjar og
Hergilsey. Afkoma fólksins
byggðist því mest á hlunnind-
um og sjávarfangi. Hér voru
því slyngir veiðimenn, á hvað
sem róið var. Árni var góð
Framhald á 11. síðu.
Hvar er nú „hús guðs handa fuglum“ ? — Um
úthlutunina frægu
SVEINN skrifar: Nú fer bless- hátíðina til stórgróðabrasks ?
uð páskahátiðin í hönd. Ég er — Sveinn.
einn af hinum gömlu og trú- ,4.
u'ðu, sem fagna páskum og **
öðrum hátíðum eins og trú- BÆJARPÓSTINUM hefur bor-
uðum manni ber. Samt kviði
ég fyrir þeim að nokkru leyti,
en það er eiginlcga af alveg
sérstakri ástæðu. Þannig er
mál með vexti, að ég er ekki
fjölskyldumaður og hef aldr-
ei heldur komizt upp á lag
rpeð að malla ofan í mig sjálf-
ur. Ég kaupi allan minn mat
á veitingahúsunum. En það
er segin saga um hátíðir, að
þau loka öli og láta okkur
einsetufó’kið bjargast sem
bezt vill. Ég held, að þeir
séu miklu fleiri cn a'.mennt
er ha’dið. sem ekki þekkja
ne’na- fjölskvldur til aðdveljá
hjií yfir stórhátíðir og verða
því að húka í einmanaleika
og svelti heima hjá sér. Þann-
ig var það með mig á sið-
astliðnum jólum, að ég sat
einsamall heima og reyndi að
gleyma gufspjalli og steik-
með því að !esa Islendinga,-
sögurnar. I kirkjuna fór ég
þó, eins og trúuðum manni
sæmdi.
‘En er nú ekki hægt að gera
eitthvað fyrir fólk eins og
mig? Er ekki hægt að hafa
opið eitt einasta veitingahús
— án þess að það noti sér
izt alllangt bréf frá einhverj-
um, sem kallar sig „Lista-
mann“. Bréf hans er alltof
langt til áð birtast í heild,
en það fjallar um úthlutun
listámannalaunanna hér á
dögunum. Verður því horfið
að því ráði að birta þann
kafla þess, sem ætla má, að
höfundinum sé mest í muna
að fram komi, semsé „list-
ann‘\ og er hann ’beítinn
velvirðingar á því. Sá kafli
hljóðar þannig: „.... En nú
er ekki því að heilsa, að
þessir ágætu herrar fylgist
með því sem gerist i listum
þjóðarinnar, hvað þá úti i
hiiíum stóra heimi Ég þykist
vita, að þeir hafi ekki hug-
mynd um nöfnin á sumum
beztu listamönnum okkar,
einkum meðal yngri kynslóð-
arinnar. Og verk þeirra
þekkja þeir þar af leiöandi
ekki. Samt eru þeir lábyrgir
fyrir ,,úthlutun“ viðurkenn-
ingar, ekki aðeins til skálda
og rithöfunda, heldur einnig
tii myndlistar- og tónlistar-
manna, auk leikara! Hver
skyldi trúa þessu eftir svo
Framhald á U, eiðu. j