Þjóðviljinn - 21.10.1953, Page 6

1>JÓÐVILJINN — Miðvikudagur 21. okt6berl953 —
þlÓOVIUINN
Útgefandi: Samelnlngarflokkur alþýðu — SósSalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús. Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Asmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Askrlftarverð kr. 20 á mánuði i Reykjavík og nágrenni; kr. 17
nnnars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.í.
r\
Einkennileg þögn
Þrátt fyrir margítrekaöar fyrirspumir til Alþýðuflokks
ins um afstööu hans til samvinnutilboös Sósíalists flokks-
ins, sem sent var eftir síðustu alþingiskosningar, ríkir
enn grafarþögn um þetta mikla áhugamál allrar alþýöu
í Alþýðublaðinu og enginn hefur oröið þess var að máliö
hafi verið tekiö á dagskrá í flokksfélögum Alþýðuflokksins.
Liggur þó fyrir opinber yfirlýsing Hannibals Valdimars-
s.onar, formanns Alþýðuflokksins, um að samvinnutilboö-
ið skyldi rætt í flokksfálögunum er þau hæfu starf meö
haustinu. Gaf flokksformaöurinn þessa yfirlýsingu aö
gefnu rilefni 21. ág-úst í sumar, er Þjóðviljinn hafði marg-
sinnis innt eftir undirtektum Alþýöuflokksins. Komst
Hannibal svo áö oröi í yfirlýsingu sinni aö samvinnutil-
boð Sósíalistaflokksins
„yrði vandlega athugað og hel/.t ehki afgrertt af flokksfor-
nstimni einni saman án nokkurs samráðs við flokksfólk almennt.
Nú er l»að alknnna, að félagslíf er dauft að sumrinu um há-
annatímann. Það er því svo að segja útilokað að ná saman félags-
fnndum fyrr en nokkuð kemur fram í september. Þá fyrst er
þess að vænta, að hægt sé að taka þetta stórmál til umræðu, og
afgrelðslu í flokksfélögunum".
Svo ákveöin og skýr var yfirlýsing Hannibals Valdimars-
sonar. En þótt sumariö sé aö baki og komiö fram undir
oktoberlok ríkir hin einkennilegasta þögn um ,,þetta stór
mál“, eins og Hannibal nefndi þaö réttilega í yfirlýsingu
sinni Málgagn Alþýöuflokksins hefur lítt rætt máliö síö-
an og’ enn hefur tilboöiö ekki verið lagt fyrir flokksfélög
Alþýðuflokksins þannig að hinum almennu meðlimum
gæfist tækifæri til áö láta máliö til sín taka og ráða því
til lykta.
Þessar vanefndir á loforði flokksfonnannsins hljóta að
vekja grunsemdir um þaö, að ganga eigi fram hjá meö-
limum Alþýöuflokksins þegar tekin verður ákvörðun um
afstöðuna til samvinnutilbóðsins. Og þáö er einkum
tvennt sem styrkir þessar grunsemdir. í fyrsta lági hefur
það gerzt fyrir sköimmu að þingflokkur Alþýöufloklcsins
lagöist flatur aö fótum stjómarflokkannaog þáðí afþeim
styrk til að koma fulltrúum í þingnefndir þótt hann ætti
kost á aö íá menn í þingnefndirnar sdm frjáls og óháöur
stjórnarandstcðuflokkur meö samvinnu viö Sósíalistaflokk
inn á Alþingi. í öðru lagi er kunnugt, aö mikill og vax-
andi áhugi er fyrir því meðal óbreyttra flokksmanna og
fylgjenda Alþýöuflokksins ; að flokkurinn taki höndum
saman viö sóíalista í ærlegu Samstarfi aö hagsmuna-
málum alþýðunnar en hætti aö vera varaskeifa og'hjálp-
arkokkur afturhaldsaflanna.
Sú eymd Alþýðuflokksforustunnar sdm ‘ auglýst var
íyrir alþjóö viö nefndakjöriö á Alþingi bendir sannarlega
ekki til þess aö nein endurfæðing hafi átt sér stað í for-
ingjaliöi Alþýöuflokksins þótt nýir menn settust þar í
stóla að afloknu síðasta flokksþingi. Allar líkur benda
þvert á móti til hins, að fomstan telji sig bundna aftur-
haldi og auðvaldi landsins svo traustum og órjúfandi
böndum aö þáð væri aö leika sér að hættulegum eldi aö
gefa fólkinu í flokknum tækifæri til áö segja sitt orð um
samstarfstilboð Sósíalistaflokksins. Ööravísi veröur varla
skilin sú afstaöa flokksforustunnar aö sniöganga enn
flokksfélögin og hindra umræöur innan þeirra um þetta
mikla áhugamál allra heiöarlegra vinstri manna og verka-
lýðsins.
Ætli Hannibal Valdimarsson og meðstjói-nendur hans í
Alþýöuflokkmim sér aö þegja tilboö Sósíalistaflokksins
í hel og hindra lýðræöislega afgreiöslu þess innan flokks-
félaganna í samræmi viö gefiö loforð fer ekki hjá því að
þaö veröi til þess aö opna augu margra fyrir því hverju
hlutverki Alþýöuflokksforustan gegnir þegar öll stéttvís
og framsækin alþýða óskar samstarfs á heiðarlegum
grundvelli, aö hagsmunamálum og hugöarefnum hins
vinnandi fólks. Þeir sem gera sig bera aö því aö hindra
samvinnu alþýðunnar þegar hennar er slík nauösyn
sem nú þjóna andstæöing-um sínum og munu. þvi fy.rr
eða síðar kalla yfir sig réttmæta fordæfmingn allar heið-j
arlegrar alþýöu. |
Starfsemi KR.OM í úthverf
iitfáápfí um
VíStal viS Gesf GuSmundsson, deildarstjóra
KRON-húSarinnar á Digraneshálsi
Nser 611 fjölgun þjóðarinnar
verður, eir.s og kunnugt er, til
þess, að eíla vöxt og viðgang
Reykjavíkur. Ekki líður svo ár.
iað iþúatala bæjarins hafi ekk:
vaxið um eitt tll tvö þúsund.
Ný úthyerfi riía ■ upp á fárra
ára fresti, vestur á Seltjarnar-
nesi, umhverfis Grímstaðahoitið
og Þormóðsstaði, inn í Klepps-
holti, upp af Sogamýrir.ni o.-s.
frv. Og hvert nýtt hverfi skap-
ar sín vandamá'.. Leggja þart
götur, - leiðslur fyrir vatn, raf-
magn og síma, reisa skóla og
þar fram eftir götunum. Síðast
en ekki sízt barf að kema á fót
búðum, bar sem fólk getur
fengið keyptar lífsnauðsynjar
sínar. — Og verði tafir á ein-
hverju þessara. sviða, veidur
það ótöídum óþægindum.
Eitt þessara nýju úthverfa
Reykjavikur og það þeirra,
sem fjærsi er bænum, enda ut-
ian lögsagnarumdæmis höfuð-
staðarins, er á Digráhesháísi
í Kópavogshreppi. Þar hefu'r
risið upp eitt húsið á f.ætur
öðru undanfarin ár. *Cg kring-
um húsin eru von bráðar komn-
ir ve! hirtir garðar, sem.stinga.
svo undarlega' í stúf, við blá-
kalda urðlna umhverfis,"' þegar
gjólan utan af hafinu næðir
um háisinn.
Og hvergi i úthverfum höí-
uðstaðarins ríður meira á
því en einmitt í byggðinni á
Digraneshálsinum, að öll nauð-
synleg þjónusta sé t;l staðar.
Hvergi þarf lengrl veg að fara,
ef hana skoríir. Samtök neyt-
endanna í bænum, Kaupfélsg
Reykjavíkur og nágrennis. hef-
•ur, eins og þvi ber skylda t:I,
gert sér far um að korra upp
góðrí búðaþjóniistu í úthvert'-
úm bæjyrins. í Kópavógshrepp:
hefur það þegár komið upp
tveimur búðum. Fyrir skömmu
heimsótti tíðindamaður b'aðsins
K. R. O. N.-búðina á, Digranes-
hálsi og rabbaði við dpildar-
stjóra hennar, Gest Guðmunds-
son.
Búðin er i nýju einlyftu húsi
með háu r'si. Þegar inn var
komið, reyndist búðin í hvi-
vetna vera hin snotrasta, hrein
og hvítmáluð, vörurnar í röð
og reglu á hillunum. Fyrir:
miðju voru afgreiddar mat- og
nýlenduvörur, til hægri kjöt og
kjötvörur, tú vinstri mjólk og
brauð. Tvsér stúlkur voru að
afgreiða í búðinni, og þar sjá-
um við deildarstjórann Gest
Guðmundsson, sem er að bjástra
við kvartel eitt, þegar okkur
ber að. Eftir að hafa kastað á
hann kveðjum, spyrjum við
hann, hvað kvartelið hafi að
geyma.
— Þetta er nú súrsaður
hvalur, svarar Gestur og brosir
við.
Súrsaður hva'.ur? Seljið þið
mikíð af hoifum?
Talsvert.
í búrinu *er allt með söir.u
ummerkjum og í búðinni, vör-
ppum var.dlega raöað í hillurn-
p.r, sekkirnir í ■ snyrtilegum
kesti á grind á imiðju gólfinu.
Við tökum eftir kvörn einni
mikilli sem stendur afsiðis.
Þið malið þó ekki og brennið
kaffið sjálfir?
— Dálitið gerum við að þvi.
Sumir viðskiptavina okkar viija
kaffið helzt nýmalað, og við
mölum það fyrir þá.“
Þið látið auðsjáanlega engan
synjandi frá ykkur fara.
— Það er ekki nema rétt
að ganea til móts við óskir
fólks, ef þess er nokkur kostur.
Hafið þið ef til vil! fleiri ný-
ungar á boðstólunum?
— Nei, ég get ekki sa:g'í, að
um neinar nýungar sé' að i-æða,
segir Gestur. .Við seljtím 'áðéíns
þessar veniulegu mat- eg ríý-
lenduvörur,ög auk þess kjöt og
kjötvörur, mjólk og brauð.
Seljið þið mikla mjólk?
— Já, við selium allmikið at
mjólk. Annars er þessi mjólk-
ursala okkar saga tíl næsta
bæjar. Sv'o er mál með vexti,
að mjólkursamsalan hefur út-
sölu í næstu kaupmannabúð.
Það notar hún að yfirvarpi til
að neita að selja okkur mjólk,
segist ekki:„viíja. 'hafá •- tvser ,
mjó’-kurútsölur, i grénnd hvora
við aðira. Við verðum þess..
ve-gna- að '£á..,mjQ’-hina' senda 'á,
hverjunL morgni úr næstu K.
R.O.N.-búð, scm fær hana aftur
hjá samsölunnl, >
Margt er skrítið [ kýfhausn-
um; satt er það. — Ég sé að ,
hér er allt sem nýtt. Hvað er
búð.'n gömul?
— Búðin er .ekki ársgömul.
Við. opnuðum hana claginn fyrir
verki'allið 1 fyrra.
Hafð'rðú- unnið , lengi við
verz’un. áður en þú gerðist
dei’darstjóri hér?
—■ Já ég hafði unnið við
verzlun í meira en 8 ár. Þá... .
. kom ég fyrst til K.R.O.N., en,,
áður vann ég í ,,Ge.vsi“.
Býrðu í bænum eða.. hér á
Digranéshálsi?
— Eg hef átt hér heima nokk-
ur ár.
Vex byggð’n mjög ört?
— Ekki mundi ég segja mjög
ört, cn jafnt og* þétt, og Digra-
neshálsinn er stór.
Kemur fólkið siálft og verzl-
ar eða laetur það senda sér
heim? > <
— Yíirleitt kýs fólk að koma
sjálft og vefzla. En'við sendum
dag’ega ’neim, ef þess er óskað.
Og það er nóg að gera?
— Já, og verzlunin vex með
niánuði hverjum, segir Gestur
að iokufn. Og við þöklcum hon-
um víðtálið og höldum af stað.
■Ver/.lunarhús KRON á Dlgraneshálsi í Kópavogl.