Þjóðviljinn - 08.10.1953, Síða 8

■f&jt— ÞJÓÐYILJINN — Fiirimtudagur 8. október 1953 -
iLFL'R UTANGARÐS
6. DAGtíR
Bóndimi í Bráðagerði
REum, en auk þess, sem hann bar fyrir sig elli og mæði, átti
lann ekki he'mangengt sökum mannfæðar. Aðrir fundarmenn,
Eem til greina komu, báru fyrir sig skyld forföll. Þótti mönnum
það ærina ábyrgðarhluti að hlaupa frá heimilum sínum for-
Evarslausum undir vetur og allra veðra von. Þaráofan var mönn-
'cm um og ó að komast í alltof ná;n persónuleg Ikynni við það op-
Snbera. Hingaðtil höfðu menn í Vegleysusveit ekki þekkt þann
aðilja nema af afspurn, og töldu sér best borg'ð með því að svo
héldist sem-leingst. Um stund leit því út fyrir, að framtíð Veg-
leysusve'tar mundi stranda á þessu skeri, sem þarna var alltíeinu
fyrir stafni.
Jón í Bráðagerði lagði lítt til málanna í fyrstu en handlék
Ikylli sinn áf. ákþfð. 'En þegar óyænlegast .horfðiy stó,ð hanh upp
og reigðj sfgpsvó 'éfstá talkrt I 'vesrrfu hans’ slitnaði a'f og hrökk
ítá gólf.
Ætli það sé elcki best að ég skreppi þetta, ef þið trúið mér Lil
þess, sagði hann og var eing'n launúng á því, að honum var al-
vara. Einsog þið vitið, hefi ég hann Jónsa minn, og hann er kom-
inn á þann aldur, dreingurinn, að hann hefur gott af því að vera
trúað fyr'r búi og heimili uppá eigin manndóm dálítinn tíma. Og
því get ég allténd lofað ykkur, að ekki skal ég blikna oé blána,
í'ndaþótt við það opinbera sé að eiga. Og hvað þíngmannimim
ckkar viðkemur, þá erum við málkunnugir, og svolitla hönk á ég
uppí bakið á honum frá því ég re'ddi hann hér á milli sveita fyrir
fíðustu kosníngar.
Einginn í Vegleysusveit þekkti þess dæmi, að Jóni hefðí
nokkru sinni orð!ð orðs vant, þótt við nafnkennda menn væri aö
eiga. Það stóð því ekki á því, að fundarmenn vottpðu honum
fyllsta traust, og fólu honum alla þeirra framtíð með feginleik.
Og menn kvöddust á einu máli um það, að fundur þess væri merk-
festi v;oburður aldarinnar á þessum slóðum og upphaf nýs og
hetri tíma í Vegleysusveit. ■ •
III. ltafli.
Hér segir frá lífsglöðum manni, sem kemur heim til sín og segir
lconu og syni frá þeirri upphefð, er hann hafði hlotið.
Jón bóndi í Bráðagerði raulaði rímnalög fyrir munni sér á heim-
Jeiðinni. Það var honum ætíð nærtækt að.taka lag'ð, og þó sérílagi
þegar vel lá á honum. Þegar liann reið að heiman um morguninn
hafði það ekki hvarflað að honum, að þessi dagur ætti eftir að
verða honum svo örlagaríkur og raun varð á. Ekki var þó fyr'r
það að synja, að það hafði lítillega hvarflað að honum uppá síð-
kastið að takast ferð á hendur útfyrir takmörk Vegleysusveitar.
Þær hugleiðíngar áttu nánast rót sína að rekja til þess, að hann
:' tti son, sem kominn var á þann aldur að tímabært var, að hann
íæri að tryggja viðhald ættarinnar. En ennþá sáust þess eingin
merki, að dreingurinn hyggði á svo sjálfsagðar ráðstafanir. Var
þó Jónsi atkvæðapiltur að öllu atgerfi einsog hann átti kyn t'l.
'En virða máttí honum það til vorkunnar, að þær voru ekki marg-
ar í Vegleysusveit, sem gagn var að til þess að leggja Jónsa lið
. i því að inna af höndum þá skyldu, að hann yrði ekki síðasti
Jóninn í Bráðagerði.
Brúnka átti þess eingan kost að fara fetið að þessu s'nni
einsog henni var þó eiginlegast. Siðasta spölinn hlaut hún að
fara á stökki alla leið heimí hlað. Þeys;reiðin og aðvifandi haust-
rökkrið orkaði svo á reiðmanninn, að hann lét stjórnast af ómót-
stæðilegri þörf til þess að tjá sálarástand sitt fullum háls;. Stóðst
á endum, að hann laúk við að sýngja: Ég berst á fáki fráum
er Brunka linnti stökkinu við bæjardyrnar. í Bráðagerði.
Guðrún kona hans var að taka sokkaplögg af kálgarðshorn;nu,
þegar hún heyrði saunginn og í sömu svifum kom Jónsi fyrir bæj-
arhornið og lagði við hlustir.
Það iiggur vel á pabba í .kvöld, sagði hann. Hann hefur ekki
leingi sungið svona hátt.
Það mætti segja mér, að hann hefði komist í dropa, aumíng-
5nn, sagði konan, Honum hefir alltaf ver'ð laus röddin, þegar
sopinn er annarsvegar. Það má þó pabbi þinn eiga, að aldrei
hefir hann drukkið sér til skaða og skammar e:nsog sumir kváðu
gera. Nei, ónei! Aldrei er hann fjörugri og skemmtilegri en þegar
hann hefir bætt sér svolítið fyri-r brjósti.
í sömu svifum stöðvaði knapinn færleik sinn á hlaðinu og vatt
sér af baki einsog tvítugur únglíngur. Vatt sér að konu sinni
og rak henni rembíngskoss.
•Sæli nú, Gudda! Og sæli nú, Jónsi litli! Sprettu af merinni og
slepptu henni í varpann, svo hún geti velt sér, sagði faðir Jónsa
og kyssti konu sína aftur og af me:ri kröftum en áður.
Það er naumast að þú ert ákafur, maður! • sagði .konan með
andköfum og átti í vök að verjast. Þú hagar þér einsog þú værir
orðinn úngur í annað sinn.
RlTSTJÓRl. FRÍMANN HELGASON
Spurnmgar og svör um
knattspymulögiíi
Svar við 7. spurningu.
L'nuverðir liafa sína eigin
reglu í knattspýrnulögunum
og þó hún sé ,í stytzta lagi
segir hún heilmiki'ð. Auk þess
má finna viðbót við lögin, smá-
kafla um ,,samstarf dómara og
línuvarða“ um ,,skálínukerfið“
(,,Diagonalsystemet“). Þessi
spurnmg kemur því víða við.
Leiðinleg er hún ekki og þar
sem svo getur farið að við
verðum allir að gegna línu-
varðarstarfi, eigum við að vera
vel með á ,,nótunum“. Ef tekin
er bei.na spurningin fyrst,
verður að s^gja strax nei, sem
liggur þeim aðspurða áréiðan-
lega lika á tungu. Dómararriir
hafa ekki skyldu til að fara
eftir ábendingum línuvarða.
en línuvörðum ber þó skylda
til að benda dómara strax á,
ef þeir verða varir við eitt eða
annað á leikvellinum, sem er
þess eðlis, að það lýtr leikinn
og sjáum að það sem skeð hef-
ur er aðeins, áð leikmaður, af
tilviljun markmaður, hefur
sparkað yfir eigin . endamörk.
Það er sem sagt hornspyrna.
9. spurning.
Félagi var dæmd vítaspyrna
og hægri bakvörður sendi
knöttin.n örugglega í mark, en
einn samhérji ha.ns var of
fljótur til og hljóp inná víta
teiginn áður en' sparkað var.
Dómarinn ógildir markið og
gefur óbeina aukaspyrnu því !nn
liði sem í varnarstöðu var.
Er úrskurðúrinn réttur?
10. spurning.
Sækjandi hefur dottið inn í
markið, og tekur þá eftir að
samherji lians er í sókn, þá
liggur hann grafkyrr, og á-
hlaupið endar með marki, en
varla er leikmaðurinn kominn
í dagsljósið fyrr en dómarinn
ógildir markið.
SmiSliikeppnina
|E‘ "
og dómarinn, ef til vill af gild-j Hvers vegna gerir dómarinn
um ástæðum hefur ekki tekið^þa'ð?
eftir því.
Það er ennfremur skylda
línuvarða að fylgjast með þeg-
ar knöttur fer. út. af. óg hvort
liðið á hornspyrnu, mark-
spyrnu eða innkast. E.n það er
alltaf dómarinn, sem hefur úr-
slitavaldið.
L'ínuverðir eiga yfirleitt eð
fylgjast með leiknum eftir
gefnum fyrirmælum, e. t. v.
eftir fyrirfram gerðu sam-
komulagi við dómarann, þann-
ig að þeir séu færir um að
hjálpa honum að stjóma leikn-
um samkvæmt knattspyrnu-
lögunum, bæði þeim skrá'ðu og
óskráðu.
Hér er líka bent á að línu-
verðir skulu forðast a'ð blanda
sér í ótíma í starf dómarans
-— líká'af þeirri ástæðu að það
getur haft í för með sér að-
vörun er þó ve.njul. nóg til að
minna línuvörðinn á hans tak-
markaða verksvið. Við rang-
stöðu.: (þó aðeins ef dómarinn
óskar þéss) og við innkast á
línuvörðurinn að nota veifu
sem han.n skal hafa.— Línu-
vörður skal yfirieitt láta l'.tið
á sér bera, með því vinnur
hánn góðu máli. Eg vil leggja
áherzlu á áð, í öllum tilfellum,
án noVkurra ufidantekninga,
eru orð dómarans endanleg
um allt það er skeður á vell-
inum og hann er ekki skyldur
að fara eftir línuverði um það
hver á ínnkast, nema hann sé
í vafa og biðji línuvörðin um
álit hans. Þegar línuverði er
allt þetta Ijóst ætti að vera
grundvöllur f.vrir góðu sam-
starfi milli þessara starfs-
manna ■ sem ekki er hægt að
vera án.
Brundage .
mælir með
Róm
Avery Brundage, form. Al-
þjóðaolympíunefndarinnar, tel-
ur líklegt að Olymp'uleikarnir
1960 verði haidnir í Evrópu.
Nú þegar hafa 17 borgir, þ. á.
m. 7 í Ameríku, boðizt til að
halda leikana. 1 Evrópu koma
þrjár borgir einkmn til greina,
Búdapest, Lausanne og Róm
en Bru.ndage heimsótti þiær all-
ar nýlega og hefur látið svo
ummælt að sér hafi litizt eink-
ar vel á nýja leikvanginn í
Róm. Annars verður ákvörð-
un um olympíuborgina ekki
tekin fyrr en árið 1955.
Úrslit í knattspyrnukeppn-
inni mil!i starfsmanna já'n-
smiðjanna hér í bæ, Smiðju-
kepþninni 1953. urðú þau, að
starfsmenn í Héðsni unnu og
hlutu 8 stig, starfsmenn í
Landsmiðjunni urðu næstir
með 6 stig. Úrslit einstakra
leikja: Héðinn — Hamar 3:0,
Stálsmiðjan — Slippurinn 3:2,
Landsmiðjan •— Hamar 6:0,
Héðinn — Slippurmn 7:0, Héð-
Stálsmiðjan 7:0, Iíam-
ar — Stálsmiðjan 0:0, Héðinn
— Landsmiðjan 3:0, Land-
smiðjan ■— Stálsmiðjan 6:1. —
Slippurin.n gaf 2 leiki.
Starfsmenn Héðins unnu nu
,,Járnsmiðabikarinn“ í 5. sinn
og til eigoar.
Varpuði húiu
IGjOI 7ft. með
rinstri hendi
Á frjálsíþrót.tamóti, sem
haldið var nýlega að íokihni
landskeppni Finna og ■ J.úgó-'
slava, varpaði Finninn Reijo
Koivisto, sem er örvhentur,
kúlu 16,01 m. Er það næst
bezti árangur Finna í kúju-
varpi; metið 16,23, á Sulo Bár-
lund og setti það 1936.
Nýtt heimsmef í 4x220
yarda boðhlaupi kvenna
I fyrri viku fér fram lands-
keppni í frjálsum íþróttum
milli Englendinga og Hollend-
inga og var þá sett nýtt heims
met í 4X220 yarda boðhlaupi
kvenna. Brezka sveitin hljóp
vegalengdina á 1 mín. 39,9
sek. og bætti fyrra met Banda-
ríkjamanna um 2,1 sek.
Arsena! kaupir menn og er á uppleið,
en fiárhagsafkcman slæm
Svar við 8. spurningu.
Það er ekki hægt áð dæma
mark, því enginn fær viður-
kennt mark, sem hann gerir
beint úr markspymu, en það
gerðist hér.
Við setum upp góð gleraugu,
Heldur er að rofa til fyrir
Arsenal sem hefur alla byrjun
keppninnar haldið sig neðst á
skránni. Nú er þetta heldur að
lagast enda hefur félagið keypt
nýja menn þótt ekki teljist þeir
ungir og má þar nefna Tommy
Lawton sem þegar hefur 4 um
þrítugt. Hefur hann keppt í
rauðhvíta búningnum. á. High-
bury og talið að hann liafi
fallið vel í „kramið" og við
hann séu bundnar vonir. Nú er
Arsenal á leið eða búið að
kaupa landsliðsmanninn Frogg-
att frá Portsmoutli sem bæði
getur leikið miðframvörð og
vinstri útherja. Söluupphæðin
hefuj ekki verið nefnd en það
eru ekki neitiir smámunir.
Froggatt er 29 ára og mundi
styrkja liðið mjög. Annars er
talið að fjárhagur Arsenal og
afkoma hafi verið slæm árið
1952-’53 í samanburði rið af-
komuna 1951-’52 og var frá
því skýrt hér á íþróttasíðunni.
Þótt Arsenal sc svo neðarlega
sem raun ber vitnj hópast á-
horfendur að leikjum félagsins.
Þegar það keppti við Wolver-
hampton komu 60 þús. og 66
þús. þegar Tommy Lawton lék
sinn fyrsta leik. Sú staðreynd
að tekjur Arsenal hafa minnk-
að um 50% frá fyrra ári stend-
ur ekkert í sambandi við hina
lélegu frammistöðu þess í ár.
Á heimaleikjum Arsenal komu
hálf önnur milljón áhorfenda
1952-’53, en þrátt fyrir það féll
ágóðinn úr £62.000 í £31.000.
Ástæðurnar eru fyrst og
fremst taldar vera að Arsenal
■var slegið mjög fljótt úr ,,cup“-
keppninni. Þarnæst að félagið
kom ekki á neinn leik á upp-
lýstum velli en fyrra árið gaf
það 16 þús. £.
F.yrra árið hafði félagið tekj-
ur af seldum leiikmönnum, sem
svarar 2 millj. ísl. króna, en nú
tæplega h00 þús. kr. halli vcgna
keyptra leikmanna.