Þjóðviljinn - 22.07.1953, Qupperneq 3

Miðvikudagur 22. júlí 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Siglulförður iær xtýjcin svip
Síid oy s ó i s h I n
Það birti yfir öllu á Siglufirði þegar síldin kom.
Og nú kom hún ílestum eða öllum að óvörum.
Undanfarin sMarleysisár höfðu
gert menn vantrúaða á að síldin
kæmi affcur. Spádómur eða rann-
sóknarniðurstöður hafrannsókn-
. arskipanna voru heldur ekki á
þann veg, að bjartsýni ykist né
von vaknaði um mikla síld.
Útgerðarmenn o.g síidarsaltend-
ur hugsuðu ekki til hreyfings
almennt. Aðeins fáeinir saltendur
höfðu iráðið stúlkur og karlmenn
á plön sín og þeir voru ekki
margir útgerðarmennirnir, sem
ákveðnir voru lí útgerð á síld-
veiðar. 'En það var ekki lengi að
lifna yfir eftir að fyrsta síldin
veiddist og var söltuð.
Eins og í gamla daga.
Og svo 9. júlí kom síldin, eins
'og sagt er. Fréttir af miðunum
voru góðar, allt var sett í gang
í landí til að undirbúa móttöku
hennar og svo fóru fyrstu skipin
að koma. Sendlarnir þutu um
bæinn, ibörðu á dyr og glu.gga
og kölluðu hið langþráða: „Síld“!
Og það varð ærinn pilsaþytur á
götunum þegar hinar dugmiklu
siglfirsku síldarstúlkur, ungar
sem aldnar, skunduðu klæddar
hinum igulu síldarpilsum sínum
á leið til söltunarstöðvanna.
Skipin komu og fóru, losuðu
síldina í síldarkassana og lögðu
. svo strax taf stað aftur til að
sækj,a. meira.
f landi varð strax skortur á
vinnuafli. Ekkert aðkomufólk
hafði nú leitað sér atvinnu á
Siglufirði og 'fjöldi Siglfirðinga
var við atvinnu suður í landi,
einkum á Keflavíkurflugvelli.
Því var svo að segja hver vinnu-
fær hönd leidd ,að verki við
verkun síldarinnar og unnið eins
og þol hvers leyfði.
„Þetta er eins og í gamla
daga“, var viðkvæði hinna eldri,
sem mundu tvennia tímana.
Þannig liðu þrír—fjórir fyrstu
sólarhringarnir eftir að síldin
kom. Lítið var um hvíld, a. m.
k. hjá karlmönnunum, sem áttu
mikið verk eftir óunnið, þegar
stúlkurnar höfðu lokið söltun
hverju sinni. Og svo rak hvert
’skipið annað hjá mörgum salt-
endum.
En svo jafnaðist þetta. Bæði
varð veiðin tregari og fólki fjölg-
aði. Dreif það f'iótt iað frá nær-
liggjandi stöðum og þegar ekki
var saltað á öllum stöðvum,
öimur hringferð
rasonar
gengur vel
ÍPerðin hófst 15. júlí. Flogið
v,ar íil Fagurhólsmýrar, isíðan
ferðast á hestum um Oræfin m.
a. komið í Bæjarstaðaskóg.
Gengið var á Öræfajökul. Veður
hefur verið mjög gott, og ferðin
gengið að óskum. Páll var stadd-
ur í Breiðdalsvík í gær og mun
hafa haldið áfram ferðinni til
Hallormsstaðar í gærkvöldi.
Næsta ferð með Páli Arasyni
er um Fjallabaksveg. Sjá an.n-
ars ferð nr.'- ll í frétt frá Ferða-
skrifstofunni á öðrum stað á
síðunni.
gengu stúlkurnar í millj og sölt-
uðu þar sem þörf krafði.
Nýjar söltunarstöðvar tóku til
starfa, þ. e. a. s. nýi«r menn tóku
að salta á þeim stöðvum, sem
ekki hafði verið fyrirhugað að
starfrækja. Hefur framtak þeirra
bjargað miklum verðmætum, því
að. vafi er á, ,að sú síld hefði
farið ,annað en í bræðslu, en
mikill verðmunur er á bræðslu-
síld og söltunarsíld.
Það mun ekki áætlað um of
þótt sagt sé, að vinnulaun við
söltun fyrstu þrjá — fjóra sól-
arhringana hafi numið um millj.
króna.
Það kom líka í 1 jós næsta
föstudag, þegar útborgað var.
Langt er síðan jafn mikil ös
hefur verið í verzlunum á Siglu-
firði eins og var þann dag. Og
sagt er, ,að peningastofnanirnar
hafi ekki getað innleyst allar
þær ávísanir, sem á þær voru
gefnar. Peningar voru raunveru-
lega ekki til þá stundina.
Annar svipur.
Það má með sanni segja, að
annar svipur, bjartur og fagn-
■andi, hafi færst yfir Siglufjörð
þessa daga. Síldarsöltun á flest-
um stöðvum, fjörðurinn spegil-
sléttur, aðeins gáraður af umferð
skipanna, sól á heiðskírum himni
baðaði fjörðinn geislum sínum.
Og á landlitum fólksins, sem
vinnur af kappj nótt og dag með
litlum hvíldum, er svipur vonar-
innar um að síldin baldi áfram
að koma, iað vinnan verði varan-
leg, að betri og bjartari tímar
fari í hönd. E.
Fer«laskrlfst©faii efiiir til
íélf ferða á iiæsÉiiiisti
Páls Ar,
Ferðaskrifstofan efnir til eftir'
talinna ferða á næstunni:
Næstkomandi laugardag:
1) Þórsmörk (2ja daga ferð).
Lagt -af stað kl. 13:30. Komið
aftur á sunnudagskvöld. Þátt-
takendur bafi með sér nesti og
viðleguútbúnað.
2) Kirkjufoæjarklaustur (3ja
daga ferð). Lagt -af stað kl. 14:00.
Komið aftur á mánudagskvöid.
3) Landmannalaugar (3ja
daga ferð). Lagt af stað kl. 14:00.
'Gengið á Brennisteinsöldu og í
Jökulgil. Á mánudag gengið á
Loðmund og komið heim um
kvöldið. Gist vérður í tjöldum,
og þurfa þátttakendur að hafa
með sér nesti og viðleguútbúnað.
Næstkomandi sunnudag:
4) Geysir - Gullfoss - Brúar-
hlöð - Hreppar - Selfoss - Hellis-
heiði - Reykjavík. Lagt af stað
kl. 9:00. Sápa verður sett í Geysi
um kl. 13:00.
5) Hringferð: Krísuvík
Strandarkirkja Sogsfossar -
Þingvellir. Lagt af stað kl. 13:30.
6) Þjórsárdalur. Farið inn að
Stön.g. Gjáin, Hjálparfoss og
aðrii' merkir staðir skoðaðir.
Lagt af stað kl. 9:00.
7) Hringferð: Þingvellir
Uxahryggir - Reykholt - Hreða-
vatn - Hvanneyri. Lagt af stað
kl. 9:00 á sunnudag. Komið .aft-
ur um kvöldið.
Ef veður leyfir verðnr auk þessa
efnt tv:
8) Handfæraveiða með m/b
Geysi. Skipstjóri er Bjarni
Andrésson.
9) Miðnætursólarflugs. Flogið
verður norður yfir heimskauts-
baug.
Lengri ferðir:
10) 10 daga hringferð. Lagt af
stað 28. júlí með m/s Esju til
Reyðarfjarðar. Síðan ekið í bif-
reiðum um Austur- og Norður-
land til Reykjavíkur.
11) Ferð frá Páli Arasyni um
Fjallabaksveg hefst 8. ágúst. Við-
komustaðir: Landmannalaugar
Jökuldalir - Eldgjá og Kirkju-
bæjarklaustur.
Skotlandsferð.
Næsta orlofsferð til útlanda
hefst '1. ágúst og tekur 13 daga.
Siglt með m/s Gullfossi til Leith
Dvalið í Edinborg og ferðast um
fegurstu héruð Skotlands, vatna-
héruðin og hálendið. Komið aftur
með m/s Gullfossi 8. ágúst.
Framh. af 12. síðu.
völdum bandaríska hersins og
hafi þeir búið við „ótrygga
símaþjónustu“ um langt skeið.
Þykir Suðurnesjamönnum þetta
benda til að snepill þessi þykist
hafa eitthvað halloka farið í
samkeppninni við Moggaun og
Alþýðublaðið um að vera mesta
uppáhaldsblað bandarísku her-
stjórnarinnar.
„Allar þessar málaleitanir
hafa l>ó engan árangur
borið“.
Tíminn lýsir samstarfsflokk-
um sínum þannig:
„Hafnabúar hafa líka oftar
en einu sinni snúið sér til
varnarmálanefndar, sýslu-
mannsins og alþinglsmanns-
ins til að biðja þessa aðila
að sjá svo um, að síminn
sé ekki slitimi. Allar þess-
ar málaleitanlr hafa þó eng-
an árangur borið íil þessa.
Telja þeir að varnarmála-
nefnd geti hlutazt til að um
úrbætur í þessu máii,. en eru
orðnir langþreyttir eftir á-
rangri“.
Allir vita að þó Tíminn
laumist þannig til að bíta í hæl
inn á samstarfsflokkum sínum,
ber ekki að taka þessi orð Tím
ans alvarlegar ea skammir
hans um Bjarna Ben. — á
sama tíma og Framsókn geng-
ur eftir honum að gerast for-
sætisráðherra!!!
Hversvegna þegir Tíminn
um það ?
Það er almennt spurt um
það, fyrst Tíminn mannaði sig
uppí að tala um slitoa síma-
þræði í Höfnum; hversvegna
hann þagði um nýju „liættu“-
merkin hjá Höfnunum. Og
jafnframt er spurt um annað,
og það af enn meiri alvöru-
þunga:
Hversvegna þegir Tíminn nm
þá kröfu bandarísku herstjórn-
arinnar að leggja byggðina í
Höfnum algerlega niður og
flytja bændurna brott?
Sú krafa var ein hin fyrsta
landakrafa sem bandarískir
gerðu, og strandaði einungis á
andstöðu Hafnabúa sjálfra.
I sínum eigin herbúðum
fara landsölufiokkarnir ekki
dult með það, að þessi krafa
Bandaríkjamanna sé ó-
breytt. Þeir krefjast enu að
Hafnamenn víki, Hafnaveg-
inum verði iokað fyrir ís-
lendingum og allt svæðið
lagt undir yfirráð banda-
ríska hersins.
Hversvegna Jægir Tíminn
um þetta?, fyrst hanu
hnnzkast tjl að nefna banda-
rískan yfirgang í Höfnum?
Ford viimisr 9,®psariieytiiis
** 6f 5 an, n* dDi «a es /II ]|
Frá umboðsmanni Fordbílanna hér á landi liefur Þjóðviljinn
fengið eftirfarandi upplýsingar.
Hin heimsfræga „sparneytis-keppni“ — Mobilgas Economy
Kun — vannst að þessu sinni af Ford Mainline með 6 sylindra
Þetta er fjórða árið í röð, sem [bílsins og hinn keyrða kílómetra-
fjölda og deila síðan d þá tölu
Ford Motor Company vinnur
fyrstu verðlaun í keppni þessari,
þar sem allar stærstu bílaverk-
smiðjur Bandaríkjanna keppa
um titilinn: „Sparneytnasti bíll
Ameríku".
Keppnin fer fram frá Los
Angeles í Kalifomíu og endar í
Sun Valley í Idaho, og er vega-
lengdin 130 km, sem keyra verð-
ur á skemmri. fíma en þrem
sólarhringum.
Þeir bílar, sem þátt taka í
keppni þessari, verða að vera út-
búnir „standard", þ. e. a. s- án
nokkurs þess taukaútbúnaðar,
sem áhrif gætu haft á benzín- og
olíueyðslu bílanna.
Auk hinna tveggia bílstjóra,
sem keyra hvern bíl, eru með
í förinni tveir eftirlitsmenn frá
American Automobil Association.
Bílum þeim, sem þátt taka í
keppni þessari, er skipt niður í
flokk eftir Þyngd og öðru slíku
og jiafnframt því að Ford vann
í A-flokki (léttir bílar). þá vann
Lincoln Capri í þungavikt, eða
C-flokki.
Þetta er í fyrsta skipti í sögu
keppni þessarar, sem bíll úr
lægsta verðflokki vinnur fyrstu
verðlaun.
Hinn 6 cylindra Ford, sem
sigraði, fór með sinn lítra af
benzíni á hverja 11,4 km eða
eins og okkar er veniia að reikna
eyðslu bíla 8.772 lítra á 100 km.
Þessi eyðsla, samsvarar 23,97
tonn-km, en við þá eyðslu mið-
ast keppnin, en sú tala fæst með
því að margfalda saman þunga
benzínlítrafjöldanum, sem brennt
var í leiðinni.
Með þessum sigri hafa Ford-
verksmiðjurnar viðhaldið venju
undanfarandi ára, þar sem árin
1950 og 1952 var það Mercury-
bíllinn, sem vann keppnina, en
árið 1951 var Það Lincoln.
Þarf að ráða opiii-
r
1
störf sjómanna?
Þegar einn af Fossum Eim-
skipafélagsins fór héðan nýlega
var einn af lögregluþjcnum
bæjarins ráðinn þar um borð
sem sjómaður. Mig langar tit
þess að stjórn Sjómannafélags
Reykjavíkur bregði nú fljótt
við og upplýsi okkur hvort
raunverulega er orðið svo lítiðl
til af sjómönnum að rláða þurfi’
opinbera starfsmenn til sjó.
mennsku, eða hvort það er eitt
hvað annað (og þá hvað) sem
veldur. Sjómaður.
Orðsending til Varnaratálanelndar
Verndið nss isgrir rykínu
Sólríkir dagar vekja fögnuð i
brjóstum flestra manna. En fljót-
lega breytist sá fögnuður í ó-
fögnuð þegar ekki sér til sólar
í heiðskíru veðri fyrir ryk-
mekki, sem mörg hundruð bílar
framleiða á þjóðbrautum Suð-
urnesja.
Þegar „vamar“framkvæmdiir
hófust á Keflavíkurflugvelli
jókst bílaumferðin gífurlega og
á þurrviðrisdögum stendur ryk-
framleiðslan í réttu hlutfalli við
bílakostinn. Þar sem þjóðvegir
liggja fjarri mannabyggðum
veldur vegarykið tiltölulega litl-
um skaða. En þar sem eins hag-
ar fil og í Njarðvík og Keflávík,
að iþjóðvegurinn liggur meðfram
og í gegnum þéttbýli, er það al-
veg óþolandi.
•Síðastliðinn sunnudag dró ský
frá sólu seinni hluta dagsins.
Sólskinið flóði yfir og veður var
bið fegursta, en skömmu síðar
gaus upp slíkur veggur af ryki,
að fljótlega dró fyrir sólu af
þess völdum. Á mánudiag hófst
uppskipun á sementi til „varnar-
liðsins". Nær óslitin röð af bíl-
um fór um veginn, enda stóð
rykveggurinn marga metra í
loff upp og sveif eins og' þoka
yfir byggðina. Nýmáluð hús urðu
eins og rykfallnar fornleifar.
Flesta daga vikunnar hljómar í
eyrum íbúanna ómur hinnia
bandarísku „verndara", þegar
þrýstiloftsvélarnar kljúfa loftið
með skerandj útburðarvæli sinu
og e.r Þá flest sem minnir á vor
og sumar með annarlegum svip.
Þegar það einnig helzt í hendur
að íbúarnir eru orðniir vissarr
um sitt daglega ryk en sitt dag-
lega brauð, fækkar þeim sól-
skinsblettum sem veita unað í
daglegu lífi.
Það eru tilmæli mín til varn-
armálanefndar, og stjómar heil-
brigðismála í Gullbringusýslu,
að íbúarnir verði tafarlaust
verndaðir fyrir þessum ófögnuði,
með því að rykbindandi efni
verði borið í iþjóðveginn.
B.E.