Þjóðviljinn - 12.04.1953, Page 3

Sunnudagur 12. apríl 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Starf Sumargjafar s.l. ár:
Starfrækti 5 dagheimili, 7 leikskóla
og 1 vistheimili
m
30. aðalfundur Barnavinafélagsins Sumargjafar var hald-
inn í Laufásborg, föstudaginn 10. apríl 1953.
Formaður félagsins flutti skýrsLu stjórnarinnar, og fara
helztu atriði hennar hér á eftir:
Starfað var í 9 „borgum“ á árinu, og skiptist starfsemin
nú í 13 deildir: Dagheirrili 5, leikskólar 7 vistheimili 1.
Alls komu á heimili félagsins árið 1952 1499 börn (1409
i fyrra), eins mánaðar til 6 ára. Aldrei áður hafa verið svo
mörg börn hjá félaginu. Dvalardagar þessara barna urðu
alls 116.473 (120.390). Þar af í leikskóla 73.194 (67.842).
Fækkun dvalardaga stafar af því, að Vesturborg var lokuð
fyrstu 4 tmánuði ársins, og nærri 6 mánaða hlé varð frá
því að Suðurborg var lögð niður og þar til Laufásborg tók
til staæfa. — Heilsufar var sæmilegt.
Helztu breyttngarnar á árinu' Arasyni, og hefur Það verið
vom þær, að félaigið losaði sig steypt í eir. Hefur bæjarráð nú
nú endamlegíi við vistheimilis-
rekslur. Hætt var i&tarfsemi í
Suðurborg. Á þeim 9 árum, sem
Suðurborg var starfrækt, liöfðu
■tæpleiga 2500 böm dvalið þar
á veguim Sumargjafar. Relcstrin-
íum í Steinahlíð og Vesturborg
var breytt í dagheimilastarf-
semi.
JT ..........
Markverðustu nýjungar: Brák-
larborg við Brákarsund var af-
Ihent Sumargjöf af Gunnari
Thoroddsen, borgarstjóra, 12.
sept. 1952. Hafði bærinn látið
byggja hús þetta fyrir leikskóla,
eins og Baróns- og Dr.afnarborg,
og búið að tsekjum og húsgögn-
ákveðið, að því verði ætlaður
sttaður í ©arði Laufásborgar.
Árið 1952 var 27. árið, sem
Sumargjöf rekui* dagheimili, og
13. árið, sem starfræktur var
leikskóli á vegum félagsins. Og
þetta var 15. árið, sem félaigið
rak vistheimili, (og væntanlega
það síðasta, fyrst um sinn). Frá
því félagið hóf starfsemi sína
1924 og til árslöksa 1952 munu
hafa komið á bamaheimili fé-
lagsins 11.004 börn.
IFarmaður gat þess, að yfir-
standandi timar gerðu rekstur
baraaheimiia erfiðan. Aðalá-
hyggjuefni stjórnar félagsins
wm a svipaðan hátt og þær væru fjáxhagsörðugleikar. Mikl-
borgir. Tók leikskóli til starfa í. ar breytúigar árið 1952, hefðu
Ðrákarborg 20. sept. s.l. Settar' ef,aust '^fiðara fyrir um
voru á stofn les- og leikskóla-' fjárhaginn. En nú ætti að koma
deildir í Baróns- og Drafnarborg' f h6s- hvort íéla°ið !®etur- 'að
(isín í hvorri), 2 stundir fyrir _ óbreyttum ástæðum, rekið áfram
hádetgi. Gerði stjórn félagsins
þetta til ireynslu, veignia þess, að
erfitt hefur ireynst að fá laðstand-
endur barnia til að send,a böm
sín í leikskóla Sumiar.gjafar á
tmoriginana. í>að er eitt vandamál
Surttargjafiar, ,að hægt verði að
nýta hús og starfskrafita allan
diaginn, bæði til að get,a hjálpað
sem flestum bömum, og eins til
að styrkja fjárhaginn og .auð-
velda reksturirin.
En merlnrstú nýluwr á árinu
verður hiklaust að telja opnun
Laufásborgar, sem borgarsitjór-
'inn, hr. Gunnar Thoroddsen, af-
hen.ti Sumargjöf við hátíðlega
athöfn í „borginni“ sjálfri, 13.
- okt. 1952. Með því át.aki gei’ðust
þeir hlutir, að vistleg og vel út-
búin hús á ágætum stað í borg-
'inni vo»u tekin íil íramtíðar af-
nota fyrir bömin. Fullyrða má,
að Laufásborg er stærsta og bezt
útbúna baroaheimili landsins.
dagheimili og leikskóla. Þeirra
stofnana væri mikil þörf. Og
aðalmarkmið Sumargjafiar hefði
j'afnan verið að reka slíka starf-
semi, þó að félagið, fyrir áeggj-
an, hefði tekið að sér vistheim-
ilisrekstur um tima.
Formaður lauk máli sínu með
því að þakk.a ölliuri, sem stutt
hafia Sumargjöf á einn og annan
hátt.
Framkvæmdastjóri félagsins,
Bogi Sigurðsson, lýsti reikning-
um þess fyrir árið 1952, og gerði
samanburð á rekstrinum þá og
árið áður (svigar).
Helztu niðurstöðutölur reikn-
inganna vom: Heildiarútgjöld kr.
2.075.013,38 (2.0414.518,70). Þar
aí laun sfcarfsmanna kr. 1.225.
393,55 (1.228.718.74), matvæli kr.
272.348,41 (356.550,04), viðh,ald
fiasteigma, áhalda og miuna kr.
108.911,63 (75.575,18). Helztu
tekjiuliðimir voru: Vistgjöld kr.
895.025,50 (881.234,00). styrkur
frá Reykjiavíkurbæ kr. 656.000,00
(570.000,00), styrbur frá ríkis-
sjóði ki*. 170.000,— (170.000,—).
Einnig vor.u lagðir fram reikn-
ingar Vöggustofusjóðs Ra'gn-
heiðar Sigurbjiangar ísaksdóttur.
Sjóðurinn er nú kr. 27.367.85
(23.732,47).
Uppeldisskólinn hefur verið
starfræktiur í 7 ár á vegum Sum-
argjafar. Varð nú að draga mjöig
samian sbarf'semi hans, sökum
fjárskorts o. fil., og ríkir óvissa
um fir.amtíð hans.
Framhald á 7. síðu.
Alíreð Gíslason, læknir:
Islenzkt verkeini á sviSi
krahbameinsrannsókna
Víðsvegar um heim eru
reknar stórar og dýrar tilrauna
stöðvar í þágu krabbameins-
rannsókna. Heilir herskarar
vísindamanna sinna ekki öðrum
störfiun en athugunum á hátta-
lagi þessa sjúkdóms. Markið er
að leita uppi orsakir hans og
finna leiðir til að ráða niður-
lögum lians. Þó að enn virðist
mikið vanta á, að því marki
sé náð, er óþarft að efast um,
að í rétta átt miði. Ný þekk-
ingaratriði bætast við ár frá
ári, og þegar þau atríði eru
orðin nógu mörg, verða þau
notuð sem steinar í byggingu
fullkominnar þekkingar á mein-
semdintii.
Að vonum höfiun við íslend-
ingar ekki lagt mikið af mörk-
um til krabbameinsrannsókna.
Til þess skortir okkur mann-
afla og fé. Þó gætum við eflaust
meira en við gerum í því efni.
Ein leið krabbameinsrannsókn-
asina er athugun á því, hvernig
veikin liagar sér meðal ein-
stakra þjóða. Gætir þar strax
nokkurs mismunar eftir kyn-
þáttum og þjóðernum. Enn-
fremur virðist háttalag meins-
ins nokkuð fara eftir atvinnu-
stéttum, lcynjum, lifnaðarhátt-
um og jafnvel loftslagi. Þeklt-
ingiti á þessum atriðum b\'gg-
ist á nákvæmri skýrslugerð um
hvem einstakan sjúlding, þar
sem allt er tekið fram, er máli
skiftir. Úr þessu eru síðan,
gerðar heildaarskýrslur, sem
vinna má úr margskonar fróð-
leik um gang sjúkdómsins hjá
viðkomandi þjóð. Með saman-
burði við samskonar skýrslur
annarra þjóða má fiana líkingu
og mismun, sem kann að leiða
til mikilvægra þekkingaratrioa
á eðli og háttum veikinnar.
Menningarþjóðir leggja nú
fi
ardttan í Het§hfaríh
Iiefsi meS opinberum
sem Sósíalistaflokkurinn boðar til í Austurbæjarbíói miðviku-
dagskvöldið 15. apríl kl. 9 e.h.
Ung-lingar
Sémm Árnason
»eil°SSOM
Vinnuskóla
lleykjavíkur unnu að íegrun og
ræktun landsins í Steinahlíð
undir stiórn E. B. Malmkvist,
ræktunarráðunauts, eins og árið
áður, og er stjórn Sumargjafar
þakklát fyrir það verk.
Stjóm Sumargjafar fékk Rik-'
arð Jóns-son, Ustamann, ,til að
gexa bxjóstlíkan af Steingrími
Cllkm hexmáll aðgaxxgux meðan húsxúm leyfix
Sósíatistaflokkurinn
ríka áherzlu á þessa rannsókn-
arleið og hafa komið sér upp
sérstökum stofnunum hcani til
framdráttar. Annast þessar
stofnanir skrásetningu allra
krabbameinssjúklinga í landinu,
viða að sér gögnum, sem máli
skifta sjúkdóminn, fylgjast með
afdrifum sjúklinganaa og vinna
síðan úr skýrslunum allan
þann fróðieik, sem þaoan er
að hafa. Þessi rannsókrtarað-
ferð er ekki dýr. Kostnaðurinn.
mun nokkurn vegian standa í
réttu hlutfalli við fólksfjöldann,
og er því jafnvel olckur ís-
lendingum ekki ofviða. Danir
hafa komið sér upp slíkri skrá-
setningarstofnun með þeim
myndarbrag, að sumar stórþjóð
irnar hafa leitað til þeirra nm
fyrirmyndina. Það er því liægur
ciffir fyrir okkur að kynxiast
því bezta á þessu sviði.
Fyrir fáum árum hóf Krabba-
meinsfélag Reykjavíkur vísi að
skrásetningu krabbameinssjúkl-
inga. Var ætlunin, að það verk
yrði að mestu unnið í sjálf-
boðavinnu. Þetta gekk þó ekki,
og féll verkið niður. Nú mun
það ætlun Krabbameinsfélags
íslands að hefja þetta starf á
ný og sjá svo um, að það
komi að fullum notum. Má
vænta þess, að þar verði farið
eftir beztu ei'lendu fyrirmynd-
um og að höfð verði náin sam-
vinna við heilbrigðisyfirvöld
landsins. Verði vel á málinu
haldið, þarf ekki að efa, að
margvíslegur fróoleikur vinnst
um gang sjúkdómsiris hér á
Iaadi. Þessar rannsóknir eiga
íslendingar sjálfir að annast
og færa síðan öðrum þjóðum
niðurstöður þeirra, sem framlag
til alþjóða-baráttunnar við
krabbameinið, þó að þær að
sjálfsögðu komi okkar eigin
þjóð að mestu gagni.
Krabbameinsfélag íslands verð
ur að leita til almenm'ngs um
stuðning, við þetta áhugamál
sitt sem mörg önnur. I fullu
trau'sti til velvildar alls folks-
in.s i land'nu mun félagið bráð-
lega hefja það rannsóknarstarf,
sein hér hefur verið gert að
umtalsefni.
unaiaug
í Vestm-bæmim
Skipulagsnefnd bæjarins hef-
ur lagt til að fyrirhuguð sund-
laug í Vesturbænum verði
byggð við gatnamót Hagaméls
og Kaplaskjólsvegar. Var þessi
tillaga nefndarinnar lögð fram
á funcli bæjarráðs í fyrradag
en endasilegri ákvörðun um
staðsetningu sundlaugaiiimar
frestað.
Fyrir siðasta fundi bæjar-
ráðs lágu fyrirspurnir frá eig-
endum Spítalastigs 6 og Vest-
urgötu 28 um hvort byggja
mætti á lóðum þessum. Bæjar-
ráð samþykkti að leyfa ekki
byggingar á lóðunum vegna
fyrirhugaðra skipulagsbreyt-
inga. j