Þjóðviljinn - 29.08.1954, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 29.08.1954, Blaðsíða 7
Sunnudagur 29. ágúst 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (7 Um öll Sovétríkin og v!Iðar hafa menn fylgzt -af athygli meö þeim tveim rannsóknarstöövum sovétvísindamanna sem haft hafa aösetur á ís- jökum í Noröur-íshafinu í allt sumar og látið .sig reka allt til norðurheimskautsins. Hér sést ein rannsóknastöðvanna í rékísnum. Hvirfilvœngja sést lengst til vinstri, ennfremur snjókofi sem byggður hefur verið yfir veðurathug- anatceki. Tjöld leiðangursmanna sjást og á mynd- inni, svört að lit. , um efnum. Auk þeirra hafa ’ Á hverjum degi hafa verið verið reistir snjókofar eftir gerðar kerfisbuhdnar athugan- börfum. Gas- og kolahitun er í tjöld- unum svo að jakabúar þurfa ekki að sofa í svefnpokum, Leiðangur sá sem gerður var út í sumar er í rauninni árangur undirbúnings sem hófst á árinu 1937. Höfuð- verkefni hans er að gera ná- kvæmar athuganir á loftslagi Norður-Ishafsins, til þess að gera mönnum ldeift að segja með öryggi fyrir um veður á jíessum slóðum til aulcins hagræðis fyrir flug og siglingar meðfram norðurströnd Sovét- ríkjanna og auka öryggi veð- urspádóma einnig fyrir ö'nnur landssvceöi innan Sovétríkj- anna. í • þessum loftslagsathugun- um felst ennfremur athugun á hreyfingum rekíssins, haf- •straumum, hafsbotni og nátt- úrufari Norður-íshafsins. Nýjungar í íshafsrannsóknum Sovétvísindamenn urðu fyrst- ir til ‘ þess að sameina notkun flugvéla og stofnun rannsókna- stöðva í rekísnum við rann- sóknir á Norður-íshafinu. Upp- haf jjeirra var á árinu 1937, þegar nokkrir sovétvísinda- raenn lögðu upp í íeiðangur með flutningaflugvél og ientu á íajaka náiægt norðurheim- skautinu og stofnuðu þar rann- sóknarstöð undir forustu heim- skautskönnuðarins I. Papnín. Stöðin iiafði aðsetur á ísjaka -— tíu feta þykkum. Á honum rak vísindameunina hraðfára í átt til Austur-Grænlands. Þar lentu þeir í sex daga stórviðri •og brctnaði jakinn í þeim átök- um. Er þá liafði rekið í 274 daga og farið 1590 mílna leið, sótti sovézkur ísbrjótur þá og flutti til hafnar. Á árunum eftir stríðið hafa verið gerðar vlðtœkar rann- sóknir á botni Ishafsins, og komið í ljós að því muni vera skipt því nær í tvennt af fjall- garði einum miklum, sem þeir liafa nefnt Lomonossoff-fjall- garð. Rekísinn vestur af þessum fjallgarði er á rangsælis hreyf- ingu, en austan við fjallgarð- Póstflug- vélin er nýkomin og leið- angurs- menn opna bréf og böggla sem þeir liafa feng- ið að heiman. i inn hreyfist ísinn réttsælis. | Af þessum sökum korn frarn sú tilgáta að þessi noðansjáv- arfjallgarður sé að einhverju ! eða öllu leyti oraök leirrar ó- | reglu á seguimagni norður- ' skautsins, sem hefur komið | mönnuin til að lialda ,að til sé annað segulskaut. I Stofnun rannsóknastöðvanna I Snemma í vor flugu nokkrir , velþekktir flugmenn, vanir ís- i hafsflugi, yfir austur- og mið- hluta íshafsins í leit að ís- | breiddar komu þeir auga á : stóran og víðáttumikinn ísjaka j og lentu þar. I ljós kom að ' hann var eins árs gamall, en eins árs gömlum jökum hættir ! j við að springa sundur. Skömmu | j síðar lcomu þeir auga á egg-! lega ísbjarg úr gömlum ís, 9 fet á þykkt, og fluttu léttar ^ flugvélar cg hvirfilvængjur farangur og birgðir yfir á | hann af jakanum sem fyrst [var lent á. Þar var síðan stofn- ! i uð rannsóknarstöð og nefnd I SP-3. Meðal þeirra tœkja sem leiðangursmenn hafa yfir að ráða er jeppi og dráttarvél, sem er hjálpleg við að draga jeppann upp er hann sekkur í. jökum er hentugir væru sem aðsetur rannsóknastöðva. Enn- fremur athuguðu þeir aðstæð- ur til flutninga á birgðum og nauðsynjum til þeirra. Á 85. gráðu norðlægrar Vísindamennirnir sem hafast við þarna á rekísnum búa í tjöldum sem gerð eru eftir tjöldum Sjútsi-þjóðarinnar. — Þau hafa grindur úr aluminí og, eru einangruð með sérstök- heldur hafa venjuleg rúm. Sérhver stöð hefur yfir að ráða dráttarvélum, jeppum og hvirfilvængjum, venjulegum eldhúsum og baðherbergjum. Birgðastöðvar hafa verið út- búnar með matvælum, loft- skejitatækjum og eldsneyti. Bifreiðar og hvirfil'vængjur eru reiðubúnar hvenær sem er að flytja leiðangursmenn og farangur þeirra af jökunum ef svo kyyni að fara að þeir spryngju sundur. Á þeim þrem mánuðum sem vísindamenn- irnir hafa haft aðsetur á ísn- um, hafa þcir framkvæmt at-. huganir á öllu vnr'a.ndi íshaf- ið, en hafa þó einkum beitt sér að veðurfar iathugunum undir stjórn Ivans Sérévitsní. ir á ísnurn og veðurskeyti einn- ig send daglega til flugvéla um veður á athugunarsvæðinu. Athuganir þær sem gerðar hafa verið bæði í flugvélum og á stöðvunum á ísjökunum hafa náð yfir geysivíðáttumikið svæði og með þeim hefur í fyrsta sinn verið kleift að gera nákvæma rannsókn á veíurlagi Norður-íshafsins. i Kvikmynd á Norðurheimskaut- inu Hinar reglulegu samgöngur hafa aukið mjög á þægindi þeirra sem búa á þessum norð- lægu sloðum allt norður að heimskauti. Þeir hafa fengið póst, kol, gasbirgðir' matvæli og jafnvel lifandi blóm frá Moskva. Þeir hafa jafnvel haft aðstöðu til kvikmyndasýninga og tónlistariðkana. Loftskeyta- mennirnir liafa ræktað hreðk- ur, lauk og salat í pottum . innandyra. j Hitinn er óþægilega mikill, ’ eða um frostmark, að minnsta | kosti fyrir menn sem miða klæðnað sinn við 40 stiga frost. Það er heldur engin ástæða til að fagna þvi fyrir menn sem búa á ísjökum, er kvika- silfurssúlan á mylinum klifrar upp á núllpunktinn. j Það er hætt við því að ís- ! jakarnir séu allhverfulir bú- staðir, og þessvegna ekki við | því að búast að rannsóknar- stöðvar sem staðsettar eru á •þeim séu þar allt árið. Yfir- maður siglinga á Norður-íshaf- inu hefur þó látið hafa eftir sér að rannsóknunum verði stöðugt haldið áfram. Sýning á norskri nútírnalist, haldin að tilhlutan íslenzku ríkisstjórnarinnar verður opnuð í Listasafni ríkisins kl. 2 í dag íyrir boðsgesti. Utanríkisráðherra Norðmanna Halvard I.ange og menntamálaráðherra Islendinga Bjarni Benediktsson opna sýninguna. Sýningin verður opnuð almenningi kl. 4. áðgimgur er ókeypis Vegna opnunar sýningarinnar verður Þjóðminjasafnið lokað í dag ■!W.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.