Þjóðviljinn - 19.11.1954, Side 3

Föstudagur 19. nóvember 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Þekkingin er vopn í baróttunni
fyrir betrcs heimi
Adda Bára Sigfúsdótfir segir frá hinum
nýja Kvöldskóla alþýSu
í dag er síðasti innritunardagur í hinn nýja Kvöld-
skóla alpýðu, og bað Þjóðviljinn forstöðumann skólans,
Öddu Báru Sigfúsdóttur, að segja lesendum blaðsins frá
tilgangi hans og tilhögun.
— Kvöldskóla alþýðu er œtlað
að stuðla að aukinni menningu
og fræðslu alþýðu manna, að
veiTid íslenzkra erfða og vinna
gogn þeim erlendu ómenning-
aráhrifum sem einmitt nú
flæða yflr landið. 1 þeirri bar-
áttu verður öll þekking að
vopni. Ekki sízt þckking á sögu
þjóðarinnar og samtíð.
— Hvernig verður kenns’.u hag-
þá ekki sízt enska og þýzka að
koma til góða.
Auk þess er kennd teikning,
litameðferð, föndur og keniia. þar
tveir ungir myndlistarmenn, Kjart-
an Guðjónsson og Jóhannes Jó-
hannesson.
Þá er leiklist og upplestur, en
sá flokkur virðist hafa náð mikl-
um vinsældum fyrirfram, enda
nám er stuð'að gæti að þvi t.d. að' er vopn i baráttunni fyrir betra
þess að hafa tíma. til þess, yrði
árangurinn sá að þeir hefðu tima
til sliks að nokkrum árum liðn-
um.
— Og þarna mega koma jafnt
ungir og rosknir ?
— Já, varla er hægt að segja
að nokkur maður verði of gamall
til að hlýða á fyrirlestur eða
stunda" nám. Einmitt þeir eldri
gætu lika miðlað fróðleik, t.d.
um sögu verkalýðshreyfingarinnar,
sem fáir vissu nema þeir, og orð-
ið þannig jafnt kennurum og nem-
endum að liði. Og unga fólkið má
aldrei glevma því, að þekkingin
að?
— Kennslufyrirkomulagið er með
námsflokkasniði og fer kennslan
að nokkru leyti fram í fyrirlestr-
um, en er ekki sizt fó'gin í því að
benda fólki á leiðir til að afla
sér þekkingar og iðka nám á eig-
in spýtur.
— Hvað verður kennt?
— Kennd verður íslenzk bók-
menntasaga, og i vetur fjallað um
bókmenntirnar frá 1918, kennari
Kristinn E. Andrésson, og lslands-
saga, er Björn Þorsteinsson kenn-
ir. Er ekki að efa að báðir þeir
kennarar hafa lag á að gera þetta
að skemmtilegum og fróðlegum
þáttum.
Annað sem mikil nauðsyn er að
kynna sér er saga verkalýðsfélag-
anna og stjórnmál verkalýðshreyf-
ingarinnar á lslandi, en kennarar
í þeirri grein eru Einar Olgeirs-
son, Brynjólfur Bjarnason og Sig-
urður Guðmundsson. Allir sem
taka þátt í verkalýðshreyfingunni
þurfa að kynna sér sögu hennar
og feril til að gera sig sjálfa hæf-
ari í þeirri baráttu.
En sú saga hefur gerzt víðar
en á fslandi, og fyrir þá sem
vilja fylgjast með því sem gerzt
hefur í öðrum löndum er kennslu-
flokkur um sögu alþjóðlegu verka,-
lýðssaimtakanna og hinn visinda-
lega sósíalisma. Hafa til þess feng-
ist hæfustu kennarar sem völ er
á, Sverrir Kristjánsson og Ásgeir
BI. Magnússon.
—- Hvað felst í kennslugreininni
fálagsmál?
— Þar er gripið á fræðslu, er
öllum sem starfa í fé’agssamtök-
um er nauðsynleg, hvort sem það
eru. knattspyrnufélög eða stjórn-
málaféiög. Áhugamálum sinum er
erfitt að koma fram nema menn
kunni t.d. að semja ræðu og
flytja hana, semja tillögu og var-
ast þrellur með frávisunartil’ögur
og margt varðandi fundastörf.
1 þessum flokki verður einnig
kynning á löggjöf um félagsmál,
sem hverjum manni kemur vel,
t.d. fræðs’a um tryggingarlöggjöf-
ina, sem flesta snertir, og loks
fræðsla um ía’enzka atvinnuvegi.
Aðsóknin að þessum flokki bendir
líká eindregið til þess að menn
skilji að þeir þurfi að vita eitt-
hvað um þessi mál. Kennarar
verða Ingi R. Helgason, Einar
Gunnar Einarsson, Þorvaldur Þór-
arinsson og Haraldur Jóhannsson.
— Svo eru tungumálin og önnur
almenn fög?
— Vegna þess mikls. sambands
sern. við höfum við umheiminn er
öllum nauðsynlegt að geta bjarg-
að sér á erlendri tungu og ætti
„Nýtt hlutverk“ í
Tjarnarbíó
íslenzka .kvikmyndin „Nýtt
hlutverk” eftir Óskar Gislason
verður sýnd í Tjarnarbíó í
kvöld kl. 7 og 9.
Verða þetta : síðustu sýning-
arnar ,og er myndin að þessu
sinni aðeins sýnd vegna áskor-
ana, því að sýningum var annars
lokið.. ■,
félög eignuðust eigin skemmti-
krafta.. Kennarar þar verða Gunn-
ar R. Hansen leikstjóri og Gislí
Halldórsson leikari.
— Hverjum er skólinn ætlaður?
— Nafnið segir til um það:
Kvöldskóli alþýðu, og er sltóiinn
að sjálfsögðu opinn ö'lu alþýðu-
fólki. Enda hefur fyrirætlunin um
hann vakið o’menna athygli' og
margir hrifizt af hugmyndinni.
Það sem helzt dregur úr aðsókn-
er sú staðreynd að ekki er leng-
ur um 48 stunda vinnuviku að
ræða hjá öllum almenningi, held-
ur er brauðstrit margra. orðið svo
•tímafrekt að þeir gefa sér ekki
tíma til annars en að borða og
sofa utan þess. En þrátt fyrir
það verða menn að verja nokkr-
um tíma til að spyrna við þeirri
þróun. Svo gæti farið að ef nógu
margir færu í skóla sem þennan
og tækju þátt í fé’agsmálum án
héimi.
— Hefurðu kynnt þér hvort
sömu námsgreinarnar eru kenndar
í Vietnam?
— Nei, því miður, segir Adda
Bára og h’ær við, — en ótrúlegt
þykir mér að þeir kenni þar
eystra íslenzka bókmenntasögu,
Is’andssögu og sögu ve rkiýðshreyf-
ingarinnar á Islandi, ’ýsingu ís-
lenzkrar löggjafar og haglýsingu
Is’ands. Þess mætti þá líka geta,
að það þarf áreiðanlega ekki að
beita ofbeldi og hótunum til þess
að fá að leggja fólkinu í hönd
vopn þekkingarinnar, hvorki þar
né hér.
1 dag er siðasti innritunardagur-
inn í Kvöldskóla alþýðu, og verð-
ur Adda Bára til viðtals í hús-
næði skólans, Þingholtsstræti 27,
annarti hæð, í kvö’d kl. 8:30-10.
Ný skáldsaga ef tir Þórunni Elfu
Magnúsdóttur kom út í gær
Heitir Sambýlisfólk og gerist í Reykjavík
á styrjaldarárunum
í gær kom í bókabuðir ný skáldsaga, „Sambýlisfólk",
eftir Þórumii Elfu Magnúsdóttur.
SuðirnesjamÖHnum sagt
smalað í staðinn mönnum
af landi!
Fyrir nokkru var byrjað á því að segja upp vinnu á
Keflavíkurflugvelli verkamönnum sem búsettir eru á
Suðurnesjum og eru félagsmenn í verkalýðsfélögun-
um þar. — • *....
Þetta er þó síður en svo gert vegna þess að draga
eigi úr hervirkjagerðarvinnunni, heldur er nú einmitt
verið að ráða þangað menn, hingað og þangað utan af
landi, í stað þeirra Suðumesjamanna sem sagt hefur
verið upp.
Hernámsstjórnin varaði menn nýlega við því að koma
óráðnir til Suðurnesja. Benda þessar ráðstafanir, upp-
sagnir Suðurnesjamanna, og ráðning manna utan af
landi til þess, að tilkynning ríkisstjórnarinnar er varaði
menn við að fara þangað óráðnir, feli fyrst og fremst
það í sér að hér sé á ferðinni einn þátturinn í helm-
ingaskiptasamningi stjórnarflokkanna, hér eftir eigi
ráðning til vinnu á Keflavíkurflugvöll að fara gegnum
flokksskrifstofur Framsóknar óg Ihaldsins í enn ríkara
mæli en undanfarið.
Auðvitað hefur núverandi Alþýðusambandsstjóm
ekki gert neitt til að rétta hluta Suðurnesjamanna í
þessu máli, frekar en öðrum og verða félögin því að
gera eigin ráðstafanir til þess að verja rétt sinn.
tofnaðar verða lúðrasveitir barna
og unglinga i skólum bæjaríns
Bæjarstjórn Reykjavíkur samþykkti á fundi sínum í
gær, að stofna lúðrasveitir barna og unglinga í skólum
bæjarins.
Skáldsagan „Sambýlisfólk"
er mikil bók, 315 blaðsíður í
allstóru broti. Hún gerist í
Reykjavík á styrjaldarámnum
og lýsir áhrifum þeirra tíma á
þjóðfélagsstéttir og einstak-
linga, kjör þeirra og afstöðu
Erfið sjósókn og
lítil atvinna á
Skagaströnd
Skagaströnd.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Það má telja að tiðarfar hafi
verið mjög stirt hér í héraðinu
í haust og þar af leiðandi hefur
sjósókn gengið erfiðlega. Afli
var tregur íraman af, en hefur
heldur glæðzt upp á síðkastið.
Allur fiskurinn er unninn i hrað-
frystihúsi Kaupfélags Skag-
strendinga.
Unnið er nú við lagfæringu á
rafmagnskerfi kauptúnsins og
hafa þar nokkrir menn vinnu.
Að öðru leyti er atvinna lítil og
munu verkamenn því verða að
leita atvinnu annarstaðar.
S. 1. sumar var lögð háspennu-
lína frá Blönduósi til Skaga-
strandar og mun því verki að
mestu lokið. Það eru því taldar
allgóðar horfur á því að hægt
verði að tengja hið nýja raf-
magn upp úr áramótum.
til lífsins. Fjöldi persóna kem-
ur fyrir í bókinni og er brugðið
upp myndum af skapgerð
þeirra og örlögum. Þarna er
sem sé fjallað um tíma og
vandamál sem allir íslending-
ar þekkja af eigin raun, og er
ekki að efa að mörgum muni
forvitni á að kynnast lýsing-
um bókarinnar, auk þess sem
Þórun Elfa er fyrir löngu orðin
viðurkenndur og vinsæll höf-
undur.
Þetta er þrettánda bókin sem
Þórun lætur frá sér fara. Hún
er prentuð í Prentfelli h.f., en
útgefandi er Bókaútgáfan Tí
brá.
Verða nú þegar stofnaðar tvær
lúðrasveitir með 15—16 meðlim-
um, sem valdir verða úr öllum
barnaskólunum.
Ákveðið var að fela þeim dr.
Páli ísólfssyni tónskáldi, Jónasi
B. Jónssyni fræðslufulltrúa, Paul
Pampichler stjórnanda Lúðra-
sveitar Reykjavíkur, Karli O.
Runólfssyni stjórnanda Lúðra-
sveitarinnar Svans og Haraldi
Guðmundssyni stjórnanda
Lúðrasveitar verkalýðsins að
koma þessari starfsemi á fót.
Almennur stúd-
entafundur
í kvöld
I kvöld verður almennur stúd-
entafundur í Háskóla íslands.
Er til fundarins boðað samkvæmt
kröfu Vöku, félags íhaldsstúd-
enta, og mun fyrirhugað af þeirra
hálfu að reyna að koma í veg
fyrir að minnzt verði á her-
stöðvamálin í hátíðahöldum
stúdenta 1. desember.
Mikil nauðsyn er þess vegna á
því að allir háskólastúdentar,
sem andvígir eru dvöl ámeríska
herliðsins í landinu, mæti á fund-
inum en hann hefst klukkan 8.30
í hátíðasal Háskólans.
Þá var samþykkt að heimi'.a
kaup á nauðsynlegum hljóðfær-
um í þessu skyni.
Skálaferð Fylk-
ingarinnar
Æskulýðsfylkingin í Reykja-
vík efnir til ferðar í Skíðaskáia
sinn nú um helgina og er þetia
fyrsta ferðin á vetrinum. A!
laugardagskvöldið verður kvölö*
vaka í skálanum, þar sem margt
verður til skemmtunar. Jón
Böðvarsson flytur frásögu frá.
Ítalíu, Ingibjörg Ingimarsdóttir
mun lesa upp, Jóhannes Jónsson
flytur skemmtiþátt, tveir félagar
munu syngja dúett og um
kvöldið verður dansað. Ennfrem-
ur fer þarna fram sýning á
myndum frá ferðalögum Fylking-
arinnar í sumar. Öllu æskufólk!
er heimil þátttaka í ferðinni.
Þess er vænzt að menn til-
kynni þátttöku sína strax í dag
á skrifstofu ÆFR á Þórsgötu l
— opið milH 6 og 7, sími 7512.
Lagt verður af stað klukkan
sex á laugardag.
„Ofurmennisliroki og „gáfnakröm“
Herraþjóðarkenningar þýzku 1 sósíalistum að málurn, segir
nazistanna munu enn vera flest- þetta hirðskáld Hitlers, „ber ó-
um í fersku minni. „Ariarnir"
voru öllum öðrum æðri, en einn-
ig þeir skiptust í ofurmenni og
lakari manntegundir. í síðara
flokknum voru t. d. kvenfólk og
verkafólk. Það er augljóst af
ræðu þeirri sem Gunnar Gunn-
arsson hélt yfir Heimdellingum,
að hann er enn gagnsýrður af
ofurmenniskenningum hinna
þýzku samherja sinni.
„Að til skuli vera frjálsir js-
lenzkir verkamcnn", sem fylgja
neitanlega vitni um gáfnakröm,
sem þó vonandi er ekki ólækn-
andi“.
Einnig þessi ummæli gefa
skýra mynd af innræti og við-
horfum Gunnars Gunnarssonar,
mannsins sem nú gerist svo
djarfur að harma það opinber-
lega að þýzku nazistarnir skyldu
ekki vinna sigur í styrjöldinni.
Hann er ofurmennið sem aðrir
eiga að þjóna undir; ef þeir
leyfa sér að hafa. aðra afstöðu
stafar það af engu öðru en.
„gáfnakröm“. Það var einmitt
með slíkum kenningum sern
þýzku nazistarnir réttlættu tor-
tímingarstöðvar sínar; þeir lýstu
yfir því að mannkynið yrði að-
eins sterkara og hreinna ef þeim
með „gáfnakrömina“ væri úí-
rýmt.
Auðvitað hefur farið mjög vel
á með þeim Gunnari Gunnars-
syni og Hitler ef þeir hafa tekið
upp tal um þessi mál í heim-
sókninni frægu. Hins vegar má
Gunnar Gunnarsson vita það að
fátt fellur íslendingum miður eri
slíkur hroki og rembingur og
framlag hans verður metið í
samræmi við það.