Þjóðviljinn - 19.05.1956, Blaðsíða 7

Laugardagur 19. mai 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Tryggvi Emilsson; varaformaður Dagsbrúnar:
mm
Það stóð í sex vikur. Fórnir
verkafólks voru miklar og
báráttan hörð.
En sigurinn var mikill. Auk
verulegrar kauphækkunar og
viðurkenningar á rétti til
kaups í veikindaforföllúm,
náðust samningar um at-
vinnuleysistryggingar sem eru
nú orðnar að lögum. En með
beirri löggjöf er markaður
einn merkasti þátturinn í
menningarsögu verkalýðs-
hreyfingarinnar, sem á eftir
að hafa áhrif um langa fram-
tíð, til öryggis og hagsældar
fyrir hvern vinnandi mann.
Forsaga verkfallsins er
kunn, tekjur verkamanna
rýmuðu daglega með síendur-
tekinni verðbólgusókn ríkis-
stjórnarinnar sem hefur ó-
stöðvandi beinzt að því að
efla dýrtíð í landinu.
Aftur á móti höfðu þjóðar-
tekjurnar farið árhækkandi.
Þá var það, að verkalýðs-
hreyfingin stakk við fótum.
Dagsbrún og nokkur önnur
tfélög í Reykjavík, Hafnarfirði,
Akureyri og Siglufirði, ákváðu
að segja upp samningum 1.
marz 1955.
Ákvörðunin átti langa for-
sögu. Öllum landslýð var
Ijóst hvað var að gerast.
En atvinnurekendur guldu
þögn við uppsögn samning-
anna.
Mánaðarfresturinn leið og
var framlengdur, vegna hinn-
ar ábyrgu afstöðu verkalýðs-
hreyfingarinnar, þegar stórir
atburðir fara að. Við gáfum
1-8 daga frest. En þegar sýnt
var að ekki átti við okkur að
ræða án verkfalls, í stað þess
að semja strax, eins og at-
vmnurekendum bar þjóðfé-
lagsleg skjdda til að gera, þá
hófst vinnustöðvunin.
Á þessum dögum bar ríkis-
stjórnin fram ósk til verka-
manna, um að enn yrði frest-
að vinnustöðvun. Það væri
eftir að athuga gjaldþol at-
vinnuveganna.
Satt að segja urðu menn
furðu. slegnir. Hafði ríkis-
stjórnin ekki á borðinu fyrir
framan sig skýrslur um gjald-
þol atvinnuveganna ?
Þama var einmitt nokkuð
sem við vildum gjarnan vita.
Gjaldþol atvinnuveganna
virðist eiga auðvelt með að
ala og stórauðga furðu marga
menn.
Ríkisstjórnin átti sér enga
afsökun gagnvart verkalýðs-
félögunum. Aðdragandi að
uppsögn samninganna og svo
vinnustöðvuninni var orðinn
fullnægur, þó þeir hefðu geng-
ið út úr hömrum í byrjun þess
tíma.
Hefði nokkur trúað því í
byrjun, þegar samningum var
sagt upp, að eftir verkfall i
fimm vikur, sæti enn við sama,
ekki svo mikið sem miðlunar-
tillaga komin fram? Hvað þá,
eins og sjálfsagt var, að at-
vinnurekendur gengju strax
að kröfunum.
Tekjur verkamanna erp
þekkt stærð. Hvaða atvinnu-
rekendur Areysta sér til ’að
lifa af þeim tekjum?
En við þekkjum ekki þá
stærð í tekjum sem auð-
mannaskarinn í Reykjavík
hefur sér til framfæris og
lystisemda, og eru þó allar
tekjur borgaðar af sama
stofni og þar eiga verkamenn
Tryggvi Emilsson
áreiðanlega lengstan og
þyngstan vinnudag og því
fullan rétt á að bera mest ur
býtum.
Auðsafnendurnir njóta í
fyllsta mæli fulltingis rikis-
stjórnarinnar og annarra<$>
slikra ráðamanna, og hafa
komið sínum árum þannig
fyrir borð að þeirra tekjur
koma án baráttu, en e. t. v.
berjast þeir innbyrðis' um
skiptingu arðsins.
En þegar verkamenn, sem
draga allan arðinn í fang
þessarn hérra, knýja á og
heimta siiin rýra híut bættan,
þá eiga atvhmurekendur vís-
an allan mögulegan stuðning
frá auðmannastéttinni og frá
sínum alþingismönnum og rík-
isstjórn.
Allt má stöðva, aðeins að
verkamenn komi ekki fram
kröfum sínum.
* Nokkrir ráðamenn hafa það
i hendi sinni að stöðva lífæð
þjóðarmnar, atvinnurekstur-
inn, til þess eins að geta ham-
azt gegn þeim mönnum, sem
atvinnureksturinn hvílir á, og
spillt lifskilyrðum alþýðunnar.
Þessir dým ráðamenn þola
milljóna-töp án þess að
blikna.
Milljónir fara i súginn, sem
myndu á skömmum tíma
borga allar þær kauphækkan-
ir sem krafizt var.
Hvílíkur óhemjuauður er
það. sem þeir hafa hrúgað
saman, að geta leyft sér að
kasta milljónavirði á glæ dag*
lega í 6 vikur.
Verkafólk skal þreytt og
svelt, það fólk sem dregur
þjóðartekjumar á land. Til
þess má kosta stórum fjár-
fúlgum daglega.
Er þessi skilningur auð-
manna og þeirra fylgjenda á
kjarabaráttu alþýðunnar í
samræmi við menntun þeirra,
er hann í samræmi við þeirra
kristilega uppeldi?
Við sem stóðum : i verkfall-
inu fyrir ári: siðan, fundum
glöggt sem fyrr hversu erfið
sú leið er og torsótt, sem ligg-
ur til bættra kjara gegnum
verkföll og vinnudeilur.
Og i öðru lagi hversu mik-
ils er megnugur samtaka-
máttur verkafólksins.
En samtökin verðum við að
efla og vikka, það er leiðin
til að forða heimilum okkar
frá fátæktinni.
Við horfumst í augu við
þær staðreyndir að gjaldþol
atvinnuveganna þolir óhemju
auðsöfnun og að gróða verzl-
unarstéttar eru engin takmörk
sett. Enda verðlagseftirlit for-
dæmt.
Svo segja þeir, sem sitja
yfir auðnum:
„Kaup verkamanna má ekki
hækka, gjaldþol atvinnuveg-
anna er í voða.“ Og Alþingi
og rikisstjórn hleypa af stað
nýjú dýrtíðarflóði, til að ná
sér niðri á verkamönnum,
segja þeir, fyrir þær kjara-
bætur sem knúnar voru fram
í 6 vikna verkfalli.
Fyrir hendi er nú eitt höf-
uðráð, og það er að byggja
upp samvinnu allra vinnandi
manna í landinu, eftir tillög-
um Alþýðusambandsstjórnar
og fjölmargra verklýðsfélaga.
Við eigum að segja Sjálf-
stæðisflokknum upp, í ríkis-
stjórn og bæjarstjómum, og
útiloka áhrif hægri Fram-
sóknarmanna á fjármál ríkis-
ins.
Það er.u þung örlög íslenzkri
vinnuþjóð að sjá stefnt að
hruni atvinnuveganna og þar
með innleitt atvinnuleysi og
örbirgð, að sjá allan þann ó-
hemju auð sem borizt hefur á
land á undanförnum árum,
„fúni í ríkra sjóði.“
Að hafast ekki áð er að
'bjóða heim afleiðingunum af
stef nu ríkisstjórnarinnar:
Vöruhækkunum út í botnlausa
ófæru og síðan gengisfellingu.
Sex vikna verkfallið var
þung reynsla og lærdómsrík.
Verðlag á nauðsynjavörum
fór stöðugt hækkandi, kaup
okkar varð sífellt óhagstæð-
ara.
Gjaldþol atvinnuveganna
jókst hröðum skrefum (það
sýnir auðsöfnunin), auðmönn-
um fjölgaði og auðæfi þeiri’a
mörgu ríku hlóðust upp fyrir
augum sjáandi manna.
Verkamenn kröfðust rétt-
lætis í skiptingu arðsins. Þeir
fengu sex vikna verkfall og
unnu að vísu stórsfgur á
varnarmúr atvinnurekenda og
auðvalds.
En fulltrúar auðmanna áttu
eftirleikinn Sem fyrr. Vöru-
hækkunum skaut upp í öllum
áttum og að lokum boðaði
ríkisstjórnin sitt eigið hrun,
með því að sprengja alla
garða, vörutollar og skattar
flæða nú yfir þjóðina.
Reynsla verkfallsins og þess
sem vannst sýnir okkur að við
verðum að tryggja þá sigra
sem við höfum náð, gera tekj-
urnar öruggar.
Nú eigum við ekki lítlaíing-
urstak á stjórnartaúmum
landsins. En við getum tekið
þá að öllu í okkar hendur.
Eins og við stöndum sam-
an, þegar við erum knúin út
í verkföll, og sýnum þá hvaða
afl býr í verklýðssamtökun-
um, eins ber okkur skylda til
að vinna saman að sköpun
vinstri stjórnar, þ.ar sem.
vinnuþjóðin skipar sínum eig»
in mönnum til sætis. Við höf-
um þegar stofnað Alþýðu-
bandalag, sem er stutt if
Sósíalistaflokknum í heild og
Alþýðuflokksmönnum. — Að
vísu hafa nokkrir embættis-
menn úr Alþýðuflokknum snú-
'ið sér til hægri, hlutu enda að
lenda þar, en sá stóri atbvirð-
ur hefur skeð, að verkalýðs-
flokkarnir hafa nú bmidizt
samtökum, gert með sér kosn-
ingabandalag, kosningabanda-
lag sem allt vinnandi fólk á
Islandi á að geta fylkt sér
um. Við eigum ekki Tramar %ð
standa í andstæðum liópum
og láta braskara og ónytj-
ungalýð hóa sig saman í borg-
um og bæjum og draga til sín
ai’ðinn af vinnu okkar, meðan
við stöndum sundruð.
Við eigum aldrei framar að
styðja sárfáa menn til ofrík-
isdæmis og vinna þannig beint
að fátækt okkar.
Alþýðubandalagið er banda-
lag alls vinnandi fólks á Is-
Framhald á 11. síðú
<•>-
í®bbbbh"
iViV
•ViV
SKÁMIN
Ritstjóri:
GUÐMUNDUR ARNLAUGSSON
TVÆR S
Geller — Filip
1. e2—e4
2. Rgl—tS
3. Bfl—b5
eJf—e5
Rb8—c6
a7—a6
W
kÁKIR 34. Bd4! Rc4
35. Bd5 Bf7
37. Rg4—eS Kg8—f8 36. Bg7f Kg8
38. Hd2—dl Gefst upp. 37. Bf6f Kf8
38. Be7f Ke8
Teschner — Stáhlberg 39. Bg5f Gefst upp
4. Bb5—a4 Rg8—f6 1. e4 c5
5. o—o Bf8—e7 2. Rf3 Rc6
6. Hfl—el b7—b5 3. d4 cxd4
7. Ba4—b3 d7—d6 4. Rxd4 Rf6
8. e2—c3 0 0 5. Rc3 d6
9. Ii2—h3 Rc6—b8 6. Bg5 e6
10. ’d2—d4 Rb8—d7 7. Dd2 a6
11. c2—c4 b5—b4 8. 0—0 Dc7
12. c4—c5 Be8—b7 9. Hel Ö "O
13. Ddl—c2 e5xd4 10. h3 Rc6
14. c5—c6 d4—d3 11. Rce2 Hd8
15. Dc2—c4 Rd7—b6 12. c4 Rxd4
16. c6xb7! Rb6xc4 13. Dxd4 d5
17. b7xa8Ð Dd8xa8 14. exd5 Bc5
18. Bb3xc4 Rf6xe4 15. Df4 e5
19. Bc4xd3 d6—d5 16. DÍ3 e4
20. a2—a3 a6—a5 17. Dc3 b5
21. Bcl—e3 Re4—c5 18. b4! Bd6
22. Bd3—fl b4—b3 19. c5! Rxd5
23. Rbl—d2 aa—a4 20. cxd5 Dxc3
24. Be3—f4 Be7—f6 21. Rxc3 Rxc3
25. Bf4—e5 Bf6xe5 22. Bb2 Rd5
26. Rf3xe5 Rea—e6 23. B,xe4! Be6
27. Hal—el ÐaS—a5 24. í4 g&
28. Rd2—f3 e7—e5 25. g4 f5
29. Hel—dl c5—c4 26. gxf5 gxf5
30. Rea—c6 Da5—c5 27. Bf3 Bf7
31. Rc6—b4 Hf8—d8 28. Be5 Hac8
32. Rf3—e5 Rea—e6 29. Hadl Rb6
33. Hdl—d2 f7—1’6 30. Hd2 Hd7
34, Re5—g4 Rd4—c2 31. Hg2f Bg6
35. Rb4xc2 b3xc2 32. h4 KfS
36. Hclxc2 0ð8—d6 33. h5 Be8
Og tvö skákdæmi
Hið fyrra er frumsmíð, en hið
síðara gamall kunningi, sem birt,-
ist hér aftur samkvæmt bciðni.
Lausnir á báðum dæmunum eru
á bls. 2.
Arthúr Ólafsson:
ABCDEFCtH

Hf Wk ks!Wk
■ k 1
HÍI WM
mM m. m. m
ABCDEFGH
Hvítur mátar í 3. leik.
Samuel Loj'd
ABCDEFGH
m¥/, ,9 mm yzm
■H it. H.......H

'S! W

pm.
wá.
ABCDEPGH
Hvítur mátar í 3. leik.