Þjóðviljinn - 27.06.1953, Blaðsíða 7

Laugardagur 27. júní 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (7
íslendmgar! Veifið landræningjunum þá refs-
ingu sem þeir hafa fil unnið!
sömdu þeir þá við Bandaríkin Njarðvíkum og að þetta vaeri
Fy.rir næstsíðustu kosniuigar
1946, var eitt mál, sem öll þjóð-
in var aJgerlega einhuga um,
og allir fjórir flokkar, sem þá
voru til, virtust afdráttarlaust
sammála um.
í>að var, að ísendingar
mættu aldrei láta það henda,
að ei-lent stórvedi fengi að
hafa herafla hér á Iandi til
langdvalar.
Tilefnið var, að Bandaríkin
iröfðu krafizt herstöðva hér til
100 ára. Enginn vildi liggja
undir grun um, að hann væri
þeirrj málaleitun hlynntur. For-
vígismenn allra flokka igáfu
kjósendum skýlausa yfirlýsingu
um, iað það skyldi aldrei verða.
Allir vissu, að það var rétt,
sem þáverandi forsætisráð-
herra (Ól. Th.) sagði, að það
ríki, sem hefði hér her í landi
mundi stjóma okkar ©amla
landi frá sínu landi.
Boosevelt Bandaríkj-aforseti
En sú eining rofnaði haustið
194-6, er Kef.lavíkursamnin-gur
var igerður. Þá sáu a-llir, sem
höfðu opin augun, iað hverj-u
fór. B-andaríkjamenn ætluðu
sér að sundra íslendingum og
fá það fram með lævísi og sínu
heimsfræga „dollaradiplo-
matíi“, sem. þeir fengu ekki
með beinum kröfum. Þeir
stuðluðu að því, að spilltustu
hægriöflin í Framsókn, Alþýðu-
flokknum og Sjálfstæðisflokkn-
um mynd-uðu stjóm, og fengu
þá stjórn til þes-s að þinda sig
í Marshallkerfið án samþykk-
■is Alþingis, og gegn mótmæl-
um SósíalistafJokksins og Her-
manns Jónasson-ar. Utanríkis-
ráðherrann, Biarni Benedikt-s-
son, lýsti þá yfir, 14. okt. 1947,
að ísland mundi frem-ur verða
veitandi en þiggjiandi í Mars-
hall-bandalaginu og varaði al-
varlega við því að Hta við lán-
tökum eða annarri -Marshall-
-hjálp, þar sem það væri vís-
a-sti vegurinn t-il þes-s að glata
fjánhagslegu sjálfs-tæði þjóðar-
innar.
Ma-rshallféð tók að streyma
til Ísíands á öðru ári eftir að
Keflavíkursamningur var gerð-
ur. Það jókst um allan heim-
in-g árið, sem ísland gekk d
Atlanzhafsbandialagið, og náði
hámarki árið 1951, þegar ame-
rískiur her settist að á ísl-andi,
en það tck fy-rir „hjálpina“
með öllu nú í vor, þeg-ar her-
inn var búinn að leg-gja undir
siig allian Reykfanesskagann.
Þá höfðu íslendingar þegið
ialls 630 milljónir króna, þar
af á 5. hundrað milljóna í
gjöfum.
Ö!i viðskipti ráðamiann-a okk-
ar við iBandaríkin síðan 1946
sýna það svart á hví-tu, að
(þeir hafa ekki reynst neinir
menn til að S'tanda >gegn lævís-
legri ágenigni þeirra í oktoar
garð. Órækustu sannanim-ar
fyrir þessu, eru sífelldar yíir-
urkennd-u staðreynd, að engin
þjóð er frjáls, -s-em hefur er-
lendan her í landi sínu, er
hann hét því, að allur ame-
rískur her skyldi hverfa iaf ís-
landi undir eins -að ófriðnum
loknum, „svo að ísl. þjóðin og
ríkisstjórn -hennar ráði alger-
lega yfir sínu eigin landi“.
Enda vor-u -aliir á einu máli
um, að það væri samningsrof
við í-slendinga o-g svik við heit
hins nýlátna forseta, er Banda-
ríkin kröfðust herstöðva og
neituðu að fara burt með her
sinn, hálfu á.ri eftir ófriðariok.
Slik eining var um þennan
skilning á háska af erlendri
hersetu, >að Alþingi 1946 var
■sammáila um að undir engum
kringums-tæðum mætti veita
neinum erlendum aðil® leyfi til
hersetu eða herstöðva á ís-
landi, jafn-vel ekk; Sam. þj. í
stríði 'gegn friðrofa. Þá var
þjóðareining gegn hersetu á
íslandi.
lýsingar og eiðar íslenzkra
ráðamanna um að þeir séu að
forða-st einmitt það, sem þeir
gera í næsta skrefi, á leið sinni
til fullkominnar uppgjafiar og
niðurl-ægingar undir amerískt
vald. Ólafur Thórs og aðrir
lýstu því yfir 1946 að Banda-
ríkin skyldu aldrei fá herstöðv-
ar á íslandi, og gerði Kef-la-
víkursamning. Bjarni Bene-
diktsson lýst-i því yfir 1947 að
íslandi stafaði mikill háski af
amerískum fégjöfum og lánum
Ólafur Thórs sagði 1949:
„Hvers vegnia skyldum við ekki
taka þátt í þessum samtökum,
þegar okkur er gerður þess
ko-stur, án -herskyldu og án
hersetu og án a> Ira kosta ann-
arra en þeirra, sem við sjálf-
ir vjjum á okkur ieggja".
Og stjórnarblaðið Tíminn
siagði 29. marz 1949: „Hag-
kvæmari grundvöll .umræddrar
samvinnu geta íslendingar ekki
fengið en með þátttöku í At-
lanzhafsbandalaginu. Með því
takast þeir engar skuldbnd-
ingar á liendur“.
Allan vafa um þetta taka
þó ummæli Bjama Benedikts-
sonar eftir að hemámið fór
fram. Hann sagði: „Það var
íslenzka ríkiss-tjómin, sem réði
þvi, að varnarliðið kom til
3and.si.ns, og þót.t aðrir hefðu
þar tillögurétt (Bandaríkin)
þá hafði íslenzk-a ríkisstjórnin
þar úrs'itavald og vamarliðið
hefði ekki komið hingað, ef
stjórnin hefði ekk; samþykkt
það“.
iÞessi ummæli öll sýna, >að
hemámsflokk-arnir þera einii'
ábyrgðina á hernáminu 1951,
þei.r töldu sig ekki skylduga til
þess að samþykkja það sam-
kvæmt nelnum stouldbinding-
um Atlanzhafssajnningsins og
Útvarpsræða
Finnboffa Rúts
Flnnbogi K. Valdlmarsson
og hefur síðan ibetlað 650 mill-
jónir króna, og þrír ráð-herr-
ar lýstu því yfir í sambandi
við inntöku íslands í Atlanz-
bafsbandalagið 1949, að Banda-
ríkin 'skyldu 'aldrei fá her-
stöðvar á íslandi á friðartím-
um, enda mundu þau aldrei
fara fram á slikt. í maí 1951
fór hernámið fram, á friðar-
tímum, eins og allir vita.
En hvers vegna tóku al'.'r
þessir menn svo djúpt í árinni?
Voru þeir vísvitandi að blekkja
fó.lk, >að geria þióðinni sjón-
hverfingar? Eða voru þeir
sjálfir blekktir? Annað hvort er.
Hið þriðja er ekki fil. Komust
þeir t. d. að raun um það vor-
ið 1951, að íslendingar væm
skyldugir til þess skv. Atlanz-
hafssamningnum að veita
Bandaríkjunum herstöðv-ar
hér?
Við skulum athuga þeirra
eigin orð um það!
þeir telia sig ekki hafa vérið
þvingaða til þess af Bandaríkj-
un-um. Þeir segjast beinlínis
hafa kallað hernámið yfir sig
sjálfir vorið 1951, af fúsum og
frjálsum vilja. En það er jafn
ljóst af orðum iþeirra sjálfra
að þe'r gátu neitað. Þeir voru
ekki neyddir til iað -takia við
her og vissu sjálfir hvaða af-
leiðingar Það hefði.
Nú lýsti Eysteinn Jónsson því
yfir fyrir toönd Framsókn.ar
1949, .að það væri tryggt, að
ekki þyrfti að hafa her né
leyfa neinskonár herstöðvar
nema ráðizt hefði verið á land-
ið eða árás á það yfirvofandi.
En hafi h.inir 43 þingmenn,
■sem bera ábvrgð á hernáminu
h'vorki ta'ið sig skylduga til að
samþykkja það, né vera þving-
aða til þess, þá er ekki eftir
nema ein skýring, ef þe-tta eru
allt heiðariegir menn, og hú.n
er sú, að þeir hafi allir staðið
í þeirri trú vorið 1951, að árás
væi'i yfirv-ofandi á ísland. En
ef þeir stóðu í þeirri trú. í
maí 1951 að ihernaðarárás á
landið væri yfirvofandi næstu
daiga eða vikur. vafalaust inn-
rás Rússa og tilrann þeirra til
að taka landið, hvers vegna
eins og þeir gerðu?
Lá þá ekki beint við að
krefjas-t þess af Bandaríkj-un-
um, að þau bættu íslending-
um allt það tjón, sem þei-r
kynnu að verða fyrir af völd-
um yfirvofandi hernaðarað-
gerða, eins og skýrt var tekið
fram í herverndarsamningnum
frá 1941?
Hvers vegna var þess ekki
krafizt af otokar hálf-u eins og
1941, að Bandaríkin greiddu
f-ullar bætur f.vrir öll land-saf-
not og landsspjöH og -allan
-skaða og skemmdir, sem verða
kynnu af hernaðaraðgerðum
-hér á landi?
í 2. gr. herverndarsamninigs-
ins frá 1941 stóð að al'ar at-
hafnir Bandarikjaliers á ís-
landi skyldu vera íslendingum
að kostnaðar’lausu. En sam-
kvæmt hernámssamningnum
frá 1951 á allt þetla að vera
Bandaríkjunum að kostnaðar-
lausu! Hvernig gátu 43 þing-
menn -samið þannig, ef þeir
trúðu þá að innrás Rúss-a, vit-
anlega með -stórtjóni á landi og
þjóð, væri yfirvofandi? Það
dettur víst engum d hug að
Bandarikjaher sé hér t'U þess
.að gæta öry-ggis íslendinga?
Eða heldur nokkur að Bianda-
ríkin haf; gert flugvöll i Thule
á Grænlandi, dýf-asta flugvöll
í lieimi, til að vernda líf E-ski-
móa? En ef innrás Rússa var
yfirvofandi, mátti þá ekki bú-
ast við, að þeir teldu það ó-
maksins vert að eyðileggia aUa
flu-gvelli á íslandi? Og lá þá
ekki beint við að krefjast þess
af Bandaríkjsunum fyrst af
öllu, að þeir gerðu ráðst-afanir
til að vernda líf íslendinga í
námunda við þá t. d. rrieð því
að gera þegar í stað atóm-
sprengjuheld loftvarnabyrgi
fyrir 60 þús. Reykvíkinga og
3 þús. íbúa í Keflavík og
„Því var haldið fram í síð-
ustu styrjöld, að Þjóðverjar
hefð-u ætlað að taka ísland.
ÞaA vaf venjuleg stríðssasa,
því þrátt fyrir rannsóknir hafa
ekki komið fram -svo mikið
sem 'líkur fyrir því. Ennþá
toefur það heldur ekki revr.zt
unnt að táka eyland og lialda
því fjarlægt f.lugvöllum árásar-
liandsins, nerna hafa sjóher,
sem ræður . á hafinu í kring
um það. Sumir hafa á orði, að
hugsanleg-t -sé, að landið yrði
tekið -til ,að eyðileggja hér
mannvirki, áð.ur en þeir, sem
á hafinu ráða, kæmu til og
upprættu þessar sjálfsmorðs-
hersveitir. Það eitt er vist, að
hervamir eru ekki sama og
öryggi. Annað er einnig full-
víst ög það skiptir mestu og
ræður úrsl'tum", segir H. J.
„Við íslendjngar erum nokk-
uð á annað toiundrað þúsund
sál'ir. Ef hér ætti að vera raun-
verulegur vamarher, yrði hann
tiltölu.’.'ega niargfalt fjölmenn-
ari en hjá nokknrri annarri
ger.t íslendingum að kostnað-
arlausu. Hvar eru þessi loft-
varnabyrgi og aðrar varúðar-
ráðs-tafanir til að vernda Hf
íslendingia ef árás er enn yfir-
vofandli?
Hermann Jómasson tók í
gærkvöld að sér hlut-
verk Bjarna Benediktssonar,
•að íara með .stórkostle'gustu
lygasöguna, se,m beitt hefur
verið í íslenzkum stjórnmálum,
þá, að Rússar eigi auðvélt með
að hemema ísland o.g halda
því í ófriði, og í öðr-u la-gi, að
ger.a iþjóðinni þá sjónhverf-
ing, að nú sóu ekki friðar-
tímar í Evrópu cg því sé sjálf-
sagt að hér sé amerískur her.
■Mér þykir leitt að Hermann
Jónasson lætur nú hafa síg til
þessa. Eg hef haft persónulegar
mæ-tur á honum alía tíð síðan
hann stóð í kollumái'inu. Hann
hefur til þessa verið á móti
yfirgangi ,ameríkana og undir-
lægj.uhætti vissra íslendinga
við þá. Hann var á móti Kefla-
vík-ursamningi, á móti Mars-
ha-llsamninigi og Atlanzhafs-
samningi. Hann gerist nokkuð
seint liðsmaður og skjaldsveinn
Ólafs Thórs og Bjarna Bene-
diktssonar í þessum málum.
Það vill svo til að einn mað-
ur toefur hr.akið: opinberiega
lygasöguna nm að.toemám Is-
lands af hálfu Rússa vofi sí-
fellt yfir. Eg veit að Hermann
Jónasson tekur mark á þeim
manni og hefiur talsvert álit á
honum, því >að þessi maður er
Hermann Jónasson sjálfur.
Hann skrifiaði grein í Tímann
einmitt um Það teyti, þegar
falskenningiunum var hampað
sem mest, um að íslendingar
yrðu vegna öryggis síns að
ganga í A-tlanzhafsbandialaigið
og tryggja sér „varnir“ Is-
lands. Þar segir hann meðal
annars:
þjóð og erlendu ahrifin sam-
svarand;:. Ef slíkur her dveldi
í landinu svo árum skipti, iðju-
líti'Il á frið,artímium, mundum
við eins c.g aðrar þjóðir, sem
slík.t hafa orðið að þola, verða
undirþjóð herþjóðarlnnar, lama
sjálfsvirðingu okkar, veikja
men.ning’U okkar og tungu,
enda hvergj Iitið á þjóð í s'ík-
um aðstæðum sem frjálsa.
Þessar fórnir tilvera okkar
sjálfra, viljum við hvorki né
getiun fært fyrir neina, cg við
höf'Um verið og erum þao góð-
ir nábúar, að við ætlumst til
þess af nábúum ctokar að fram
á þetta verði aldrei farið.
Þeim hlýtur iað vera það vel
ljcst, að allsstaðar, bar sem
slík herseta hefur átt sér stað,
hefur o.g gagnkvæmt traust
ætíð vikið úr sæti fyrir nviid
og hatri“. Þett.a voru orð Her-
m>anns Jónassonar 1949.
(Hermann Jónasson fékk
staðfes-tingu á þessum skoðun-
um sínum 1 marz 1949. Þegar
Fi amhald á 11. síðu.
h-afði minnt okkur á þá alvið-
íslendingum sundrcsð með
lœvísi og múfum
Afhugum þeirra eigin orð
Hermann Jónasson hrekur
falskenningar sama manns