Þjóðviljinn - 13.03.1955, Blaðsíða 3

Sunnudagur 13. marz 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Horfur í skógræk tarraálum 1955
Hldr^i fyrr n&eircs né fjölbreyttara trjófræ
Skógarvarða og fulltrúafandum nýiokið
Undanfarið hafa skógarverðir Skógrœktar ríkisins ver-
ið hér í óænum á sínum árlega fundi með skógrœktar-
stjóra, síðar va,r fundur með fulltrúum skógrœktarfélag-
anna.
Þau gleðitíðindi hafa nú gerzt, að skógrœkt ríkisins hef-
ur fengið meira og fjölbreyttara frœ en nokkru sinni áð-
ur, bœði úr austri og vestri, frá Sovétríkjunum og Banda-
ríkjunum.
Skógarvarðarfundirnir eru
haldnir árlega um þetta leyti til
þess að bera saman árangur af
starfi liðins árs, læra af reynsl-
unni og leggja starfsáætlun fyr-
ir komandi sumar.
Skógræktarfélagið
aldarfjórðungsgamalt
Þjóðviljinn hefur haft tal af
skógræktarstjóra um fundi þessa
og horfurnar í skógræktarmál-
unum.
— í sambandi við, og í fram-
haldi af skógarvarðafundinum,
sagði hann, var fundur með full-
trúum flestra stærstu skógrækt-
arfélaganna, til að ræða, ýmis
mál, sem ofarlega eru í hugum
skógræktarmanna, og til að und-
irbúa aðalfund Skógræktarfélags
ísiands, sem haldinn verður á
nægja eftirspurninni eftir plönt-
um í ár vegna óhappa, en m.a.
hefur holklaki valdið miklu
tjóni. — Til marks um áhuga
skógræktarfélaganna má geta
þess að Skógræktarfélag Suður-
Þingeyinga ætlaði að fá 100 þús.
piöntur í vor. Einn einyrkjabóndi
í Suður-Þingeyjarsýslu setti nið-
ur 2000 trjáplöntur á s.l. vori,
— 'og kveðst ekki vorkenna nein-
um að gera slíkt. Sama gerðist
austur á Héraði, sá einstakling-
ur er mest gróðursetti pantaði
2000 plötnur hjá Skógræktinni.
Á þriðju millj. til
dreifsetningar
— Uppeldið í gróðrarstöðvun-
um?
— í hittiðfyrra var sáð trjá-
fræi í 4700 fermetra, en í fyrra
frá Kamtsjatka, en nú litum við
sérstökum ágirndaraugum til
Kamtsjatkaskagans því þar vex
á allstóru svæði harðgerðasta
trjátegund sem til er. Lerkiteg-
und þessi nefnist Larix dahurica.
Það er sú tegund sem vex nyrst
á hnettinum, eða alit norður
undir 72° 40’ breiddargxáðu. Það
er erfitt að ná fræi af þeirri
trjátegund, því svo norðarlega
eru fræárin mjög stopul, en þar
á Kamtsjatka naer lerkið allt að
50 metra hæð. Því miður kom
ekki fræ af þessari tegund í
þetta skipti.
Steinbirki — Ösp
—-m Steinbirkið er trjátegund
sem mjög fróðlegt er að reyna
hér. Það er beinvaxið og nær á
Kamtsjatka 10—15 m hæð. Það
ríkisins mjög hátt til fjalla, eða
frá 2300—3000 metra hæð yfir
sjávarmál.
— Colorada er sunnarlega?
— Já, en við erum ekki hrædd-
ir við þetta þótt sunnarlega sé,
þegar fræið er tekið í slíkri hæð
yfir sjávarmál. Sumt af elztu
svavolens, er vex þama austur
frá, nyrst og austast. Á Kamt-
sjatkaskaganum nær sú tegund trjánum á Hallormsstað, er vax-
allt að 30 m hæð, og stofnarnir ið hafa án áfalla eru ættuð frá
eru svo gildir að íbúarnh- not-
uðu bolina áður fyrr til að búa
til úr þeim eintrjáningsbáta.
Einnig lítum við ágirndarauga
víðitegund eina er vex austur á
Kamtsjatka og nær einnig 30
Colorado, að vísu ekki þau hrað-
vöxnustu. Langmest af fræinu
frá Colorado er blendingur af
broddgreni og blágreni, næstum
20 kg. Ennfremur eru 4 teg.
af furu en ekki mikið magn af
m hæð. Hafa ekki enn verið neinni. Þá fáum við einnig nokk-
pantaðir af henni græðlingar, en
verður gert.
í sambandi við útvegun þessa
fræs hefur Pétur Thorsteinsson
sendiherra í Moskvu sýnt mjög
mikla velvild og áhuga.
Blágreni og broddgieni
frá Colorado
uð af þintegund einni.
40 kg væntanleg
— Á Hallormsstað'eigum við í
uppvextl plöntur af þessum
furutegundum, contortafuru og
sveigfuru.
Varðandi fræsöfnun í Alaska
hefur Manning Seed Company í
— Svo fengum þið amerískt Seattle tekið að sér að safna fræi
.fræ? -• fyrir Skógrækt ríkisins í Alaska
Þingvöllum í sumar í tilefni af varð að draga saman seglin
25 ára afmæli félagsins, en það
var stofnað þar.
Metgróðursetning
á s.l. sumri
— Á s.l. sumri voru gróður-
settar alls um 1 millj. plöntur,
og er það í fyrsta skipti að þeirri
tölu hefur verið náð. Þar af var
gróðursett í lönd Skógræktar
ríkisins 150 þús. plöntur, en hitt
hjá skógræktarfélögum og ein-
staklingum og þar af langmest
í Heiðmörk á vegum Skógrækt-
arfélags Reykjavíkur.
Borgfirðingar hæstir
— Borgfirðingar eru hæstir.
Skógræktarfélag Borgarfjarðar
og önnur félög er hafa skógrækt
með höndum gróðursettu 80 þús.
plöntur í Borgarfirði á s.l. sumri.
Kaupfélag Borgfirðinga minntist
afrnælis síns á s.l. ári með því
að verja 50 þús. kr. til skógrækt-
ar. Borgfirðingar eru nú að koma
sér upp uppeldisstöð í Norð-
tunguskógi. Daníel Kristjánsson
á Hreðavatni er þar skógarvörð-
ur.
Eyfirðingar næstir
— Skógræktarfélag Eyfirðinga
var næst hæst, með 71 þús. plönt
ur rúml. Skógræktarfélag ’ Ey-
firðinga hefur 6 skógræktar-
svæði. í félaginu eru 594 félags-
menn og 120 börn sem aukafé-
lagar.
Árið áður voru Árnesingar
hæstir utan Reykjavíkur, en á
s. 1. ári keyptu þeir jörðina Snæ-
foksstaði í Grímsnesi og urðu að
einbeita sér að girðingu jarðar-
innar.
— Önnur félög?
— Hjá öllum félögunum gætir
áhuga, enda jókst gróðursetning-
in hjá þeim fléstum.
Ekki hægd að fullnægja
eftirspurninni
— Því miður er nú allt útlit
vegna fjárskorts og sá í aðeins
3300 ferm. Nú áætlum við að
auka sáðfletina aftur upp í 4000
—4500 ferm.
Upp af þessu 4700 fermetrum
er sáð var i 1953 ráðgerum við
að komi 2 200 þúsund piöntur
til dreifsetningar í uppeldis-
stöðvunum í vor, en alltaf verður
að reikna með talsverðum afföll-
um. Á s.l. ári voru dreifsettar
um 900 þús. plöntur, þar af var
verulegt magn af blágreni frá
Bandaríkjunum.
Aldrei meiri né
fjölbreyttari fræbirgðir
— Fræöflun?
— Það er hægt að segja þær
gleðifréttir að fræbirgðir Skóg-
ræktarinnar hafa aldrei verið
meiri né fjölbreyttari en nú, og
fræsamböndin víðsvegar úti um
heim aldrei betri. Geta má þess
að nú þegar hefur t. d. borizt
verulegt magn af trjáfræi frá
Sovétríkjunum, sem Sigurður
Blöndal pantaði þegar hann fór
þangað í fyrra. Það eru að vísu
ekki allar þær tegundir sem við
óskuðum eftir, en ástæðan til
þess er sú að á sumum þessara
tegunda varð ekki fræfall.
Mest af þessu fræi er síberiskt
lerki, er reynzt hefur ein ágæL
asta trjátegund hér á landi
Fengum við alls 12 kg. af lerki-
fræi. Sumt er frá Arkangelsk-
héraði, en sumt frá Úralfjöllum
frá um 60. breiddargráðu en
nokkuð er austan úr Síberíu frá
53. breiddargráðu. Um hæð vaxt-
arstaða fræsins yfir sjó vitum
við enn ekki en eigum von á
nánari upplýsingum bráðlega.
Nyrsta trjátegund
hnattarins
— Auk þessa lerkis eru 2
aðrar tegundír af stöðum sem
við höfum ekki fengið fræ frá
áður. Er það rauðgreni frá Úral-
fjöllum og svokallað steinbirkl
frá Kamtsjatkaskaganum. Er
Frá Hallormsstað:
Á miðri myndinni
48 ára blágreni
frá Colorado. —
Trén til hægri
síberiskt lerki,
32ja ára.
Ljósm.:
Sig. Blöndal.
vex einnig á svoköluðum Komm-
andereyjum, 300 km út í hafi
austur af Kamtsjatka og nær þar
10 m hæð og er furðu beinvaxið.
Þá er og að geta þess að á
s.l. sumri komu nokkrir græðl-
ingar af aspartegund, Populus
— Já. Það er þegar komið fræ
frá Ameríku, og meira væntan-
legt. Eg var svo heppinn að
komast í samband við ágætan
mann vestur í Colorado í Banda-
ríkjunum, og hefur hann 2 s.l.
ár safnað fræi fyrir Skógrækt
Sparrmeð C.M.C
Frá sápugeröinni Frigg hefur blaðinu borizt eftirfar-
andi:
„Vegna villandi ummæla í blaði
yðar í gær i fréttatilkynningu
frá Sápuverksmiðjunni Sjöfn,
vill Sápugerðin Frigg taka eftir-
farandi fram.
Þvottaefni okkar Sparr hefir
nú um nokkurt skeið innihaldið
C.M.C. eða carboxymethylcellu-
lose til reynslu, án þess að þess
hafi verið getið í auglýsingum
eða á umbúðum.
Árangur þeirrar reynslu er, að
Sparr er nú komið á markaðinn
fyrir að ekki verði hægt að full- * þetta fyrsta fræið sem við fáum
Kvenfélag
sósíalista
Fundur verður í Kvenfé-
lagi sósíalista mánudaginn
14. marz kl. 8.30 e.h. að Að-
alstræti 12. Fundarefni:
Einar Olgeirsson: Erindi:
Stjórnmálaviðhorfið og
kaupgjaldsbarátta verk-
lýðsins.
Sigríður Friðriksdóttir:
Tvær baráttukonur.
Félagsmál.
í umbúðum, sem bera með sér
að það inniheldur C.M.C.
Ljósvirkt bleikiefni hefir Sparr
innihaldið frá upphafi og höfum
við ekki talið það til nýuriga,
þar eð flest erlend þvottaefni
hafa innihaldið slík efni um
nokkurra ára rkeið.“
og nú er á leiðinni fræ frá
Bandaríkjunum, 40 kg. af sitka-
greni, 5 kg. hvítgrenifræ og tæpl.
1 kg. af marþöll og fjallaþöll.
Auk þessa komst ég í samband:
við myntsafnara í Colorado serm
sent hefur nokkur sýnishorn a§
fræi.
Fáum nóg grenifræ
frá Noregi
Síðastliðið ár varð bezta fræár
í Noregi síðan 1938 í rauðgreni
og getum við þvi fengið frá Nor-
egi allt það magn sem við þurf-
um af því fræi, og einnig fáurri
við dálítið af skógarfuru. Einnig
fáum við lítið eitt magn af grá-
elrifræi frá Norður-Noregi, erí
það er lauftrjátegund sem orðið
hefur útundan hjá Skógræktinni’
til þessa, Þá eru einnig tveir
menn, annar i Finnlandi en hinn
í Svíþjóð, sem alltaf eru að
senda Skógræktinni smáprufur
af ýmsum tegundum.
Siníóníuhliémsveitin
Framhald af 12. síðu.
Spænskur hörpuleikari
í apríl í vor er von á spænsk- Frækaup Og
um hörpuleikara hingað, plöntuuppeldi
Zapaleta, sem mun leika
bæði á vegum Tónlistarfélags-
ins og með Sinfóníuhljómsveit-
; inni.
í Einir hljómsveitartónleikanna,
sem Kielland stjórnar hér að
þessu sinni og áður er getið,
verða eingöngu helgaðir Grieg,
en annars munu viðfangsefni
þeirra ýfirleitt yerða eftir Bach,
, Brahms, Beethoven, Grieg o.fl.
Sennilegt er einnig að Guð-
mundur Jónsson óperusöngvari
; syngi á einum tónleikanna laga-
; flokk eftir stjórnandann, Olav
Kielland.
Þetta samanlagt er því
mikið magn af fræi, en það er
dýrt, kostar marga tugi þúsunda
kr„ en nú hefur Skógræktinni
bætzt álitlegur tekjustofn á þessu
ári: 20 aura gjaldið af Camel og
Chesterfieldvindlingum. Tekjun-
um af þeirri sölu er ætlað að
verja til að standa straum af
frækaupum og til plöntuuppeld-
is í gróðrarstöðvunum, á þanri
hátt að út á hverju plöntu er
gróðurstöðvarnar afhenda verði
þeim greiddur nokkur styrkur afl
þessu fé.
J. B,