Þjóðviljinn - 23.05.1953, Qupperneq 6

■6) — ÞJÓÐVILwTNN — Laugardagur 23. maí 1953
þlÓiViUINIi
Útgefandi: Bamelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (á.b.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla. auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg,
! 19. — Sími 7500 (3 línur).
Ánk.riftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
v_._______________________________________________________
Flokkarnir og busRsðisnálin
í' ftosningasteiiivskrá Sósíanstaflokksins segir um húsnæðis-
nfál:
1. Byggingarl'-lögum aiþýðu sé leyfiiegt að starfa og framlög
tii þeirra stóraukin.
2. Starfandi tryggingasjóðlr séu stórefldir.
3. Ríkissjéður talíi nauðsyuleg lán í því skyni.
4. Lögin um útrýmingu heilsuspillandi húsnæðis nái aftur
raunliæfu gildi, svo bæirnlr geti tafariaust hafizt handa um
byggingar.
5. Vextir af byggingarlánum séu lækkaðir og lánatími verði al-
mennt >40-50 ár.
6. Veðdeild Landsbaukaiis taki til fullra starfa.
7. Algert frelsi til að byggja íbúðir af hæfilegri stærð fyrir
meðalf jöiskyldur.
8. Islendingar byggi fyrir Islendinga — ekki Ameríkana.
tV
Vegna lýðskrumsloforða og geipilegra svika þríflokkanna,
Sválfstæðisflokksins, Framsóknar og Alþýðuflokksins, er svo
komið að margir hafa orðið ótrú á öllu, sem nefnt er kosninga-
stefnuskrá. Þeir sem vel hafa fylgzt með, munu þó viðurkenna
að það sem Sósíalistaflokkurinn hefur lagt fram sem kosninga-
stefnuskrá hefur verið flokknum jafngilt eftir kosningar og
fyrir þær. Um þau atriði sem hér eru talin varðandi húsnæðis-
málin, er það að segja að í þeim felst kjarninn í 'baráttu alþýðu
ísiands um áratugi til lausnar húsnæðismálinu. Hver sem fylgzt
hefur með baráttu sósíalista í bæjarstjórn Reykjavíkur og. á
Alþingi um lausn þeirra miklu vandamála, eða kynnir sér þá
ibaráttu, skilur og viðurkennir, að hefðu sósialistar verið nógu
sterkir til að ráða stefnu Reykjavíkurbæjar og Alþingis í þeim
rr.álum, væru húsnæðisvandræði nú ekki brýnt vandamál, þó
sjálfsagt hefði ekki verið hægt á jafnskömmum tíma að bæta
fyrir allar vanrækslusyndir liðna tímans.
Því hefur oft verið haldið áð íslendingum að sósíalistar vilji
ekkert fremur en hrun og tortímingu atvinnulífsins í landinu.
Þó er áberandi, að flytjendur þess boðskapar hafa sjálfir fundið
hoíhljóminn í þeirri fullyrðingu eftir að þjóðin öll ftkk að
kynnast því, hvernig sósíal'star knúðu fram stórfelldustu atvinnu
nýsköpun sem orðið hefur í Islandssögunni, er þeir liöfðu skamma
stund tækifæri til að láta stefnu sína verða að nokkru leyti
stefnu rikisstjómar íslands. Eins er það, að ekki er hægt að
halda iþví fram, að barátta sósíalista í húsnæð'smálunum sé
gerð í áróðursskyni, svo rækilega hefur sú barátta verið undir-
byggð af fulltrúum Sósíalistaflokksins í bæjarst.iómum og á
A iþingi, en á þeim vettvöngum hefur oftast verið að mæta sam-
fylktum meirihluta Sjálfstæðisflokksins, Framsóknar og Al-
þýðuflokksins. Það er 'því sök 'þeirra flokka, og þeirra flokka
einna, að nú á þessu ári skuli enn ríkja algert neyðarástand
i húsnæðismálum Reykvíkinga og fjölmargra landsmanna ann-
aira.
★
Og 'þeir virðast ekki liafa l?ert neitt, þriflokkarair, Sjáifstæðis-
f’okkurinn, Framsókn og Aiþýðuflolckurinn. Saman hafa þeir
kosið bandaríska yfirstjórn í atvinnulífi og f.járfestingu ís-
kndinga, en afleiðing hennar eru þær miklu hömlur sem settar
faafa verið á byggingarstarfsemi ttndanfarandi ár. Saman hafa
þeir kvatt t.:l landsins bandarískan her, og bera allir þrír sam-
eiginlega ábyrgð á þeim afleiðingum, að Islendingar eru látnir
byggja lúxusíbúðir fyrir bandaríska- liðsforingja og hyski þeirra
ireðan landsmcfmum er meinað að byggja yfir fiölskyidur sínar.
Þegar svo sósíalistar flytja tillögur í bæjarstjórn eins og þær
er Guðmundur Vlgfússon og Nanna Ólafsdóttir fluttu í fyrra-
öág, tillögur sem hafa |>ann tilgang að bæta úr versta neyðar-.
ástandinu sem óstjóra Reykjavíkurihaldsins og afturhald þrl-
f.okkanna á Alþingi eiga sök á, er því sva.i'að með lýðskrums-
íæðum og borgarstjórafyrirheitum sem eflaust tekst að gleyma
á sólríkum Spáuarströndum eftir kosningar, ef'— og það er
stórt ef Gunnar Thoroddsen —r, ef fólkið lætur enn blekkjas.t
til fylgis ^ið kúgara sína og óvini, ef fólkið lætur hjá liða að
•gefa þeim flokkum sem.valdir .eru að húsnæðisvandræðunum, þá
ráðningu sem þeim ber. „ .
Þjóðareining gegn her í landi
Þá var ég nítján ára
Að kvöldi mánudagsins 15.
október 1951, nálægt hátta-
tíma, var dyrabjöllunni hjá
mér hringt. Eg fór til dyra
og á tröppunum stóð ung
stúlka, klædd regnkápu með
samfestri hettu, er hún
hafði dregið yfir höfuðið.
Það var mjög dimmt úti og
veðri þannig farið, að all-
hvöss sunnanátt var á með
þéttings skúrarumbum. Hún
hafði hitt á eina skúrina,
blautir lokkar slævðust und-
an hettunni og vætan se\U-
aði af kápunni faennar. Hún
spurði, hvort Gunnar, höf-
undur Virkisins í norðri ætti
hér heima.
— Já.
Hana langaði til þess að
tala svolítið við hann.
Þegar liún var komin inn
í herbergi, sagði hún mér
nafn sitt og afsakaði hve
seint hún kæmi og hálfilla
til reika í þessu veðri, en
hún mátti til með að koma
og tala við -mig.
— Eg spurði hana hver
hefði vísað henni til mín.
— Enginn, sagði hún. —
Nafnið stendur nú í Virkinu,
svo fór ég í útsvarsskrána
-og símaskrána til þess að
sjá heimilisfangið, ég vildi
ekki spyrja' neinn, — það
stendur svoleiðis á því. Eg
fann, að hún bjó yfir ein-
hverju, sem hún var hálf-
feimin áð hef ja máls á, hún
var full óróa fyrst í stað.
En brátt sagði 4ún mér
allt af létta.
— Það var nefnilega út
af þessu nýkomna hefti af
Virkinu. Það var eitt eintak
á vinnustaðnum, þar sem
að leynt þessum ferðum sín-
um á dansleikina, svo að
foreldrar hennar vissu ekk-
ert mn þetta. Það væri því
alveg agalegt, ef það kæmi
mynd af henni nú og þetta
kæmist upp, þó að það
væri reyndar allt saklaust.
Ó, hún Var bara 19 ára þá,
nú var hún 26 ára. Svo hætti
hún að fara á hermanna-
böll, en máður var ekki að
hugsa út í hlutina á þeim
aldri, sagði hún, — auðvit-
að gat þetta haft alvarlegar
afleiðingar, eins og hjá mörg
um stúlkum. — Þegar ég
var búinn að sjá Virkið,
fannst mér endilega að ég
þyrfti að tala við höfundinn.
En hvaðan voru myndirnar?
Eg sagði henni, að ég
hefði fengið myndirnar hjá
Valdimar Björnssjmi sjóliðs-
foringja með birtingarleyfi
og ég ætti margar fleiri.
Eg sýndi hemii nokkrar á-
þekkar myndir og húti að-
gætti, hvort hún þekkti sig
nokkursstaðar. Svo var ekki.
Eg sagði henni, að hún
mætti þá trej"sta því, að ég
fairti ekki mynd af henni í
samkvæmi með hermönnum,
neina ef hún færi nú að sitja
inni á kaffistofum einhvers-
staðar þar sem hermenn
vendu komur sínar, — þá
gæti ég ekki fortekið neitt,
•þvi að ég hefði beðið ljós-
myndara að taka fyrir mig
myndir á þessum stöðum við
hentug tækifæri.
Þá sagði hi'm af mikilli
lireinskilni og nokkrum
þótta;
— Nei, það kemur áreið-
anlega ekki fjTÍr, máður
hún vami, og það voru þar ■ hugsar nú öðruvísi núna
margar stelpur og allar að
skoða myndimar af stúlkun-
um á hermannaböllunum.
Þar vorti myndir af stutt-
kjólaballi og síðkjólaballi, og
hún kvaðst hafa orðið log-
andi hrædd, en til allrar
hamingju var ekki mynd af
henni, en hún gat svo sem
átt von 'á því. Og nú var
það erindið að spyrja. hvort
fleiri myndir af því tagi
yrðu birtar.
Þvínæst sagði hún mér
margt um hagi, sína. Hún
hafði stundum farið á her-
mannaböll, hún var svo ung
þá og henni þótti svo gam-
an að dansa. En hún hafði
aldrei veriö neitt með her-
mönnum á eftir, sagði hún.
Hún ítrekaði þetta og ég
skildi hvað hún átti við. Það
var ekki svo mikið að hún
hefði gengið með hermanni
yfir götu. Og hún hafði get-
heldur en þegar maður var
stelpukrakki.
Eg hét henni þvi, að ég
skj'ldi ekki segja frá nafni
hennar í sambandi við þessa
heimsókn til mín. Hún má
vera þess fullviss, að ég efni
það loforð. En því segi ég
frá þessu atviki hér, að ég
hef naumast öðru sinni fund-
ið betur hváð sakleysi æsk-
unnar er andstætt öllu sið-
leysi og fjarri sora og ljót-
leika í hugsuti. Það er þvi
gifurleg ábyrgð, sem hvilir
á þeim mönnum þjóðfélags-
ins, er stofna til þess að
æskulýður landsins sogist
inn í hemámsspillinguna,
sem grúfir J’fir landi og lýð.
Hver er þess umkominn • að
kasta steinum áð kornung-
um stúlkum þótt þær i létt-
lyndi og stundum í uppreisn
við umhverfi sitt stigi s'kref-
ið yfir götuna með hermann-
inum og síðan upp í bílinn
og suður á völlinn. Hver er
þessa umkominn af ábjTg-
um mönnum í þjóðfélaginu,
þegar fjölmörg helztu menn-
ingarsamtök í lancjinu eru
ánetjuð ‘ stuðftingi við ríkis-
stjórnina í pólitískum vesal-
dómi og verða því a'ð þegja
við öllu röngu. Eg ætla í þiví
sambandi að nefna stjórn
Ungmennafélags Islands,
sem hefur sent frá sér papp-
írssamþykktir gegn hernum
esi má ekki heyra blakað við
forsvarsmönnum hans; —
stjóm íþróttasambands Is-
lands sem heykist með þá ;
skömm að opna sífeldlega
kynningasambönd milli her-
maona og islenzks æskulýðs,
einungis af pólitískri þægð
þriggja manna við ríkis-
stjómina; ég nefni fræ'ðslu-
málastjórnina, hvernig hefur
hún staðið á verði á sínu'
mikla áhrifasvæði í skólum
landsins. Og þannig má
halda áfram. Allt, sem mið-
ur fer í þessum efnum er
bókstaflega að kenna ríkis-
stjóminni og áhangendum
hennar.
I andspyrnuhreyfingunni
gegn hernum munum við vit-
anlfega þurfa að vinna á
þessum sviðum sem öðrum,
en við muiuun aldrei feta í
spor Bjarna Benediktssonar,
dómsmálaráðheri’a, sem taldi
sig þess umkominn að kasta
fyrsta steininum að æsku
landsins, þegar hann skrifaði
nöfn 100 kornungra telpu-
barna á svartan listá, sem
hann veifaði framan í al-
þingismefin á sjálfu Alþingi
ti-1 þess að sýna hversu mik.
ið yfirvald hann væri og
hverrar ógnar íslenzkur
æskulýður mætti af honum
vænta. Hitt gerum við: Við
kæium þennan stundlega
ráðherra fyrir þjóðinni, köll-
um hann fyrir rétt æsku-
fólksins, kvenna landsins og.
aiþýðu allrar og dæmum
hatin úr leik. Og með hon-
um köllum við fyrir sama
rétt alla forsvarsmenn hers-
ins og spillingarinnar á ís-
landi, því að kjörorð okkar
er; Með eða móti her á Is-
landi; og eftir afstöðu sinni
til hersins skulu metin dæmd
ir verða. Málstaður Islands
krefst þess að aiHr heiihuga
menn standi í fylkingunni
gegn hernum.
Barnsins draumj leggjum lið.
Ekkert stríð, — aðeins frið
dreymir saklaust barn með
bros í augum.
G. M. M.
Vill hann sverja við
áru sína?
Bergur Sigurbjömsson við-
sklptafræðingur, fyrrverandi full-
trúaráðsmaður Framsóknarfl.,
sendi mér orðsendingu i gær í
blaðf síhu, Frjálsri þjóð, sama
blaðinu og tilkynnir að svonefnd-
ir Þjóðvarnarmenn ætli að bjóða
fram í Gullbringu- og Kjósarsýslu
í þvi skyni að reyna að fella
Finnbóga Rút Valdimarsson frá
þingsetu. Segir Bergur að sér
hafi mislíkað greinarstúfur sem
kom hér í blaðinu fyrir tæpri
viku um fagrar árur þeirra
mahna sem að Frjálsri þjóð
standa og faann bætÍT við um mig:
„Það verður ekki tekið á hon-
um og hans flokki með neinum
silkihönzkum ög . . . haldi Magn-
ús Kjartansson úfram . . . baráttu
gegn Þjóðvamarmönnum og
Frjáisri þjóð eftir þá viðvörun
sem hönum hefur hér verið gef-
in, þá skal liann engum geta um
kennt nema sjálfum sér, hvert
framhaldið verður".
Mín bíða þanhíg hörð og ó-'
vægileg örlög, eins og vænta
mátti fyrst niér áskötnaðist ó-
vild hins mikla manns, ög er
vandséð hvemig mér tekst að
bera slíkt. Þó mun ég frekar
reyna að- afbera þoð en að taka
þeim kaupskap, ,sem viðskipta-
fræðingyrinn býður: að hann
skuli., þegja um .ávirðingar.' minar
Framh. á .ll. síðu.