Þjóðviljinn - 22.07.1953, Page 6

£) __ £>JÓI VILJINN — Miðvikudagur 22. júlí 1953
JllÓmiUINN
Ötgeíandi: Sameinlngarílokkur alþýöu — SÓBÍallstaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.). Siguröur Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guö-
mundur Yigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavöröustíg,
£9. — Sími 7500 (3 línur).
ÁjskriftarverÖ kr. 20 á mánuöi í Reykjavík og nágrenni; kr. 1T
annaro staðar á landinu. — Lausasöluverö 1 kr. eintakið.
Prent3miðja ÞjóðviljanB h.f.
Búkarestförin
Útþrá Islendinga hefur aldrei verið þeim neitt hégómamál,
heldur ástríða. Á öllum öldum Islandsbyggðar hafa íslenzk-
ir menn lagt í langfarir um heimsbyggðina og komið aftur
ríkari að reynslu og þekkingu. Með auknu frjálsræði og
sjálfstæði þjóðarinnar færðust utanferðir mjög í vöxt, og
voru þá oft herferðir farnar beinlínis til þess að afla þekk-
ingar á einu sviði eða öðru, sem verða mátti íslenzkri þjóð
til nota, gat eflt atvinnuvegi hennar og menningu.
Sá galli hefur verið á með utanlandsferðir, eins og flest
það annað sem fjármagns krefst, að þær hafa mátt heita
forréttindi fólksins sem setið hefur að óhæfilega miklum
hluta þjóðarauðsins, án verðskuldunar og tilverknaðar.
Hóflaus bruðlunarsemi á fé almennings til sífelldra utan-
ferða nokkurra ,,fínna“ stjórnmálamanna og óhófslífs
erlendis hefur vakið réttláta fyrirlitningu almennings.
En alþýðufólk á íslandi hefur fæst getað veitt sér þá
hressing og skemmtun sem góð utanlandsför getur verið.
Allur þorri af verkafólki hefur aldrei komið út fyrir
landsteinanna, nema isjómennirnir sem. atvinnu sinnar
vegna koma víða um lönd. Því er það mikill viðburður og
einstæður, er nokkuð á þriðja hundrað ungmenna úr alþýðu-
stétt fer saman í hóp í för yfir þvera álfuna allt suður til
Rúmeníu, enda hefur för Islendinganna á heimsmót æsk-
unnar í Búkarest vakið athygli um land allt.
Því hefur verið lýst hér í blaðinu hve þetta fólk verður
flest eða allt að leggja hart að sér til að komast þessa ferð.
Sumir leggja saman sumarfrí sín í tvö ár, margir hafa
sparað til þessarar ferðar lengi og neitað sér um ýmislegt
sem menn telja örðugt að vera án. Og margir, sem töluðu
um þessa ferð með bjarta tilhlökkun í svip og rómi, töldu
víst að langt yrði þar til þeim byðist slíkt tækifæri aftur,
kannski aldrei. Og einmitt vegna þess hugarfars vann
þessi stóri hópur íslenzkra æskumanna bug á öllum erfið-
leikum til að fara þessa för. Undirbúningur Búkarestfarar-
innar hefur kostað geysimikið starf og farizt prýðilega úr
hendi, undir stjórri Inga R. Helgasonar, sem er fararstjóri
þessa f jölmenna ferðamannahóps.
Og nú má telja víst, að næstu daga verði tekið til óspilltra
málanna hjá Morgunblaðinu, Vísi, Tímanum og Alþýðublað-
inu. Enn eru í fersku minni furðufregnirnar, sem þessi blöð
og afturhaldsblöð um allan heim, birtu um heimsmót æsk-
unnar í Berlín fyrir tveimur árum. „Upplýsingaþjónusta“
Bandaríkjanna afhendir um slíka heimsviðburði og Búka-
restmótið samhljóða ,,fréttir“ dag hvern, og eiga þær að
verka eins og móteitur gegn þeim miklu áhrifum, sem slík
mót hafa í þá átt að tengja þjóðir vináttuböndum, efla sam-
starfsvilja þeirra og friðaivilja. Heimsmót æskulýðs- og
kvennasambandanna, sem komizt hafa á fót frá því heims-
síyrjöldinni lauk, hafa orðið erfiður ásteitingarsteinn aftur-
haldsöflum og stríðsæsingamönnum heimsins. Þess vegna
er settur í gang látlaus lygaáróður og níð um mótin sjálf,
samtökin sem að þeim standa og landið, þar sem mótin eru
háð. Þetta er þegar byrjað með Búkarestmótið, eins og
blaðalesendum er kunnugt. Það er líka snar þáttur af öfund
í hatursáróðri afturhaldsins gegn heimsmótum þessum.
Engin samtök önnur hafa megnað að tendra slíkan eldmóð
í æsku allra landa heims, tilraunir afturhaldsmanna og
sósíaldemókrata með alþjóðamót æskumanna hafa orðið
þeim til lítillar gleði, vægast sagt, og fáir um þau vitað. En
einftritt samböndin miklu, Alþjóðasamband verkalýðsfélag-
anna, Alþjóðasamband lýðræðissinnaðra kvenna, Alþjóða-
samband lýðræðissinnaðrar æsku og Alþjóðasamband stúd-
enta hafa tendrað eldmóð bræðralags og friðarvilja með
þjóðum „austurs" og „vesturs“, jafnt með hvítum mönn-
um og gulum, svörtum mönnum og brúnum. Á heimsmót-
um þeirra finna menn nýlenduþjóðanna að þeir eiga hvar-
vetna bræðrum og systrum að mæta, að þar þekkist eng-
inn greinarmunur vegna litarhátts, kynstofns, trúarbragða
eða annars þess, sem lengst hefur aðgreint menn og hindr-
að eðlilegt samlíf þeirra og bræðralag. Ekki sízt þess vegna
verða alþjóðamót æskunnar að heimsviðburði.
Þjóðviljinn óskar Búkarestförunum góðrar ferðar og
allra heilla.
Synir Rosenberghjónanna með verjanda feirra.
Kaupmannahöfn, 17. júní.
1 gær gekk einn rabbíni og
tveir prelátar, kristnir, á fund
Járnhöggs til að biðja Ros-
enberghjótium griða en
dólgurinn sat gneipur og mælti
ekki utan heyrðist umla, og
ekki var nema antignan og
nudd að heyra í umli því. Öll
veröldin stendur nú á öndinni
út af þessum tveimur manns-
lífum, biðja þau sér sjálf
griða og- synir þeirra og amm-
an, einnig Harold Urey, og
vegur hans nafn þungt, því
hann fann hið þunga vatn.
Ennfremur kalla verði danskr-
ar réttvísi á réttvísi, eru þau
nöfn fín og verða ekki dreg-
in í efa. Kommúnistar um allan
heim segja hjónin saklaus og
hrópa hátt á náðun, en Berl-
ingurinn segir að þeir spilli
fyrir hjónunum með þessari af-
skiptasemi, fyrir hverjum ætli
Berlingurinn spilli ? Meðan ég
skrifa þetta eru bréf og sím-
skeyti að berast í Hvítahús
svo karlinn ætlar vitlaus að
verða, bréf á bréf ofan, sím-
skeyti hvert af öðru, aldrei
hlé á línunni. Og er nú að
dimma hér af þeirri nótt sem
raunar kemur ekki, hinn síð-
ustu nótt. 1 Hvítahúsi situr
Dwight Eisenhower búinn stað-
festu í svipnum álíka sem grjót
hefur eða járn, og tautar ljótt
í hljóði — en böðullinn er til
taks og stóllinn til taks, og
húmar nú einnig þar vestra,
ín Gods own land.
I Noregi er gosið upp að
nýju þetta rifrildi um Helvíti,
sem okkur finnst skringilegra
en jafnvel Helvíti sjálft, og
gengur. fram ein mikil Krists-
kempa, biskup að vígslu og
skorar hann á prestastéttina
og biskupana að sanna það,
að kenningin um eilífar píslir í
Helvíti fari í bága við höfuð-
lærdóma lúterskrar kirkju, og
megi reka sig úr embætti ef
það sannist. Þetta gerist jafn-
framt því sem verið er að gera
uppdrætti að alheiminum og
reikna byggingu hans, og
hversu djúpt sem rótað er í
jörðu, finnst hvergi þetta h:ð
ágæta pyndingarpláss, sem
Dante segir að varanlegra sé
öllu öðru sem skaparinn hafi
gert, giustozia mosse il me alto
fattore segir hann, réttlátsemi
míns háa skapara kom honum
til að gera stað þennan. Og
er annaðhvort til, að Helvíti
hefur verið ver smíðað en
Dante áleit eða að það hefur
aldrei til verið nema í trúarlær
dómum kirkjudeildanna, höld-
um vér það fyrir sattr og er-
um vér reiðubúnir að taka af-
leiðingunum, eilífri vist í pynd-
ingaplássinu, sem búin er
hverjum þeim sem ekki trúir á
það.
Það er trúað á Helvíti og
Fjandann hér í landi, en ekki
hef ég þorað að rekja úr fólk-
inu gamirnar um það, hvernig
það haldi að Helvíti sé hátt-
að, hvort heldur gryfja í jörðu
og eldur í gryfjunnni en vel
tyrft yfir, ellegar einhverskon-
ar „andlegt“ ástand, ,,hið illa“
eða eitthvert þruglið annað.
Prestar hafa logið þessari vit-
leysu í aumingja manneskjurn-
ar en þær ekki haft foein í
hrygg til að standa á móti.
Það var líka verið að jagast
og þrugla hérna í Danmörku
í vetur um annað lif og stóð
Dagblaðið Vísir skýrir frá
því í gær undir fyrirsögninni
Margt er skrýtíð að „rauðliðar
breyti barnaævintýrum í áróð-
ursrit", og á þetta ao hafa
gerzt í Austur-Þýzkalandi.
Heimild blaðsins fyrir þessari
sögu segir það málgagn Sam-
einingarfiokks sósíaíista í A-
Þýzkalandi Neues Deuíschland
og kemst þannig að orði:: „Ný
lega var því slegið föstu í
„Neues Deutschland11 .... að
Öskubuska hefði verið endur-
samij.i til að losna við álfakon-
una góðu, sem á engan rétt á
sér í marxistísku ævintýri."
Þar sem undirritaður minnist
ekki að hafa séð þessu „slegið
föstu“ í Neues Deutschland, en
hefur samt lesið það blað,
vildi hann fara þess á leit við
þann blaðamann Vís's, sém
hefur verið honimi fundvísari,
að hanu upplýsi, í hvaða tölu-
blaði N.D. þessu var „slegið
föstu“.
Hann getur þá um leið upp-
lýst blaðamann Vís's, að ná-
kvæmlega sömu sögu gat að
lesa i dönskum útkjálkablöðum
fyrir um tveim mánuðum. Höf
uðmálgögn danskra borgara
birtu þó ekki þessa fregn, enda
er hún næsta ótrúleg, svo að
ekki sé meira sagt. Því óhætt
mun að fullyrða, að verk H.
til að reka prest úr embætti,
heyrði ég minnst af þessu en
stóð uppi gáttuð gegn því sem
ég heyrði. Sinn cr siður í landi
hverju og ekki sjást svona und-
arlegir tilburðir á Islandi,
tilsvarandi. Islendingar rugla
um annað, nóg rugla þeir samt.
Málfríður Einarsdóttir
C. Andersens njóti óvíoa jafa-
mikillar vinsældar og í þeim
löndum, þar sem alþýðan hef-
ur tekið ráðin. I Sovétríkjun-
unum hefur hver útgáfa ævin-
týranna rekið aora, allt frá
því á fyrstu árum eftir bylting-
una, og þar hefur auðvitað
aldrei verið breytt orði í þeim.
I fyrsta lagi er engin þörf á
því, gildi þeirra eins og ann-
arra góðra bókmennta er ekki
staðbundið og í öðru lagi bera
menn í menningarþjóðfélögum
eins og Sovétríkjunum og öðr-
um alþýðuríkjum virðingu fyr-
ir klassískum bókmenntum.
Því miður eru menn ekki alls
staðar svo vandir að virðingu
sinni og er þess skemmst að
minnast ao Hollywood gerði
kvikmynd um H.C. Andersen
— mynd sem m.a.s. bar hans
nafn —, þar sem minning hins
ástsæla skálds var svívirt, svo
að dönskum blöðum ofbauð
undantekningarlaust og lá við,
að danska stjómin léti sendi-
herra sinn í Washington bera
fram opinber mótmæli , við
bandarLska utanríkisráðuneyt-
ið.
Af þessu stafa tilmælin um
að fá gefið upp það -,,nýlega“
tölublað áf Neues DeUtschland,
sem Vísir ségir heimild sína.
22.7.-’53 — ás.
Vísir, Neues Deutschiand
©g H. C. Andersen