Þjóðviljinn - 01.03.1955, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 1. marz 1955
Auðlindir og lífskjör
Framhald af 7. síðu.
arútveg, þá. .• afkastar liver
hönd meiru heldur en með
því að beita henni við nokk-
nrn skapaðan hlut annan, að
stóriðju ekki undantekinni, að
minnsta kosti þegar um tog-
arana er að rseða. Við verðum
þess vegna að gera okkur það
Ijóst, ef við ætlum að bæta
okkar þjóðarhag, leggja raun-
hæfan grundvöll að bættum
lífskjörum í landinu, þá verð-
um við í öllum slíkum áætl-
unum að reikna með mikilli
aukningu sjávarútvegsins.
Allar okkar ágætu áætlan-
ir og fyrirætlanir og fram-
kvæmdir viðvíkjandi raforku-
verum, áburðarverksmiðju,
sementsverksmiðju og öllu
slíku, þetta yrði yfirbygging,
sem jafnvel gæti sligað okk-
ur, ef við héldum áfram að
vanrækja að treysta þann
grundvöll, sem þetta allt sam-
an byggist á, sjávarútveginn,
sem framleiðir 95% af öllura
útflutningsverðmætum lands-
manna og skapar þar með
gjaldeyrinn fyrir flest það,
sem við þurfum að flytja inn
í landið.
^ Að móta nýja stefnu
Og ég held, að það sé ákaf-
lega nauðsynlegt, þegar við
nú af gefnu tilefni ræðum
um stefnu okkar viðvíkjandi
atvinnulífinu og aukningu
þess í framtíðinni, að við ger-
um okkur það ljóst, að aukn-
Lng framleiðslugrundvallar ís-
lenzka þjóðfélagsins hefur
verið vanrækt á undanförnum
6-7 árum og fyrsta, stóra
verkefnið, sem liggur fyrir
þeim aðilum, sem eiga að
móta stefnuna á næstunni,
það er að sjá til þess, að
það verði bætt úr þessari van-
rækslu, að sjávarútvegur okk-
ar, landbúnaður okkar verði
stóraukinn jafnliliða því scm
við undirbyggjum iðnað
okkar og við leggjum grund-
völl að komandi stóriðju. Við
skulum muna það, að það hef-
ur enginn nýr togari verið
keyptur frá þvi 1948 og vél-
bátaflotinn hefur máski stað-
ið í stað. Bátasmíði innan-
lands hefur að miklu leyti
lagzt niður um nokkur ár, þó
vonandi sé að verið sé nú að
byrja aftur.
Þetta eru, þrátt fyrir mjög
miklar og ánægjulegar fram-
farir í landbúnaði okkar og
iðnaði, ákaflega alvarlegar
staðreyndir.
Við þurfum þess vegna nú
hér á Alþingi að móta hvaða
stefnu eigi að taka um at-
vinnulíf Islands á næstunni.
Við þurfum að gera okkur
grein fyrir, hvað við leggjum
fyrir þær stofnanir og þá sér-
fræðinga, sem eiga að annast
um gerð áætlana okkar og
framkvæma stefnuna í ein-
stökum atriðum. Við þurfum
að gera okkur fulla grein fyr-
ir, hvað við ætlum að leggja
fyrir þá.
^ Við eruin sjöíalt
hærri
Sjávarútvegurinn er sem
stendur mesti auðgjafi okkar.
Eins og oft hefur verið tekið
fram, en ég held, að það verði
aldrei tekið of oft fram, þá
eru afköst hvers íslenzks sjó-
manns sjöfalt meiri heldur en
sjómannsins hjá þeirri þjóð,
sem næst kemur okkur í ver-
öldinni. Við þurfum hér ekki
að miða við fólksfjölda að
tiltölu eins og við stundum
erum að gera og stundum er
gert gys að okkur fyrir, við
tölum hér aðeins um fjölda
sjómanna. íslendingar standa
fremst allra þjóða í veröld-
inn, hvað snertir fiskafla á
hvern sjómann, sem veiðar
stundar. Nemur meðaltalið um
70 tonnum á hvern sjómann.
Næsta ríkið, sem ég býst við
sé Noregur, er með 10 tonn.
Við erum þarna sjöfalt hærri,
og á hverju byggist þetta?
Þetta byggist á því, að af
þeim milli 4-6000, venjulega
svona um 5000 manns, sem
vinna á íslenzka fiskiskipa-
flotanum, þá vinna 1200
manns á togurunum. Og þeir
1200 menn framleiðá helm-
inginn af fiskafla okkar eða
einhvers staðar frá 150 tonn-
um upp í 240 tonn á hvern
sjómann, og það er það, sem
gerir gæfumuninn í þessum
efnum. Það er'það, sem skap-
ar þessa gífurlegu yfirburði
okkar. Það eru góðu fiski-
miðin okkar, stórvirku tæk-
in okkar og duglegu sjómenn-
irnir okkar. En þetta þýðir
um leið, vegna þess að vinn-
an er uppspretta auðsins í
þessum efnum, að við verðum
fyrst og fremst að einbeita
okkur að þeim greinum, þar
sem vinnan og vinnuaflið gef-
ur mest í aðra hönd, því að
með því leggjum við beztan
grundvöll að auðæfum þjóðar-
innar í heild. Þess vegna verð-
um við að auka togaraflotann.
Dvalarheimili
aldraðra sjómanna
Minningarspjöld fást hjá:
Happdrætti D.A.S. Austur-
stræti 1, sími 7757 — Veiðar-
færaverzlunin Verðandi, sími
3786 — Sjómannafélag Reykja-
víkur, sími 1915 — Jónas
Bergman, Háteigsveg 52, sími
4784 — Tóbaksbúðin Boston,
Laugaveg 8, sími 3383 —
Bókaverzlunin Fróði, Leifs-
gata 4 — Verzlunin Lauga-
teigur, Laugateig 24, sími
81666 — Ólafur Jóhannsson,
Sogabletti 15, sími 3096 —
Nesbúðin, Nesveg 39 — Guðm.
Andrésson gullsm., Laugaveg
50 sími 3769
Bókaverzlun V. Long, 9288.
—----------—•
tun mecúö
si&uumoaraiiðaii
Miimingar-
kortin
eru til sölu í skrifstofu Sós-
íalistaflokksins, Þórsgötu 1;
afgr. Þjóðviljans; Bókabúð
Kron; Bókabúð Máls og
menningar, Skólavörðustig
21 og í Bókaverzlun Þor-
valdar Bjarnasonar í Hafn-
arfirði
Kuup ■ Sala
■ >"
Kaupum kopar og
eir
Málmiðjan, Þverholti 15.
Mun’ð kalda borðið
að Röðli. — RöðulL
Nýbakaðar kökur
með nýlöguðu kaffi. —
Röðulsbar.
Kvensilfur
smíðað, gyllt og gert við. Trú-
iofunarhringar smíðaðir eftir
pöntun. — Þorsteinn Finn-
bjarnarson, gullsmiður, Njáls-
götu 48 (horni Vitastígs og
Njálsgötu).
Fyrst til okkar
Húsgagnaverzlunin
Þórsgötu 1
Munið Kaffisöluna
Hafnarstræti 16.
0 tvarpsviðgerðir
Radió, Veltusundi 1.
Sími 80300.
Ragnar Ólafsson
hæstaréttarlögmaður og lög-
giltur endurskoðandi. Lög-
fræðistörf, endurskoðun og
fasteignasala, Vonarstræti 12,
sími 5999 og 80065.
Sendibílastöðin h.f.
Ingólfsstræti 11. — Sími 5113.
Opið frá kl. 7.30-22.00. Helgi-
daga frá kl. 9.00-20.00.
Saumavélaviðgerðir
Skrifstofuvélaviðgerðir
Sylgja.
Laufásveg 19, sími 2656.
Heimasími: 82035.
Sendibílastöðin
Þröstur h.f.
Sími 81148
1395
Nýja sendibílastöðin
Sími 1395
Lj ósmyndastof a
Viðgerðir á
rafmagnsmótorum
og heimilistækjum.
Raftækjavinnustofan Skinfaxi
(Klapparstíg 30. — Sími 6484.
Og það er hrópað á okkur
alls staðar utan af landinu að
fá fleiri togara. Við þurfum
að auka fiskiðjuverin, við
þurfum að byggja okkur báta
og það í stórum stíl hér inn-
anlands. Við þurfum að færa
út landhelgina og við þurf-
um að tryggja þannig aðbún-
að, að þeim mönnum, sem á
sjónum vinna, að íslenzkir
menn sækist eftir því að vera
á togurunum og vélbátunum
og að íslenzkur maður skipi
þar hvert rúm. Það þýðir, að
það þarf að verða eftirsókn-
arverðara að vera togarasjó-
maður heldur en t.d. heildsali
í Reykjavík.
Við stöndum líka við byrj-
un þróunarinnar í landbúnaði
okkar, sem áreiðanlega á eft-
ir að taka stórfelldum stakka-
skiptum við þá vélbyltingu,
sem í honum er hafin. Við
verðum varir við það sama í
landbúnaðinum eins og í sjáv-
arútveginum, að fólkið flýr
frá honum, og við þurfum að
skapa þann breytta aðbún-
að þar, að því fólki sem þar
vinnur, að menn sældst eftir
því að vera þar. Það þýðir,
að við þurfum að bæta að-
stöðu þeirra manna, sem í
þessum atvinnugreinum eru.
^ Það er hreint
verzlunaratriði
Síðast en ekki sízt: við vit-
um að í fossum okkar og
hverum, æins og svo mikið er
nú farið að tala um, eigum
við gífurlegar auðsuppsprett-
ur, sem við þurfum að koma
okkur niður á hvernig við
ættum að nota, tæknilega,
eins og Hermann Jónasson
kom nú reyndar inn á, en sem
við líka þurfum að koma okk-
ur niður á, hvemig við ætl-
um að hagnýta þjóðhags- og
þjóðfélagslega. Ég vil segja
það strax sem mína skoðun:
ég álít að það geti verið allt
i lagi fyrir okkur — og jafn-
vel ágætt — að taka útlend
lán tíl þess að virkja sjálfir
fossa okkar og koma upp
stóriðju við þá, ef við getum
fengið slík lán, í fyrsta lagi
með , sæmilegum vöxtum, án
þess að vextímir séu slíkir að
starf íslenzkra manna við
þessa stóriðju verði þrældóm-
ur fyrir erlent bankaauðvald,
og í öðru lagi, ef við getum
fengið slík lán án þess að
þurfa að ganga inn á nokkur
pólitísk skilyrði í sambandi
við þau, sem sé að það sé
hreint verzlunaratriði fyrir
okkur að taka þau. Hitt vil
ég taka fram, að ég álít betra
að við bíðum með fossa okk-
ar og þær auðlindir, sem í
þeim eru, og ef við reynumst
ekki menn tíl þess sjálfir að
hagnýta þá, þá eftirlátum við
þá börnum okkar, heldur en
við förum að selja þá erlend-
um félögum á Ieigu. Því að
hættar í því sambandi er sú,
að þau eriendu félög, sem
slíka fossa tækju á leigu eða
orku þeirra, sölsuðu undir sig
fólk og Frón, tækju mennina
og landið á leigu líka, með
þeim áhrifum sem peningarn-
ir, sérstaklega mildð fjár-
magn, hefur í okkar þjóðfé-
lagi nú á tímum. Við þurfum
að taka ákvarðanir um, hvað
við ætlum að gera í þessum
efnum, en svo miklar auð-
lindir á íslandi eru enn þá
ónotaðar í sjó sínum og mold,
að við getum með skynsam-
legri hagnýtingu á þeim auð-
lindum gefið öllum landsins
börnum góð lífskjör, án þess
að þurfa að seilast til þess
að stofna framtíðaryfirráðum
okkar yfir auðlindum foss-
anna og hverapna í voða með
því að gefa útlendum auðfé-
lögum að einhverju leyti tök
á þeim. — Síðan lagði Einar
fram eftirfarandi breytingar-
tillögox við tillögu Hermanns:
Áætlanir um þróun
atvinnulíísins
„Alþingi ályktar að kjósa
sjö manna milliþinganefnd. —
Verkefni nefndarinnar skal
vera að rannsaka og gera til-
lögur um hversu auka skuli
núverandi atvinnuvegi lands-
ins að mannafla og fram-
leiðslu, sem og hverjar nýjar
atvinnugreinar skuli skapa til
framleiðslu- og atvinnuaukn-
ingar og hvernig bezt megi
hagnýta auðæfi lands og sjáv-
ar í þjónustu þjóðarinnar.
Skulu tillögur nefndarinnar
bæði fjalla um tæknihlið og
rekstursfyrirkomulag at-
vinnuveganna og ber nefnd-
inni einnig að gera áætlanir
um þróun atvinnulífsins á
næstunni, ef hún álítur það
heppilegt. Nefndinni er heimil-
að að ráða sérfróða menn til
að vinna úr gögnum, sem fyr-
ir hendi eru eða að vísinda-
legum rannsóknum, eftir því
sem hún telur nauðsynlegt
vegna starfa sinna. Nefndin
skal hafa aðgang að öllum op-
inberum stofnunum atvinnu-
veganna: Fiskifélagi íslands,
Búnaðarfélaginu, Iðnaðarmála-
stofnuninni, Hagstofunni og
öðrum slíkum, og skulu þær
láta henni í té þær upplýsing-
ar er þær geta og vinna að
þeim verkefnum er hún fel-
ur þeim. Nefndin skal kosin
á þann hátt að þingflokkarnir
fimm tilnefna hver um sig
einn mann, en tveir eru kosn-
ir með hlutfallskosningu í
sameinuðu þingi. Nefndar-
kostnaður greiðist úr ríkis-
sjóði“.
Enski skurðiæknirinn
dr. Arnold S. Aldis
talar á samkomu í Dómkii-kjunni í kvöld kl. 8.30.
Séra Jóhann Hannesson túlkar.
Kristinn Hallsson og kvennakór K.F.U.K.
syngja.
Öllum heimill aðgangur. Kristilegt stúdentafélag