Þjóðviljinn - 12.07.1953, Qupperneq 11

Sunnudagur 12. júlí 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (l£
BÖRN ©G GHMHLT FÓLK
Á
hverju kvöldi, áður en
börnin fóru að hátta, voru þau
vön að masa saman. Þau sátu
'á bríkinni á breiða ofninum
og sögðu allt, sem þeim datt
í hug. Gegnum litla gluggann
gægðist rökkur kvöldsins
draumhlöðnum augum. Upp úr
hverju horni svifu þöglir
skuggar, fullir af ævintýrum.
Þau töluðu um allt, sem
þeim datt í hug, og þeim duttu
aðeins í hug skemmtilegar
sögur, sólskin og ylur sam-
ofin ást og von. Framtíðin var
öll langir fagrir frídagar, eng-
in fasta milii jóla og páska.
tír fjarska, handan yið blóm-
umskrýtt fortjald framtíðar-
innar barst leiftur af ólgandi
iífi með birtu og yl. Orðum
var hvíslað og aðeins skilin
til hálfs. Engin saga hafði
upphaf né ákveð:ð form. Eng-
in saga hafði endi. Stundum
töluðu börnin öll fjögur í einu,
samt trufluðu þau ekki hvort
annað. Öll horfðu þau heill-
uð inn í hina fögru himnesku
birtu framtíðarinnar, þar sem
hvert orð var auðskilið og
satt, þar sem hver saga hafði
greinilegt lifandi andlit og
giæsilegan endi.
Börain líktust hvert öðru
svo mjög í rökkrinu, aö and-
lit þess yngsta, hins fjögurra
ára Tonchek, var ekki hægt að
greina frá andliti þess eizta,
hinnar tíu ára gömlu Loizka.
Öll voru mögur og toginleit,
með stór galopin spyrjandi
augu.
Þetta kvöld hafði eitthvað
óþekkt frá óþekktum stað bor
izt inn í hina himnesku b;rtu,
þrengt sér inn í frídagana,
sögurnar og ævintýrin og sleg-
ið miskunnarlaust með harðri
hendi. Pósturinn hafði flutt
þau tíðindi, að faðir þeirra
,,hefði fallið“ á ítalskri grund.
Eitthvað óþekkt, nýtt, undar-
legt, algjörlega óskiljanlegt
reis upp fyrir frama.n þau.
Það stóð þarna hátt og digurt,
hafði hvorki andlit, augu né
munn. Það átti hvergi heima,
ekki innan um ysinn og þys-
inn fyrir framan kirkjuna og
á götunni, ekki í notalegu
rökkrinu í kringum ofnimn né
í sögunum.
Það var ekki gleðilegt, en
þáð var ekki heldur sérstak-
> lega sorglegt, því dð það var
dautt. og einnig vegna þess
að það hafði engin augu. sem
| gætu með svip sínum opinber-
að hversvegna og hvaðan, o.g
engan munn, sem gæti útskýrt
með oröum. Hugsun barnanna
stóð auðmjúk og feimin
frammi fvrir þessum risa-
vaxna fyrirburðd, eins og
frammi fyrir háum svörtum
vegg, hreyfingarlaus. Hugsun
þeirra nálgaðist vegginn og
sta.rði á hann orðlaus og undr-
andi.
,,En hvenær kemur hann
aftur?“ spurði Tonchek, hugsi.
Lo:zka gaut til hans aug-
unum gremjulega: „Hvernig
getur hann komið aftur, ef
hánn er fallinn?“
Síðan varð þögn. Þau stóðu
fyrir framan stóra svarta
vegginn, og handan við hann
gátu þau ekkert séð.
,,Ég ætla líka í strið!“ til-
kynnti Matiche öllum að ó-
vörum, eins og honum hefði
Sag
a
allt í einu dottið hið cna
rétta í hug. Þetta var aug-
sýnilega allt, sem nauðsynlegt
var að segja. Hann var sjö
ára.
,,Þú ert of lítill“, áminnti Ton-
chek, sem var fjögra ára,
djúpri röddu. Tonchek var
ennþá í kjól.
Milka, sem var grennst og
veiklulegust af þeim öllum,
vafin inn í stóra sjaíið henn-
ar mömmu sinnar og líktist
förumanns pinkli, spiu’ði
mjúkri lágri röddu einlivers-
staðar inna.11 úr skugganum:
..Hvernig er stríðið? Segðu
okkur það, Matiche, segðu
okkur þá sögu“.
Matiche útskýrði: ,, Ja,
stríðið er þnnnig. Menn stinga-
hver annan méð hnífum,
höggva hver annan niður með
sverðum og skjóta hver ann-
an með byssum. Þvi meir
sém"maður stingur og hegg-
ur, þvi betra. Enginn segir
neitt við mann, því þannig1 á
það að vera. Þetta er stríðið“.
,,En af liverju stinga þeir
og höggva hver anna.n niður ?“
spurði Milka.
,,Fyrir keisarann!" sagði
Matiche, og þögn sló á alla.
I fjarska sáu þau augljóst
fyrir sér eittlivað stórfeng-
legt, einhvern frægðaríjóma.
Þau sátu lireyf’ngarlaus og
þorðu varla að draga and-
ann, eins og í kirkju undir
blessunaroi'ðunum.
Þá tók Matiche allt í einu
aftur á sig rögg, máski aðeins
í þeim tilgangi að rjúfa þögn-
ina, sem lá svo þungt á þeim:
„Ég ætla líka í stríðiö, gegn
óvininum".
„Hvernig er óvinurinn ?
Hefur hann horn?“ spurði
Milka mjáróma.
„Auðvitað er hann með«
hom, hvernig gæti hann ann-
ars verið óvinur?“ svaraði
Tonchek alvarlega, næstum
reiðilega og lagði áherzlu á
orðm. Og jafnvel Matiche
vissi nú ekki hið rétta svar.
, Ég lield hann hafi — ekki
horn“, sagði hann hægt og
'hikandi.
„Hvemig getur hann haft
horn? Hann er maður eins
og við“, sagði Loizka, áður
en hún V’ssi af. Svo tólc hún
sig á og bætti við: „Hann
hefur bara ekki ;sái“.
Eftir langa þögn spurði
Tonchek: „Hvernig fellur
maður i stríði? Svona, aftur
á bak?“ Hann geröi sig lík-
legan til að detta aftur á bak.
„Þeir drepa hann til
da.uða!“ sagði Matiche, eins
og ekkert hefði í skorizt.
„Pabbi lofaði að koma aftur
með byssu hatida mér“.
„Hvernig getur hann komið •
með bý^su handa þér, ef hann
er fallinn?“ sagði Loizka
gremjulega.
„Og þsir drápu liann — til
dauð«a?“
„Til dauða“.
Bömin horfðu þegjandi inn
í myrkrið með sorg í galopn-
um augum. Þar var eitthvað,
sem þau þckktu ekki, eitthvað
sem hugur þeirra og hjartá
fékk ekki skil:ð.
Um sama leyti sátu afi og
amma á bekk fyrir framan
kofann. Síðustu geislar sígandi
sólar glóðu í dökku laufinu
í garðinum. Kvöldið var þög-
ult að öðru leyti en því, að
úr gripahúsinu barst niður-
bældur, langdreginn ekki, sem
var orðin.n hás. Að öllum lík-
indum var það liarmur ungu
konunnar, sem hafði farið
þangað til að gegna skepn-
unum.
Gömlu hjónin sátu mjög á-
lút, mjög nálægt hvort öðm
og héldust í hendur, eins og
þau höfðu ekki gert í langan
tíma. Þau þrástörðu í aftan-
bjarma himinsins tárlausum
augum — og sögðu ekki orð.
Ivan Gankar, slóvenskur rit-
höfundur, dáinn 1919. Sagan
birtist fyrst 1917.
Helgi J. Halldórsson þýddi.
Mossadegh hátað
Framh. af 5. síðu
að Mossadegh hefur fengið yfir-
höndina á þingi getur hann snú-
ið sér að þvi að fá samþykkt
frumvarp sitt um að taka yfir-
stjórn hersins úr höndum kei§-
arans.
Pöntunarverðið
er lágt
Eftirfarandi listi sýnir pöntunarverö nokkurra
vörutegunda þ. 1. júlí sl. Til samanburðar er sett
meðalverð sömu vara í verzlunum í Reykjavík sam-
kvæmt skýrslu verðgæzlustjóra:
Meðalverð
Pöntunarverð verðgæzlustj.
Sófasett
og einstakir stólar, margar
gerðir.
Húsgagnabólstrnn
Erlings Jónssonar
Sölubúð Baldursg. 30, opin
kl. 2—6. Vinnustofa Hofteig
30, sími 4166.
I f jarveru okkar
næstu vikur gegnir Gísli Ól-
afsson, læknir, sjúkrasam-
lagsstörfum okkar. Viðtals-
tími hans er kl. 3-4 í Austur-
stræti 3. Sími 3113.
Störf okkar á sjúkrahúsi
Hvítabandsins annast próf.
Guðmundur Thoroddsen.
Kristinn Björnsson
Gunnar J. Cortes
1
Rúgmjöl 1 kg 2,60 2,98
Hveiti 1 kg 2,75 3,14
Haframjöl 1 kg 2,90 V ví 3,29
Hrísgrjón 1 kg . 5,45 - - 6,25 6,33
Hrísmjöl 1 kg 5,85 6,14
Kartöflumjöl 1 kg 4,15 4,89
Kaffi óbr. 1 kg. V. 24,90 26,99
Kaffi br. og m. 1 pk 9,90 10,15
Kaffibætir 1 pk 2,70 2,95
Kakoó Vá lbs. ds 7,55 8,51
Molasykur 1 kg 3,95 4,53
Strásykur 1 kg 2,90 — 3,10 3,36
Púðursykur 1 kg 3,00 4,52
Rúsínur 1 kg 9,80 11,44
Sveskjur 1 kg 15,45 17,39
Suðusúkkulaði 14 kg. pk. . . 11,20 13,25
Þvottaefni útl. 1 pk 3,80 — 4,15 4,86
Þvottaefni innl. 1 pk. .' 2,50 — 2,80 3,10
Samtals 121,35 (123,00) 137,82
Verðmunur 12 til 13,6%
Pöntunardeild
Hverfisgötu 52 — sími 1727
iídO
Auglýsið í Þjóðviljanum
-"---"-----“-----“-"-----------"---------------------------------------“-----------•■-"----------C
i>-
Þjóðviljinn er eina -dagbl&ð bæjarins, sem
.: birtir daglega sérstakan þátt sem helgaður er
konunni og hennar störfum.
hefur þegar unnið sér miklar vinsæidir
meðal kvenna (og karla?). Ef þér eruð
ekki fastur kaupandi blaðsins, þá ætt-
uð þér að hringja strax í dag til aí-
greiðslu þess og tilkynna áskriít yðar.
«■}
■t
sími 7500
1 H