Þjóðviljinn - 09.09.1953, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 9. scptember 1953 — 18. árgangur — 201. tölublað
;st|ámariMr í síldarsamn-
ijaldeyrl? ||
HefSi sfjórnin fylgf niSurstöSum sildQrrannsóknanna hefSu
samningarnir orSiS i samrœmi viS veiSarnar
¥il]a frll ¥ig aila
I dag er þjóðhátíðax'dagur
Eúlgaríu og í gaer var lesið. i
útvarpið á Sofía ávarp frá
Vulko Tsérvenkoff forsætisráð-
herra í itilefni dagsins. Segir
hann að engin þau ágreininga
mál séu mppi með Búigaríu og!
nágrannaríkjum hennar, Júgó-
slavíu, Grikklandi og Tyrklandi,
sem ekki megi Jeysa á friðsam-
legan hátt með samningumi.
Tsérvenkoff lcvað Búlgara jafn-
an reiðubúna til að taka upp á
ný sltjórnmálasamband við
Bandaríkin en Bandaríkjastjóm
sJeiit því árið 1949. Þá kvað hann
það mjmdi efla friðinn á Baikan-
skaga ef Búlgaríu yrði: veitt
upptaka i SÞ.
Likur eru nú á því að ríkisstjórnin rnuni ætla að bæta
npp hin stórfelldu glappaskot sín í sambandi við fyrirfram-
sölu á sunnansíld meö því að leggja á almenning aukinn
bátagjaldeyri og styrkja þannig bátaflotann til áfram-
baidandi veiða, þótt verulegum hluta aflans sé kastað í
gúanó vegna þess að samningurinn er í algeru ósamræmi
viö veiöarnar. Útvegsmenn frestuöu söltunarstöðvuniimi
i fyrrakvöld þar til á miðnætti í nótt ,og í gær fóru fram
samningar ám fyrirkomulag veiðanna eftirleiöis, en ekki
haföi Þjóðviljanum tekizt að afla sér upplýsinga um
gang þeirra í gærkvöld.
Samið eftir brjóstviti.
Eins og Þjóðviljinn hefur áð-
ur skýrt frá samdi ríkisstjórn-
in um það að selja Sovétríkj-
unum allt að 100 þúsund tunn-
um af sunnansíld. Skyldu 85%
af þessu magni vera stórsíld,
32 sentimetrar og þar yfir, en
15% millisíld, undir þeirri
lengd. Samniugar þessir voru
gerðir algerlega út í bláinn,
samkvæmt einhverju óskil-
greindu brjóstviti ríkisstjórnar-
innar að því er virðist. Lágu
þó fyrir mjög athyglisverðar
niðurstöður síldarrannsókna
sem dr. Hermann Einarsson
hafði framkvæmt og getið var
um hér í blaðinu í gær. Skýrði
Hermann svo frá að síldin í ár
yrði ,,mun smærri en árin 1950
og 1951“ og enn nákvæmar: „á
þessu árj verður seiniilega mest
um 30-32 cm. síld“. Samkvæmt
niðurstöðum Hermanns hefði
verið ástæða til að hafa skipt-
ingu síldarinnar alveg þveröf-
uga við það sem ríkisstjórnin
samdi um, bjóða 85% af milli-
síld og 15% af stórsíld.
Síldin neitaði að breyta
stærð sinni.
Afleiðingh af samningum rík-
isstjómarinnar er sú að árang-
ur veiðanna hefur orðið hörmu-
legur, Síldin hefur neitað að
breyta stærð sinui eftir samn-
ingunum, og verulegum hluta
aflans hefur verið kastað í gú-
anó, oft helmingi og meira en
það. Verð það sem fæst fyrir
bræðslusíld er hins vegar svo
lágt að það hefur algjörlega
raskað fjárhagsgrundvelli veið-
anna, auk þess sem sjómenn
eru enn í algerri óvissu um það
hvað þeir eiga að bera úr být-
um. Af þessum ástæðum hefur
nú legið við algerri stöðvun
þessara veiða, og nú er um það
rætt að leggja afleiðingarnar
af fyrirhyggjuleysi ríkisstjórn-
arinnar á almenning með auknu
bátagjaldeyrisokri, lögðu á í
trássi við öll lög.
Sovétríkini fallast- á
breytingar.
Jafnframt hafa stjórnarvöld-
in loks öðlazt skilning á því að
ekki tjói að selja aðra vöru
en þá sem hægt er að framleiða.
Hefur verið skipzt á skeytum
við stjómarvöld Sovétríkjanna
og um það beðið að afhenda
mætti meira magn af milli-
síld upp í samningana. Munu nú
líkur á að Sovétríkin fallist á
að taka allt að 40% millisíldar
í stað 15% eins og ríkisstjórn-
in samdi um. En það gefur auga
leið að ef ríkisstjórnin hefði
þegar í upphafi haft þekkingu
til að bjóða þá vöru sem allar
líkur bentu á að yrði á tak-
teinum, hefðu öll viðskiptin
gengið greiðlegar og mjög lík-
legt að samningamir hefðu get-
að orðið í samræmi við veiðarn-
ar. Og þá hefði aldrei korcið til
þeirra örðugleika sem nú þegar
hafa bakað sjómönnum, útvegs-
mönnum og þjóðinni allri mik-
ið tjón.
Indverjar byrja aS taka við
Fhitiiingiu- óheimfúsra fanga í Kóreu til
á hlutlausa svæðinu milli herjanna hófst í
nyrra
gær.
búða
Á hlutlausa svæðinu verðá
fangar þessir í vörzlu hlutlausr-
ar nefndar sem fulítrúar frá
Indlandi, Póllandi, Sviss, Sví-
þjóð og Tékkóslóvakíu skipa.
Indland leggur til 5000 her-
menn til að gæta fanganna.
I höndum Baudaríkjamanna
eru yfir 20.000 fangar, sem
sagt er að neiti að hverfa
heim, en 300 á valdi norðan-
manna. I þrjá mánuði fá full-
trúar frá löndum þéssara
manna tækifæri til að telja
þá á að hverfa heim. Þeir sem
enn neita að þeim tima liðn-
um koma til ráðstöfunar á ráð-
stefnunni um frið í Kóreu. Ef
hún kemst ekki að neinni nið-
urstöðu innan mánaðar verða
þeir látnir lausir þar sem þeir
eru og gefið tækifæri til að
fara hvert á land sem þeir
vilja.
ainelnln® heldur ;
un herép Adenauers
Eðlilegt að Frökkum standi stuggur
ef þróuninni í Vestur-Þýzkalandi,
segir íyrirlesari í brezka útvarpinu
Þúsundiir fylgismanna Konrads Adenauers, forsætís-
ráðherra Vestur-ÞýzkaJands, ráku upp tryllt striðsöskur
I fyrrakvöld þar til á mfönætti í nótt, og í gær fóru fram
rætt um sameiningu hinna tveggja hluta Þýzkalands
heldur um frelsun Austur-Þýzkalands.
Tíu þúsund fylgismemi Ad-
enauers fóru blysför um göt-
ur Bonn, höfuðborgar Vestur-
Þýzkalands, þegar kunnugt var
orðið að flokkur forsætisráð-
herrans hafði fengið eins at-
kvæðis meirihluta á þingi. Blys-
förin nam staðar á markaðs-
*.oenaueí
LeiSrétting
IMeinleg prentvilla var í tii-
vitnuminni í grein dr. Hermanns
Einarssonar í blaðinu í gær.
M-álsgrein sú sem torenglaðist
átti réttilega að hljóða svo:
„Útlitið er að Því leyti óhag-
stætt fyrir útgerðina að síldin
verður mun smærri en árin
1950 og 1951, einkum ef vorgots-
sfidin verður yfirgnæfandi í
aflanum, en magnið ætti á hinn
bágimi að veTÖa mun me'ra, og
sí din stærri en síðastliðið ár“.
Nýja hernámsstjórnin vœntanleg i vikulokin
Fullu samkomulagi náð um
,málefni1 og verkaskiptingu
Samningum stjórnarflokh-
anna um stjórnarmyndun er
nú algerlega lokið með sam-
komulagi um „málefni" og
verkaskiptingu. Verður meg-
inbreytingingin sú að Sjálf-
stæðisflokkurinn fær forustu
stjórnarinnar, en Framsókn
fær utanríkismálin og ber-
námsmálin, annaðhvort í eirni
cða tveimur ráðuneytum. Hins
vegar heldur Sjálfsta&ðisflokk-
urinn dómsmálunimi, og Fr»m
sókn sættir sig við það þrátt
fyrir hið afdráttarlausa van-
transt flokksþingsins í vor á
Bjarna Benediktsson!
Fundir þingílokkanna hóf-
ust að nýju í gær eftir nokk-
«rt hlé og varð þar fullt sam-
komulag um þessa innbjTðis
samnfnga flokkanna. Eftir er
hins vegar að ganga frá því
hverjir skuli skipa ráðherra-
stólana frá hvorum flokki, og
eru um það harðvítug átök
innan flokkanna beggja. Óráð-
ið var enn í gærkvöW hvor
{æirra Ólafs Thors eða Bjarna
Benedibtssonar yrði forsætis-
ráðherra, og mikill ágrein-
ingur var um það hvort Björn
ÓJafsson ætti að halda áfram.
Innan Frainsóknar hafa verið
mikil vandkvæði, og var mn
skeið um það talað að ráð-
. l^erraniir hættu allir, Stein-
grímur Steinþórsson af metn-
aðarástæðiun, Eysteinn Jóns-
son af heilsufarsástæðum og
Hermann Jónasson til að
verða ekki einn eftir undir
forsæti Ihaldsins! Var í stað
þeirra rætt um Skúla Guð-
niundsson, Halldór Ásgríms-
soi\, IHelga Jónasscn, (itarj
Kristjánsson, og jafnvel Vil-
hjálm Þór! Hins vegar varð
svo mikill ágreiningur af þeim
sökum að reynt liefur verið
af kappi að fá núverandi ráð-
herra alla til að halda áfram.
Þófið um þetta allt stendur
nú sem hæst en báðir flokk-
ar munu leggja kapp á að
ganga frá sínum hlut þannig
að hægt verði að skýra frá
hinni nýju stjórn í vikulokin.
torginu og þar flutti Adenauer
ræðu af hússvölum. Hann full-
vissaði fylgismenn sína um að
sá tími myndi koma að þeir
yrðu færir um að „frelsa bræði-
ur sína í Austur-Þýzkalandi“
en til þess að svo mætti ver'öa
yrði Vestur-Þýzkaland að eiga
Öfluga vini.
Maurice Latey, fréttaskýr-
andi brezka útvarps'ns til meg-
inlands Evrópu, sagði í ræðu*
í gær um áhrif kosninganna í
Vestm’-Þýzkalandi að ekki væri
að furða að í Frakklandi gætti
mikils kvíða vegna sigurs Ad-
enauers. Frakkar lilytu a'ð
spyrja sjálfa sig, livað verða
myndi um Fraklriand i banda-
lagi við Vestur-Þýzkaland, sem
yrði eftirlæti Bandaríkjastjórn-
ar í Evrópu.
Áróðursráðherra,
Kervæðingarráðherra
Adenauer hélt stjórnarfund
i Bonn í gær en engar ákvarð-
anir um endUjrskipulagningu
stjórnarinnar verða teknar fyrr
en miðstjóm kaþólska flokks-
ins heldur fund á morgun.
Rætt er um það í Bonn að
stofnuð verði ný ráðherra-
embætti áróðursráðherra og'
hervæðingarráðherra. Því heyr-
ist einnig fleygt að Adenauer
muni hætta að vera utanríkis-
ráðherra sjálfs sín.
Sésíalistafélag
Reykjavíkur
heldur fulItrúaráðsfuncJ í
kvöld, kl. 8.30.
Dagskrá:
1. Félagsmál.
2. Önnur mál.
Fulltrúar em beðnir að
mæta vel og stundvíslega.
5 Stjórnin.
«WkVWVW.-/WWWWWUWrW