Þjóðviljinn - 06.10.1955, Side 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 6. október 1955
þlÖCVIUINN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu
— Sósíalistaflokkurinn —
Níðingsverk
í lok síöasta þings höföu
st j órnarflokkarnir uppi mik-
inn lofsöng um afrek sín 1
húsnæðismálum. Þeh' höföu
látið samþykkja lög um
breytt fyrirkomulag á lánum
til íbúðarbygginga, og í blöð-
um þeirra mátti sjá um þaö
stórar fyrirsagnir að hér
væri um að ræða straum-
hvörf í húsnæðismálum ís-
lendinga. Það átti að tryggja
að 100 millj. kr. á ári yrðu
tiltækar handa húsbyggjend
um, og hagfræðingar reikn-
uöu út að sú upphæð væri
inmg rífleg, hún væri tugum
milljóna króna fyrir ofan
nauðsynlegt lágmark.
Andstöðuflokkar stjórnar-
innar drógu mjög í efa að
sjálfshól stjórnarflokkanna
vreri í samræmi við veru-
, leikann, enalmenningur átti
ao vonum erfitt með að trúa
því að trúnaðarmenn þjóö-
arinnar leyfðu sér að fara
meö staðlaust fleipur um
ei ihver bi'ýnustu hag.smuna-
n: ál alls almennings. Því var
þnð að hundruð og þúsundir
manna sáu nú hilla undir
það að draumarnir um
sæmilegt húsnæöi gætu
rætzt og hófu framkvæmdir
í von um lán.
Þegar umsóknarfrestur
um lánin miklu var útrunn-
inn fyrir nokkrum dögum
kom í ljós að hátt á þriðja
þúsund manns höfðu sent
umsóknir. Mun langoftast
ve-ra um fjölskyldufólk að
rrvða, þannig að eflaust eru
io—15 þúsundir manna
sem hafa bundið vonh’ sínar
við loforð ríkisstjórnarinnar
um stófellt átak í húsnæðis-
máiunum.
En það var einnig annað
&em kom í ljós. Loforðin
miklu höfðu reynzt svik og
pi attir. Húsnæðismála-
st'ómin haföi engar 100
milljónir handa á milli, held-
ui' aðeins 10 milljónir. Mið-
&ö við þau loforð sem gefin
voru í upphafi um 70 þús.
króna lán út á fyrsta veðrétt
merkir það að húsnæðis-
málastjómin getur aðeins
úthlutað 150 lánum, en á
þriðja þúsund fjölskyldur
standa uppi sviknar.
Hér hefur veriö unnið níð-
ingsverk, sem á sér fá for-
dæmi í íslenzkri félagsmála-
sögu. Eitthvert alvarlegasta
vs ndamál alls almennings er
haft að fíflskaparmálum;
nrkkrir stjómmálaloddarar
leyfa sér aö svíkja þúsundir
arríanna. Slík vinnubrögð á
þjóðin alls ekki að þola. Þess
ber að krefjast að ríkis-
sriómin geri þegar í staö
rfðstafanir til þess að upp-
fylla öll loforð sín í húsnæð-
ismálum, eða að hún biðjist
Enn ein nýlendustyrjöld
Síðan á laugardag geisar styrj-
öld í nýlendum Frakka í
Norður-Afríku. Dreifðar árásir
skæruliða og ættflokka á setu-
liðsstöðvar Frakka undanfarna
mánuði hafa breytzt í skipuleg-
ar hemaðaraðgerðir sameinaðs
þjóðfrelsishers undir einni yf-
irstjórn. Bardagarnir um aust-
anvert Marokkó, sem hófust
4 laugardaginn, enr annars eðl-
is en fyrri viðureignir þar og
í Alsír. Marokkómenn liafa lagt
til atlögu gegn setuliðsstöðvum
Frakka á stóru svæði. Hern-
aðaraðgerðirnar eru sýnilega
vel undirbúnar, brýr hafa ver-
ið sprengdar og fyrirsátur gerð
með þeim afleiðingum að liðs-
aukinn sem á að leysa frönsku
setuliðin úr herkví hefur ekki
enn komizt á vettvang þrátt.
þeim afleiðingum að þúsundir
óbreyttra borgara biðu bana.
Nýlendustyrjöldin sem þá hófst
stóð á áttunda ár og lauk með
ósigri Frakka.
0
sigrar frönsku nýlenduherj
urðu til þess að gefa sjálfstæð-
ishreyfingunni í nýlendunum í
Norður-Afríku byr í seglin.
Þótt flokkamir sem hafa sjálf-
stjórn á stefnuskrá sinni hafi
verið bannaðir árum saman og
foringjar þeirra setið í dýfl-
issum Frakka eða orðið að
flýja í útlegð, hefur sjálfstæðis-
hreyfingin fylgi mikils meiri-
hluta landslýðsins. Hver mað-
ur með opin augu gat því séð,
að frönsk stjórnarvöld áttu um
það tvennt að velja að ganga
lnribornu verkafólki á frönskum búgaröi í Norður-Afríku
skömmtuö súpuskdlin, sem er meginhluti daglauna þess.
fyrir stuðning flugvéla, skrið-
dreka og stórskotallðs. Þjóð-
frelsisherinn hefur ekki annað
en h*ndvopn til umráða.
N
ýlendustyrjöldin í Norður-
happaferil þeirra sem stjómað
hafa nýlendumálum Frakklands
síðan í lok heimsstyrjaldarinn-
ar síðari. Þar hefur flest verið
á sömu bókina lært siðan
haustið 1944, þegar franskur
hershöfðingi lét stórskotalið
sitt hefja skothríð á Damaskus
vegna þess að Sýrlendingar
kröfðust sjálfstjórnar. Árangur
þeirrar glópsku var að Frakk-
ar misstu öll ítök í Sýrlandi
og Líbanon. Enn var vegið í
sama knérunn sumarið 1946,
þegar Ho Chi Minh, foringi
sjálfstæðishreyfingar Indó
Kína, var í þann veginn að
ganga frá samningi um sjálfs-
stjórn lands síns og ríkjasam-
band við Frakkland. Herfor-
ingjar og embættismenn af
gamla skólanum og kaupsýslu-
menn sem fleytt höfðu rjóm-
ann af auðlindum hins frjó-
sama Asíuríkis máttu ekki
heyra á slíkt mihnzt. Samn-
ingaumleitunum var slitið þeg-
til samninga við foringja sjálf-
stæðishreyfingarinnar eða
heyja vonlausa nýlendustyrj-
öld. En ráðamenn frönsku
borgaraflokkanna, sem farið
hafa með nýlendumálin undan-
farin ár, eru kunnari fyrir
annað en raunsæi og dirfsku.
í stað þess að taka málin föst-
um tökum og semja við full-
trúa þeirra 20 milljóna innbor-
inna manna sem byggja ný-
lendurnar í Norður-Afríku hafa
þeir látið stjórnast af þröngu
eiginhagsmunasjónarmiði auð-
félaganna, sem raka saman
gróða i Norður-Afríku, og
nokkur hundruð þúsund
franskra landnema, sem hafa
svælt undir sig frjósamasta
£rlend
tlðlndi
landið og fara með innborna
menn sem vinnudýr.
i
Að áeggjan þessara sérhags-
munahópa voru strandhér-
uð Alsír innlimuð í Frakkland
að landsmönnum forspurðum.
Sömu aðilar réðu því að Ben
Youssef, soldán í Marokkó, var
rekinn frá völdum og fluttur
í útlegð til Madagaskar fyrir
að Veita sjálf Jtæðishreyfingi-
unni stuðning. Þann stutta
sima sem Mendés-France var
forsætisráðherra í Frakklandi
var horfið af ógæfubrautinni
og honum vannst tími til að
semja við foringja Túnisbúa
um stjálfstjórn þess lands í
innanlandsmálum. Við það tók
fyrir skæruhernað þar. Faure,
eftirmaður Mendés-France,
lýsti yfir að hann myndi fara
að fordæmi fyrirrennara síns
og taka upp samninga við Mar-
okkómenn. Nú er kornið á
annan mánuð síðan Faure gerði
samning við fulltrúa þjóðern-
issinnaílokkanna í Marokkó
um að Ben Arafa, leppur
Frakka á soldánsstóli, skyldi
látinn víkja og ríkisráð skip-
að í samráði við þjóðernissinna.
Við þennan samning hefur ekki
verið staðið. Sérhagsmunahóp-
amir í Marokkó og París hafa
haft nógu mikil ítök í ráðu-
neytl Faures og meðal æðstu
embættismanna til að hindra
framkvæmd hans. Faure hefur
ekki reynzt maður til að láta
þessa heimsveldissinna af
gamla skólanum sigla sinn sjó
og standa við loforð sín. Þvi
er nú komið sem komið er £
a
j
U1
ndanfarnar vikur hefur öng-
Frakklands ágerzt dag frá degi.
Boyer de la Tour, landstjóri
í Marokkó, hefur látið heims-
veldissinnana König land-
varnaráðherra og Juin mar-
skálk segja sér fyrir verkum.
Mestallur franski heimaher-
inn, þar á meðal þær herdeild-
ir sem herstjórn A-bandalags-
ins höfðu verið fengnar til
umráða, er kominn til Norður-
Afríku. í Alsír hafa meira að
segja leppar Frakka á Alsír-
þingi hafnað . innlimuninni í
Frakkland og lýst yfir að þorri
landsmanna fylgi þjóðemjs-
sinnum að málum. Bardagar
milli franskra hersveita, og
skæruljða vercfa sífellt tíðL
ari og blóðugri. Meðan þessu
fer fram virðist Faure ekki
hugsa um annað en hvemig
hann geti hangið sem lengst
við völd.
Frönsku miðflokkarnir óg í-
haldsflokkarnir standa að
stjórn Faure. Hefði forsætis-
ráðherrann tekið upp djarfa
stefnu í Norður-Afríku og
gengið til móts við sjálfstæðis-
kröfur landsbúa hefði hann
misst stuðning hægri flokkanna
en getað komið málinu fram
með atbeina sósíaldemókrata
og kommúnista. En eins og í
öðrum A-bandalagsríkjum ligg-
ur reiði Bandaríkjastjórnar við
ef borgaralegur, franskur
stjórnmálamaður hefur nokk-
urt samstarf við kommúnista.
Hinsvegar verður frjálslyndri
slefnu í nýlendumálunum ekki
komið fram í Frakklandi nema
með stuðningi þeirra. Afleiðing
bannsins á samvinnu við
kommúnista er því sú að
þröngsýnustu heimsveldissinnar
fá að ráða stefnumu, raun-
verulegir hagsmunir Frakk-
lands eru bomir fyrir borð, lof-
orð við fulltrúa nýlenduþjóð-
anna svikin og vopnin látin
skera úr þegar í óefni ér kom-
ið.
Cjaldþrot stefnu frönsku
stjómarinnar í nýlendumál-
unum kom glöggt í ljós þég-
ar þing SÞ samþykkti með
eins atkvæðis meirihluta að
taka ástandið í Alsír til um-
ræðu. Pinay, utanríkisráð-
herra Frakklands, strunsaði í
fússi útúr fundarsalnum ásamt
föruneyti sínu. Næsta dag-kall-
aði Faure hann heim til Frakk-
Framh'; á 10. ’síðu
opinberlega1Má‘föökuínár1 oj^ árr#öásk'Wérírttftf1 iiófb 'Mkhtiri Marökkómenníborginm Marrakesh bera fram kröfu sina um 'sjálfstœði- við komn
íégi af sér. "Irh& ■•«in£r'uf mr; r franska landstiórans Grandvals. ; - ^
■;'i fi3Ínkrboi^inlá''ÍIá'íph’án^ naeð
franska landstjórans Grandvals.