Þjóðviljinn - 04.10.1955, Qupperneq 4

'4) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjtidagur 4. október 1955
Tónleikar
í Þjóðleikhúsinu
N lÉG VAR AÐ TALA um það um -
daginn, að haustið væri komið
og átti þá aðallega við breytt
veðurfar. 1 gær var ég aftur á
móti minntur á komu hausts-
ins með öðrum hætti. Ég gekk
framhjá verzluninni Pennan-
um á Skólavörðustígnum, og
Aðrir tónleikar Sinfóníu-
hljómsveitarinnar i Þjóðleik-
húsinu 30. september voru með
nokkuð svipuðu sniði og tón-
leikarnir næst á undan, fyrir
réttum mánuði, sem sveitin hóf
starfstíð sína með.
Dr. Victor Urbancic stjómaði
hljómsveitinni að þessu sinni,
vel og kunnáttusamlega eins
og hans er vandi. Hljómleik-
arnir hófust á skemmtilegum
og hressilegum „Gamanforleik
í C-dúr“ eftir stjórnandann
sjálfan, en því næst kom „Sin-
fóníetta op. 7“, hljómsveitar-
verk í þrem þáttum og hóflega
nýtízkulegum stíl eftir Dag
Wirén, eitt hinna kunnari af
nútímatónskáldum Svía.
Kristinn Hallsson söng því
næst nokkur óratóríu- og ó-
perulög, en hljómsveitin lék
með. Fyrst var „Recitativ og
aría“ úr „Sköpuninni“ eftir
Haydn, því næst „Recitativ og
aría“ úr „Messías" eftir Handel
og enn „Recitativ og aríu“ úr
óperunni „Simon Boccanegra"
eftir Verdi, allt skilmerkilega
og skörulega flutt. Sérstaklega
tókst Kristni þó að dómi undir-
ritaðs vel upp í „Aríu Lepor-
ello“ úr óperunni „Don Gio-
vanni“ eftir Mozart og „Ariu
Galitsky“ úr óperunni „ígor
fursti“. (f efnisskránni er ópre-
an kölluð „ígor prins“. Það er
miður rétt og auðsjáanlega á-
hrif frá enska heitinu „Prince
Igor“, en á ensku hefur orðið
„prince“ nokkru víðtækari
merkingu en samstofna orð á
málum annarra grannþjóða
vorra. Á málum annarra Norð-
urlandaþjóða og þýzku heitir
óperan „Fyrst“, „Furst Igor“,
„Fúrst Igor“).
Bezt mun hljómsveitinni hafa
tekizt í flutningi síðasta þátt-
ar efnisskrárinnar, en það voru
hinir frægu „Polovets-dansar“
úr fyrrnefndri óperu, „ígor
fursti“. (Hér er enskan enn að
draugast í efnisskránni, því að
þar er ritað „Polovec“, en eng-
in ástæða er til þess fyrir okk-
ur að vera að elta þann rit-
hátt, þar sem „Polovets" mun
vera eins nákvæm eftirmynd-
un rússneska ritháttarins og
framburðarins og kostur er á
íslenzku. í efnisskránni eru
dansar þessir auk þess kallaðir
„Dansar frá Polovec“, eins og
Polovets væri staður, en hér
er í rauninni að ræða um nafn
á sérstakri þjóð eða þjóðflokki,
sem kallast Polovets-þ.ióð
flokkur).
. — Eitt var óskemmtilegt
við þessa ágætu tónleika, og
má ekki undir höfuð leggjast
að geta þess, en það er sú
staðreynd, að hljómsveit og
söngvari skyldu verða að flytja
tónlist sína fyrir hálftómum
áheyrendasal. Nú um skeið
hefur verið á sveimi orð-
rómur um, að leggja ætti
Sinfóníuhljómsveitina niður
Eftir því sem fram hefur kom-
ið, er þetta, sem betur fer,
mjög orðum aukið. Fyrir þessu
mun þó vera sá fótur, að tví-
sýnt mun talið um fjárhags-
grundvöll að rekstri sveitar-
innar á næsta ári. Hver sá
maður, sem lætur sig nokkru
skipta menningu þjóðarinnar,
hlyti að harma það sárlega,
ef starfsemi sveitarinnar skyldi
þurfa að dragast saman, hvað
þá leggjast niður. En með því
að sækja tónleika hennar get-
ur hver og einn lagt nokkuð
af mörkum til þess, að svo
þurfi ekki að fara. B.F.
rett i somu andranm komu 2 Skolamir eru byr]aðir — Sjo ara telpa með skola-
telpur út úr búðinni. Önnur ,,,,,, „ , . , .
þeirra var hún frænka mín, tosku — Frestun íramhaldsskola — Fall a landsproíi
þessi sem safnar frímerkjum
og servíettum og varð sjö ára
einhvern tíma í vor. Ég heils-
aði kumpánlega, af því að ég
þekkti frænku mína að því að
kunna því illa, að maður létist
ekki sjá hana á götu. — Sæll,
heyrðu, áttu nokkur frímerki
núna? sagði frænka. — Nei,
ertu að safna frímerkjum í
þessa tösku ? spurði ég og
benti á skrautlega tösku, sem
hún bar undir hendinni. Telp-
urnar litu hver á aðra og
furðuðu sig auðsæilega á
svona heimskulegri spurningu.
— Þetta er skólataskan mín,
sagði frænka svo, og ég heyrði
ekki betur en það kenndi
nokkurs stolts í röddinni. Og
þá minntist ég þess, að skól-
arnir eru fyrir nokkru byrjað-
ir, yngstu aldursflokkarnir
eru líklega búnir að sitja á
skólabekk einar tvær vikur
eða svo, eldri krakkamir fara
í skólann núna upp úr mán-
aðamótunum. Hins vegar byrja
framhaldsskólarnir ekki fyrr
en um miðjan október, sam-
kvæmt tilmælum Stéttarsamb.
bænda. Mér virðist að það sé
ekki nema gott fyrir náms-
fólkið að fresta skólavistinni
um tvær vikur og vinna að
framleiðslustörfum þann tíma,
en kennarar eru ekki á sama
máli. Þeir telja að tveggja
vikna stytting skólavistarinn-
ar muni e.t.v. orsaka það, að
óeðlilega margir nemendur
falli á landsprófi í vor. Kenn-
ararnir vita án efa, hvað þeir
eru að segja, en ég get ekki
stillt mig um að spyrja: Á það
fólk, sem ekki þolir að skóla-
tíminn styttist um tvær vikur
nokkurt erindi gegnum lands-
próf? Það er ástæðulaust að
leyna því, að margir nemend-
ur framhaldsskólanna líta á
námið aðeins sem leiðinlega
skyldu, sem þeir verði að af-
plána, hvort sem þeim likar
betur eða verr. Og það viðhorf
er ekki vænlegt til góðs ár-
angurs á menntabrautinni.
EN ÉG VAR NÚ AÐ TALA um
hana frænku mína, sem er rétt
nýbyrjuð í skólanum, og er
ekki almennilega læs ennþá.
Langflestu fólki á hennar aldri
finnst gaman að vera í skóla,
þótt því gangi auðvitað mis-
jafnlega vel að læra. Og.þeg-
ar sjö ára börnin syngja: I
skólanum, í skólanum, er
skemmtilegt að vera, þá er
vel líklegt, að einstaka barn
mæli þvert um hug sér og
syngi falskt, jafnvel í fleiri
en einni.merkingu. En hin eru
miklu fleiri, sem syngja af
lífi og sál,af því að þeim finnst
virkilega skemmtilegt í skólan-
um. Til að byrja með, er það
aðallega lestur, reikningur og
skrift, sem þeim er boðið upp
á, enda er það ærið nóg. Ég
get svona hér um bil ímynd-
að mér, hvernig frænka mín.
lítur út, þegar hún er að
leggja saman þrjá og fjóra
eða draga tvo frá sex. Það
er nefnilega engin smáræðis
kúnst, og lengi vel var hún
ekki öruggari í talnafræðinni
en svo, að fingumir á henni
voru ýmist níu eða ellefu, en
næstum því aldrei tíu. Það er-
svo ekki fyrr en eftir tveggja
til þriggja vetra nám, sem
börnin kynnast merkilegum
fræðibókum, eins og dýrafræði
og landafræði. En þá sjá þau
lika svart á hvítu, að fíllinn
hefur hvorki meira né minna.
en fimm tær á hverjum fæti,
og austur á Indlandi eru þrjú
skaðræðisfljót, sem heita Ind-
us, Ganges og Bramapútra.
Og ef þau festa sér slíkar-
staðreyndir vel í minni, þurfa.
þau sennilega aldrei að óttast.
það, að falla á landsprófi, jafn-
vel þótt tvær vikur af skóla-
tímanum fari forgörðum, ein-
hverra orsaka vegna.
-<S>
Hinn glæsilegi sigur G-listans
5 Kópavogi er táknrænasti sigur
sem íslenzk alþýða hefur unnið
tim langt skeið; hann- er eld-
Stólpi sem lýsir fólkinu á allri
landsbyggðinni út úr eyðimörk
þeirri sem núverandi stjórnar-
Völd hafa hrakið hana út á með
lögbrotum og ofbeldi. Sigurinn
sýnir það, að vindgapi á vegum
Ljós yfir Norðurslóð
kirkjumálaráðuneytisins dregst
ekki nema í hálfa stöng og „guðs-
lögin“ þaðan, sem gilda áttu í
Kópavogi, verka ekki. Það var
unnið fyrir gýg þó forsætiss léti
setja hátalara í kosningabílana
til að spú lygi og blekkingum yf-
íGullbrúðkaup áttu í gær hjónin Jónína G. Jónsdóttir og Jón
Indriðason, skósmiður, á Patreksfirði. Þau hafa búið á Vatneyri
við Patreksf jörð allan búskap sánn. Eignuðust þau 14 börn, og
«ru 11 þeirra á lífí.— I*au hjónin dveljast þessa dagana hér syðra.
ir byggðina. Fólkið hafði tekið
ákvörðun og fylgdi henni fram
af óbifanlegri festu og sigurinn
var og er þess.
Þetta sýnir okkur Ijóslega að
allir sigrar eru sýndarsigrar ut-
an þess, sem fólkið vinnur sjálft.
Ríkisstjórnin hefur nú beðið
sinn stærsta ósigur og henni mun
reynast erfitt að sleikja sárin.
Kópavogsofbeldið og lögleys-
urnar áttu að vera prófmál
hennar á hendur öðrum lands-
hlutum.
Nú hefur hún sett ofan og bráð-
ustu hættunni hefur verið bægt
frá dyrum annarra byggðarlaga.
Sigur byggist fyrst og fremst
á því að skilja eðli hans og kunna
að hagnýta sér verkanir hans og
áhrif.
í Kópavogi tók heilbrigðasti
hluti fólksins höndum saman án
pólitískra’ sjónarmiða og þetta
er árangurinn; hvað mundi ger-
ast ef böndin væru treyst enn
betur?
Fólkið í svonefndum vinstri
flokkum hefur nú komið auga á
það, að foringjamir hafa spennt
Framhald á 11. síðu.
Höíum tekið ímm mikið úrval ai haust-
fötum 09 stökum buxum, Innlend eg
eriend efni, nýjustu snið. Hagkvæmt
stærðakerfi tryggir flesfum föt við
sitt hæfi.
Fylgist með Gef juni —
Gef jun fylgir tízkunni
Kirkjustræti — Reykjavík