Þjóðviljinn - 22.01.1956, Blaðsíða 6

6} — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 22. janúar 1956
i'--------------—---------
Hl6fl«IUiNN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu
— Sósíalistaflokkurinn —
564-1808
Það er mikið byggt I Reykja-
vik, segja menn, og sumir segja
að það sé allt of mikið byggt.
Samt sýnir skýrsla byggingar-
fulltrúans í Reykjavík að á sl.
éri voru ekki fullgerðar nema
564 íbúðir í Reykjavík. Það er
að vísu veruleg hækkun frá því
sem verið hefur undanfarin ár,
en minna má á að árið 1946,
þegar nýsköpunarstjórnin var
við völd voru fullgerðar 634 í-
búðir í Reykjavík. Þá sýndu
hagfræðingar fram á að 600 í-
búðir á ári væri nauðsynleg
áukning til þess að mæta eðli-
íegri fjölgun og útrýma heilsu-
spiUandi húsnæði á nokkrum ár-
um. ibúðafjölgunin í fyrra nær
ekki þeii-ri tölu, og hefur þó
ástandið hriðversnað síðan
1946, mun fleira fólk býr í al-
gerlega óhæfum vistarverum, og
þyrfti nú mun meiri aukningu
en 1946 til þess að ráða sam-
svarandi bót á húsnæðisskort-
inum.
En samt er mikið byggt í
Reykjavík. Skýrsla byggingar-
fulltrúans sýnir lika að 1808 í-
búðir eru i smíðum, ófullgerðar.
Einnig sú tala bregður ljósi á
ástandið. Mikill fjöldi fólks hef-
ur brotizt í þvi að reyna að
koma sér upp þaki yfir höfuðið,
ekki sízt eftir hið mikla skrum
stjórnarfloklcanna í vor um
stórfclld lán til íbúða. Eftir að
skrumið hefur að verulegu leyti
reynzt uppspuninn einber, hafa
mörg hundruð manna komizt í
hin alvarlegustu vandræði með
framtak sitt, og mjög margir
eru strandaðir eftir að hafa lagt
fram aleigu sína og tekið á sig
uggvænlegar skuldir. Slík stjórn
á bvggingarmálunum er óverj-
andi hneyksli, í senn siðlaus
framkoma við þegnana og fár-
ánieg sóun á byggingarefni,
vinnuafli og fjármunum. Stjórn-
arherrarhir hafa komið þúsund-
um manna í hin sárustu vand-
ræði, og húsnæðisskorturinn er
algerari en nokkru sinni fyrr
vegna okursins sem bætt hefur
verið ofan á all-t annað.
Góðar horfur
Sósíalistar á þingi hafa bor-
ið fram frumvarp sem leggur
bann við því að húsnæði sem
byggt er undir íbúðir sé notað
til annars á eftir. Er þetta hin
sjálfsagðasta tillaga, sem ekki
verðiir móti mælt. með neinum
rökum. Hefur hún einnig feng-
ið hinar jákvæðustu undirtektir
i Morgunblaðinu og Alþýðubiað-
inu svo vart þarf að efa að hún
verði samþykkt á þingi. Geta
því braggabúarnir faríð að
hlakka til að flytja inn í Morg-
unblaðshöllina, en efri hæðir
hennar eru sem kunnugt er
byggðar sem íbúðarhúsnæði. Að-
eins er svo að skilja á þessum
blöðum að þau vilji láta lögin
hafa afturverkandi kraft, þann-
ig að þau nái einnig til húsnæð-
is sem þegar er búið að ráð-
stafa. Er ekki að efa að slík
breytingartillaga. fengi nægan
stuðning, og geta þá einhverj-
ir braggabúar í viðbót búið sig
undir að flytja inn í Holstein.
Atriði úr myndinni Rómeó og Júlía
Ætli fleirum hafi ekki farið
sem mér að bregða illa við
það að hætt væri að sýna rúss-
nesku ballettmyndina Rómeó
og Júlíu. Hún var sýnd ör-
fáum sinnum í Tjamarbíói og
mér er sagt að aðsókn hafi
Þessi mynd — Rómeó og
Júlía hreif mig svo sterkt að
ég kann ekki að skrifa um
hana á þann hátt sem mér
skilst gagnrýnendur eigi að
gera. Að henni lokinni veit
maður varla livernig maður
THOB VILHIÁIMSSON:
verki Merkútió, ég held að
enginn gleymi dauðadansi þess
síðamefnda.
En nú er Úlanóva víst hætt
að dansa. Svo jafnvel þeir sem
eiga von á að komast til
Moskvu fá ekki að sjá hana
nema í þessari mynd. Á kvik-
myndahátíðinni í Cannes í
fyrrasumar fékk hún verðlaun
fyrir beztu túlkun í kvenhlut-
verki.
Rómeó off Júlía
(Sovézk ballettmynd í Tjarnarbíói)
verið sáralítil. Ég er þeiirar
skoðimar að forráðamenn
kvikmyndahúsa þurfi að hafa
ofurlitla þolinmæði að bíða eft-
ir aðsókn á afburðamyndir og
það þarf áreiðanlega að njóta
stuðnings blaðamanna til að
hvetja fólkið.
Raunar skilst mér að flestir
séu nú svo alteknir taflæði
að allt annað leggist í dvala.
Ekki er það að lasta að menn
stytti sér stundir við tafl. I
taflinu er heili ekki sál, taug-
ar ekki hjarta. Annars er bezt
að tala varlega.
Ég man ekki betur en ný-
lega hafi þúsundir manna í
þessum bæ rifið sig upo fyrir
allar aldir til að ná sér i að-
göngumiða að sjá sovét-dans-
ara í Þjóðleikhúsinu og hví
mátti maður þá ekki vænta
þess að frostið hefði ekki lægt
spenninginn í löngum biðröð-
um úti fyrir kvikmyndahúsinu
að sjá þessa mynd. En það
var nú eitthvað annað. Engin
aðsókn. Allir að tefla?
Hér var tækifæri til að sjá
fullkomnustu ballett-dansara
lieimsins og siálfa drottningu
dansins Ú'anóvu flytja ballett
gerðan eftir fegurstu ástar-
sögu heimsbókmenntanna. Og
með tónlist eftir Prokofieff.
Hvað var hægt að bjóða upp
á meira? Nei, nei, engin að- _
sókn. :
■
Þetta er cinema- coreo- ■
■
grafique, kvikmynda-ballett: |
ný grein listar sem ég held
hafi byrjað með Rauðu skón-
um, ensku myndinni sem var
sýnd á Tjarnarbió við góða
aðsókn og vinsældir. Þessi var
þúsund sinnum betri og raun-
ar ekki sambærileg, svo langt-
um ofar, heilsteyptari og full-
komnari á allan hátt.
á að bera til fætuma. Hvergi
slaknar athyglin og margir
þættir myndarimiar eru svo
heillandi að maður finnur ekki
neitt til samanburðar. Mér er
sönn ánægja að mótmæla því
sem ég sagði eftir frönskum
gagnrýnanda í grein um
kvilonyndahátíðina í Cannes
s.I. sumar, að kvikmyndun
verksins Rómeó og Júlía væri
ekki sérlega merkileg. Kann-
ski má eitthvað að henni finna
en frammi fyrir slíkri fegurð
sem þessi mynd birtir verður
maður fyrst og fremst þakk-
látur að fá að njóta.
Sumar sviðsetningamar eink-
um götuþættimir hverfa manni
varla úr minni og það er auð-
séð að í þeim köflum hefur
ballettinn allur verið endur-
saminn fyrir kvikmyndina, þar
ilmar af fegurð Ijóðs, litim-
ir fínni en við höfum áður
séð og sérstaklega hlýtur mað-
ur að undrast hve vel hefur
tekizt að leiða hinar ýmsu
greinar saman i einn ósundr-
aðan straum.
Hvað skyldi maður svo sem
geta sagt um dans Úlanóvu ?
Þar er sú fegurð sem maður
óskar að aldrei hætti. Og v.arla
getur maður sagt neitt að
gagni um Sjadanoff sem dans-
ar Rómeó, eða Koren í hlut-
Það er verkefni fyrir tón-
fræðinga, varla leikmanna að
tala um tónlistina sem Pro-
kofieff hefur gert við þennan
ballett. Ég efast um að á
okkar tímum hafi verið samin
jafn unaðsleg ballettmúsik og
þessi. Hún er einföld og ljós
og klassískur hreinleiki yfir
henni, stundum minnir hún á
Klassisku sinfóníuna hans.
Arntam heitir stjórnandi
myndarinnar en kóreógrafían:
dansarmr eru. eftir Lakrovsky.
Mér skiist á tali manna sem
hafa séð þennan sama ballett
svndan í Moskvu að þeir liafi
líka yndi af mvndinni. Fransk-
ur sragnrýnandi, Sadoul, segir
að hann hafi séð í Moskvu
fegurstu danssýningu sem til
sé í öllum heiminum þegar
hann sá þennan ballett þar.
Fyrir okkur sem liöfum ekki
átt kost á að lifa slík ævin-
týri hlvtur a.ð vera ómissandi
tækifæri að siá þessa mynd —
ef hún verður þá tekin aftur
til sýningar.
Ég held að allir hafi ein-
hveria ánægju af þessari
mvnd. liún er ekki bara fyrir
ballett.unnendur eins og sum-
ir virðast hafa ætlað. Þeir sem
vilja hafa snenning fá sjálf-
sagt eitt.hvað þesskonar í
mörgum bardagaatriðum sem
eru með mestu ólíkindum og
stórfurðuleg á allan handa-.
máta. .
Maður sagði við mig þegar
við genvum út: ætli þetta sé
ekki það sem var kallað sál í
gamla daga.
Thor Vilhjáhnsson
Framkvæmdastjémstala
Bæjarstjórinn á Seyðisfiröi óskar að ráða nú
þegar framkæmdastj óra að fiskiðjuveri bæjarins.
Umsóknir skulu sendar bæjarstjóranum á Seyð-
isfirði fyrir 15. febrúar,
Bœjarstjórinn
Bltstj.: Guðmundur Arnlaugsson
Skákeinvígið í Sjómannaskól-
anum dregur að sér meiri at-
hygli en nokkur annar skákvið-
burður til þessa, enda á j Frið-
rik hér við keppinaut að etja,
sem er ungur eins og hann,
slyngur og f jölbrögðóttur, og
óvenju þroskaðúr af jafn ung-
um skákmanni að vera.
Enn er einvígið svo tvísýnt
sem mest má vera, skákimar
flóknar og fjörugar, eins og
þær séu tefldar ekki síður með
hliðsjón af áhorfendum en
vinningum.
Eina stutta skákin til þessa
er önnur skákin, þar sem Lar-
sen lék ,af sér í vandusamri
stöðu, en það nægði, .Friðrik
til að gerá út um skjjkina í
fáum leikjum.
Fyrsta skákin hefur verið
bæði löng og hörð og henni
er enn ólokið. Snemma í þeirri
skák virtist Friðrik ., vera að
ná yfirhöndinni, en , Daninn
varðist fimlega, og átti. öllu
betra, er skákin fór í bið. I
annari setu tefldi hann fast til
vinnings og mjög vel. Smá-
vegis ónákvæmni Friðriks varð
til þess að mjög tók pð halla
á hann og var um skeið ekki
annað sýnna en að taflið væri
tapað. En Larsen hafði notað
umhugsunartíma sinn nærri til
þurrðar og tókst ekki.að finna
beztu leiðina í tímaþrönginni,
svo að skákin fór enn í bið, og
stendur gesturinn enn betur að
vígi, en vinningurinn er afar
torsóttur, ef hann þá er til.
Þriðja skákin, sem tefld var
á föstudagskvöldið var þó sýnu
flóknust og lokastaðan, er hún
fór í bið, svo tvísýn og hættu-
leg báðum, að bezt mun sem
minnst um hana að segja, en
sú skák verður tefld áfram í
kvöld.
Frá ungmeisfaramótinu í
Zagreb, nóv. 1955
Frá ungmeistaramótinu í
Zagreb, nóv. 1955.
(1.—2. Bent Larsen Danm.
og Bhend Sviss, 3. Bilek Ung-
verjalandi.)
Bent Larsen Djurasevic
Danmörk Júgóslavía.
1. Rgl—f3 Rg8—f6
2. g2—g3 d7—d6
3. d2—d4 g7—gG
4. Bfl—g2 Bf8—g7
5. 0—0 0—0
6. c2—c4 Rb8—d7
7. Ddl—c2 e7—e5
8. Hfl—dl Hf8—e8
9. Rbl—c3 c7—c6
10. c2—c4 a7—a5
11. h2—h3 a5—a4
12. Hal—bl ....
Skákin er komin inn í al-
gengt afbrigði kóngsindverskr-
ar varnar, hróksleiknum er
stefnt gegn Da5, sem er venju-
legt framhalds svarts í þess-
ari stöðu. Svartur hefði því
betur hætt við þá áætlun og
leikið exd4.
12..... Dd8—a5
13. b2—b4 a4xb3
Framhald á 10. síðu