Þjóðviljinn - 29.12.1954, Qupperneq 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 29f»desember 1954
Fðrstjórinn og bókbandið
Svar til Hafsfems Guðmimdssonar
Þung færð á vegum
KrýsuvíkurleiÖin er nú einungis farin austur og austan
yfir fjall. í gær var póstur og farþegar selfluttir í snjó-
bíl yfir HoltalvörSuheiði.
Krýsuvíkurl^iðin er nú farin
austur og að austan, en Þing-
vallavegurinn er þó talinn slark-
fær stærri bílum. Grímsnesveg-
urinn og vegir uppi i Biskups-
tungum hafa vejýð, hyngir. .und-
anfarið og farið versnandi, en
verða nú ruddir.
fíoltavörðuheiði er ófær nema
snjóbílum og i gær voru farþeg-
ar og póstur selfluttir yfir heið-
ina á snjóbíl, þann hluta hennar
sem ófær er venjulegum bílum.
Fyrir norðan munu aðalvegirnir
slarkfærir.
Vegagerð rikisins aðstoðar bíla
einu sinni í viku til að komast
yfir Bröttubrekku, en yfir Kerl-
Franska þingið
Framhald af 12. síðu.
kvæmd.þeirra verði frestað fyrst
um sjnn. Ekki verði ákveðið,
hyenær eða hvort þeir skuli
koma til framkvæmda fyrr en
Mendés-France sé búinn að ræða
við forystumenn Sovétríkjanna
og flytja þinginu skýrslu um þær
viðræður, sérstaklega hvaða
horfur séu á að takast megi að
draga úr viðsjám í alþjóðamál-
um.
ingarskarð, til og frá Stykkis-
hólmi, hafa bílar komizt með
lítilsháttar aðstoð. Á Fróðárheiði
hefur verið mjög erfiður kafli
sem þurft hefur að draga bila
yfir.
Aðalfundur Bygg-
ingarféL alþýðu
Aðalfundur Byggingafélags al-
þýðu var haldinn síðastliðið
mánudagskvöld.
Formaður félagsins, Guðmund-
ur Ó. Guðmundsson, bifreiðar-
stjóri gerði grein fyrir störfum
stjórnarinnar og hag félagsins,
sem stendur í blóma. Voru síðan
lesnir upp reikningar félagsins
og samþykktir eftir nokkrar um-
ræður um þá og ýms hagsmuna-
mál félagsmanna. Úr stjórninni
átti að ganga að þessu sinni
formaðurinn, Guðmundur Ó.
Guðmundsson, og baðst hann
undan endurkosningu. í stað
hans var kosinn formaður Er-
lendur Vilhjálmsson, deildar-
stjóri, en auk hans eru í stjórn-
inni Gunnlaugur Magnússon,
bókari og Guðgeir Jónsson bók-
bindari
Athugosemd í sambandi viS
jólafrí togarasiómanna
1 Forstjórinn í prentsmiðj-
nnii' Hólar h.f. skrifar langa
grei-i í Þjóðviljann 30. nóv. s.
1., þar sem hann gerir tilraun
til að svara nokkrum að-
finnsium á frágangi bóka í
kjörbókaflokki Máls og menn-
ingar. I grein minni í - Þjóð-
viljr.num 7. nóv.nefndi ég
nokkur atriði, sem ég taldi að
betur færi á að hefðu verið
unn'n á annan veg en gert
var. Þetta taldi ég að væri
hægt að gera „án þess að
það hefði nokkurn aukakostn-
að í för með sér.“ Og það tel
ég e rn. Þó að það hefði kost-
að urn krónu á bók að hafa
kjöikraga á bókunum og
hengja þær inn á „pósa“, þá
er það enginn sérstakur
kostnaður. Og þeir kaupend-
ur sem vit hafa á bandi
bóka, hefðu ekki talið þá
krónu eftir. Að forstjórinn
upplýsti ekki í grein sinni,
hversu miklum viðbótarkostn-
aði þetta hefði valdið, þótti
mér miður. Hin atriðin, gæði
saurblaða eða skjólblaða eins
og H.G. nefnir þau, og það,
að sáumað væri á „gfishu",
hefðu engan aukakostnað haft
í för með sér og mun ég
víkja lítillega að því. H. G.
ber á móti því að saurblaða-
pappír sé fluttur inn. Slíkt
má segja ófróðum, en ekki
þeim sem til þekkja. En hafi
Hólum h.f. verið synjað um
innflutning á þessum pappír,
«r það miður farið. Ef H. G.
hefur engar bækur séð með
góðum saurblaðapappír ný-
lega, þá vildi ég vinsamleg-
ast benda honum á saurblaða-
pappírinn á bókum Islend-
ingasagmaútgáfunnar, fyrir
utan ýmsar aðrar bækur sem
nýlega hafa komið á markað-
inn.
H. G. segir í sinni grein að
a .m.k. tvær bókbandsvinnu-
stofur hafi vélar sem saumi
á „gisnu“, en þær anni því
ekki að sauma fyrir aðrar
vinnustofur. En það er engin
afsökun útaf fyrir sig. Bók-
bandsvélar hafa verið fluttar
inn á undanförnum árum og
reynandi hefði verið fyrir
hann að sækja um slíka
3EKKI VEIT EG hvort Svipall
samþykkir birtingu bréfs þessa,
heilum þrem vikum á eftir
áætlun, eða því sem næst. Eg
ætla nú að birta það samt.
Svipall skrifar:
★
„ÞAÐ VAR núna fyrir fáum
dögum að ég kom að kvöldi
dags til kunningja míns hér í
bænum. Þegar ég var nýlega
setztur skrúfaði hann frá út-
varpstækinu. En það sem ég
heyrði eða mér heyrðist, lét
•eitthvað undarlega í eyrum.
saumavél. Að ólímd ,,gisna“
sé jafngóð og sé hún saum-
uð með, gæti forstjórinn bor-
ið undir þá bókagerðármenn
sem vit hafá á, og notað hafa
báðar aðfei’ðir. Eg býst við
því að það syar sem hann
fengi yrði aðeins á einn yeg.
Enda mun sú aðferð ekki
notuð annarsstaðar en hér á
landi, nema því aðeins að
bókin hafi þá áður verið
saumuð á „bendla“. Ef H. G.
telur að 5—6 arka bók þurfi
sömu meðferð og 15—20 arka
bók þá lýsir það miklum ó-
kunnugleika á bókbandsiðn-
inni, en vonandi meinar hann
það ekki, þó hann segi í sinni
grein að styrkleiki bandsins
sé nægur fyrir allar almenn-
ar bækur. Frágangur bóka í
Hólum er ekki verri en víðast
hvar annarsstaðar, enda hef
ég ekki haldið því fram. Hitt
er rétt hjá H. G. að það var
einmitt þetta bókamerki sem
fylgir bókunum frá Hólum
er kom mér til að skrifa
nokkur orð um bækurnar. Eg
bjóst við svari, en ekki að það
yrði á þann veg, að forstjór-
inn færi að væna mig um
atvinnuróg. Sem bókakaup-’
anda varðar mig um frágang
bóka cg um hann varðar all-
an almenning, sem kaupir
bækur til þess að lesa þær.
Séu bækur aðeins til skrauts
í bókahillum, þá er nóg að
horfa á vel gylltan kjöl bók-
arinnar. Það virðist líka vera
sjónarmið ýmissa útgefenda
að nóg sé að hafa bókina vel
frágengna að ytra útliti, lit-
ríkar hlífðarkápur og mikið
skreyttan kjöl. Þetta sölu-
sjónarmið má ekki ráða um
of, og verða jafnframt sjón-
armið bókbandsiðnrekenda.
Hugmyndaflug forstjórans,
varðandi það, af hvaða hvöt-
um ég gagnrýni frágang kjör-
bókaflokksins, tel ég ekki
svaravert. Hann má velta
vöngum yfir því mín vegna.
iEf einhver framför á að eiga
sér stað í bókagerð sem og
öðrum iðngreinum, þá þarf að
benda á það sem aflaga fer,
og hvað betur mætti gera.
Annars yrði um stöðnun að
Það var eins og ég kannaðist
við þessi hljóð frá eldri tímum.
— Eitthvað svipað þessu heyrði
ég, þegar margir krakkar komu
saman í sveitinni og hlógu og
flissuðu hvert framan í annað,
að ekki neinu. Og létu þá oft
eins og fábjánar.
En slíku var nú varla hér til
að dreifa, því að þá voru engir
stálþræðir í tilverunni, til þess
að taka á, hvorki þessi hljóð
né önnur. Að líkindum komu
þá svona hlátrar og hljóð frá
Keflavíkurflugvelli, þar sem
hin bandaríska menning rikir
ræða'. Þetta hlýtur H. G. að
skilja.
Hann hefur sjálfur komið
fram með ýmsar góðar ný-
ungar í bókagerð og fengið lof
fyrir. En það að segja að
eitthvert verk sé óaðfinnan-
legt, og ekki megi betur gera
verður ætíð oflof.
H. G. amast við því að ég
notaði fagleg orð í grein
minni, en til að útskýra hvað
við er átt, þarf oft að nota
fagleg orð, en ég notaði þau
eins lítið og unnt var. Það
má vel vera að forstjórinn
hafi ekki skilið þau, en það
er ekki mín sök. Það skiptir
mestu máli að fá bækurnar
þannig frágengnar, að þær
haldi lögun sinni sem bækur,
þó að búið sé að iesa þær
einu sinni eða tvisvar, og það
var ósk mín í áðurnefndri
grein. Að Hóla h.f._ sé eina
um að saka, hef ég ekki hald-
ið fAmý Föhráðamenn Mál$
og menpingar. sem og aðrir
útgefendur ráða oft miklu um
gæði bands, hverju sinni. H.
G. segist geta frætt mig á því
að álímd „gisna“ orsaki það
aldrei að bók losni upp úr
bindi. Eg get á sama hátt
frætt hann um hið gagnstæða,
og mun ekki fremur en hann,
rökstyðja það frekar.
I lok greinar sinnar beinir
H. G. þeirri frómu ósk til
mín, að ég beini þekkingu
minni til bókbandsstéttarinn-
ar. Þess þarf þó ekki að mínu
áliti. I bókbandsstéttinni eru
margir mjög hæfir menn.
Menn sem hafa oft sýnt það
með handbragði sínu að þeir
eru starfi sínu vaxnir, og
geta leyst vandasömustu verk-
efni, sé þeim aðeins falið að
leysa þau af hendi. En þeir
framkvæma einungis það sem
um er beðið af bókbandsiðn-
rekendum og útgefendum. Það
er því ekki sök bókbindara
þó að ekki sé vandað meira
til bókbands en nú er gert.
Almenningsálitið eitt getur
knúið fram betri og vandaðri
vinnubrögð.
Framh. á 11. síöu
í sínu almætti og allri sinni
dýrð, því að ekki þótti mér
líklegt, að útvarpað væri frá
Kleppi.
En til allrar hamingju sagði ég
ekki neitt, bara hugsaði, því að
þetta var þá sjálfur þátturinn:
„Já eða nei“, sem ekki átti
neitt skylt við Klepp eða Kefla-
vík.
Svona gat maður villzt á barb-
arisma og nútímamenningu. Eg
hef nefnilega heyrt að að þess-
um þætti stæðu lærðir menn,
gott ef þeir áttu ekki líka að
vera menntaðir. Sumir sögðu
stúdentar. Þá fór mér ekki að
verða um sel.
Eg hafði líklega hlaupið illi-
lega á mig, en þetta heyrðist
mér nú samt. Og enginn getur
gert að því, þótt honum heyr-
ist þetta eða hitt.
Og verð ég þá líklega að end-
ingu að biðja þá að biðja hina
að biðja útvarpið velvirðingar
á misheyrninni. — Svipall".
í Þjóðviljanum í dag er frá
því sagt að aldrei áður hafi
verið jafnmargir togarar í
heimahöfn um jóUn og voru nú
um þessi jól. í Reykjavíkur-
höfn voru 16 togarar inni, einn
í slipp og einn aðkomutogari.
í Hafnarfirði og á Akureyri
lágu allir togarar þessara bæja
inni um jólin. Annar Siglu-
fjarðartogarinn, Elliði, var inni,
hinn togarinn, Hafliði, er úti
í Þýzkalandi til viðgerðar. Ekki
getur blaðið um fleiri staði þar
sem gerðir eru út togarar.
í 17. gr. togarasamninganna
frá 20. sept. 1954 stendur eftir-
farandi:
„Óheimilt er skipi að fara
úr heimahöfn til veiða á tíma-
bilinu frá og með þorláksmessu
þar til kl. 2 e. h. á 2. jóladag“.
Á fundum samninganefnda
fulltrúa sjómanna og togaraeig-
enda var allmikið rætt um
þetta mál. Að síðustu varð fullt
samkomulag um áðurnefnt
orðalag. Þess má geta að full-
trúar togaraeigenda lofuðu að
stuðla að því sem hægt yrði
að sem allra flest skipanna
yrðu inni yfir jólin. Að sjálf-
sögðu hafa togaraeigendur stað-
ið við þetta ákvæði samning-
anna og nokkrir þeirra munu
hafa beitt sér fyrir því að skip-
in gætu verið inni um jólin.
Er það vel farið og ber að geta
þess sem vel er gert.
Þjóðviljinn getur þess að það
hafi verið að tilhlutan okkar
Tryggva Helgasonar að þetta
nýja ákvæði fékkst í samning-
ana. Eg hef ekki við höndina
gögn um þetta atriði. Mig minn-
ir þó að krafan um jólafrí sjó-
manna kæmi frá Sjómannafé-
lagi Akureyrar og frá Sjó-
mannafélagi Hafnarfjarðar.
Hitt get ég upplýst að allir
fulltrúar iogarasjómanna í
samninganefndinni tóku mjög
vel undir þessa sjálfsögðu
kröfu sjómannanna að fá að
vera í landi yfir jólin og geta
þar með átt þess kost að halda
gleðileg jól með ástvinum sín-
um í landi.
Hitt er svo til umþenkingar
fyrir togarasjómenn og aðra ís-
lenzka sjómenn hvernig geti á
því staðið að í landi, þar sem
kristin trú er i hávegum höfð,
og þar sem kristin kirkja hef-
ur gert jólahátíðina að mestu
hátíð ársins, með öllu því ytra
og innra umstangi sem slíkri
stórhátíð fylgir, skuli það
hafa verið látið óumtalað af
hendi klerka og kennimanna,
að sú stétt manna sem óum-
deilanlega vinnur nauðsynleg-
ustu og hættulegustu störfin í
okkar þjóðfélagi, hafi að mestu
leyti verið útilokuð frá því að
geta haldið heilög jól heima
hjá sér og sínum um tugi ára.
Vill nú ekki einhver umboðs-
maður kirkju Krists á íslandi
gefa mér og öðrum skýringar á
þessu atviki? Þá væri ekki úr
vegi fyrir starfandi sjómenn að
rannsaka það frekar en gert
hefur verið, hvernig á því hef-
ur staðið að samtök þeirra
skyldu ekki fyrir löngu vera
búin að fá sett inn í samninga
sjómannafélaganna ákvæði um
þetta atriði,
Eg vona að allir íslenzkir tog-
arasjómenn svo og allir þeir
sem vinna störf á hafi úti hafi
átt gleðileg jól, ekki síður en
við sem nú dveljum í landi.
Staddur í Rvík 28. des. 1954.
Gunnar Jóhannsson
frá Siglufirði.
ilnnað síðbúið bréí — Svipall heyrir kynleg hljóð
— Hlátrar og sköll írá Kleppi eða Keflavík? —
Villzt á barbarisma og nútíma menningu