Þjóðviljinn - 25.04.1954, Qupperneq 6

6) — ÞJÓÐVTUINN — Sunnudagur 25. april 1954
þlÓOVIUINN
Útgefandl: Samelnlngarflokkur alþý3u — Sóalalistaflokkurlsm.
Ritstjórar: Magnúa KJartanssoa (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjórl: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, BJarni Benedlktason, Guð-
mundur VigfÚ3Son, Magnúa Torfi Ólafsson.
! Auglýaingaátjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Kltstjórn, afgrelðsla, auglýsingar, prentsmlðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7600 (3 línur).
Aakriftarverð kr. 20 á mánuði I Reykjavík og nágrenni: kr. 17
; annars staðar á landinu. — Lausasöiuverð 1 kr. eintakið.
Prentsmlðja Þjóðvlljans h.f.
Friðarspiilar
Sú staðreynd er nú augljósust allra, að ný lieimsstyrjöld
myndi hafa í för með sér algert hrun siðmenningarinnar og óvíst
hversu mikill hluti mannkynsins myndi lifa af. Skiptir í því
sambandi litlu máli hver myndi kasta siðustu vetnissprengjunni.
Árum saman hefur friðarhreyfingin beet á þessi augljósu
f-armindi, og nú eru þau orðin sameiginleg eign almennings um
allan heim, eftir vetnissprengjutilraunir Bandaríkjamanna á
Kyrrahafi. Hvarvetna benda menn af öllum stjórnmálaskoðun-
um á að kapphlaupið í þágu dauðans sé. brjálæði: aðeins sam-
komulag stórveldanna sé leið út úr ógöngunum. Hvérsu injög
serc ráðamenei þessara ríkja kunna að tortryggja hver annan
verða þeir að setjast að samningaborði, og það er hlutverk al-
rnertnings að fylgjast sem bezt með því sem fram fer og einangra
þá sem spilla samningum.
f vetur tókst að tryggja þeirri kröfu friðarhrej-fingarinnar
íramgang að fjórveldin héldu með sér fund í Beriisi. Það hefur
yerið mælt að lítill árangur hafi orðið af þeim fimdi, en allt
bráðlæti er ástæðulaust: Heidur sajnningatilraunir áratuguin
saman en eins dags stríð. Og fjórveldafundurinn leiddi þ<í m.a.
til þess að á morgun hefst í Genf ný ráðstefna með þátttöku
Kínverja.
Álmenningur um allan heim vonar og biður að fundurinn í
Genf verði til þess að þoka málstað friðarins eitthvao á leið.
Er, í sambandi við aðdraganda þess fundar hefur það birzt á
irjög lærdómsríkan hátt hverjir það eru sem ekki vilja sam-
komulag og gera allt sem þeir megna til þess að spilla því að
nokkur árangur fáist. Ráðameitn Bandaríkjanna hafa hegðað
sér eins og óðir menn undanfarnar vikur. Þeir Iiafa ekki lokið
svo sundur skoitum að ekki yitu út úr þeim hótanir og ógnanir.
AlLar aðgerðir þeirra og ummæli í sambandi við vetnissprengj-
una hafa borið vott um þvilíkt ábjTgðarleysi að þjóðirnar hefur
hryllt við. Þeir hafa reynt að breyta styrjöldinni i' Indókína
5 aúlsherjarstyrjöld, skömmu áður en reyna átti að semja frið.
Og nú síðustu dagana hafa þeir biásið upp eina próvókasjónina
af annarri, einn daginn í Ástralíu, annan í Berlín, og siðan lát-
ið blöð sín birta þær fréttir að ráðamenn Sovétrikjanna væru
ailir launmorðingjar, sem ekki væri hægt að semja við; það
þyrfti aðeins að afmá þá í vðtnisstjTjöld. Það er vissulega eng-
ín tilviljun að þetta' moldríöri kemur upp rétt áður en Genfar-
fundurinn á að byrja.
Þetta 'brjálæðisfulla atferli bandarískra ráðamanna gefur ekki
góðar vonir um árangur í Genf. Og l>ó er friðurinn ean sem
fyrr í höndum almennings um allan heim. Þrátt fyrir allt hefur
jiokazt mikið í samkomuJagsátt á undanfömum úrum, almenn-
ingsálitið hefur orðið æ sterkari brjóstvörn friðarins. Og enn
verður haldið áfram á sömu braut af óbilandi þoiinmæði og festu,
meðan valdhafamir í Washington afhjúpa sig æ betur.
• ’<
Sársaakalaus launmorð
>Iorgunblaðið skýrir frá því í gær á forsíðu að Rússar ráði nú
yfir merkum tækjum til launmorða þeirra sem eru æðsta hugsjón
valdhafanna. Blaðið segir:
.JÞeir voru allir vopnaðir sérstökum (!) morðvopnum, sem
voru hljóðlaus og sársaukalaus. Voru það litlar byssur, sem
skutu örsmáum eiturskeytum, er ollu bráðri eitrun og dauða,
er eitrið komst í blóðið.“
Samkvæmt þessu stunda Rússar ekki aðeins iðju sína á hug-
vrrssamlegan hátt, heldur einnig af fyllstu mannúð. Skejiin úr
iiyssunum pru „sársaukalaus". Fómaixlýrin finna ekkert fyrir
árásinni og vita ekki fyrr en þau eru dauð. Það fylgir einnig frá-
sögninni að byssunum sé „komið fyrir í sígarettuhylkjum og
vin.diakveikjurum", og samkvæmt þvi gengur liver sá maður í
opinn dauðann sem þiggur sígarettu af Rússa eða lætur hann
kveikja í vindli hjá sér og er þess að vænta að vestrænlr valda-
menn hafi það í huga á Genfarráðstefnunni. Virðist ekki þurfa
nerna örlitla fullkomnu« þessara vinnubragða til þess að hægt
sé að sanna að öll dauðsföll í vestrænum löndum stafi af völd-
ím Rússa — að minnsta kosti þau sem sársaukalaus eru.
Einhver kann að vilja draga í efa að frásögn Morgunblaðsins
um sársaukalausa og hljóðlausa dauðann sé sönn. Hver sá sem
séð hefur vitsmuni Þorsteins Thorarensetis speglast á ásjónu hans
veit þó að hann trúir henni fullkomlega. Og auðvitað er hún eins
f-önn og önnur atriði frásagnarinnar — gott ef ekki sannari.

Bandarísk uppnsuhátíð
Um páskana í fyrra tók
Ólafur Ottesen siðustu and-
vörpin, aldraður maður sem
hafði fengið að\ kjmnast
persóciulega þeirri vernd
sem íslenzku þjóðinni var
tryggð fyrir þremur árum.
Nýlega hefur Hæstiréttur
kveðið upp dóm út af því
máli, og eru skjölin mikil
bók, þar sem nákvæmlega ei
lýst öllum atriðum þessarar
vestrænu hetjudáðar. Er þar
m.a. rakið hvernig garparnir
börðu fyrst Ólaf Ottesen þar
til hann missti rænu, settust
svo að drykkju og mikl-
um gleðskap, gengu síðan
að mannininn þar sem
hann lá utan dyra meðrít-
undarlaus og kváðu má! að
„svæfa hann" eiidanlega,
börðu hann enn og skám,
en héldu síðan drykkjuveizl-
umii áfram fram undir
morgun að unnum fuilurn
sigri. Hæstiréttur taldi ekki
ástæðu til þess að sú vest-
ræna hetja sem verkið vann
sæti lengur en þrjú ár í
fangelsi, þótt lög geri ráð
fyrir allt að sextán ára vist,
og hefur þá eflausl haft
í huga að hermennirnif eru
einmitt þjálfaðir tii slíkra
afreksverka og hingað
komnir í boði isletrzkra
stjórnarvalda vegna ágætrar
kunnáttu í manndrápum.
Ýmsum er þó spum hvort
dómui-inn hefði ekki orðið
þyngri ef fyrir verkinu heiði
orðið íslenzkur ráðneiTa,
t.d. að afloknu bingóspili
eða öðrum gleðskap sem ís-
lenzkir valdamenn hafa
sótt á Keflarikurflugvöll.
Vonandi þarf Hæstiréttur
þó aldrei að le>~sa úr því
lögfræðilega vandamúli í
verki.
f
Réttu ári eftir að Ölafur
Ottesen lifði síðustu stund-
ir sínar var boðið til mikils
gleðskapar á Keflavíkurflug-
velli. Var til þess valin upp-
risuhátíð kristinna manna,
en svo herma sagnir að þann
dag hafi Kristur horfið úr
gröf sinni, en hann Itafði þá
tveimur dögum áður verið
tekinn af lífi af agentum
erlends valds í herhumdu
Gyðingalaiidi. Herinenn hinn
ar kristnu vestrænu menn-
ingar minntust dagsins nieð
ákafri drykkju og urðu
meiin brátt öióðir hundruð-
um saman, en sér til
skemmtunar höfðu þeir
nokkrar kornungar stúlkur,
sem faldar höfðti verið í
herbúðunum um dymbilvik-
una og gengið milli manna,
en voru nú illa á sig komnar
og mjög drukknar í þokka-
bót. Þótti upprisuhátíð þessi
takast með ágætum. en þó
átti hún eftir að ná há-
marki sínu. Islenzka lög-
reglan á vellinum féklc sem
sé pata af þvi að stúikum-
ar voru þama niður komn-
ar, og þar sem htin hafði
ekki enn öðlazt skilning á
vestrænu helgihaldi ög frið-
helgi þess voru þrír lög-
regiuþjónar sendip af stað
að sækja landa sina.
1
Þegar lögregiúþjónamir
birtust á hinni bandarísku
upprisuhátið þótti iúönnum
loks hafa fengizt. boðlegt
skemmtiatriði. Eins og
kunnugt er telst það ánægju-
legust íþrótt fyrir vestan að
ráðast á hömndsdökka
menn við slik tækifæri, en
svo lieima fróðir menn að
blökkumenn megi teljast
virtir og dáðir í Bandaríkj-
unum í samanburði við þann
liug sem ve.mdararair á
Keflavikurflugvelii bera til
himia vernduðu. Enda var
nú lostið upp miklum her-
ópum þess efnis að lögregiu-
þjónarnir skyldu fá að finna
fyrir verndinni, Því miður
dró það iir skemmtuninni að
hermennirnir höfðu skilið
vopn sín eftir er þeir fóm
til hátíðarinnar og urðu i
staðinn að beita hósgögn-
um og flöskum. Það eitt
forðaði lögregluþjónunum
frá örlögum Ölafs Ottesens
að hermennirnir voru svo
ölóðir að þeim fataðist við
það eina starf sem þeir
kunna, og sluppu lögreglu-
þjónarnir eftir skamma við-
ureign út í nóttina, ei«n með
heilahristing, hinir ataðir
blóði eftir egghvöss flösku-
brot. En hermennimir
sneru sér aftur að fyrri
iðju, en höfðu síðan stúlk-
urnar á brott til herbúða
sinna, og þar dveljast þær
eflaust en« í skjóli vernd-
arinnar.
■
Undir næstu páska num
svo Hæstiréttur kveða upp
dóm j’fir einhverjum her-
mönnum som verða látnir
taka á sig ábyrgð þessa upp-
risufagnaðar og þeim verð-
ur skammtað eitthvert brot
þeirrar refsingar sem ls-
lendingum er ætluð fyrir
hiiðstæð verk. Siðau munu
blöðin birta fregnir um á-
gæta röggdemi íslenzkra
stjórnarvalda. En þeir sem
raunvemlega bera ábyrgð-
ina, jafnt á dauða Ólafs
Ottésens og éráainni á lcg-
regluþjónana þrjá, þeir al-
þingismetan þriggia flokka,
sém leíddu hemámið yfir
þjóðina fyrir þremur ámm,
verða eicki dærndir, og
sumir Jieirra munu jafnvel
þvo hendur sínar á prenti
samkvæmt kimnu fordæmi,
iíkt og sjá mátti í Alþýðu-
blaðinu fyrir nokkrum dög-
um. Þó komast þeir ekki
hjá því að verða fyrir æ
áleitnari spumingum þjóð-
arinnar: Hvers vegna hefnr
þessi andstyggð verið ieidd
yfir ísland? Hveisu mörg
glæpaverk á að viima,
iiversu marga menn á að
svipta lifi, áður en nóg er
komið?
Hingað t:.l hafa heraáms-
menn svarað þessum spum-
ingiun með þvi að segja að
íslendingar verði einhverju
að fórna fyrir öryggi sitt og
að þetta séu smávægileg ó-
þægindi í samanburði við
það sem ýmsar aðrar þjóð-
ii verði að þola. Gegnum
hroða og illvirki til öryggis
hefur verið kennisetuing
þeirra, og engin orð eru
jafnþvæld á síðustu árum og
þau að hernámið sé ill nauð-
syn. Nú liefur nauðsvunn
verið nmnin brott með vetn-
issprengjutilraunum . Banda-
rikjamanna á KvTrahafi, og
það illa er eitt eftir. Her-
námsmenn geta ekki lengur
haldið því fram að þeir
vinni verk sín í grandaleysi;
Þjóðviljinn hefur undan-
farnar vikur spurt og spurt
i þaula hvert öryggi þessir
vestrænu hórkarlar og
drykkjusvolar geti fært Is-
lendingum ef til styrjaldar
kemur á atómöld, en ekkert
svar hefur fengizt. Jaxnvel
Morgunblaðið treystist ekki
til að halda því fram að her-
mennirnir geti vemdað eitt
einasta íslenzkt mannslíf eða
bægt eyðileggingu frá einu
eitiasta mamivirki, en hætt-
an sem smáninni fylgir er
slcýrari og algerari en
nokkru sinni fyrr.
■
Ef til vill telst það ekki
til stórtíðinda á þessum
tímum, þótt aidurhnlginn
maður hafi verið sviptur lífi
í fyrra, þótt rej’nt væri að
senda þrjá lögregluþjóna
sömu leið í ár, þótt íslenzk-
ar stúlkur séu gerðar að
skækjum, þótt spillkrg og sið
leysi sé stærsti liöur í inn-
flutningi íslands frá Banda-
ríkjunum. En þó ætti hv.er
sæmilega uppalinn borgari
að finna hjá sér þörf til að
hreinsa þennan flór, e'cki
sízt eftir að ljóst er orðið að
i hroðanum dafnar hvoriri
öryggi, frelsi né iýðræði.
Vonandi renna þeir páskar
senn upp, að íslendingar
þurfi ekki að kynnast þvi
af eigin raun hvemig Banda
rikjamenn fara að því að
halda
heilaga upp-
risuhátíð.
A
rtjMó