Þjóðviljinn - 22.01.1956, Blaðsíða 9

I
A ÍÞRÓTTIR
RITSTJÓRI: FRÍMANN HELGASON
Sunnudagur 22. janúar 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (9
Endurskoðun íþróttalaganna
Nýft ákvceSi um leiSbeinendastarf og
kennslu þarf oð koma inn i lögin
I tveim greinum hér á Iþrótta-1
síðunni hefur verið vikið nokk-
uð að lagafrumvarpi því um
áþróttamál sem fyrir Alþingi
liggur nú. Ekki verður sagt að
breytingar þær sem lagðar eru
til í frumvarpinu marki nein
sérstök tímamót eða móti á-
kveðnar stefnur sem miða að
eflingu íþróttalífsins í heild.
Engin nýmæli koma þar fram
en gerðar tilraunir tiriagfær-
ingar á göllum sem flestir voru
auðsæir þegar við setningu lag-
anna. Þrátt fyrir þessa smá-
galla voru lögin í heild ákaflega
merkilegt nýmæli og lyftistöng
fyrir íþróttalifið í skólum og
fyrir hina frjálsu starfsemi.
Með setningu þeirra laga var
fengin fullkomin viðurkenning
á þýðingu iþróttalífsins fyrir
uppeldi æskulýðs þjóðarinnar.
1 fyrsta lagi skilningurinu á
því að skólafólkið sem situr á
skólahekk fjölda ára þarfnast
aðstöðu til að styrkja líkama.
sinn og forða honum frá göllum
af iangvarandi setum, og um
leið finna form fyrir leikþrá
hins unga fóiks, sem alltaf vei'ð-
ur að fá útrás.
I öðru lagi sá fjárhagslegi
stuðningur sem hinni frjálsu
starfsemi er veittur með styrkj-
um til íþróttamannvirkja. Með
því hefur frjálsa starfsemin átt
hægara með að anna því hlut-
verki sem henni er ætlað. I
þriðja lagi. felst í þessu viður-
kenning á því að til þess að
frjálsa starfsemin geti annað
þessu þurfi hún að fá aðstoð
við að skapa aðstöðuna.
Pyrir iþróttamenn var þetta
ný lyftistöng.
Ef litið er yfir þau 15 ár,
sem liðin eni síðan lögin voru
sett, verður ekki annað sagt en
mikið hafi verið gert. Sund-
laugabyggingarnar og sund-
Skyldan er mál sem á engan
sinn líka. Það var djörf áætlun
sem gerð var og henni hefur
Verið fylgt eftir af miklum
dugnaði. íþróttahús hafa risið
upp víðsvegar og sömuleiðis
íþróttavellir. Skíðaskálar hafa
risið upp mjög víða o. fl. o. fl.
Sjálfsagt eru komnir margir
tugir milljóna frá opinberum
aðilum í þessi mannvirki auk
þess fjármagns og vinnu sem
áhugafólkið hefur lagt til.
Meginhluti þessa alls eru á-
hrif frá setningu íþróttalaganna
1940.
Það er fyrst og fremst þrennt
sem vöxtur og viðgangur í-
þróttalífsins byggist á. Það er:
Aðstaðan, leiðsögnin og áhugi
fólksins sjálfs.
Mjög víða er orðinn marghátt-
aður aðbiinaður til íþróttaiðk-
ana og hefur það þróazt í skjóli
og með stuðningi iþróttaiag-
anna, og sem að sjálfsögðu
heldur áfram, því þó vel hafi
gengið eru verkefnin samt mörg
sem lcalla og eru óleyst.
Þá komum við að þeirri spurn-
ingu hvort hinn almenni áh.ugi
fyrir íþróttaæfingum hafi auk-
izt og vaxið að sama skapi sem
aðbúnaður til æfinga hefur batn-
að. Þvi hefur oft verið lialdið
fram hér á íþróttasíðunni að
það væri langt f rá því að mann-
virkin væru notuð tii fulls, og
það síðast í grein nú rétt eftir
áramótin. Því hefur vérið haldið
fram að byggingaframkvæmdir
væru hraðari en uppbygging
annarra atriða sem vinna þarf
að til þess að ná því takmarki
sem til er ætlazt með mann-
virkjunum: að þau komi að sem
almennustum notum.
Hér er því að myndast nokk-
urskonar eyða í uppbyggingu i-
þróttalífsins, en það er leið-
sögnin og kennslan.
Einmitt við endurskoðun í-
þróttalaganna er tækifærið til
að athuga þetta mál ef vera
mætti að hægt væri að fylla að
nokkru þessa eyðu, ef hægt
væri að finna leið sem tryggði
það a.m.k. um nokkurn tíma
ársins að mannvirkin stæðu ekki
tóm eða lítt notuð.
í upphafi mun hafa verið til
þess ætlazt að hin frjálsa starf-
semi tæki á sínar herðar að
sinna þessu hlutverki.
Vissulega hefur hún unnið
mikið í þessa átt og fórnað
geypitíma til þessara mála og
oft með góðum árangri. En það
hefur því miður sýnt sig að
áhugamemiirnir einir hafa þó
ekki veitt æskufóllcinu þá leið-
sögn og kennslu sem æskilegt
hefði verið og kemur það fram
í því að mannvirkin standa of
lítið notuð, þeir virðast ekki
hafa bolmagn til að ná til f jöld-
ans eins og þyrfti og aðstaða
víða leyfir.
Með íþróttalögunum er gert
ráð fyrir mjög auknum íþrótta-
æfingum í skólum og hefur það
verið framkvæmt á tímabilinu,
eftir þvi sem aðstæður hafa
leyft, og er allt gott um það
að segja. En þegar skólanum
sleppir á vorin er öllu þessu
fólki sleppt lausu, og því sjálf-
sagt ætlað að fara til áhuga-
félaganna, en eins og fyrr segir
hafa þau ekki ltennara til að
taka á móti þessu fólki svo það
kemst ekki í þá snertingu við
æfingar og leiki í útilofti sum-
arsins sem efni standa þó
til, ef ráðstafanir verða ekki
gerðar til að veita því mót-
töku.
Með tilliti til þess sem sagt
hefur verið þurfa íþróttamenn
að sameinast um það að fá á-
kvæði inn í lögin um fjárveit-
ingu til að halda uppi ákveð-
inni leiðbeininga- og kennslu-
starfsemi á ýmsiun stöðum þar
sem íþróttamannvirki eru og að-
búnaður sæmilegur. Þessi
kennsla fari fram þann tima,
fyrst og fremst sem skólar eru
ekki starfandi.
Samstarf yiði milli þessara
leiðbeinenda og félaganna á
stöðunum.
Ákvæði sem þetta myndi vafa-
laust marka stórt skref framá-
við í eflingu íþrótta í landinu,
að sínu leyti eins og ákvæðin
um styrki til mannvirkjanna
hafa gert, og framsýnir og
kunnugir menn telja að þetta
tvennt þurfi og eigi að hald-
ast í hendur.
í íþróttalögunum hefur ver-
ið stigið skref í þessa átt, og
það eru kexmslustyrkir sem
veittir eru félögum. Hér yrði
skrefið stigið lengra og áhrif-
in mundu ná meira til f jöldans
og þeirra mest sem eru á byrj-
unarstigi í leit að tómstunda-
iðju.
í stærri bæjum mun nokkru
fé varið til gæzlu á barnaleik-
völlum, og þykir sjálfsagt orð-
ið. Þetta sem hér er lagt tii yrði
þjónusta við æskuna á svipað-
an hátt, en aðeins við þá sem
eru orðnir dálítið eldri. Kenn-
ing uppeldisfræðinga er sú að á
þeim aldri séu ekki síður hætt-
ur á vegi, og er vert að hafa
það i huga þegar þetta mál er
rætt.
Þetta er mál sem íþróttamenn
þurfa að taka upp og beita á-
hrifum sinum til að koma þvi
inn i íþróttalögin. Enginn þekk-
ir betur en þeir þörfina á þessu
leiðbeinendastarfi.
m j Skíðasdnibönd Sovétríkjanna
V&6PP<I I Mnina og Tékkóslóvakíu hafa haft aU-
nána samvinnu í vetur um þjálfun keppenda landanna
á O.L. í Cortina. Meðal annars dvaldist flokkur sovézkra
skíðamanna við œfingar í nágrenni Spindleruv XJlyn í há-
lendi Tékóslóvaíku, og eru pessar myndir paöan. TU
vinstri sést tékkneski skíðastökkvarinn Melich en til hœgri
sovézku göngumennimir Fjodoroff og Kajak.
Áttræðnr í ctag
Aðalbjörn Björnsson

irá Steinailötimi í Siglufirði
1 dag er Aðalbjöm Bjöms-
son frá Steinaflötum í Siglu-
firði 80 ára.
Aðalbjöm er fæddur 22.
janúar 1876 að Stóru-Þverá
í Fljótum, Skagafjarðarsýslu.
Ungur að árum fór Aðalbjörn
að heiman og gerðist vinnu-
maður að Sléttu; þar átti
hann heima í 4 ár.
Aldamótaárið fluttist Aðal-
björn ásamt ungri konu sinni,
Aðalheiði Þorsteinsdóttur, að
Máná í Úlfsdölum, þar sem
þau hófu búskap. Jafnhliða
landbúnaði stundaði Aðal-
björn sjómennsku og var á
hákarlaveiðum 20 vertíðir.
Hákarlaveiðar var þá sú
eina vinna sem bændur í út-
héruðum Norðurlands stund-
uðu með landbúnaðinum. Það
var ekkert sældarbrauðð að
stunda hákarlaveiðar á þeim
árum. Skipin sem notuð voru
við veiðamar voru litil segl-
skip, um vélar var þá ekki
að ræða. Allur aðbúnaður á
skipum þessum var frekar lé-
legur, svo ekki sé meira sagt.
Það var því ekki nema fyrir
dugmikla menn að stunda
slíka vinnu sem hákarlaveið-
ar, enda hart sótt og kapp á
milli skipstjóra sízt minna þá
en nú.
Að sjálfsögðu gæti Aðalbjörn
sagt okkur frá ýmsu sem fyr-
ir hann hefur borið þær 20
vertiðir sem hann var á há-
karlaveiðum. í norðan stór-
hríðargörðum íshafsins reynir
á skip og menn og þá er oft
stutt á milli lífs og dauða. En
Aðalbjöm Bjömsson er ekki
að flíka neinu slíku. Karl-
mennskan er honum i blóð
borin, og að æðrast þó inn
komi sjór er Aðalbirni ekki
að skapi.
Árið 1925 fluttu þau hjónin
frá Máná að Steinaflötum
þar sem þau áttu heima þar
til nú fyrir nokkram ámm
að þau fluttu í Vallargötu 3
á Siglufirði.
Af 8 bömum þeirra hjóna
em 6 á lífi og em þau öll bú-
sett á Siglufirði.
Aðalbjörn Björnsson var
einn af stofnendum Kommún-
istaflokks íslands og þegar sá
flokkur var lagður niður gerð-
ist hann meðlimur Sósíalista-
flokksins og er það enn í dag.
1 verklýðshreyfingunni hefur
Aðalbjörn starfað af miklum
áhuga og enda þótt hann ætti
langt að fara á fundarstað
lét Aðalbjörn sig aldrei vanta
á fundi þegar eitthvað stóð
til og gaf í því sem öðm hið
ágætasta fordæmi.
Þrátt fyrir háan aldur fylg-
ist Aðalbjörn vel með. Hann
er ungur i anda og hefur ó-
bilandi trú á sigurmöguleik-
um alþýðunnar, enda sam-
einingarmaður af lifi og sáL
Á þessum merkilegu tíma-
mótum í ævi hins ágætasta
heiðursmanns senda vinir og
samherjar Aðalbimi Bjöms-
sjmi og hinni ágætu komi
hans, Aðalheiði Þorsteinsdótt-
ur, sínar beztu og innijegu-
ustu ámaðaróskir og óska
þess af heilum hug að ævi-
kvöld þeirra verði umvafið
birtu og yl.
G. Jóh.
,m nmmwm mmmm
i
Snæíellingafélagið tílkynnir
ÞORRABLOT
félagsins verður í Sj álfstæöishúsinu laugardaginn
28. janúar n.k.
Islenzkir rétfir á horðum
Snæfellingar, tilkynnið þátttöku ykkar sem
fyrst, símar 2423, 5612, 5855, 80271 og 82276.
Snœfellingafélagið
J jgBSBsaBBaasBBBasassss*s5BBBS5S5S555B8SS»aSBsas5ssasaasaa»«a