Þjóðviljinn - 18.04.1957, Page 5

Fimmtudagur 18. apríl 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (5
u
Stjórnarandstaðan í V-Þýxkalandi E0KA hótar
styður sjónarmið kjarnairæðinganna aðgerðum
TaliS oð yfirlýsing þeirra muni hafa mikil áhrif á
kosningabaráftuna fyrír þingkosningarnar i hausf
Mótmæli 18 heimskunnra vesturþýzkra vísindamanna
gegn fyrirsetlunum um að búa vesturþýzka herinn kjarn-
orkuvopnum hafa vakið gífurlega athygli í Vestur-Þýzka-
landi og eru talin munu veikja mjög aðstööu Kristilega
lýðræðisflokksins í þingkosningunum sem fram eiga að
fara í landínu í haust.
Allír þessir visindamenn eru
eérfræðingar á sviði kjarnorku-
rannsókna og hafa þrír þeirra
verið sæmdir nóbelsverðlaun-
um fyrir störf sín. 1 yfirlýs-
ingu vísindamannanna sem áð-
ur hefur verið sagt lauslega
frá hér í blaðinu er m.a. bent
á eftirtaldar staðreyndir, sem
þeir telja að almenningur geri
sér ekki Ijósar:
• Hin aflminni kjarnorku-
vopn, hin svonefndu taktísku
vopn, hafa sömu verkanir og
önnur kjarnörkuvopn, ]>ó eyði-
leggingarmáttur hvers þeirra
sé minni.
• Hver taktísk kjarnorku-
sprengja hefur sama eyðilegg-
iiragarmátt og fyrsta kjarnorku-
sprengjan sem Iagði Hiroshima
!í rústír.
• Tortímlngarmætti hinna
aflmríri kjarnorkuvopna eru
engin takmörk sett.
Vísindamennirnir komast m.
a. svo að orði í ávarpi sínu:
„Við teljum okkur ekki
bæra um að leggja frara á-
kveðnar tillögur um hver
stefna stórveldanna skuli vera,
en við álítum að litlu landi
eins og sambandslýðveldinu
væri mest vörn í að afsala sér
af frjálsum vilja öllu eigna-
haldi á kjarnorkuvopnum af
öllum gerðum."
Þeir taka fram, að enginn
þeirra muni vinna að fram-
leiðslu kjarnorkuvopna eða til-
raunum með þau. l>eir segjast
á hinn bóginn fúsir að viima
eftír mættí- að hagnýtíngu
kjaraorkimnar til friðsamlegra
þarfa.
Lögreglan í Leningrad hefur
haft hendur í hári kaupahéðna,
sem grætt höfðu milljónir rúblna
á braski með erlendan gjaldeyri
og ríkisskuldabréf, segir blaðið
Leníngradskaja Pravda. Foringi
braskaranna var Lév nokkur
Merson, sem í orði kveðnu rak
baðhús og gaf upp til skatts 680
rúblna tekjur á mánuði. Á dag-
inn kom að hann hafði komizt
yfir sveitasetur og par, í íbúð
ástmeyjar hans í borginni og í
híbýlum ættingja hans fundust
ríkisskuldabréf og reiðufé sem
til samans nam rúmri milljón
rúblna. Á öðrum felustöðum
fannst svo hálf önnur milljón í
peningum í viðbót- og taska full
af gimsteinum, gullhringum og
öðrum skartgripum. Fémunirnir
voru afrakstur af svartamark-
aðsverzlun með gjaldeyri og rík-
isskuldabréf.
Meðal þessara 18 vísittda
manna ern heimskunnir
einsog t.d. próf. Otto Halin, Max
Born, Werner Heisenberg, Max
van Laue, Heinz Mayer-Leibn-
itz, Carl Friedrich von Weizs-
ácker og Karl Wirtz. Max
Planckstofmmin í Göttingen
kom ávar}ú þeirra á framfæri.
„Upplausn Atlanz-
bandalagsins“
Adenauer, forsætisráðherra
V-Þýzkalands, svaraði yfirlýs-
ingu vísindamannanna í ræðu
sem liann hélt dagirm eftir að
hún var birt. Hann lýsti því
yfir að hún fæli í rauninni í
sér ósk um að Atlanzbandalagið
væri leyst upp og þar með öll
varnasamtök vesturveldanna.
Hann ítrekaði að V-Þýzka-
!and yrði að ráða yfir kjarn-
orkuvopnum ef það ætti ekki
að vera hinn veiki hlekkur í
varnarkeðju vestunreldanna.
Ekki fyrstu niótmælin
Einn af vísindamönnunum
18, prófessor Wemer Hetsen-
berg, einn kimnasti kjareðlis-
fræðingur heims, skýrði frétta-
ritara frönsku fréttastofunnar
AFP frá því að hann og starfs-
bræður hans hefðu þegar í nóv-
ember gengið á fund landvarna-
ráðherra og kjarnorkumálaráð-
herra vesturþýzku stjórnarinn-
ar til að mótmæla stefnu henn-
ar í þessum efnmn. í janúar
ræddu þeir aftur við Franz-
Josef Strauss landvamaráð-
herra og dr. Siegfried Balke
kjarnorkumálaráðherra og þær
viðræður urðu ekki til að auka
traust þeirra á stefnu stjómar-
innar.
— Ég sagði ráðhemmum
þá, að við myndum snúa okkur
til álmennings, ef ríkisstjóriíin
héldi fast við fyrirætlanir sh>
ar í kjamorkumálum, sagíi
prófessor Heisenberg. Við vilj-
um aðeins beina athygli mann
að hættunum við kjamorkii
vopnin.
vegna þess að þingkosningar
eru í V-Þýzkalanói i haust og
kosningabaráttan er þegar haf-
in.
Adenauer forsætisráðherra
hefur reynt að gera litið úr
menn þýg;ngU hennar, ög hefur talað
hæðilega um vísindamenn sem
„leiki sér að stjórnmálum".
Hann sagði að „enginn þessara
átján herra hefði verið beðinn
Makar-ios erkibiskup á Kýpur
kom á fímmtudaginn til Nairobi
í Kenya frá Madagaskar. Hann
var á leið til Aþenu. Erkibiskup
sagði fréttamönnum, að eina lýð-
ir Kristilega jýðræðisflokkinn i ingi við sjónarmið vísindamann- ræðislega leiðin til friðsamlegrar
og stjórnina í Bonn, ekki sízt anna. Blaðafulltrúi sósíaldemó- lausnar Kýpurdeilunþar væru
krata segir þannig, að enginn viðræður milli fulltrúa 'ljrezku
vafi sé á að þeir hafi mikinn stjórnarinnar og Kýpurbúa Þær
meirihluta þýzku þjóðarinnar gætu hafizt þegar Bretar afléttu
að baki sér og að þeir géti herlögunr á eynni. Makarios
reiknað með. „stuðningi sósíal-
demókrata sem af öllum mætti
reyni að koma í veg fyrir að
þýzku þjóðinni verði tortímt í
kjarnorkustyrjöld."
Leiðtogi Frjálsa lýöræðis-
flokksins hefur tekið í sama
kvaðst vona að Harding land-
stjóri Jéti ekki taka fleiri memi
af lífi, því að þá væri friðurinn
úti.
Leynifélagið EOKA hefur
dreift flugritum á Kýpur. Se .ir
þar, að Bretar beri ábyrgð á því
ef vígaferli hefjist á ný eílir
mánaðar vopnahlé, en svo geti
farið ef herlögum sé ekki af-
létt.
Um allun heim magnast baráttan gegn kjarnorkuvopmmum,
fr&mleiðslu þeiri-a og tílraunum með þau. 1 Bretíandi hefur
baráttan miðað að því að fá brezku stjómina iil að hætta
vlð fyrirhugaða vetnissprengingu á Jólaey. Á myndinni sjást
þrír brezkir stúdentar með 100 feta Iangan undirskriftaiista,
þar sem þingroenn voru beðnir að beita áhrifum sínum til
að koma í veg i'yrir sprenginguna.
að taka þátt í framleiðslu
kjamorkuvopna og enginn
þeirra verður heldur beðinn
um það.“
Stjómarandstaðan hefur hins
vegar lýst yfir fullum stuðn-
Engar varnir
lengur fil
„Uppreisn vísinda-
mannanna“
Yfirlýsing vísmdamannarma . , , . „
hefur að sjálfsögðu verið rædd a Bret and, sagðx
Brezka stjómin byggir stefnu
sína í hemiálum á þeirri stað-
reynd, að engin vörn sem að
gagni kemur er til við vetnis-
mjög í vesturþýzkum blcðum.
Hamburger Abendblatt,. eitt út-
breiddasta blað í V-Þýzkalancli,
talar um „uppreisn vísinda-
mannanna.“ Hið óháða borg-
arablað Frankfurter Allgemeine
Zeitung segir að yfirlýsingln
muni neyða stjórnmálamennina
til að hugsa sig um. Ógnir
kjarnorkusprengingar eru jafn
hryllilegar, hvort sem það er
Davíð eða Golíat sem kemur
henni af stað, segir blaðið.
Vopn í höndum ,
stjórnarandstöðu
Yfirlýsing vísindamannanna
hefur komið sér mjög illa fyr-
Pp .dys landvarnaráðherra, þeg-
ar hann hóf tveggja daga um-
ræðu um landvarnamál á þingi
í fvrrad. Hann kvað stjómina
einnig liafa komizt að þeirri
niðurstöðu, að óbreytt hernað-
arútgjöld myndu hafa sligað
Bretland.
Brown, talsmaður Verka-
mannaflokksins, skoraði á
stjómina., a.ft beita sér þegar í
stað fyrir viftræðum. um alþjóð-
legan samning um bann vnð
tilraunum með kjarnorkuvopn.
Meðan ' viðræður stæðu yrfir
ættu Bretar að fresta fyrirhug-
uðum vetnissprengingum á
Kyrrahafi.
streng og sagt að „því miður
viðurkenni forsætisráðherrann
ekki að vísindamennirnir séu
dómbærir í þessu máli. Eins og
venjulega veit hann betur en
sérf ræðinga mir. “
Austurþýzkur nóbelsverð-
launahafi tekur undir
Austurþýzki eðlisfræðingur-
inn og nóbelsverðlaunahafinn,
Gustaf Hertz, hefur fyrir hönd
eðlisfræðingafélags Austur-
Þýzkalands skorað á vísinda-
menn í öllum löndum að hvetja
ríkisstjórnir sínar að hætta
öllum tilraunum með kjarn-
orkuvopn, Hertz fékk nóbels-
verðlaun 1925 fyrir rannsóknir
á byggingu atómanna.
Hann flutti áskorun sína í út-
varpsræðu og komst m. a. svo
að orði:
„Japönsku þjóðimú, sem varð
fyrst fyrir ógnunv kjarnorku-
stjTjaldar, er nú aftur ógnað
I vegna legu lands hennar. Það
er fullkomlega eðlilegt að hún
sé kvíðin og biðji um aðstoð.
Eg skora á allá erlenda starfs-
bræður mína að skýra öllum
ábyrgum mönnum frá því hve
alvarlegar afleiðingar geta hlot-
izt af, ef haidið verður áfram
kja rnorkutíIraunum.“
Simöoen og Tami-
erkeppinantar:
Finnska blaðið Ilta-Sanomit
skýrir frá því að hinir ard-
stæðu hópar innan finnska srs-
íaldemókrataflokksins hafi nú
báðir ákveðið hvaða mönnum.
þeir stilli upp í sæti forman va
og framkvæmdastjóra á flokk >■
þinginu, sem haldið verður v.rtt
páskana.
Leskinenhópurinn stillir upþ
Váinö Tanner í fórmannssæt ift)
en Skoghópurinn Simonen fjár-
málaráðherra. Fylgismenn Lcvc-
kinens stilla upp ritara Fager-
holms forsætisráðherra, Kaar.o
Pitsinki, í sæti framkvæmda-
stjóra, en fylgismenn Skogs
formanni æskulýðssambanea
flokksins, Antti Hietanen.
Talið er víst að fylgismenn
Leskinens muni ganga rrvft
sigur af hólmi og að það muni
hafa í för með sér mikil manna-
skipti í trúnaðarstöðum flokks-
ins og í ríkisstjórninni.
Kína, Pólland ví
kjarnorku-
Á fimmtudaginn lauk opin'mrr!
heimsókn Cyrankiewicks, fo: æt-
isráðherra Póllands, til Kína, og
var þá- birt sameiginleg yfiilýs-
ing frá honum og Sjú Enlæ, for-
sætisráðherra Kína. Segir þart
að heimsfriðnum stafi háski aí
tilraunum heímsvaldasinnnðrá
ríkisstjórna til að notfæra sér A‘
bandalagið til að koma uppi
kerfi kjamorku- og eldfiauga-
stöðva í Evrópu.
Lýst er yfir að núverandS
landamæri Póllands og Þý/.ka-
lands séu varanleg, kröfur urri
breytingar á þeim stofni ör.vggí
Evrópu í voða.
Öngþveiti
Framhatd af 1. síðu.
isvagnastjórar i París vurtf
næstum alger. í dag bæiasti
flugvallarstarfsmenn í lióp
verkfallsmanna. Verkföllununjí
lýkur á miðnætti í nótt.