Þjóðviljinn - 06.04.1954, Qupperneq 5

Þriðjudagur 6. apríl 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (5
liskupar og pðf ræSipróf essorar
hæffulegir öryggi Bandaríkjanna!
Krafizt að fulltrúum á fundi Heimskirk]u-
ráSsins verSi neitaS um landvist
Gtesagtingtwínn œtður attur
Hin áhrifamiklu samtök fyrrverandi bandarískra her-
manna. American Legion, hafa krafizt þess af utanríkis-
ráðuneytinu aS fulltrúum á fyrirhuga'ðan fund Heims-
kirkjuráðsins í Chicago í sumar verði neitað um land-
vistarleyfi í Bandavíkjunum. Heimskirkjuráðið er sam-
tök um 150 kirkjudeilda í 40 lsndum.
American Legion segir í skrifi
sínu til utanríkisráðuneytisins
að í hópi fulltrúanna á fund-
inum í Chicago séu fjórir, sem
hættulegt væri fyrir öryggi
Bandaríkjanna að vista í land-
inu.
Þeir eru Theodor Anid-
son, biskup meþódista, í Sví-
þjóð, tékkneski guðfræði-
prófessorinn Hromadka, ung
verski biskupinn Bereczky
og hollenzki presturiim Viss-
er t’ Hooft, sem er fram-
kvæmdarstjóri Heimskirkju-
ráðsins.
Blöðum á Norðurlöndum hef-
ur orðið tíðrætt um tiltæki
American Legion og telja það
enn eitt dæmi þess hve Mc-
Carthyisminn veður uppi í
OBandáríkjunum.
Bérggrav hneykslaður.
Dagbladet i Oslo hefur spurt
Eivind Berggrav biskup, for-
seta Heimskirkjuráðsins, um á-
lit hans á málinu.
„Eg botna hvorki upp né
niður í þessu“, segir Berggrav.
„Eg álít að slíkt og þvílíkt megi
ekki viðgangast. Ef Bandaríkja
menn hyggjast útiloka ein-
hverja fulltrúa frá fundarsctu
af ástæðum sem ekld liggja
hverjum lýðræðissinna í augum
uppi, er þar um að ræða árás
á frelsið og manrtréttindin og
þá verður að finna einhvern
annan fuundarstað.“
Þegar blaðamaðurinn spurði
Berggr-av, hvort hann vissi
Ormur rauði og
Dvergurinn eftir
Lagerkvist
bannaðar í írlandi
Að undirlagi kaþólsku kirkj-
unnar heldur írska ríkiff uppi
ritskoffun sem er ein hin fárán-
legasta í heimi. Nú nýskeff
hafa tvö verk sænskra rit-
höfunda lent á svarta listanum
hjá þessari andlegu forsjá íra.
Eru það önnur eins háskarit
og Ormur rauffi eftir Frank
G. Bengtson og Dvergurimi
eftir Pár Lagerkvist.
írarnir eru sannarlega sjálf-
um sér samkvæmir í vitleys-
unni því aff þeir mega ekki
einu sinni lesa rit sinna eigin
snjöllustu rithöfunda svo sem
Shaw, Joyce og O’Casey. Af-
leiffingarnar láta ekki standa
á sér því aff það andlega lif
sem fóstraffi þessa snillinga og
fleiri má nú heita útdautt.
: ______________________✓
hvemig á því gæti staðið að
Arvidson væri talinia hættuleg-
ur öryggi Bandaríkjanna, svar-
aði biskupinn háðslega: „Ætli
móðir hans hafi ekki einhvern-
tíma komið til Rússlands!"
Fór til Kína.
Sjálfur telur Arvúdson að
.hann hafi komizt á svarta list-
ann hjá Bandaríkjamöanum
vegna þess að hann fór fyrir
skömmu til Kína. Ástæðan til
Toscanini
hœttur
Kunnasti hljómsveitahstjóri
sem nú er uppi, ftalinn Arturo
Toscanini, sveiflaði tónsprotan-
um í síðasta sinn í fyrradag. Að
loknum hljómleikum hans þá til-
kynnti NBC útvarpsfélagið í
Bandaríkjunum að hann hefði á-
kveðið að setjast í helgan stein
og mun engum þykja furða því
að Toscanini er orðinn 87 ára.
Hann flýði Ítalíu á stjómarár-
um fasista og starfaði eftir það
í Bandaríkjunum.
H6ta árás á Kína
Framhald af 1. síðu.
forseti þakkaði og drakk kon-
ungshjónunum til. Veizluna sátu
150 manns.
Vegna láts krónprinsessu
Norðmanna verður ekki af för
forsetahjónanna til Noregs og
vera má að breyting verði á um
Svíþjóðarförina vegna þess að
hirðsorg er í Stokkhólmi.
í Kaupmannahöfn fellur há-
tíðasýning í Konunglega leik-
húsinu, sem verða átti í kvöld,
niður. Árdegis í dag fara kon
ungshjónin og forsetahjónin til
Hróarskeldu þar sem forseti
leggur sveiga á kistur Kristjáns
X. og Alexandrínu drottningar.
Síðdegis tekur hann á móti ís-
lendingum i Kaupmannahöfn.
Frí Jagan tekin
Framhald af 1. síðu.
Cheddi Jagan ,sem var fang-
elsaður fyrir að fara leyfis-
laust út fyrir höfuðborgina
Geogstown. Flokkur þeirra
Jaganshjóna vann stórsigur í
einu þingkosningum sem fram
hafa farið í Brezku Guyana
en þegar stjórn hans ætlaði
að fara að gera alvöru úr
kosningaloforðum sínum að
bæta kjör alþýðu manna á
kostnað brezku hringanna sem
ráða öllu atvinnulífi landsins,
tók brezka stjómin sig til,
setfi stjómina af með hervaJdi,
rauf þingið og afnam stjóra-
arskrána. Síðan stjórnar brezki
landsstjórinn Guyana með ein-
ræðisvaldi í krafti brezks her-
afla.
að Vissert t’ Hooft verður fyrir
barðinu á McCarthyistunuir
mun vera svipuð, hann var ný-
lega í Ungverjalandi í erindum
Heimskirkjuráðsins.
Landvistarleyfadeild -banda-
ríska utanríkisráðuneytisinr
tekur að jafnaði mikið tillit ti
vilja American Legion. Það va-
til dæmis eftir kröfu frá þeiir
samtökum sem ákveðið var a<
meina Charles Chaplia a
hverfa aftur til Bandaríkjanna
Framhald af l. síðu.
Sjang Kaisék til innrásar á
meginland Kína.
John Foster Dulles utan-
ríkisráðherra gerði í gær ut-
anníkismálanefnd fulltrúadeild-
arinnar grein fyrir beiðni
stjómarinnar um fjárveitingu
til stuðnings við önnur lönd
en af henni á næstum helm-
ingur eða 1200 milljónir doll-
ara að ganga til stríðsins í
Indó Kí.na .Kvað Dulles kín-
verska ráðunauta vera með
herstjórn sjálfstæðishersins
og kínverska hermenn skjóta
af loftvarnabyssum hans.
Þingmaður spurði þá Dulles
hvort þetta væri ekki það sem
hapn hefði lýst yfir í fyrra-
haitet að ekki yrði þolað Kín-
verjum án bandarískrar mót-
aðgerða með áhrifaríkustu
vopnum. Dulles kvað svo ekki
vera strangt tekið en það væri
mjög nálægt því. |
Kjaminn í fyrirhuguðum her í Vestur-Þýzkalandi á að vera svo-
nefnt landamæravarðlið, sem hefur verið þjálfað á undanförn-
um árum. Hér sjást hermenn úr liði þessu æfa gæsaganginn svo-
nefnda, hið hjákátlega göngulag sem var einikenni herjanna sem
Hitler sendi tíl að brjóta undir sig Evrópu.
Stórveldafundur um
vetnissprengjuna
Framhald af 1. síðu.
Átti bann við McCarthy?
Attlee kvaðst álíta það firru
að nógu ægilegt eyðingarvopn
geti í sjálfu sér nokkru sinni
tryggt friðinn. Þvert á móti auk-
ist stríðshættan við tilkomu
þess ef stórveldin vindi ekki
Sveitamenn mega reykja,
en borgarbúum
hætt við krabba
Öhreint andrúmsloít og tóbaksreykingar
magna óhollustu hvors annars
Komin er fram kenning um að þaö sé ekki tóbaks-
reykingar einar heldur reykingarnar og óhreint borga-
loft í saméiningu sem eigi sök á ört vaxandi útbreiðslu
krabbameins í lungum.
Það er forstöðumaður rann-
sóknarstofu Kanadastjórnar á
atvinnusjúkdómum, dr. Kingsley
Kay, sem hefur sett þessa kenn-
ingu fram.
Enskar rannsóknir
Hann byggir hana fyrst og
fremst á niðurstöðum rannsókna,
sem gerðar hafa verið í Englandi.
Þar kom það nefnilega í ljós að
auk þess sem mönnum var því
.hættara við krabbameini í lung-
um sem þeir reyktu meira, stóð
krabbameinshættan einnig í beinu
hlutfalli við það hve nærri menn
bjuggu miðbikum stórborganna.
Fjölgun krabbameinssjúklinga
meðal fólks í sveitum var frek-
ar lítil móts við aukninguna
í hópi þeirra sem að staðaldri
anda að sér reyk- og benzíngufu-
mettuðu lofti iðnaðarborganna. .
Tvöfalt algengari
Lungnakrabbi reyndist helm-
ingi algengari meðal borgarbúa
eji sveitafólks í Englandi.
Af þessu dregur dr. Kay þá á-
lyktun að óhreint andrúmsloft og
sígarettureykingar hafi i samein-
ingu þau áhrif að gera menn
lungnakrabbasækna. Segir hann
að .þrýna þörf beri til að gera
nánari rannsóknir í þessu efni.
Staðfesti þær mál hans myndi
það sannast að reykingar séu
hvergi nærri eins skaðlegar fyr
ir sveitafólk og borgarbúa.
bráðan bug að því að leysa
deilumál sín í þeim anda að lifa
og leyfa öðrum að lifa. Mála-
miðlun sé óhjákvæmileg.
Sérstaklega vék Attlee að því,
að alltaf gæti til þess komið að
ofstækismaður risi tii valda í
ríki sem réffi yfir vetnissprengj-
um. Skammt væri að minnast
þess að hin mikla, þýzka þjóð
fól örlög sín í hendur brjálæð-
ingi, sem tvímælalaust hefði
beitt vetnissprengjum hefði
hann átt völ á þeim.
Churchill veldur uppsteit
Churchill forsætisráðherra
kvað flokk sinn fallast á allt í
tillögu Verkamannaflokksins
nema það að stórveldafund beri
að halda þegar í stað. Það verði
að bíða fram yfir Genfarfund-
inn um Asíumál að minnsta
kosti.
Churchill kvaðst vilja endur-
taka að hann áliti vetnissprengj-
ur í höndum Bandaríkjamanna
tryggja friðinn. Beztu upplýsing-
ar sem hann ætti völ á bentu
til að vopn þessi væru nú fram-
leidd í stórum stíl bæði í Banda-
ríkjunum og Sovétríkjunum,
þau bandarísku hefðu nokkru
meiri eyðingarmátt en munur-
inn væri langtum minni en á
eldri kjarnorkuvopnum þessara
ríkja.
Háreisti varð í þingsalnum
þegar Churchill sakaði stjórn
Verkamannaflokksins um að
hafa gloprað út úr höndum sér
rétti Breta til að kveða á um
hvort Bandaríkjamenn mættu
beita kjarnorkuvopnum en þann
rétt hefði hann fengið tryggðan
með undirskrift Roosevelts for-
seta á Quebeckráðstefnu þeirra
árið 1943. Gerðu þingmenn
Verkamannaflokksins óp að
Churchill er hann fór að vitna
í einkasamtöl við látna, banda-
ríska öldungadeildarmenn máli
sínu til stuðnings.