Þjóðviljinn - 28.01.1955, Blaðsíða 2

2) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 28. janúar 1955
_i X dag er föstudagurinn 28.
* janúar. Karlamag-nús keisari.
28. dagttr ársins. — Vika af þorrá-
Tuájri í hásuðri ld. 16.11. — Ár-
degisháflæöi ld. 7:57. Síödegjshá-
fræði kl. 20:17.
Æfing;
í kvöld
kl. 8:30
Ijrkur þannig:
Rkiiið við þig.
Bóndi nokkur á
Hólsfjöiluni skrif-
ar greir. í Mogg-
ann í gi»r um
„Bændaást Fram-
sóltnar". Greininni
„Ég segi hér með;
fúla Framsókn, og!
skal vinna at' l>'í heiil og óskipt-
ur að brjóta niður þína tránstu:
einökunarmúra. Fyrr en þeir,
lækka fæ ég aidrei hlut minn J
réttan. — Nei! Nei! Eisku, elskn.:
1>’Ú mátt það ekki. Ég dey, ég!
dey!!! — Já það er nú einmitt
það sem þú mátt”. Vér munumj
vita.skuld ekki blanda okkur >
l>es3a deiiu um bændaást Fram-1
sóknarflokksins, en hitt er aug-
Ijóst :\ð Framsólfnarást bónda-
mannsips er ekki mjög Iieit. Hitt
virðist bóndanum ekki að sama
skápi Ijóst að þessi floiíkur, sem
má deyja syoná. sviplegá, er í
pölitísku hjónabandi viö morgun-
blaðsfiokkinn. En bóndinn væri
samkværour sjálfur sér hefði liann
átt að senda Alþýðublaðinu grein-
ina. dagbiaði svipmesta stjórnar-
ándstöðuflokksins.
Gengisskráning:
Eaupgengi
1 steflingspúnd ..... 46,55 kr
1 Bandarikjadoll&r . 16.23 —
1 Kanadadollar ...... 16,23 —
100 danakar krónur ... 235.50 —
100 úorskar krónur .... 227,75 —
100 sajnskar krónúr .... 314 4.5 —
100 íinnsk mörk ......
1000 franskir frankar 46,48 —
100 belgiskir frankar .. 32,65 —
100 svissneskir frankar 873.30 —
10ð'gy!lini ......... 429,70 —
10!t tekkneKkar króuur 225.72 —
100 vestur-þýzk mörk .. 387.40 —
10ÖÓ lirur ............. 26,04 —
Gengisskiáning (sölugengi/
1 • sterlingspund ........
1 bandaríslcur dol’.ar ..
1 Kanada doilar ..........
100 daú'skar krónur ....
100 norskar krónur ....
100' sænskar krónur . ...
100 finnsk rnörk .........
1000 franskir frankar . ...
100 belgískir frankar . .
100 svissneskir -frankar
100 gyilini ..............
100 tékkneskar krónur . .
100 vesturþýzk mörk .. . .
1000 lírur ...............
45.70
16.32
16.901
236.30
228.50
315.50
7.09
46.63
32.75
374.50
431.10
22(1.67
388170
26.12
Söfnin eru opin
Bæjarbókasafnið
Útlán virka daga kl. 2-10 síðdegis.
Eaugardaga kl, 2-7. Sunnudaga kl.
6 7. Leástofan er opin virka daga
kl 10-12 ’fhV og 1-10 'eh. Laugar-
daga kl. 10-12 og 1-7. Sunnudaga
kl. 2-7.
Landsbókasafnið ^
k.. 10-12, 13-19 og 20-22 alla virka
daga nema laugardaga ki 10-12
■og 13-Í9.
Náttúrngripa safnlð
kl. 13:30-15 á sunnudögum, 14-15 á
þriðjudögum og fimmtudögum.
IÞjóðminjasafnið
kl,- 13-16 á sunnudögum, kl. 13-15
é þriðjudögum, fimmtudögum og
laugardögum.
I’jóðslcjaiasafnið
é~ virkum dögum kl. 10-12 og
14-19.
LYF.IABÚÖIK
i
: Holts Apótek | Kvöldvarzla til
| kl. 8 alla daga
Apótek Austur- | nema laugar-
bæjar daga til kl. 4.
Næturvörður
er í læknavarðstofurmi Austur-
bæjarskólanum, sími 5030.
Næturvarzla
er í Reykjavíkurapóteki. sími
1760.
Gleypli neimirine smakna?
Það er gamalla manna mál, að í Staðarvatni í Aðalvík
hefði áður fyrr haldið sig nennir. Oft liðu svo áratugir,
að hann sást ekki, en a!lt í einu gat honum skotið upp
og orðið mönuum að voða. I f jarlægð var nennirinn mjög
svipaður venjulegum hesti. Hami var grár að lit, en
l»ó sögðu menn, að liaim skipti um lit og væri stundum
móálóttur. Það, sem gerði nenninn frábrugðinn
mennskra manna hestum, var, að liófarnir sneru öfugt
við þeirra og liann hafði kýrliala í stað tagls, sem þó
var illt að greina, nema hann slægi honum frá sér.
Sjaklan sást hann á beit með öðrum hesturn nema
helzt fast hjá vatninu, og til þess að vera viss um að
taka hann ekki í misgripum fyrir eðlilegan hest, þurfti
ekki annað en marka róðnkross í loftinu, er virtist talia
yfir hestahópinn. Var þá ugglaust, að hann stykki í
vatnið, og væru menn fljótir að hlaupa út að vatninu,
sást stutta stund örla á granir hans í vatnsskorpunni.
Aidrei sást nennirinn á Veturna, en á haustin var hann
oft á ferðinni, sérstaklega eftir að dimma tók, og þá
einkum á svæðinu frá Fannadal, framan Staðar, og inn
að svokölluðum Hundamúlum. .. Var það ekki ótítt
fyrr á tímmn, að smalar týndust á þessum slóðum og
fundúst hvergi, hvernig seni þeirra var leitað.
(Þ.B.: Hornstrendingabók).
Orðaskýringar
Þeltkið þið orðið grannkann-
lega? Vafalaust ekki, enda gei'-
ist þéss ekki brýn þörf. Pað
þýðir sem sé aðeins greinilega.
Grannskyggn þýðir djúpsær. Til
var orðið gi'aP eða gráp er
merktí óveður. Hin íorna kenn-
ing Óðins graþ eöa gráp þýddi
orusta. — Margir nota orðið
greftrim og greftra. Þetta mun
vera rangt — segja ber greftun
og grefta- B-ið er sem sé ekki
stoí'nlægt, eins og bezt séSt á
þoifalli nafnorðsins: gröft. Á
sama háft ber að segja grefti
í þágufaíli, én ekftt greftri. Og
vræri gaman ef rétía oiðmyndin
gætf sigráð f fijótheitiini.
Kl. 8:00 Morgunút-
varp. 9:10 véðú'r-
• fregþflr. 12:00 Há~
' ‘ degisútvarp. 15:30
Miðdegisútvarp. —
16:30 Veðurfregnir.
18:30 Þýzkukennsla 1. fl. 18:55
Framburðarkennsla í frönsku. —
19:15 Tónleikar. 19:40 Auglýsing-
ar. 20:00 Fréttir. 20:30 Fræðsíú-
þættir: a) Efnahagsmál (Ólafúr
Björnsson próféssor). b) Hei’brigð-
ismál (Va.’týr Albertsson læknir).
e) Lögfræði (Rannveig Þprsteins-
dóttir iögfræðingur). 21:05 Tón-
listarkynriing: Lítt þekkt óg ný
lög eftir íslenzk' tónská’d. Tví-
söngvar eftir Karl O. Rúnó'.fsson,
Pál Isólfsson og Sigurð Þóraritts-
son. Söngvarar: Gúðrún Á. Símon-
ar, Svava Þorbjarnardóttir, Þuríð-
ur Pálsdóttir, Guðmundur Jónsson
og Magnús Jónsson. 21:30 Útvarps-
sa.gan, 22:00 Fréttir og. veðurfi'.
22:10 Náttúríegir hlutir: Spúrn-
ingar og svör um náttúrufræði
(Ingólfúr Davíðsson magister). —
22:25 Dans- og dæguriög: Nat
,,King“. Cole syngur og Arne
Dommerus og hijómsveit hans
ie'ka (pl.).
• ÚTBREIÐIÐ
• ÞJÓÐVIL.IANN
Haukur, januar-
hefti 1955 er kom-
ið út. Efni: Fræg-
ir menn og fagr-
a.r konur: Mette
Gauguin og Te-
hura Gauguin. Þá eru þýddar
sögur: Celia; Telpurnar hans;
Sandi-óklð; Björgunin, ÖrLög ráða
og loks framha'dssagan Eltinga-
leikur. Ennfremur eru dægur'.ög-
in Loftleiðe.valsinn (textinn) og
Söngur villiandarinnar. Þá er
grein er nefnist Tékkneski sam-
fanginn minn. Eihnig er krðss-
gáta, bridge, neistar of). smálegt.
í heftinu er óvenjumikið af lé’eg-
um þýddum smásögum, og lista-
mannaþáttinn vantar a’.veg, nema
ef greínin um Guðmund „dúll-
ara“ á að koma í hans stað. Rit-
stjóraskipti hafa orðið með þessu
bla.ði. Ritstjóri er nú einhver
Ólafur P. Stéfánsson. Jafnframt
hefur verð biaðsins hækkað í 8 kr.
Símanúmer
Styrktarsjóðs lamaðra og fatlaðra
er 7967.
15 MILLJÓN LESTA SKIP?
Mórgunblaðið skýrir frá því á for-
síðu í .gær að elsku vinurinn
Sjang á Formósu hafi sökkt 15
milljón lesta skiþi fyrir ótætis
Pekingkommúnistunum („15.000
þúsuhd" segir í blaðinú). Er oss
ekki ljóst hvor er meiri: eigandi
15 milijón lesta skips eða hinn
sem sökkvir þvi. Það erú að
minnstá kosti engir smákallár sem
hér eigast við.
G^tan
Hver er sú frú,
er fer um löndin,
marga fræðir
en mál hefur ekki?
Hyggnir jafnan
hana spyrja
ýmsra hluta
umvarðandi;
hjálpar hún tignum
til hárra valda.
Við aúa. ræðir,
er aðhyllast hana,
bragna lægstu
sem buðlunga snjalla;
hún mun á ferðum
til heims fjörbi'otæ
Ráðning síðustu gátu: Pen-
ingur.
1 kvöld hefur Trípólíbíó að nýju
sýningar á Sviðsljósi Chapiins, en
l>að var jólamyndin þar í hittiö-
fyrra, og mun vera tæpt ár síðan
sýningum var hætt: þær stóðu
víst fram í byrjun febrúar: Hér
er mynd af aðalleikara, leik-
stjóra, höfundi haiidrits og hljóm-
listar í nefndri mynd — Charles
Chaplin.
Frá Kvöldskóla alþýðu
Leiklistín og upplesturinn hefst
kl. 5 í dag eins' og venjulega. Kl.
8:30 hefst svo þýzkan, en að henni
lokinni hinn nýri uppíestrarflokkur
Karls Guðmundssonar leikara.
Síðan Landvörn og
Óféigur dóú dröttni
sinum 4 - síðasta
ári, hofur Jónas
frá Hrifíu einkum
lagt sig eftir að
skrifa í Alþýðublaðið (með smá-
imnhlaupum £ Vísi) og síðast í
gær birtir hann þar merka grein. |
Bendir þetta eindregið tU þess að
gamli maðurinn sé aftur að þok-i
ast til vinstri (því náttúriega kem-
ur ekki til mála að AlþýSublaöið
stefni í hina áttina, þó skæðar
tungur séu stundum að bera þá J
gróusögu út). "
Edda er væntan’eg
til Reykjavíkur nk.
. sunnudag kl. 7 fh.
frá New York; fer
aftur kl. 8:30 til
meginlands Evrópu.
Hekla er væntan’eg til Reykjavik-
ur kl. Í9 á sunnuúag frá Ham-
borgyi Gaútateörg óg- Óslö; ?éí • til
,New York kl. 21:00,
Pan American-flugvél kemur til
Keflavikur frá New York í fyrrá-
málið kl. 6:30 og heldur áfram til
Prestvíkur, Ós’.óar, StokkhóLms og
Helsingfors eftir skamma viðdvöl.
.............—
j Snjébuxur j
{ Skiðabuxnr {
j á börn og fullorðna og all- ■
i ar aðrar tegundir af síðbux- j
i um úr vönduðum og góðum j
ullarefnum.
Þingholtsstræti 2.
Karl O. Runólfsson
1 kvöld er „Tónlistarkynning" í
útvarpinu: flutt verða litt þekkt
eða ný lög eftir islenzk tónskáid.
Þau eru að þessu sinni: Karl O.
Runólfsson, Páll Isólfsson og Sig-
urður ÞórðarSon. Vandað er til
flutnirigs, því eiftsöngvarar eru
Guðrún Á. Símonar, Svava Þor-
bjarnardóttir, Þuríður Pálsdóttir,
’Guðmundur Jónsson og Magnús
Jónsson.
Vetrardagskrá BúUarest
útvarpsins á ensku
Héi’ er um að ræða Greenwich
meðaltíma en hann er einni klst.
■ á undan íslenzkum vetrartíma:
Til Norður Ameríku: kl. 3:00-3:30,
31,35;48,3m og kl. 4:30-5:00, 31,35;
48 3m; til Bretlands kl. 19:30-20:00,
31,35;32,4;48,3;50,17m og kl. 22,30-
23:30, 3I,35;48,3;1935m. Ennfremur
. er útvarpað dagiega, frá Búkarest
frá kl. 23:15-23:45 á 48,3m og frá
kl. 3:30-4:00 á 3135m og 48,3m,
dagskrá á rúmensku til N-Amer-
íku. Auk þessá útvarpar Búkar-
eststöðin hljómlist á þessum tím-
um: 4:00-4:30 á 31,35;48,3m, 16:00-
17:00 á 31,35 ;48,3m. 21:30-22:00 á
31,35;48,3m, 22:30-23:00 á 32,4;50,17;
397m, 23:45-24:00 á 48 3m. — Svar-
að er bréfum frá hlustendum er-
lendis í þættinum „Bréf frá hlust-
endum" sem fluttur er á hverjum
mánudegi frá kl. 3:00-3:30 á 31,35
og 48,3m, og á sunnudögum kl.
19:30-20,00 á 31,35;32,4 ;48,3 og
50,7m.
Eimskip
Brúarfoss fór frá Vestmannaeyj-
um í fyrx-adag til New Cast’e,
Boúlogne ' og Harnborgár: Det’ti-
foss fór frá Kotka 24. þm til
Iíamborgar og Reykja.vikur. Fjall-
foss fór frá Rotterdam í gær til
Hull og ReykjavikuT. Goðafoss
fóf frá Rv:k 19. þm til New York.
GuHfoss fer frá Kaupmannahöfn
á morgun til Leith og Reykjavík-
ur. Lagarfoss er í New York.
Reykjafoss, Tröiiafoss og Tungu-
foss eru i Reykjavik. Katla fór
frá Gautaborg i gær til Krístian-
sand og Siglufjarðar.
Sambandssklp
Hvassafell er í Ái-hus. Arnarfell
er í Recife. Jökulfell er í Vent-
spils. Dísarfell fór frá Fáskrúðs-
firði 26. þm áleiðis' til Rdtterdaln,
Bremen- og Hamborgái'. Litlafell
er í olíuflutningum. Helgafell, fór
frá New York 21. þrn -til Reykja-
vikur. Sine Boye ér á Þórshöfn.
Farsóttir í Reykjavík
vikuna . 2. janúar til 8. janúar
samkv. skýrslum 21 (18) starfandi
læknis: Kverkábólga 46 (50) Kvéf-
sótt 161 (163) Gigtsótt 2 (1) Iðra-
kvef 17 (20) Influenza 1 (0) Misl-
ingar 5 (16) Hvotsótt 2 (0) Hettu-
sótt 112 (107) Kveflungnabólga
30 (16) Rauðir hundar 45 (71)
Munnangur 1 (6) Hlaupabóla 4
(6). — Vikuna 9.-15. jan.: Kvorka-
bólgiá-42, Kvefsótt 200, Gigt-sótt 1,
Iðrakvef 27, Mis’ingar 3, Hettu-
sótt 148, Kveflungnabólga 16, Tak-
sótt1 2, Rauðir hundar 38. (Frá
skrifstofu borgai'læknis).
Dvalarheimili
aldraðra sjómanna
Minningarspjöld fást hjá;
Happdrætti D.A.S, Austur-
stræti 1, sími 7757 — Veiðar-
færaverzlunin Verðandi, sími
3786 — Sjómannafélag Reykja-
víkur, sími -1915 — Jónas
Bergman, Háteigsveg 52, sími
4784 — Tóbaksbúðin Boston,
Laugaveg 8, sími 3383 —
Bókáverzlunin Fróði, Leifs-
gata 4 — Verzlunin Lauga-
teigur, Laugateig 24, sími
81666 — Ólafur Jóhannsson,
Sogabletti 15, sími 3096 —
Nesbúðin, Nesveg 39 — Guðm.
Andrésson gullsm., Laugaveg
50 sími 3769
Bókaverzlun V. Long, 9288.
Krossgáta nv. 565
Lárétt: 1 karlmannsnafn 4 drykk-
ur 5 tilvísunarfornafn- 7 forföður
9 félag í Neskaupstað 10 hrós 11
keyra 13 forsetning 15 uindæmis-
merki 16 kæra
Lóðrétt: 1 tveir eins 2 vit 3 skst.
4 ílát 6 hafnfirzk verksmiðja 7
gana 8 fæða 12 samvinnufélag 14
leit 15 sérhlj.
/cy.,
Lausn á nr. 546
Lárétt: 1 sparkar 7 ói 8 alla 9
lak 11 ólu 12 ós 12 tl. 15 bróm
17 sæ 18 nót 20 prentar
Lóðrétt: 1 sóli 2 pía 3 ra .4 kló
5 allt 6 raula 10 kór 13' sónn.
15 bær 16 mót 17 SP 19 ta
• ÚTBREIÐIÐ
• ÞJÖÐVILJANN
______