Þjóðviljinn - 29.03.1957, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 29.03.1957, Blaðsíða 3
Föstudagur 29. marz 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (3 Vorðar þungri refsingu ef hjón ofla bæðl beinno tekno FramsöguræBa AlfreSs Gíslasonar um frum- varp faans varBondi sérsköttun giftra kvenna Á ftindi efrideildar Alþingis 5 gær fór fram 1. umr. frum- varps, All'reðs Gíslasonar um -sérskííttun giftra kvenna. Auk Alfreðs tók þátt í umræðunni JPáli Zóphóníasson, sem virtist málinm andvígur. I framsöguræðu sinni sagði .Álfreö rn.a.: 1 gíidandi lögum um tekju- skatt og eignarskatt, nr. 46, 14. ■apríl 1954, er svo kveðið á, að tekjur hjóna, sem eru samvist- tim, skuli saman taldar til skattgjalds. Samskonar ákvæði var einnig i lögunum, er giltu á undan ítessum lögum nr. 6 :frá 1935. Þetta ákvæði um samsköttun Jijóna hefur lengi sætt gagn- rýni, sem farið hefur vaxandi. Þykir mörgum ákvæðið ekk' •aðeins ranglátt í frekara lagi heldur sé það beinlínis til tjóns í þjóMélagsIegu tiliiti. Oft farið fram á breytingar Hér á Alþingi hefur þessu snáli margsinnis verið hreyft. Árið 1946 flutti frk. Katrín Thoroddsen frumvarp til laga um 'breytingu, sem fól í sér heimiid til handa giftum kon- Um, sem stunda atvinnu utan heimilis, að telja þeim til skatts sérstaklega þær tekjur, er þær þannig fá. Samskonar tillögu flutti Einar Olgeirsson 1952. Þá hafa einnig komið fram frumvörp, þar sem gert var ráð fyrir mun róttækari breyt- ingum. Þannig flutti Gylfi Þ. Gíslason árið 1951 frumvarp þess efnis, að allar giftar kon- ur yrðu gerðar að sjálfstæðum skattþegnum og þeim talinn til tekna ákveðinn hluti af tekjum eiginmannnsins, auk þeirra tekna, er þær kynnu að afla sjálfar. Fleiri frumvörp, sem fólu í sér svipaðar breytingar, hafa komið fram á síðari ár- um, þótt þeirra sé ekki hér nánax1 getið. 01 langi að bíða etfir endurskoðun skattalaga Á Alþingi þvi, er nú situr, hefur komið fram frumvarp til laga um breytingu á lögurn um tekju- og eignaskatt. Var það flutt í neðrideild og mun vera t.il athugunar 1 nefnd. I þessu frumvarpi er gert ráð fyrir, að samanlögðum skatt- skyldum tekjuin hjóna skuli skipt til helminga og skattur síðan reiknaður af hvorum helming um sig. Að ■ mínum dómi er það hvorki óeðlilegt né ósanngjarnt, að hjón séu skattlögð hvort í sínu lagi og það án tillits til þess, hvort konan vinnur á heimilinu eða utan þess. Hitt er matsatriði, livort skipta eigi að jöfnu samanlögðum 'tekjum beggja og skattleggja síðan hvora helming fyrir sig eða hvort telja beri eiginkonunni, er heimilisstörfin vinnur, til- tekna ákveðna upphæð af laun- um manns hennar og reikna hvoru um sig skatt í samræmi við það. En hvaða leið sem farin yrði í sérsköttun hjóna almennt, þá næst hún ekki án mjög gagngerðra breytinga á skattalcggjöfinni i heild. Breyt- ingin frá samsköttun hjóna til sérsköttunar er svo víðtæk og áhrifamikil, að hún verður Brezkir ferðaskrifstofumenn f hér í boði Loffleiðo f Nokkrir brezkir ferðaskrifstofumenn koma hingað á morg* un í boði Loftleiða og munu sfeoða bæinn og nágrenni hans, Þegar Loítleiðir opnuðu skrif- ^ förina fulltrúa ferðaskrifsto&« stofu sína í I_.ondon mánudaginn | unnar, sem seldi fyrsta farmið’-* 21. janúar s.l var ákveðið að efna til hapþS«ettis um frí vart gerð svo vel fari, nema fram fari samtímis heildar endurskoðun á lögum um tekju- og eignaskatt. Sú endurskoðun er æskileg og raunar tímabær, enda þegar boðuð, ef marka má nýlegar blaðafregnir. En endurskoðun af þessu tæi tek- ur, sem vonlegt er, langan tíma. Það frumvarp, sem hér er til umræðu og er á þingskjali 376, felur ekki í sér neina víð- tæka eða róttæka breytingu á skattalöggjöfinni. . Hún tekur aðeins til tiltölulega lítils lióps skattþegna og mundi ekki, þótt að lögum yi'ði, hafa í för með sér neina teljandi röskun á þeim tekjulið ríkissjóðs, er hér kemur til greina. Iíinsvegar er breytingin, sem frumvarpið miðar að, býsna mikilsverð bragarbót á leiðum ágöllum gildandi laga um tekjuskatt og eignarskatt. Vinna giftra kvenna utan heimilis I frumvarpinu er gert ráð fyrir, að giftri konu, sem stund- ar sjálfstæða atvinnu utan heimilis síns, sé heimilt að telja fram sérstaklega til skatts tekjur, er hún hefur af þeirri atvinnu, og að hún þá skuli skattlögð samkvæmt því. Á allmörgum heimilum eru ástæður þannig að húsmóður- inni er fært að stunda starf utan heimilis. Einkum er þessu oft svo farið í barnlausum hjónaböndum og á heimilum, þar sem börn eru vaxin úr grasi, orðin sjálfbjarga. Stund- um leitar eiginkonan sér at- vinnu útan heimilis út úr neyð, þótt hún raunverulega megi ekki missa sig frá búi og böm- um. Þannig er það ekki fátítt, að konur drykkjumanna afli sér og börnum lífsviðurværis með vinnu utan heimilis, og séu til þess neyddar, vegna þess að meginið af tekjum eiginmann- anna fara i brennivín og ann- að sukk. Giftum konum sem hafa litlu að sinna heima, er það beinlin- is hollt að starfa að einhverju leyti utan heimilis síns. Á viss- um tímabilum getur það verið fjárhagslega mikilvægt hjónum, að konan afli heimilinu beinna tekna. Svo er t. d. oft um hjón, sem eru að byrja búskap eða. keppa að því marki ,að eignast eigin íbúð ,að ógleymdum þeim heimilum, er verða fyrir fjár- hagslegum skakkaföllum í 'ein- hverri mynd. Beíri nýting vinnuafls þjóðarinnar Það er hagur þjóðfélagsins að vinnuaflið sé nýtt sem mest og sem bezt. Því er það einnig í þess þágu, að giftar konur, sem aðstöðu hafa til, vinni að fleiru en heimilisstörfum. Á vertíðinni víðsvegar um land er einatt skortur á vinnuafli til fisk- verkunar og við heyskap í sveitum vantar alltaf fólk, eink- um kaupakonur. Svipað má segja um fleiri starfsgreinar, þar sem konur eru jafn hlut- gengar körlum, eða þeim fremri. Ákvæði skattalaganna um, að sértekjur eiginkonu skuli lagðar við tekjur manns hennar og skattur x’eiknaður út af saman- lögðum tekjum beggja, veldur því, að fjöldi giftra kvenna heldur að sér höndum og situr heima aðgerðarlítill. Tekju- skattstigin hækkar örar en tekjurnar, og því verður oft lít- ið eftir af sértekjum eiginkon- unnar, þegar þær hafa verið lagðar ofan á tekjur mannsins og skatturinn síðan reiknaður út. Þá er venjulega obbinn far- inn af því, sem konan vann inn, og hún til lítils barizt fyrir aukinni hagsæld heimilisins í þessu efni. Reísing íyrir gifíingu Nokkur dæmi Þetta ákvæði skattalaganna verkar sem refsing á þá, er í hjónaband ganga. í því felst, I að það skuli varða þungum við- ^ urlögum, ef hjón fari bæði að afla heimilinu beinna tekna. En þetta gildir aðeins um hjóna- band. Ef karl og kona verða ásátt um að slá reytum sínum saman og stofna til heimilis, án þess að ganga í lögformlegt hjónaband, þá eru þeim allir vegir færir, þvi að nefnt refsi- ákvæði nær ekki til þeirra. Þetta er flestum ljóst, og því fer það nú ört vaxandi, að trú- lofunin er látin nægja til bú- skapar og heimilishalds, en fram hjá hjónabandinu gengið. Dæmi er líka til þess, að hjón hafi skilið formlega eða í orði kveðnu, en búið saman áfram og notið þeirra hlunninda, sem það veitti þeim að vera ekki saman vigð. Nokkur dæmi Eg skal ekki þreyta þing- deildarmenn með mörgum töl- flugför frá Bretlandi til New York auk nokkurra daga við- dvalar í Ameríku og íslandi í boði Loftleiða. Sendaherra ís- lands í Bretlandi, Dr. Kristinn Guðmundsson, dró miða með 6 nöfnum úr öskjum, bar sem komið hafði verið fyrir miðum með nöfnum tæplega 1400 ferða- skrifstofa í Bretlandi, Skotlandi -.■g Irlandi. Auk þeirra, sem vinninga fengu, var ákveðið að þjóða í Spænskukemisla að hef jast ann með Loftleiðurri eftir a3 flugleiðin til Skotlands var opn-< uð á ný í haust og ennfremur, blaðamanni frá tímaritinu Trav- el Trade Gazette, sem einkumi. fjallar um ferðamannamál. í happdrættinu unr.u eigendus; tveggja ferðaskrifstofa í Skot* landi og fjögurra í Englandi. Þessir boðsgestir Loftleiða' komu hingað s.l. laugardags- kvöld á leiðinni vestur um ha?.- Þeir eru væntanlegir hingað n.k. laugardagsmorgun, óg munil dveljast hér þangað til á sunnu- dagsmorgun. Tímann munu þe'15 nota til þess að skoða sig um % höfuðstaðnum og nágrenni hansk a ©liilna hliðinu 1 i Nú á næstunni hefst kennsla í spænsku í háskólanum, en hana annast José A F. Romero sendi- kennari. Kennt verður í flokk- um, eftir því hvort um byrjend- í fyrrakvötd var Gullna hliðiA ur er að ræða eða ekki. Þar sem s>’- t á Akranesi í 6. sinn Þaði kennslutímanum er senn lokið,. var frumsýnt fyrir 3 vikum oá mun kennslan í aprílmánuði að- vai’ tekið með ágætum. Á frum- allega vera til undirbúnings sýningu mætti ÞjóðleikhússtjórJ námskeiði, sem hefst í upphafi og blaðamenn. næsta skólaárs. Kennslan er ókeypis og öllum heimil. Væntanlegir nemendur eru beðnir að koma til viðtals í 4. kennslustofu háskólans í kvöld 29. marz kl. 8.15. Glíimmámskeið Ungmennafélag Reykjavíkur gengst um þessar mundir fyrir glímunámskeiði og eru æfingar á þriðjudögum og föstudögum kl. 20 í leikfimisal Miðbæjar- barnaskólanð. Þeir sem vilja taka þátt í námskeiðinu mæti á æfingum, öllum er heimil þátt- taka. Næsta æfing er í kvöld. Sýning þessa verks hefur teK- izt framar bez'tu vonum mannai, enda mun það sannast mála, aðfí leikendur gera hlutverkum sírx- um góð skil frá því stærsta ti| smæsta, að ógleymdum englurA og púkum. Morgunblaðið, Tímt' inn og Alþýðublaðið hafa skrifj* að mjög vinsamlega um leikinni ennfremur birti bæjarblaðið ái Akranesi sem út kom í fyrradagv ritdóm Morgunblaðsins með líti- ilsháttar viðbót Enn hefur ekkf fólk úr nærsveitum getað sótfi sýningarnar vegna samgönguerfl* iðleika, vonandi rætist úr þvf fljótlega. Sýningarnar hafa veí- ið fjölsóttar, Akurnesingum tQt mikils sóma. um ,en aðeins nefna nokkrar, er sýna glögglega, hvernig skattalögin níðast á hjónaband- inu. Ef barnlaus hjón hafa sam- anlagðar hreinar tekjur 80.000 kr., ber þeim að greiða 6750 kr. í tekjuskatt, en einar 3000 kr. þyrftu þau að bera samanlagt, ef þau væru ekki lögformlega saman gefin og ynnu fyrir jafnmiklu bæði. Væru tekjurn- ar 100.000 kr., yrði tekjuskatt- ur hjónanna 12.530 kr., en ó- giftu sambýlingarnir slyppu með að greiða 5.230 kr. Ef karl og kona, sem saman bygju og væru barnlaus, ynnu bæði lijá fyrirtæki ríkisins, og maðurinn tæki laun samkvæmt VIII. launaflokki, en konan samkvæmt Xn. launaflokki, þá bæri þeim að borga 6640 kr. í tekjuskatt, ef þau sneiddu hjá hjónavígslu, en 14.810 kr. skyldu þau greiða, ef þau væni hjón fyrir guði og möimum. Slík er refsingin, sem hæfileg þykir, þegar um hjónaband er að ræða. Sagan er raunar ekki full sögð með þessu, því að samskonar ákvæði gilda við á- lagningu útsvars. Þannig verða karl og kona, sem t. d. taka laun samkvæmt VII. og X. launaflokkum, að greiða sam- tals 16743 kr. meira i skatt og úts\’ar, ef þau eru í hjónabandi, ef þau væru utan þéss, þótfj saman byggju. Þess er vert að geta, að ýmál sveitarfélög eru nú að byrja aði sjá að sér í þedsu efni. Kópa- vogur veitir þegar verulega út- svarsivilnun giítum konum, sem afla beinna tekna. HiðJ sama hefur Keflavík nú ákveð- ið að gera. Bæjarstjórn Reykja- víkur hefur sama mál til at- hugunar, og á Isafirði og viðai] er öflug lireyfing í sömu átt. | Að lokum skal viðurkexmdutl einn ágalli á frumvarpi þvf, sem til umræðu er. Giftri konu} er þvi aSeins heimilt að teljaC fram til sérsköttunar, að hún( ekki afli tekna sinna í fyrir- tæki, sem maður hennar á eða( er hluthafi í. Þetta ákvæði ei* sett í frumvarpið til þess að[ forðast misbeitingu á heimild- inni til sérframtals konunnar., Væi’i þetta ákvæði ekki, gætuf eigendur fyrirtækja og umráða- menn látið svo lieita, að konui*. þeirra fengju atvinnutekjur hjá' fyrirtækinu, þótt þær í reyncf- inni kæmu þar aldrei nálægti störfum. | Hins vegar getur þetta á- kvæði kamið ranglátt niður þart sem hjón vinna saman að rit.luf. fyrirtæki, t. d. verzlun. Exí ekki var talið auðvelt aS girðaí fyrir það án þess að hætta yrð$ 1 heldur en þau þyrftu að gera, á að lögin yrðu inrinotuð,'*

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.