Þjóðviljinn - 09.10.1953, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 09.10.1953, Blaðsíða 6
6) — f>JÓÐVILJINN — Fimmtudagur 9. október 1953 Inémmnmm Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistanokkurinn, Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. Fréttastjóri: Jón Bjarnason. Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð- mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson. Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson. Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg. 19. — Sími 7600 (3 línur). Áskriftarverð kr. 20 á mánuði i Reykjavík og nágrenni; kr. 17 annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið. Prentsmiðja Þjóðviljans h.f. ðannsókn og leigunám Það neyðarástand sem skapazt hefur í húsnæðismálum al- tneimmgs í Reykjavík og öðrum bæjum og kauptúnum við Faxa- ílóa er orðið með þeim hætti að óhjákvæmilegt er að grípa til ráðstafana til úrbóta. í þessum bæjum er nú svo komið að fjöldi fólks hefur ekki ráð á ne;nu húsnæði yfir sig og súia, fólkið hefur verið hrakið út úr íbúðum sem það hefur haft ráð á og stendur uppi húsnæðislaust í tuga og hundraðatali. Óvíða mun þó húsnæðisskorturinn jafn aimennur og tilf;nn- anlegur og í Reykjavík. Samkvæmt upplýsingum borgarstjórans á síðasta bæjarstjórnarfundi vissi trúnaðarmaður bæjarins í húsnæðismálum þá um um 173 fjölskyldur og einstaklinga, sem voru í húsnæðisvandræðum. Vandi nokkurra þeirra hafði veriö leystur til bráðabirgða en arðir höfðu enga úrslausn fengið á vandamáium sínum. Á sama tíma var vitað um 121 íbúðir sem stóðu auðar í Reykjavík. Engar tölur hafði borgarstjórinn á takteinum um íbúðarhúsnæði leigt hermönnum og starfs- mönnum hernámsliðsins, og er þó opinbert leyndarmál að þessir aðiljar hafa lagt undir sig íbúðarhúsnæði í stórum stíl og þann- ig svift húsnæðislausa íslendinga möguleikum t;l þess að fá það til afnota þrátt fyrir brýna og aðkallandi þörf. Nauðsynlegt er að hafa í huga, að þær tölur sem hér eru mefndar eru ekki fengnar með ýtarlegri og gaumgæfilegri rann- sókn á húsnæðisástandinu, en slíkrar rannsóknar höfðu sósíal- istar krafizt en íhaldið hindrað framkvæmd hennar. Þessar upp- iýsingar eru árangur lauslegrar athugunar, sem bæjarstarfs- maður yfir hlað'nn störfum hafði gert á skömmnm tíma. Það liggur þvi í augum uppi að þessar tölur eru á engan hátt tæm- andi og f jarri því að gefa rétta mynd af ástandinu í húsnæðismál um bæjarins. Eigi að síður bera þær húsnæðisskortinum í Reykja vík glöggt vitni og sanna að á. sama tíma og húsnæðislaust fólk fær hvergi inni standa íbúðir auðar í stómm stíl. Jafn víst er h’tt, a.ð sá ósómi færist einnig mjög í vöxt að ameríska her- námslið:nu líðst að yfirbjóða íslendinga í húsaleigugreiðslum og leggja þannig undir sig íbúðarhúsnæði í vaxandi mæli. Einn af þingmönnum Reykjavíkur, Einar Olgeirsson, formað- ur Sósíalistaflokksms, hefur þegar lagt fram á alþingi frum- varp um ráðstafanir til úrbóta í þessu efni. Er þar lagt til að ónotað húsnæði eða húsnæði leigt Ameríkönum sé tekið le:gu- námi og því ráðstafað til húsnæðislausra Islendinga. Er þetta írumvarp Einars svohljóðandi: „Skylt er bæjar- og sveitarstjómum í þeim liaupstöðum og kauptúmun, sem húsnæftisskortur er í, aft láta tafarlaust fani tram rannsókn á eftirfarandi: 1. Hvafta húsnæfti sé ónotað en jjothæft í kaupstaðnum eða kauptúnlnu. 2. Hvafta húsnæfti sé leigt amerískum hermönnum efta öðrum útlendingum, sem starfa í þjónustu hersins eða vift framkvæmdir vegna hans. Skulu viðkomandi bæjar- og sveitarstjórair á fyrsta fundi sínum eftir samþ.vkkt laga þessara kjósa meft hlutfallskosningu fimm manna nefnd til þess aft framkvæma þessa rannsókn. Skal ljúka henni á eigi lengri tíma en tveim vikuxn eftir kosningu nefndarinnar. Nú kemur I Ijós, aft húsnæfti, hvort heldur eru íbúftir efta ein- stök herbergi, er ónotað eða leigt ameriskum hermönnum eða iöðrum útlendingnm, er starfa í þjónustu hersins eða við fram- kvæmdir á vegum hans, og er þá skylt að taka allt slíkt hús- næfti tafarlaust leigunámd og láta húsaleigunefnd ráftstafa því til húsnæftlslausra innanhéraftsmanna samkvæmt 4. gr. laga um lúimark húsaleigu o. fl.“ Enda þótt aðgerðir þær sem frumvarp Einars geri ráð fyrir Eéu aðeins bráðabirgðaráðstafan'r sem bæta ekki nema úr litl- m hluta þeirrar neyðar, sem stjórnarvöld ríkis og bæjar hafa leitt yfir almenning, mjncLi samþykkt þess binda endi á það óviðunandi ástand að íbúðum sé haldið auðum og Amerikönum leigt liúsnæði meðan fjöldi íslenzkra manna fær hvergi inni. En um heildarlausn húsnæðisvandamálsins hefur Sósíalistaflokkur- inn þegar flutt annað frumvarp á hinu nýbyrjaða Alþingi og gefst væritanlega tækifæri til að vikja að því stórmerka frum- varpi síðar. Repsfe Vesfmannaeyinga af utgerð Sjálfstæðisforspra kkanna Þegar gróðinn minnkaSi voru skipin seld - sem brotajárn ef ekki vildi befur Morgunblaftið hefur undan- farið talaft af miklu yfirlæti um bæjarútgerðina í Vest- mannaeyjum og yfirburði einkaútgerðar. Er niálflutn- ingur blaðsins aö mestu tek- inn eftir Fylki, blaði Sjálf- stæðismanna ,í Eyjum, en þar ræftur mestu Guftlaugur nokk- ur Gíslason, sem á sér veru- lega sögu sem stórútgerðar- maður í Vestmaunaeyjuin. Eyjablaðið sem út kom um mánaðamótin rifjar upp út- gerftarsögu jæssa, í tilefni af hinu nýja bræðralagi Guð- laugs Gíslasonar og Fram. sóluiarmannsins Þorsteins Þ. Víglundssonar, og segir þann- ig frá: í Fylki 18. þ. m. eru 4 grein- .ar um Bæjarútgerðina. Þar skyldi maður nú halda að vanda- mál fyrirtækisins væru krufin til mergjar, af hinum ábyrgu mönnum og gefin þau hollráð, sem fleytt gætu útgerðinni út úr þeim örðugleikum, sem hún er nú í, ef eitir þeim væri farið, en um það þarf auðvitað ekki að efast, þar sem sjálfstæð- ismenn hafa,nú öll ráðin í hendi sér, með stuðningi Þorsteins- Það er rétt að lesendur Fylkis gleym; þvi ekki, að blaðið er að mestu leyti skrifað af manni, sem hefur revnslu í útgerð tog- ara og fleiri skipa. Ráð þessa fyrrverandi forstj. til viðreisnar Bæjarútgerðinni eru þessi: Selja skal annað skip- ið og rétta þannig við fjárreiður útgerðarinnar og reyna síðan að reka hitt skipið eins og menn! Við skulum nú aðeins líta y-fir sögu þessa fy.rirtækis,, sem hef- ur farið nákvæmlega þessa leið. Það var stórhugur og bjart- sýni, sem ríkti hjá hluthöfum Sæfells h.f. undir framkvæmda- stjórn Guðlaugs G'slasonar þeg- ar þeir reðust i það á str.ðsar- bærinn gerði þau kaup). Jafnhliða ísfisktlutningunum sem var mjög .arðbær atvinnu- rekstur á þeim árum, flutti skip- ið kol til Evja, sem seld voru eða gefin, öðru hlutafélagi sömu manna, Fell h:f. Kolasala gaf líka góðan arð, svo það félag réðst einriig 1 það, að stuttum tíma liðnum, að kaupa skip til fiutninga. Allt lék í lyndi, fyrirtækin græddu á tá og fingri svo þar kom ,að framkvæmdastjóranum fannst athafnaþrá sinni ekki full- nægt og var þá ráðizt i það að kaupa togara. Alllangur tími !eið þó svo, að hluthafamir sáu okki þessa nýju eign s'na, þar sem skipið var gert út írá Haínarfirði og með skipshöfn þaðan, þrátt fyrir það að margan ungan manninn hér fýsti þá að komast á togarn. Gæfa gróðamanna var fallvölt eins óg .anperra cg svo fór, að stríðinu loknu að hagur útgerð- ar tók að þrengjast. Það virðist svo, sem þær þrengingar hafi bitnað fyrst og harðast á fyrirtækjum Guðlaugs Gíslasonar, því mjög fljótt varð hann ,að fara að rétta við fjár- reiðumar með því að selja skip. En þar sem honum tókst nú samt ekki að gera út eins og maður, varð enn að bj-arga fjár- reiðunum og annað skip var selt. Nú skyldi maður halda að mannlega hafi verið gert út, þar sem Guðlaugur sat eftir með togarann -einan og tvisvar sinn- um 'búið að rétta við fjárhaginn, en þó fór svo að skömmum tíma liðnum, að togarinn var einnig gerður falur, en þá buðust en-gir kaupendur. Til sparnaðar á hafnargjöldum og svo til ,að fjarlægja skipið frá augum ei-gendanna var tekið það ráð að fara með það suður og leggja því inn í Voga þar sem það var látið grotna niður, fúna og ryðga, en reyndist góður griðastaður rottum, Eftir að hamfarir hafsins og fjörugrjóts- ins höfðu afsalað sér skipinu til eignar, varð það að lokaráði að selja það til Englands sem brota- járn. Síðustu fregnir, sem bæjarbúar hafa ,a£ þessu útgerðarfyrirtæki hins ábyrga og reynda útgerðar- sérfræðings, Guðlaugs Gislason- ar er það, að bankinn gerði það að skilyrði fyrir lánveitingu tl Bæjarútgerðarinnar á sínum tíma, ,að hún tæki að sér allháa skuld Sæfellsins í bankanum, á- Köbenhavn Ö., d. 30/9. 53 Opið bréf til póststofunnar í Reykjavík og til skrifstofu toll- stjórans í Reykjavík. Við sem dveljum áratugum saman erlendis sjáum jafnan land okkar og þjóð í hillingaroða hug- bernskuminningar, og má með sanni segja hvað hug okkar til lands og þjóðar snertir — ,,Að fjarlægðin geri fjöllin blá og mennina mikla“. Með tilliti til þess hugar, sem við berum til landa okkar þykir ( i fullu samræmi við það sem vænta mátti af þeim. Þar eð ég hefi orðið fyrir nokkr- um vonbrigðum við opinbera af- greiðslu í Reykjavík, leyfi ég mér að biðja íslenzk blöð að birta fyr- ir mig fyrirspurn til póststofunn- ar í Reykjavík og skrifstofu toll- stjórans í Reykjavík. Fyrir h. u. b. tveimur árum liðnum sendi ég ábyrgðarbréf til manns í Reykjavík. Bréfi mínu var ekki svarað, ég skrifaði því til póststofunnar og bað hana að tjá mér hver hafi veitt bréfi mínu viðtöku. Póststofan hefur enn ekki svarað þessari fyrir- spum. Hér í Danmörku bregst það samt kolaporti og húsræfli, með brotnum veggjum og skældu þaki standandi í væntanlegri götu. Telja flestir ,að þar hafi Bæjarútgerðin gert dýr kaup í neyð sinni sem oftar, en banlc- inn taldi tryggar.a að færa þessa kvartmilljón yfir á Bæjarútgerð- ina heldur en að eiga hana hjá fyrirtækl Guðlaugs Gíslasonar enda sögn þeirra, sem bezt þykj- ast vita ,að af nógu hefur þar verið ,að taka skuldamegin. Þeir eru margir smánarblett- irnir, Fylkir sæll, ef það á ,að teljast smán þess, sem á eða rekur útgerð, sem tapar. Saga ,,Fellanna“ er öllum bæj- arbúum enn í íersku minni, enda rifjaði Þorsteinn Þ. Víg- lundsson hana rækilega npp á framboðsfundinum fyrir síðustu bæj arstjórnarkosningar, eflaust í þeirri góðu meiningu -að vítin skyldu öðrum til varnaðar verða, þó hann sjái nú ekki nokkra aðra leið Bæjarútgerðinni til bjargar en söluleið Guðlaugs. Þeir hafa löngum elt grátt silf- ur Þorsteinn og Guðlaugur og margt sagt misjafnt , og Ijótt um hvors annars- starf og gerðir, og haf,a báðir haft til síns máls nokkuð. Er nú svo komið, að þeir falla .svo vel vel hvor í ann- ars hlutverk, að þeir greina ekki lengur „hv.að er þitt og hvað er mitt“ og hafa því svarizt í fóstbræðralag. Þess skulu Eyjabúar vera Framhald á 11. síðu. aldrei að opinber skrifstofa svari fyrirspurnum, og sama máli hélt ég að gegndi um opinbera stofnun heima á íslandi. Hinn 10. janúar 1953 sendi ég systur minni, sem búsett er á ísa- firði, böggul, en í honum var m. a. ostbiti. Böggullinn komst til skila, en systir mín skrifaði mér að tollstjóraskriístofan í Reykja- vík hefði tekið ostinn úr honum, þar eð bannað var að flytja ost til landsins vegna gin- og klaufa- veikinnar. Þegar ég sendi ostinn var mér ókunnugt um þetta. stjóra þ. 13. marz og bað um að endursenda ostinn á minn kostn- að. Við því bréfi hefi ég ekki fengið svar- Ilinn 26. maí 1953 skrifaði ég tollstjóranufn í Reykjavík, skírskotaði til fyrra bréfs ímíns til skrifstofu háns og bað um skýringu á málinu. Svar er enn ókomið og tel ég það von- lítið að þaö eigi eftir að berast að venjulegum leiðum. Eg sendi því tollstjóra og starfsfólki hans þessa fyrirspurn opinberlega og vænti svars hið bráðasta. Með þökk fvrir birtinguna. Virðingarfyllst, ! ölafur Albertsson Öster Farimagsgade.35 Köbenhavn. Ö. inum að kaupa sér flutninga- kip til ísfiskf'utnmga (þó s-ami inftlfmffur væri á móti bví að . lj úfrar Opið bréf tsl pésfmeisfara og tollst;éra okkur miður þegar þeir bregðast bann. Ég skrifaði skrifstofu toll- öðruvísi en við fáum skilið að sé

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.