Þjóðviljinn - 14.01.1955, Blaðsíða 6

$) —• ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 14. janúar 1955
þlÓOVIUINN
Útgefandl: Samelningarflokkur alþýöu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritetjórar: Magnús Kjartansson, Siguröur Guðaiundsson (áb.)
Fréttastjórl: Jón Bjarnason.
BluOamenn: Ásmundur Sigurjónsson. Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Bitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasðluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Þekkingin og vitið
Morgunblaðið er ákaflega hneykslað í gær. Og hver er
éstæðan? Hún er sú, að Þjóðviljinn og fleiri blöð stjóm-
arandstæðinga hafai ekki tekið hótunum Ólafs Thors
iim nýja gengislækkun með þegjandi þögninni eða talið
prédikanir Benjamíns Eiríkssonar gegn kjarabótakröfum
verkamanna óskeikular.
Um þetta segir Morgunbláðið: ,,Það er yfirleitt orðið
þannig, að þegar þjóðmál eru rædd af þekkingu og viti
þá rjúka málgögn Kommúnista, krata og Þjóðvarnai’-
manna upp með fíflskap og ókvæðisorðum. Hverskonar
varnaðarorð eru talin „árás á alþýðuna“ o.s.frv."
Er ekki von að Morgunblaðið sé hneykslað? Hefur ekki
„þtkking og. vit“ Thorsarans og benjamínsins sannað
raunhæfni sína og óskeikulleik? Boðuðu ekki þessir herr-
ar gengislækkunina 1950 sem allra meina bót fyrir at-
vinnuvegi og fjárhag landsmanna? Jú, vissulega gerðu
þeir það, og þjóðin hefur ekki gleymt hvað af hlauzt og
hverf stefnir fyrir áhrif gengislækkunarstefnunnar.
Dýrtíðin hefur aukizt stórlega, kjör a'lmennings hafa ekki
aðeins farið versnandi heldur og afkoma atvinnutækj-
anna. En auðmennirnir hafa grætt milljónir á milljónir
ofan fyrir tilverknað stjómarstefnunnar sem gaf þeim
laúsan taum til hóflausrar álagningar og hverskonar
gróöabralls. Gengislækkun Ólafs og Benjamíns hefur
reynst bröskunmum sönn auðsuppspretta og margfaldað
tekjur þeirra og gróða á sama tíma og hún hefur leitt
öngþveiti yfir atvinnulífið og gert þá fátæku fátækari en
áður. -
Þetta veit allur almenningur og hefur öölazt þá vissu
af dýrkeyptri reynslu síðustu ára. Og þessvegna eru al-
þýðusamtökin ráðin í að leita allra tiltækra úrræða til
að rétta hlut meðlima sinna, hvað sem kenningum benja,-
mínsins og hótunum Thorsarans líður. „Þekking" þeirra
og ,.vit“ hefur verið vegið á mælivog reynslunnar og létt-
Vægt fundið. Þeir hafa reynzt falsspámenn og hjálpar-
kokkar auðmanna en engir bjargvættir atvinnuveganna
og almennings.
S'gtir Sjéntðnnafélagaiina í Vest-
I mannaeyjum
D '>mur hæstaréttar um skyldu útgerðarmanna að
graiða hlutarsjómönnum bátagjaldeyri hefur vakið at-
hygii um aflt land. Hann hefur vakið athygli á því, hvern-
Ig Urvígismenn og trúnaðarmenn sjómanna í Vestmanna
eyjum standa á verðinum um hagsmuni sjómanna. Og
hann hefur vakið athygli á því, hve miklum árangri er
hægt að ná með nákvæmri orðun kjarasamninga og rösk-
legri framgöngu í því að ákvæðum kjarasamninga sé
fy]/Tf til hins ýtrasta.
Útgerðarmenn hafa þessi síðustu ár haft milljóna-
fúlgur af sjómannastétt landsins með því að neita henni
un -éttmætan hlut af bátagjaldeyrinum. Hefur þeim
greiðslum verið neitað þrátt fyrir margendurteknar kröf-
tur sjómanna, en sjómannafélögin í Vestmahnaeyjum
vúdij ekki sætta sig við þau málalok og höfðu þau öll,
Bjcmannafélagið Jötunn, Vélstjórafélag Vestmannaeyja
og C;kipstjóra- og stýrimannafélagið Verðandi, samtök
um að leita réttar jsíns fyrir dómstólum. Var farið í próf-
mál. og vannst það í undirrétti, útgerðarmaðurinn var
da mdur til að greiða hlutaðeigandi bátagjaldeyri á hlut
h£ s. Og nú hefur hæstiréttur staöfest þann dóm.
? etta er ekki í fyrsta sinn að athygli sjómanna um
al1 land beinist að samtökum sjómanna 1 Eyjum fyrir
frr ngöngu þéirra í kjaramálum stéttarinnar. En sigur
•þei ra hlýtur að verða til þess að hin syfjaða forysta
Sj- nennafélags Reykjavíkur láti loksins þetta réttlætis-
m;' til sín taka, þvi að sjálfsögðu munu hlutarsjómenn
un a’lt land krefjast þeirra bátagjaldeyrisgreiðslna, sem
yþei i ber og útgerðarmenn hafa ranglega haldið fyrir
'^þeim árum saman.
íslenzkir aðalhermangarar
Í»ða úrbót í hús næðismálum
Þegar íslenzka hermang-
arafélagið undirritaði sinn
fyrsta samning við her-
námslið Bandaríkjanna á
íslandi, tilkynnti það, að
samningur sá næði til bygg-
ingar íbúða fyrir varnar-
liðsmenn, og sé að upphæð
36.6 milljónir króna. Og
hermangarafélagið bætir
við:
„Verkunum skál vera lok-
ið fyrir 31. desember 1955,
og mun þá veröa mikil úr-
bót á húsnœðismálum
• varnarliðsmanna“.
★
Aldrei fór það svo, að
ekki birtist nein frétt um
úrbætur í húsnæðismálum.
Svo langþráð er sú frétt
orðin þeim þúsundum ís-
lendinga, sem neyðast til
að búa í óhæfu og heilsu-
spillandi húsnæði, að það
var ekkí vonum fyrr að
eitthvað heyrðist frá „á-
byrgum aðilum“.
En því fór ver, hið mikla
alíslenzka hermangarafélag
var ekki að fagna úrbótum
í húsnæðismálum reykvískr-
ar alþýðu né annarra íslend-
inga, heldur var fréttin og
fögnuðurinn bundinn því að
fá að reisa í skyndi 200—300
íbúðir fyrir bandarískt her-
námslið suður á Reykjanesi.
„Og mun þá verða mikil
úrbót á húsnæðismálum
varnarliðsmanna“, auðheyrt
er hve mikils hermöngur-
unum nýju (og gömlu)
finnst um vert.
Og hér eru að koma til
framkvæmda hinar dásam-
legu lagfæringar Framsókn-
arflokksins á þeirri „nauð-
syn“ Sjálfstæðisflokksins,
Alþýðuflokksins og Fram-
sóknarflokksins að kalla er-
lendan her inn í landið á
friðartímum og ofurselja
herveldi íslenzkt land til
hernaðarframkvæmda.
Það vantar heldur ekki,
að hermangarafélagið gefi
utanríkisráðherra Fram-
sóknar dýrðina fyrir „leið-
réttingar“ hans á hernám-
inu. Nú geta nokkur hundr-
uð íslenzkir gróðamenn
komizt beint á gróðaspena
hernámsins og sogið sig þar
fasta svo um munar, fengið
að finna það fyrir alvöru
hvílík dýrð bandarískt her-
nám er.
★
Og ekki stendur á ríkis-
stjórn íslands að taka inni-
legan þátt í þessari „úrbót
í húsnæðismálum“. Rétt
fyrir jólin samþykktu þing-
menn hermangaraflokkanna
framlög úr ríkissjóði vegna
þess að íslenzka ríkið hefur
gerzt hluthafi í aðal-her-
mangarafélaginu. Það var
að vísu dálítið óþægilegt að
sósíalistar skyldu vekja at-
hygli á því hneyksli með
mótmælum sínum, en fram
gekk það, hinir ábyrgu,
þjóðhóllu flokkar sam-
þykktu að flækja íslenzka
ríkinu beinlínis í hlutafélag
aðalhermangaranna,
Sömu dagana felldu þess-
ir sömu flokkar, ábyrgu
flokkarnir, Sjálfstæðisflokk-
ur og Framsóknarflokkur,
tillögur sósíalista á Alþingi
um ráðstafanir og framlög
til útrýmingar heilsuspill-
andi húsnæði sem íslend-
ingar búa í. Hvað varðar
þá um íslenzk börn, íslenzk-
ar konur, íslenzka alþýðu-
menn, íslenzk gamalmenni?
Þeir eiga svo annríkt,
Framsókn og Sjálfstæðis-
flokkurinn við „leiðrétting-
ar“ ástandsins á Keflavík-
urflugvelli, og geta nú loks-
ins, fyrir munn gróðamanna
sinna í hermangarafélaginu
tilkynnt fagnandi: „úrbæt-
ur í húsnæðismálum"
bandaríska hernámsliðsins
á Reykjanesi. Þar er hugur
Nýlega er komið út á vegum
búnaðíirdeildar Atvinnudeildar
Háskólans rit um samanburð á
kartöfluafbrigðum. Höfundur
er Sturla Friðriksson tilrauna-
stjóri jurtakynbótastöðvarinnar
að Varmá.
Þar sem ég veit að rit At-
vinnudeildarinnar eru ekki svo
útbreidd, meðal almennings,
sem æskilegt væri, langar mig
til að gefa lesendum nokkurt
yfirlit yfir efni þessa rits og
helztu niðurstöðu.
Höf. segir í inngangi, eins og
mönnum reyndar kunnugt er,
að hér á landi hafi verið
í notkun að undanförnu allmörg
kartöfluafbrigði, án þess nokk-
urntíma hafi verið gerður sam-
anburður á uppskerumagni
þeirra eða gæðum. Sumt af
þessum kartöfluafbrigðum hef-
ur reynzt sæmilega vel og hlotið
verðuga viðurkenningu, annað
miður og á því engan rétt á
sér til ræktunar hér. En „það
er hinsvegar úrlausnarefni til-
raunastöðvanna að rannsaka,
hvaða afbrigði eru hentugust til
ræktunar, leita að árvissum
kartöfluafbrigðum, sem geta
þolað veðurfar ákveðinna land-
svæða og eru ónæm fyrir sjúk-
dómum, en gefa mikla uppskeru
góðra, næringarríkra kartaflna,
sem auðveldar eru til upptöku
og góðar til geymslu. Til þess
að fá fram slík kartöfluafbrigði
er fyrst að leita í þeim efnivið,
sem fáanlegur er í landinu eða
frá erlendum tiiraunastöðvum
og verzlunum, og rannsaka,
hvort ekki sé til afbrigði, sem
fullnægir þessum settu kröfum.
Sé slíkt afbrigði ekki til, verð-
ur hinsvegar að hefja hinar
eiginlegu kynbætur með víxl-
frjóvgunum, úrvali eða öðrum
flóknari aðferðum."
þeirra. Þar eru þeir ábyrg—
ir!
★
Væri ekki ráð að gefa
þessum háttvirtu flokkum
frí? Frí frá því að stjóma
landinu, fyrst þeir gefa sér
ekki tíma til eða geta ekkí
gert það skár. Væri ekki
rétt að hindra, að þeir ár-
um saman tengi nafn ís-
lenzka lýðveldisins við
hlutabréf í blóðpeningum
hins islenzka hermangara-
félags? Væri ekki rétt að
alþýða íslands hætti að
lyfta til valda óvinum sín-
um, sem nota trúnað og
völd einungis til þess að
raka saman ofsagróða og
hika ekki við að leggjast
dýpra og dýpra í svaðið
frammi fyrir bandarísku
húsbændunum, bandarísku
þjóðaböðlunum, til að ná
Árið 1946 var byrjað að safna
kartöfluafbrigðum erlendis frá,
og nokkrum, sem hér höfðu ver-
ið ræktuð áður, en árin 1948—
53 fóru samanburðartilraunírn-
ar fram, fyrstu árin að ÚLfars-
á í Mosfellssveit, en síðari árin
að Varmá í sömu sveit. Þangað
var stöðin flutt 1950. 142 af-
brigði urðu alls í tilrauninni.
Við tilraunina var notað svip-
að áburðarmagn og almennt
gerist við kartöflurækt. Fyrstu
árin eingöngu tilbúinn áburður,
en síðari árin hvorttveggja, til-
búinn áburður og húsdýraá-
burður. Garðland var breytilegt,
stundum sendið, stundum í
mýrarjarðvegi, í leirbornu ofan-
afristu tún og siðast í gamal-
ræktuðu túni ofanafristu.
Oftast var fyrirkomulag til-
raunanna þannig að hafðar
voru þrjár endurtekningar með
fimm kartöflum í reit. Til sam-
anburðar var haft kartöfluaf-
brigðið „Eyvindur“ og uppskera
hinna afbrigðanna miðuð við
það sem hundrað. Sérstaklega
voru reiknuð út frá því þau af-
brigði, sem uppskerumeiri
reyndust hverju sinni.
í ritinu eru töfiur til skýr-
ingar. Þar er tafla um meðal-
'hita og úrkomumagn hvers árs,
yfir sprettutímann. Sú tafla
sýnir að árferði var mjög mis-
jafnt, sem að vissu leyti mun
hafa komið sér vel fyrir þessa
tilraun. Þá er tafla yfir upp-
skerumagn hvers afbrigðis öll
árin, sem tilraunin stóð. Á
þeirri töflu sést, svo ekki verð-
ur um villzt, mismunur á
sprettuhæfni. Sum afbrigðin
standa sig vel, virðast una vel
aðstæðum hér, önnur ekki, og
dregur úr uppskeru þeirra ár
frá ári. Tafla er yfir niðurstöð-
Framhald á 11. síðu.
því marki?
Kári.

MT UM SAMANBURB
á MAMTOUUUAFBIIII5PUM
llbsigðm Seguoia og Kennebec reyndust
bezt bæði hvað uppskemmagn og
gæði snerti