Þjóðviljinn - 26.07.1953, Blaðsíða 8

£)' — ÞJÓÐnULJINN — Sunnudagur 26. júlí 1953
til
setur sig í hermannastellingar, er við göngum fram hjá. Aðrir
liggja í kofunum og hvíla sig — flugnanetin eru dregin upp- Á
veggtöflunni eru landabréf af. Kóreu og 'ljósmyndir af Henry
Martin, liðsforingjanum franska, sem afplánar nú 5 ára fangelsis-
dóm í Melun af því að hann dirfðist að rísa upp gegn stríðinu ....
Þarna eru iíka ljósmyndir af Ho Chu Tieh (Íío forseta) og myndir
.af Stalín, faldaðar svörtu.
Rifflarnir standa í röðum framan við kofana. Það eru mestmegn-
ís bandarískar riddarabyssur. En þa,rna eru lika sprengjuvörpur,
30 og 50 mm, franskar og margar höggfríar „basúkur“, sumar
smíðaðar í Viet-Nam. Það var þetta herfylki, sem tók svo mikið
heprfang síðastliðið haust, að hver hermaður gat fengið nýjan riffil.
Auk þess náði það á sitt vald heilmörgum vélbyssum.
Það er skotið á fundi í einu rjóðrinu. Hermennirnir sitja með
krosslagða fætur á rauðgulri jörðinni. Og svo syngja þeir. Það
er söngur, sem ekki gleymist. Skógurinn endurvarpar röddum
þeirra líkt og bergmál. Skyndilega rís einn þeirra upp til að flytja
kvæði, sem hann hefur ort, á stundinni í tilefni þessa atburðar.
Hann er forsöngvari, hinir taka allir undir viðlagið. Herdeildar-
fulltrúinn heldur stutta ræðu, og áheyrendurnir gera svo góðan
róm að tölunni, að hann verður að gera hlé á hvað eftir annað.
Eg er spurður, hvort ég vilji segja nokkuð- „Bandaríska þjóðin á
ekki í stríði við Viet-Nambúa,“ sagði ég. Það var þessi óbrotna
setning, sem kom þeim öllum til að rísa upp í hrifningu og er hún
kannski ekki sönn.
Við settumst þayna hjá sjö hermönnum, völdum af handahófi
og nú liófst einskonar skoðanakönnun í Gallups-stíl. Fimm þeirra
voru frá Óshólmunum og tveir frá þeim svæðum, sem þjóðarher-
inn hafði leyst undan okinu. Allir voru þeir af bændum Jtomnir.
Fjölskylda eins hafði fengið jarðnæði hjá lýðveldisstjórninni.
Fimm voru i Lao-Dongflokknum, flokki hinna vinnandi stétta.
Þrir voru kvæntir. Nýlenduherinn hafði myrt konu eins þeirra
fvrir tveim árum, og honum varð tregt um mál, er hann sagði
frá því ....
Meðalaldur þeirra var 22 ár, og þeir höfðu gengið í þjóðarherinn
é mismunandi tíma, frá 1948—’50. Allir höfðu þeir tekið þátt í
síðustu þremur herferðunum — og enginn þeirra séð Bandaríkja-
:rnann fyrr ....
,,Og hvers vegna genguð þið í herinn?“ spurði ég. Ungur maður
hankaði með hendinni. Hann ætlar að hafa orð fyrir þeim. „Eg
var ungur,“ sagði han’n, „og ég gekk í herinn til að gera skyldu
:mína viö frelsi lands míns . .“ -
Síðar, að loknum hádegisverði, sátum við yfir nokkrum bjór-
kollum. Það var Quinquanna-öl, sem er þruggað í Viet-Nam og
mjög ramt. Vu herforingi sagði, okkur frá hermönnum sínum.
Hann var sjálfur járnbrautarverkamaður áður fyrr, og það var
hann, sem var oddviti Tu-Ve-liðsins fræga, sjálfsvarnarsveitanna,
sem héldu Hanoi á valdi sínu frá desemberlokum 1946 þangað til
i byrjun febrúar 1947 — og vöfðu svo undanhald lýðveldishersins.
Fiestir af þessum hermönnum eru úr þeirri herdeild — en sumir
úr skæruliðasveitum í óshólmunum. Og skýringin á hernaðará-
röngrum þeirra er stjórnmálaleg þjálfun þeirra og uppeldi — og
svo það, að þjóðarherinn ver miklum tíma í að iðka hernaðarlist,
beráttuhögun, herbrögð og vopnameðferð.
.,Við hvetjum hermenn okkar til að leysa frá skjóðunni, segja
ævisögu sína — og svara því, hverjir séu vinir þeirra og hverjir
íjendur. Þegar þeir skýra frá reynslu sinni, fyllast raenn okkar
hátri á nýlendukúgurunum. Þeir e.ru mjög vingjarnlegir ásýndum,
eins og þér sjáið, en í orustum eru þeir grimmir. En við höfum
innrætt þeim að auðsýna fjandmönnunum alúð, jafnskjótt og
þieir hafa gefizt upp.“
Það er deild úr Lao-Dong-flokknum í hverju herfylki og hveiyi
hereiningu, og þessar flokksdeildir eru máttarviðir hersins. Þar
er rætt um hvern áfanga í þeim orustum, sem fram undan eru. Og
þarna hefur pólitíski fulltrúinn alla þræði í sinni hendi; og staða
hans í hernum er reyndar eins mikilvæg og herforingjans, ef frá
eru skilin sjálf hernaðarátökin. Fordæmum af hetjum þeim, sem
Vie-Nambúar hafa eignazt, er sífellt brugðið upp fyrir hermönn-
unum. Það er t- d. sagan um hinn fræga da Van Cau. í herferðinni
1950 var skotinn í sundur á honum framhandleggurinn. Hann
lét taka hann af og notaði sundurskotna skyrtuna i sárabindi —
og svo hélt hann áfram að sundra bjálkahúsi fjandmannanna —
•festi dynamitsprengjuna á milli fóta sér og togaði í kveikiþráðinn
með vinstri hendinni.
Eg bar nú fram þá spurningu, sem ýmsum lesendum mínum
kann að þykja séirstaklega bandarísk: Áttu þeir ekki við sálfræði-
leg vankvæði að stríða í hernum? Það vottaði fyrir brosi á andliti
JOSEPH STAROBIN:
Islenzkes kiseslfspfmuine^si
vantcir undSrslöðu
Hér ætla ég sérstaklega að ræða
um varnarleikinn, því þar eru
miklir gallar. Að leika í vöi’n er
ekki það að hopa að eigin víta-
teig og sparka knettinum til allra
hliða til þess að fá hann sem
lengst burt og hægt er. Slíkur
leikur er venjulega byrjun að
stórfelldu tapi.
Nei, varnarleikur er sérstak-
lega fólginn í þeirri list framherj-
anna að létta stöðuga sókn mót-
herja með því að ná valdi yfir
miðvellinum án þess að
hefja stöðuga sókn sjálfir. Með
öðrum orðum: þeir reyna stöðugt
að hindra móthqrjana í að undir-
búa sókn með því að gæta mið-
vallarins, reyna að ná knettin-
um og ef til vill byggja up"þ á-
hlaup sjálfir án þess þó að hætta
sér of langt fram. Varnarleikur
er hættulegur því það getur far-
ið illa, en leikur sem hér er
nefndur er þó ekki eins hættu-
legur eins og að verjast allir í
eigin vítateig án nokkurs skipu-
lags.
Skiptingar eru þáttur í skipu-
legri kunnáttu. Það verður líka
að þjálfa í smáatriðum. Hér er
um mjög þýðingarmikið atriði að
ræða, sem sé stöðu leikmanns á
vellinum. Því miður er það al-
gengur og mikill misskilningur
að álíta að leikmaður megi ekki
af og til skipta um stöðu og leika
alveg á nýjum stað. T. d. að
framvörður leiki sem framherji
eða sem bakvörður.
Leikmaður getur ekki aðeins
skipt um stöðu, hann getur gert
það þegar leikurinn gefur tilefni
til- Hann verður því alltaf að
vera undir það búinn að taka
aðra stöðu sem er auð, hafi ann-
ar leikmaður skipt og farið á nýj-
an stað. Engin staða má vera
yfirgefin og auð. Fari t. d. fram-
vörður með knöttinn í línu fram-
herjanna, sem oft getur komið
fyrir, hafi hann betra tækifæri
til þess en senda hann frá sér, þá,
á hinn stöðulausi framherji að
koma aftur sem framvcrður. Fari
útherjinn inn á völlinn skal inn-
herjinn fara út. Skjótist miðherj-
inn út til hliða^- verður annar að
koma í staðinn. Með öðrum orð-
um: Það skal vera maður í hverri
stöðu. Sérstaklega er þetta nauð-
synlegt í vörninni, þar sem sam-
starfið milli bakvarða og, fram-
varða hefur úrslitaþýðingu.
Hindri bakvörður útherjann
verður framvörðurinn að
vera reiðubúinn að hlaupa aftur
til að hindra, mistakist bakverð-
inum sín tilraun. Bakvörðurinn
skal yfirleitt ekki elta leikmann
sem hefur leikið á hann. Það er
glatað strit. Hann skal aftur á
móti koma inn sem framvörður
og láta framvörðinn taka stöðu
bakvarðar. Með því losna menn
við að hlaupa saman í hópa og
með þvi skilja eftir auðar stöður.
Oll slík atriði verða að lærast á
æfingum. Aðalatriðið er sem sagt
að leikmenn hafi lært að þekkja
hvern annan og losna við allan
misskilning. Gæzla mótherjans er
skipulag. Maður gætir hans með
því að taka sér stöðu alveg hjá
honum og með því takmarka at-
hafnasvæði hans. Því minna
svæði og tíma sem leikmaður hef-
ur til umráða, því erfiðara er
fyrir hann að leika. Það er rangt
að standa marga metra frá mót-
herja í von um að það muni samt
takast að stöðva hann. Það sama
gildir þegar taka skal á móti
knetti sem kemur úr hæð. Maður
slcal þá alltaf reyna að ná valdi
yfir svæðúm þar sem knötturinn
lcemur niður, með því hindrar
maður að mótherjinn nái þeim
stað. Þeim sem tekst það, nær
knettinum.
Þá komum við að aukaspyrnum
og innvarpi. Hvorttveggja verður
að noífæra sér skipulega. Inn-
kast skal framkvæmast strax og
þá til samherja. Það er rangt að
bíða, því það eru mótherjarnir
sem þegar cru á verði. Auka-
spyrna er minniháttar dómur fyr-
ir brot. Sá sem spyrnir skal nota
tímann, spyrna fljótt, strax og
blístra dómarans heyrist skal
hann spyrna. Það er betra að gera
það áður en mótherjinn hefur
fengið tíma til að koma sér í
varnarstöðu.
Gegn þessari reglu er mikið
syndgað í íslenzkum liðum.
Htn skipulagslega hlið leiksins
vqrður líka að vera liður í þjálf-
uninhi, og ég vil hálda frám, að
ménn verði að æfa þetta rrieira
en leiknina. Eða réttara sagt,
hvorttveggja verður að æfast full
komlega. Það er rangt að álíta
að skipulág lærist í leik.
Nei, maður veit aldrei hvað
getur komið fy-rir í leik og -veru-
lega góður leikmaður á aldrei að
vera í vandræðum unr hvað hann
á að gera. Ekkert á að vera hon-
um ókunnugt, og þá sízt í leik.
Það geta komið fyrir slík atvik
þar sem maður verður að ákveða
og framkvæma fljótt. Þá er það
undirbúningurinn sem maður get
ur gripið til. Þess vegna verður
að æfa og læra skipulagið mjög
vandlega. Þá verða menn að
skilja þá staðreynd að' það er
mikill munur á æfingum í skipu-
lagi og leikni. Við æfingár leikn-
innar geta menn vel verið einir,
en við skipulagsæfingar er nauð-
synlegt að allt liðið sé saman. Sá
sem skilur þetta mun þá líka
skilja að það kemur ekki liði að
notum í leik ef aðeins tveir eða
þrír koma til æfinga. Þessi at-
hugasemd á vonandi rétt á sér
og til nánajri athugunar fýrir alla
þá leikmenn sem álíta að „ég er
svo góður að ég þarf ekki að
æfa“. Skipulagið er ne.fnilega
ekkert annað en sambland af
leikni hvers einstaks í samstarfi
við hina í liðinu um fræðilega
uppbyggingu leiksins og því ná-
kvæmara sem þetta samstarf er,
því betri leikur.
Bregðist eitthvað af þessum at-
riðum kemqr það strax fram í
lélegri leik.
Verkamanna-
flokkurinn
Framh. af 5. síðu
unum væri látin í Ijós andstaða
við endurhervæðingu Þýzka-
lands.
Hver flokksdeild hefur heim-
ild til að senda eina ályktuii
til flokksstjórnarinnar, sem síð-
an á að viana úr þeim og sam-
eina þær, sem að efni til eru
nær eins. Fyrirlesarinn sagði,
að allar þær álýktanir, einnig
þær séni fjölluðu um innan-
landsmál, sýndu, að stefna
flokksstjórnarkmar hsfði beðið
skipbrot, en vegur vinstriarms-
ins vaxið, enda þótt reynt hefði
verið að múlbinda forvígismenn
hans. Það væri greinilegt að
skoðun vinstrimarinanna ætti
mikinn hljómgruan meðal ó-
breyttra flokksmanná, og
miklu meiri en liægrimennirnir
í flokksstjórninni hefðu talið.
Sófasett |
og einstakir stólar, margar gj
gerðir.
Húsgagnabélstnm ,1
Ezlliigs lóríssðnaí I
Sölubúð Baldursg. 30, opin 1
kl. 2—G. Vinnustofa Hofteig 1
30, sími 4166. g
Bólsfroð
hósgögn
Armstólar
Svefnsófar
Viðgerffir
Húsgagnabólstiun
Þoikels Þoileifssonai,
Laufásveg 19. —* Sími 6770
----------------------—^