Þjóðviljinn - 09.09.1953, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 9. september 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (7
VII.
I viðtölum sínum við Morg-
unblaðið hafa þeir Magnús
Valdemarsson og Guðm. H.
Einarsson vandlega íþagað yfir
öllum jákvæðum upplýsingum
um ástand og þróun mála í
'Rúmeníu nema blaðamennirnir
hafi stungið þeim undir stól.
Engar upplýsingar er að finna
í viðtölum þeirra um ástandið
i Rúmeníu undir stjórn fasist-
ans Antonecus, hvergi greinir
þar frá erfiðleikum alþýðu-
stjómarinnar vegna ástands-
•ins í atvinnu- og menningar-
málum landsins þegar hún tók
við og gefið er í skyn að
fólkið sé svelt og þræikað.
Hvergi örlar fyrir skilningi á
þróunarsögu landsins en í stað-
inn eru gefnar tölur til saman-
iburðar enda þótt samanburð-
argrundvöllurinn sé rangur eða
alls enginn. Fyrir þessar sakir
eru viðtölin við þá tvímenn-
dngana frábrugðin viðtölum við
aðra fBúkarestfara og fyrir
þessar sakir 'hafa báðir þessir
piiltar valdið vonbrigðum ferða
félaga sinna. En Iivað um það.
Fyrir klaufaskap blaðamann
anna mora viðtölin í mótsögn-
tnn, bæði innbyrðis og sin á
milli, en sannleiksperlur sk.ína
þó þar innan um sorann, eink-
um hjá Guðmundi Einarssyni,
sem athugull iesandi kemur
auga á, og dregur það mjög úr
neikvæðum árangri þessara
skrifa.
I
VIII.
Við hvaða fólk í Búkarest
hafa þeir tvímennin'gamir tal-
að? Hvar fær Magnús þær
upplýsingar að menn hverfi
iðulega sporlaust? Hvar íær
Guðmundur þær upplýsingar,
að bömum fyrrverandi atvinnu
rekenda sé þannað háskóla-
nám?
Magnús segir: ,,Ég gekk víða
um borgina og talaði við menn
úr mörgum stéttum og kynnti
mér kjör alþýðunnar." Eins og
fyrr greinir voru engar hömlur
lagðar á ferðafrelsi hans, en
þessi setning á að vera inn-
sigli sannleikans á þær röngu
upplýsingar, sem hann lætur
■blaðamanninum í té.
Þetta mál þarf að kryfja til
mergjar. «
Engum er það Jjósara en
sósíalistum að til eru óánægð
öfl í alþýðuríkjum Austur-
Evrópu, annað væri óeðlilegt.
Þessi óánægja er erfðasjúk-
dómur frá gamla skipulaginu,
sem rénar eftir því sem lengra
líður og uppbygging sósialism-
ans gengur toetur. Hinir óá-
nægðu eru örlítið brot þjóðar-
heildanna, sem eru súrir yfir
því, að hafa misst aðstöðuna
til arðráns. Hina óánægðu má
aðallega greina í þrjá flokka:
1. stórburgeisar og skyldulið
þeirra, 2. smáborgarar og ýn.s-
ir spákaupmenn er áttu ein-
hvern hlut að arðráni verka-
lýðsstéttarinnar, og 3. starfs-
menn erlendra auðfélaga, sem
hafa rhisst ,,eigur“ sínar við
þjóðnýtinguna:
Við þetta óánægða fólk Iiafa
tvímenningarnir talað. Það =at
um mótsgestina, aðallega í
þjórstofum, til að flytja þeim
áróður um kjör verkalýðsms
og ástandið í landinu og revna
að fá þá tiil að sækj.a ekki
prógrömm og leiki mótsins. Hið
óánægða fólk hefur' auðviiað
fullt málfrelsi og þarf engan
að óttást, þó það hafi hátt
nm skoðanh* sínar. Þetta verður
Magnús að-játa í sínu viðtaii:
„Það greinh* næsta frjálslega
frá andúð sinni á stjórnarfar-
inu“ og afhjúpar hann þannig
þau klassisku ósannindj Morg-
unblaðsins, að þeír menn aust-
Fagnafundur heímsmótsgesta og rúincnskrar alþýðu á járnbrautarstöð í Búkarest
INGI R. HELGASON:
<ri
Oánægðu mennimir
og gamla konan
an tjalds verði höíðinu styttri
sem dirfast að láta í ljós óá-
nægju með stjómarfar alþýðu-
ríkjanna, því að ekki mundu
menn greina frjálslega frá
andúð sinni og skoðunum, ef
sú væri raunin.
Nú er það út af fyrir sig á-
gætt að tala við óánægt fólk
i Austur-Evrópurikjunum en
er það heiðariegt að leggja
frásagnir þess einar til grund-
vallar þegar heim er komið, en
hafna með öllu öðrum upp-
lýsingum frá hinum raunveru-
lega fjölda um iífskjör hans
og lífsviðhorf? Menn skulu
ekki halda, að Magnús hafi
einvörðungu talað við óánajgt
fólk í Rúmeniu. Hann heim-
sótti vinnustaði með stórn.n
hluta sendinefndarinnar og
þar var hann túlkur að beiðni
fararstjómarinnar. Þar féklc
hann upplýsingar frá fyrstu
hendi hius vinnandi fólks um
kjör þess, samantourð á kjörurn
þess áður og nú og viðliorf
þess til þróunarinnar í land-
inu. Á tú'kunina hlustuðu og
skrifuðu niður hjá sér tugir
manna úr sendinefndinni.
5. Og mér er spurn Magnús
minn: af hverju. skýr;r þú rkki
beiðaxlega frá þessum upplýs-
IX.
Það var síundum gaman að
fyilgjast með Magnúsi, þegar
hann var að leita að óánægðu
fólki. Við stoppuðum smástund
i Búdapest. Með þeim fyrstu
út úr lestinni er Magnús.
Nokkuð er af fólki á stöðvar-
pallinum til að fagna okkur.
Allt lí einu kemur Magnús auga
á fjörgamla konu, ekki rík-
mannlega klædda.
— Sprechen Sie Deutsch?
Já, aideilis, gamla konan
talaði þýzku reiprennandj og
þau tóku tal saman. Landamir
hópuðust í kring. Spumingar
og svör.
Er ég ánægð með Ufið?
Hvernig spyrðu maðar! Ég er
að vísu ekki auðug að fjánnun-
um en ég á þá hamingju að
sjá landið mitt og fólkið. m'tt
á þvoskabraut til betri lífskjara
og velmegunar. 1 sósialismaiv-
um öfundar enginn annan. Þó
get ég ekki var'zt því að öfunda
æsku Ungverjalands, að e'ga
állt lífið franumdan í hinu rétt
láta og frjáisa skipulagi sósíaý-
ismans. HvíUk hamingja! Ef ég
væri ung, Þá . . . . — og hverri
spumingu var svarað með
ræðu.
Spumingum 'Magnúsar fælclc-
aði en aðrir komu Þá til að
spyrja og að lokum gekk hann
niðurlútur tourtu frá gömlu
konunnj Búdai>est.
X.
Enda þótt viðtalið hans
Magnúsar sé slœmt er fyrir-
sögnin á því enn verri. Hún er
svohljóðandi og tekur yfir 5
dálka:
„Búkarestmótið var glæsileg
hátíð, sem átti að dylja bág
kjör óhamingjusamrar þjóð-
ar“.
Ég hef aldrei lesið annan
eins þvætting eins og stendur
![ tilvisunaraukasetningu þess-
arar fyrirsagnar. Búkareslmót-
ið var g’œsileg hátíð; um það
erum við sammála Magnús
minn, en að Búkarestmó'tið
ætti að dylja eitt eða neitt er
hreinasta fjarstæða. Það þarf
lieimslcu til að bera svona full-
yrð'ngu á borð fyrir heilbrigt
fólk.
Það er rétt að taka það f ram.
að rúmenska þjóðin eftdi eklci
til og stóð eklci fyrir Búkarest-
mótinu. Mótið var haldið á veg-
um Alþjóðasambands lýðræðis-
sinnaðrar æsku og Alþjóða-
-sam'bands stúdenta, og er
þetta mót hið 4. í röðinni. Mót-
in hafa verið haldin í ýmsum
höfuðborgum aliþýðuríkjanna
að boði viðkomandi ríkis-
stjórna: 1947 í Prag, 1949 I
Búdapest, 1951 í Berlín oa 1953
,í Búkarest. 'Ekki er enn vitað
hvar næsta mót verður haldið
1955. Hvgrnig getur mönnum
dottið í hug, að mót þessi séu
lialdin til að leyna einliverju?
'Hið gagnstæða liggur 'í augum
uppi. Að þessi mót ei*u haldin
i hverju alþýðuríkinu eftir ar.n-
að er bezta sönnun þess, að
þessi ungu ríki hafa engu að
leyna. Þau bióða velkomna inn
fyrir sín landamæri menn eins
og Magnús Valdemarsson, lofa
þeim að skoða ofan í hvem
kopp og kirnu, en svo er bara
undir toælinn lagt hvað menn
.segja, þegar þeir koma he:m.
Nei, þessi ríki vilja sýna þjóð-
Hf sitt og þeim er ekkert kær-
ara en að Vestur Evrópubúar
kynnist sem flestir þeim þjóð-
félagstilraunum, sem þau eru
að gera, — og þess vegna kepp-
ast þau um, að 'hafa mótið í
sínum löndum.
í fyrirsögninni segir, að
Búkarestmótið hafi átt að
dylja toág kjör óhamingjusamr-
ar þjóðar'. *
6'. En þá er mér spum
Magnús minn: Ef einliverju
var að leyna heíði þá ekki ver-
ið bezt að halda mótið anliars-
staðar?
XI.
Þá er toezt að snúa 'sér að
ýmsum atriðum v.iðtalsins. Á
einum stað segir svo:
„Þannig fór kommúnista-
stjórnin að því að öðlast ö!l
greidd atkvæði við síðustu
kosningar, 100%, eða 10.574
þúsund atkvæði nákvæmlega
talið! — Hitler sálugi gerði
aldrei betur.“
Þessar tölur hefur Magnús
fengið hjá einhverjum mjög ó-
ánægðum og þær er nauðsyn-
legt að leiðrétta og benda á
einhverjar samanburðartölur
til fróðleiks.
Síðustu kosningar, sem fram
fóru i landinu, voru 30. nóv-
emtoer 1952. Á manntali voru
þá um 17 milljónir manna í
Rúmeníu en á kjörskrá voru
10.574.475 kjósendur (Magnús
er því með kjörskrártöluna)
10.044.750 neyttu atkvæðisrétt-
ar síns, eða um 95% og er
það mesta þátttaka í kosning-
um sem fram hafa farið í Rú-
meniu. Hinsvegar fékk Rú-
menski verkamannaflokkurinn
9.843.860 atkvæði eða um 97%
greiddra atkvæða.
Tökum svo aðrar tölur til
samanburðar, sem eru næsta
fróðlegar.
Kosniingar fóru einnig l'ram í
landinu 1928. Þá voru við völd
kapitalistar að skapj Magnús-
ar Valdemarssonar. Á manntali
voru þá um 18 milljónir, en á
kjörskrá aðeins 3 mil 1 jónír 660
þúsund og af þeini kusu aðeins
2 inl ljónir og 800 þúsund eða
um 77%.
Þesaar tölur í heild eru at-
hyglisverðar vegna þess að
þær sýna svo vel aukna þátt-
töku fjöldans í lýðræðinu.
Bæði Magnús og Guðmund-
ur toýsnast yfir Þvt að fyrr-
verandi stórkapitalistar skuli
sviiptir kosningarétti og kjör-
gengi. Hins vegar hefir þetta
reynzt nauðsynlegt og af svip-
'uðum ástæðum og flokks'bundn-
ir nasistar í Þýzkalandi (aust-
ur og vestur) hafa fyrst um
sinn verið sviptir þessum rétt-
indum. Smám saman kemur
þetta fólk inn á kjörskrána og
i Rúmeníu fjölgar stöðugt á
kjörskránni.
y
Kosningarétturinn er tound-
inn við 18 ár en kjörgengið við
23 ár. Ma-gnús segir á einumi
stað: „Engir stjómmálaflokk-
ar Ieyfðir í landinu“. Ekki einu
sinni einn?! Hinsvegar veit ég
ekki annað en að 3 flokkar
standi að núverandi ríkisstjóm
og núverandi stjómarstefnu óg
'hafi 'haft samflot i síðustu
kosningum. Þessir flokkar em
1. Rúmenski verkamannaflokk-
nrinn, (kommúnistar og sósíal-
demókratar) 2. Bændaflokkur-
inn (Ploughmen’s Fronti) 3.
Ungverski flokkurinn (Magyar
Popular Front).
'Hins vegar er öllum menn-
ingarfélögum, æskulýðsfélög-
nm, kvenfélögum og verlcalýðs-
félögum heimilt að bjóða fram
til þings.
Einu má maður ekki gleyma
í samtoandi við kosningar í Rú-
men'íu og það er, að aukakosn-
ingar eru leyfðar í hverju kjör-
dæmi út af sérstökum málum,
sem á döfinnii eru í þinginu á
hverjum tíma. Komist því þing-
maður í andstöðu við umbjóð-
endur sina eða hafi hann svilc-
ið gefin kosningaloforð, þá
verður hann að sæta því að
nýr maður komj í hans stað, ef
meirihiluti kiósenda hans krefst
þess, enda þótt á miðju kjör-
tímatoilli sé.
7. Mætti maður spyrja,
Magnús minn: hvernig væri að
taka upp d íkt fyrirkomulag
hér?
11 bín
s ungra sós'
verður sett í Reykjavík laugardaginn 24.
október næstkomandi.
Nánar auglýst síðar.
F.h. sambandsstjórnar,
GITÐMUNDUR J. GUDMUNDSS0N,
íorseti.