Þjóðviljinn - 24.12.1953, Blaðsíða 14

Þ j Ó Ð V I L J I N N
Jolin 1953
DRlFÁ VIÐAR:
Fimm strákar komu hlaupandi, sá mirmsti þeirra cr
rriéð gjörð og eltir stærsta strákinn, en nær honum
ekki. Ég skal bala skela af honum hausinn þegar ég
næ honum“, segir hann og sveiflar gjörðinni. Svo
koma stórir strákar gangandi, þeir gefa frá sér stutt
o% við og við, úbb, skibbí, haddii ían og haddira. l’eir
eru í skjóiflíkum rneð hettu saumaða að hðfði sér
og vel varðir fyrir frostinu og fjúkinu. Enh minni
stórir strákar sigla í kjöifái þessara. í>éír hafa að
v|su hettu að höfði sér en það er líka álit og stímt,
úlpan sjálf flakir aftur á baki. Lítill strákur tekur
bjöL'sem. lítil telpa á, sezt á það og gerir sig Jík-
legan til að hverfa með hjólið. Þá kemur stór strákur
og þrífur hjólið af þeirn litla með offorsi, fær telp-
unni það, tekur hendurnar á litia stráknum og kremur
þær í sínum stóru hrömmuin. Sá iitli rekur upp níst-
andi vein. Hann getur ekki grátið upphátt en alltof
stórt tár lirynja niður á alltof stórar skóhlifar. Það
sjást föi- á fingrunum oftir stóra strákiun.
■ Krakkarnir senda þeim stóra tóninn. „Fanturinn
þinri“.*
,,Já, hann ætlaði að stela hjóli“.
„Þú-ert meiri fanturirm11.
„Þotta getur kennt honum ao stela ekki hjóli fram-
ar‘.‘, segir stóri strákurinn og -gengur hróðugur burt.
■Krakkahópurinn er eftir hjá þeitn litla serh 'skreið-
ist loks inn til sín, táraslóð á stéttinni.
Þegár slórað er upp cftir einni þeirra hæóa sem
Reykjavík stendur á, þá kemur það fyrir, að menn
rekast á hverfi sem tilheyra hvorki nýju né gömlu
Reykjavík, heldur afbrigði sem unglingar telja til
gamalla daga, en þeir eldri til nýrri tíma, hús með
þykkum hvítkölkuðum veggjum, menn rámar í að
hafa séð hænsnfuglá þar áöur fyrr. Nú hafa mörg
veour séð þessi hús en þau boðið veðrum byrginn og
hafa því sögu að segja.
Þégar farið er að skipta sér af krökkunum öégja
pau oft: „Skiptu þéi’ ekki af því manni, eða kona“, cða
þá þau biðja menn segja sér frá gömlum dögum,
„marini, segðu okkur frá gömlum dögum“, og „kona,
segðu okkur frá gömlum dögum“, en manni eða kona
svara:,,Það voru svo sem engir gamlir dagar því ekki
er ég svo gamall eða gömul“.
„Várstu ekki einhverntíma krakki?“ spyrja þeir.
Þá hefur hún eða hann frásögnina:
;:,Nú, jæja. Einú sinni voru krakkar á sleða á Besta-
stígnum —------
„Bestistigur, hvar var nú hann?“
,,Hann er hérna rétt hjá“.
En ef leitað er Bestastígs finnst hann hvergi og
hefúr aldrei verið til og samt var alltaf talað um
Eestastíg. Plversvegna er enginn stígur nefndur Besti- *
stígur og börnum leyft að renna sér þar á sleða?
Þessi gömlu hús standa við Bestastíg sem kallað-
ur var og verða svo afmörkuð og sjálfstæð í birtu
skammdegisins, grá og iivít við gráa gangstétt. Það
hieypur fótatak eftir stéttinni að kaupa pela af rjóma
og kvart rúghrauð fyrir mörnmu. Það hleypur líka
einstaka hrekkisvin, skákmaður, margar húsmæður,
skrifstofumenn, skíðamenn, sjómenn og eitt hús sem
vár flutt. Brunaliðið kemur og krakkaþvagan á eftir.
Svo allt í einú éru húsin horfin og það er verið að sýna
litla og stóra í Fjalakettinum, tjaldið fer upp og það er
æpt márgraddað siguróp úr salnum.
Málið var sízt fallegra sem tálað var í þá daga,
alltaðeinu fullt af ambögum og nú. Þá var alltaf verið
að ieiðrétta börn sem sögðu „mér“ dreymdi og „mér“
langar. Þá voru 10 og 11 ára börh ekki látin akrií’a
jafnoft Héðinn og Kristinn og nú en samt var vanda-
samt að lifa, því kreppan var þá og visslt rtlenn alltaf
ai' henni. Þá var sagt, það er kreþpan, við öllu. Stund-
um þegar gengið er framhjá þessum lágreistu húsum
segir Cinhver „ég má ekki vera að þessu“ en það- er
svo óviðkunnanlegt, það er líkast því sfem þessi bæj-
arhlúti lieimti það af íbúum sínum að þeir rnegi vera
áð öllú, taka slátur á haustin, raka gærur, hleypa
osta og kemba ull. Garnlir vesturbæingar telja þennan
bæjarhluta nýjan eða alls ekki til. Hlíðahverfisbúum
yfirsést 'hann. Þó er hann á hitaveitusvæði, hafði
rafmagnsskömmtun eins og hver annar og vestrænan
vermir honum. Ekki er heilsuspillandi húsnæðið og
garðholur eru í kring um húsin með grindverki, öll
með sínu sérstaka sniði en þó öll af sömu ættinni. Það
getur' ekki annað verið en eitthvað gott komi frá
þessum húsum, þau em hvorki ljót né falleg, gömul
ríé ný, stór né lítil og líklega eiga hús að vera þannig.
'Miitií 'strákurinn, sem meiddi sig, er riu kómirin út
aftúr og a'llir lteppast um að ljá honum hjólin sín. Stóri
‘strákUrinn sést ekki. Þeir úlpuklæddu ná sér í væna
ÁáVjóboltá og fleygja, sumir upp á húsþök eða hverír