Þjóðviljinn - 28.08.1957, Qupperneq 6

_ ÞJÖÐVILJINN — Miðvikudagur 28. ágúst 1957
r------------------------------------------------
10ÐVILJINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — Ritstjórar:
Magnús Kjartansson (áb), Sigurður Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Jón
Bjarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon,
ívar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs-
Ingastjóri: Guðgeir Magnússon. — RitstJórn, afgreiðsla, auglýsingar, prent-
smiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími 17-500 (5 línur). — Áskriftarverð kr. 25 á
man. í Reykjavík og nágrenni; kr. 22 annarsstaðar. — Lausasöluverð kr. 1.50.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
J
Gjaldeyrisöflun sfuncM af 'melra
kappi en verii hefur um langf árahil
Gcrhrcylt vinnuhrögð í sjávarútvegsmálniii eftir
að íhaldið hrökklaðist úr valdastólnnum
Vígvélarnar nýju
Jj'réttastofa Sovétríkjanna hef-
*• hefur nú skýrt frá tilraun
.sem gerð hefur verið þar í
Jandi með fjarstýrð flugskeyti,
og greinir þar frá því að skeyti
þessi séu orðin svo fullkomin
að hægt sé að senda þau hvert
á land sem er. Eru skeyti þessi
hin geigvænlegustu hernaðar-
vopn, með þe:m er hægt að
senda kjarnorkusprengjur til
hinna fjariægustu landa og
beina þeim á ákveðna staði.
Eftir þetta er ekkert land ó-
hult, nú duga ekki lengur nein-
ar herstöðvar, sem áttu að hafa
það hlutverk að taka á móti
sóknarþunga i styrjöld, skeyt-
in fljúga yfir herstöðvarnar
á þá staðj sem viðkvæmastir
eru taldir, ef til styrjaldar
kemur. Eru þesar staðreyndir
ekki sízt umhugsunarefni fyrir
ráðamenn í Bandaríkjunum, en
Eandaríkjamenn losnuðu alger-
lega við dauða og tortímingu
siðustu heimsstyrjaldar í
heimalandi sínu, og hafa lengi
síðan byggt áætlanir sínar á
því að unnt væri að forða
heimaland'nu frá glötun í
nýrri styrjöld með því að safna
bækistöðvum úti um allan
heim.
jóðviljinn hefur margsinnis
áður bent á þá staðreynd
að þróun morðtóla og vígvéla
hefur orðið slík á síðustu ár-
um, að öll herfræði hefur ger-
breytzt og gamlar hugmyndir
á því sviði eru orðnar úrelt-
ar. Með tilkomu vetn.'ssprengj-
unnar eru a’lar ,,varnir“ í
hernaði úr sögunni — 5—6
sprengjur nægja til þess að
leggja allt Bretland í auðn, að
því er núverandi hermálaráð-
h-rrg landsins hefur sjálfur
Ij’st yfir. Með tilkomu e’d-
f'auganna er ekkert land ó-
hult lengur, hið hugvits-
samlega og margþætta her-
s'öðvakerfj Bandaríkjanna er
hrunið t;I grunna Allt þetta
hlýtur að breyta afstöðu jafn-
vel forstokkuðustu hernaðar-
sinna, a.m.k. allra þeirra sem
vilja binda afstöðu sína að ein-
hverju leyti við staðreyndir.
m það heyrist nú ekkert
lcngur talað að íslending-
um sé , vörn“ að hernámi
lands'ns, enda hafa ekk; einu-
s nni ráðamenn hemámsins
sýnt minnstu ti’burði til þess
að halda því fram að þeir
te’ii hlutverk sitt að ,,vernda“
líf íslenzku þjóðarinnar ef til
sfyrjaldar kæir.i. Hitt er vitað
að iiernámsmenn ætluðu íslend-
ingum það hlutverk að vera
hjól í vígstöðvakerfi Banda-
Tikjanna. herstöðvamar hér
áttu að styrkja „hinar sam-
e ginlegu varn:r“ eins og það
var orðað — með öðrum orð-
um, þær sprengjur sem hér
kynnu að falla losnuðu Banda-
ríkjamenn þó altént við sjálfir!
Þetta er óíslenzk afstaða —
þótt bandarískir leiðtogar hafi
væntan!ega vel kunnað að
meta fónifýsina; en hennar sér
víða merki í greinum og ræð-
um hernámsmanna. En jafn-
vel þessi „hugsjón", að tefla
fram tilveru fslendinga til
varnar bandarískum stríðs-
hagsmunum, stenzt nú ekki
lengur með tilkomu h.nna lang-
drægu eldflauga. Herstöðvam-
ar eru einnig að glata hinu
herfræðilega hlutverki sínu.
Eldflaug sem send er frá ís-
landi til Evrópu er aðeins and-
artaki fljótarj en sú sem send
er frá New York, og New York-
búum er það engin huggun
lengur að fyrst muni ósköpin
dynja á íslandi og öðrum „út-
varðs.stöðvum” bandarískrar
styrjaldarstefnu.
Rökþrot hernámsmanna eru
orðin alger. Hins vegar
þurfa ýmsir þeirra ekki á
neinum rökum að halda, þeir
eru aðeins þægir þjónar valda-
manna fyrjr vestan haf: Ef
Bandaríkin vilja hafa her-
stöðvar hér er sjálfsagt að
veita það, hvað sem líður lifs-
hagsmunum íslendinga. Hins
vegar hlýtur þróun hermálanna
að verða til þess að Bandaríkj-
unum skiljist að herstöðva-
stefnan er haldlítil orðin; þar
er miklu fó sóað til Htils styrj-
aldargagns. Svo kann að fara
að bandarísk stjórnarvöld sjái
ekki lengur ástæðu t:l þess
að manna víghreiður sín á ís-
landi. Þá en fyrr ekkj, munu
ýmsir leiðtogar Sjálfstæðis-
flokksins falíast á að aflétja
hernáminu!
Tslenzka alþýða unir því hins
-*• vegar ekki að það séu er-
lendir valdsmenn sem ráðí ör-
lögum hennar. Sú staðreynd
verður Ijósari með hverjum
degi sem liður að það er að-
eins til ein vernd, sú að aldrei
framar komi til styrjaldar. f
stað eldflauga og vetnissprengja
verður að koma friðsamleg
sambúð, afvopnun og lausn
allra deilumála við samninga-
borð. Hver þjóð verður að
leggja fram sinn skerf til þess
að friðsamlegra verði í heimin-
um, og það er hlutverk íslend-
inga að stofna hér á nýjan leik
hlutlaust friðarríki en gera
morðtólin útlæg af landinu
Með því tryggir þjóðin ekki að-
eins framtíð sína og heilbrigt
líf í Jandinu, heldur leggur og
fram sjnn skerf til þess að
draga úr viðsjám í. heiminum,
þann eina skerf sem íslending-
um er sæmandi. Það er vissu-
lega timabært að hefja nú að
nýju til fulls vegs þá stefnu
sem samþykkt var á Alþingi
fyrir rúmu ári og víkja herliði
Bandaríkjanna af landi brolt
ejns fljótt og kostur er.
Morgunblaðið hefur að und-
anförnu rætt mikið um gjald-
eyrisöflun íslendinga og gefið
i skyn að slælega hafi verið
á þeim málum haldið hjá nú-
verandi stjórn. Slíkur áróður
kemur þó úr hörðustu átt. Stað-
reyndin er sú að á sviði gjald-
eyrisöflunar hafa orðið alger
umskipti í íslenzkum efnahags-
málum, vinnubrögðin nú stinga
gersamlega í stúf við ástandið
i valdatið ihaldsins, meðan
Ólafur Thors var sjávarútvegs-
málaráðherra.
Hvernig var
ástandið?
Morgunblað.ð skákar i því
skjólinu að’ fólk gleymi fljótt.
íslendingar munu þó ekki haíá
gleymt því, að svo til allan
janúar í fyrra var bátaflotinn
stöðvaður vegna ráðieysis í-
haldsins og töpuðust v:ð það
tugir milljóna í gjaldeyri. Ekki
hefur fólk heldur gleymt því
að í valdatíð ihaldsins stöðvað-
ist síldarflotinn í Faxaflóa ein-
att 2—3 sinnum á ári vegna
þess að ríkisstjórnin var þess
ekki rnegnug — vegna úrræða-
leysis og viljaleysis — að halda
flotanum gangandi. Öll síðustu
árin sem íhaldsstjórnin var við
völd lágu að jafnaði 2—5 tog-
arar í reiðileysi í höfnum, ó-
notaðir; sumir hér í Reykja-
víkurhöfn mánuðum saman fyr-
ir framan augun á ráðherr-
um íhaldsins, sem ekkert gátu
og ekkert gerðu til að tryggja
það að mikilvægustu gjald-
ejrrisöflUnartæki þjóðarinnar
væru starfrækt. Þannig var
gjaldeyrisöflunin í valdatíð
íhaldsins.
Hvað hefur
breytzt?
ekki ejnn ejnasti' þeirra hefur
legið í reiðileysi eins og tíðk-
aðist í valdatíð ihaldsíns. Og
vinnsla aflans í landi hefur
einnig verið víðtækari en
nokkru sinni fyrr.
Hvað er fram-
undan?
Þá hefur sjávarútvegsmála-
ráðherra hafið stórfelldan und-
irbúning að mikilli framleiðslu-
aukningu í sjávarútvegi. Hafin
er veruleg smíði á fiskiskipum
innanlands og nýtur hún sér-
staks stuðnings ríkisvaldsins.
Verið er að smíða i Austur-
þýzkalandi 17 stór fiskiskip,
stálskip, sem munu auka að
mun framleiðslugetu íslend-
inga. Útvegað hefur verið fé
til að ljúka við stærstu og þýð-
ingarmestu frystihúsin sem
voru févana i valdatíð íhalds-
ins, frystihúsin á Akureyri,
Hafnarfirði, fsafirði, Seyðis-
firði og Sauðárkróki. Búið er
að undirbúa tjl hlítar kaup 15
nýrra togara og tilboðin um
smíði þeirra eru óðum að ber-
ast.
Aukin framleiðsla
undirstaðan
Það er stefna Alþýðubanda-
þagsins og núverandi ríkis>-
stjórnar að bæta úr gjaldeyris-
skortinum með aukinni fram-
leiðslu Þrátt fyrir alvarlegt
aflaleysi á vertíð og rýra síld-
veiði eru góðar horfur á að
gjaldeyristekjur landsmanna
af fiskveiðum verði meiri í
ár en nokkru sinni fyrr, og er
það einvörðungu að þakka hin-
um stórbættu vinnubrögðum
stjómarvaldanna. Framleiðsl-
an mun síðan vaxa eftjr því
sem ný tæki bætast við, hún
verður tryggð með stækkun
landhelginnar sem sjávarút-
vegsmálaráðherra hefur nú
undirbúið vandlega Einnig er
það mikilvægt að kjör sjó-
manna hafa verið bætt til muna
fyrir tilsOli núverandi stjórn-
ar, en eðlilegir atvinnuhættir
í landinu eru að sjálfsögðu
háðir því að landsmenn sjálf-
ir stundi framleiðslustörf sín
en ekki þurfi að flytja inn út-
lend’nga til þeirra og eyða
til dýrmætum gjaldeyri. Þegar
í vor sást árangurinn af ger-
breyttum vinnubrögðum á
þessu sviði, er flejri íslend-
ingar buðust til síldveiða en
flotinn gat tekið við, og sú
þróun þarf að halda áfram.
Tvær leiðir
Stefna núverandi stjómar á
þessu svjði er í fyllstu andstöðu
við h:n neikvæðu vinnubrögð
íhaldsins. Ekki aðeins afrækti
sá f.’okkur sjávarútveginn með-
an hann fór með völd, þannig
að gjaldeyristekjurnar skert-
ust stórlega ár hvert, heldur
hafa forsprakkar flokksins snú-
izt gegn aukningu útgerðarinn-
ar. í valdatið Ólafs Thors var
ekki samið um kaup á einum
einasta nýjum togara — hins
vegar voru fluttir inn 5.000
lúxusbílar. íha’dið hefur snú-
izt gegn öllum aðgerðum og
fyrirætlunum núverandi stjórn-
ar um kaup á nýjum fram-
leiðslutækjum, og í skriíum
Morgunblaðsins um gjaldeyris-
mál kveður aðeins við nei-
kvæðan tón: það verður að
lóta gjaldeyrinn nægja með því
að skera niður neyzluna, með
vöruskorti eða gengislækkun.
Um þessar tvær leiðir á
þjóðin að velja; þá jákvæðu
stefnu að nýta framleiðslutæk-
in til fu’ls og stórauka fram-
leiðsluna, eða hina ne kvæðu
íhaldsstefnu að afrækja at-
vinnuvegi þjóðarinnar og jafna
metin með gengislækkun eða
öðrum hliðstæðum ráðstöfun-
um. •
Siðan Lúðvík Jósepsson tók
við störfum sjávarútvegsmála-’®'
ráðherra hefur ekki orðið
stöðvun á rekstri báta og tog-
ara einn einasta. dag vegna ó-
samkomulags við stjórnarvöld-
in. Allur floti íslendinga hefur
getað stundað veiðar hindr-
unarlaust, og breyting’n hefur
einnig komið í ljós í verki.
Þátttaka í síðustu vetrarver-
tíð var meiri en nokkru sinni
áður og veiðar voru stundaðar
allan tímann. Að lokinni vetrar-
vertíð var hafizt handa um
sérstakt úthald á vorsíldveíði,
sem margir bátar tóku þátt í;
var síld sú sem þannig veidd-
ist fryst til útflutnings eða
tekin í bræðslu. Var þetta al-
ger nýung og færði þó nokkra
gjaldeyrisuppbót. Þátttaka í
sumarsíldveiðinni varð svo
fjórðungi meirj en í fyrra. Og
um þessar mundir er mjög al-
menn þátttaka fiskibáta um
land allt i reknetaveiði, miklu
viðtækari en verið hefur í
mörg ár. Allir togarar lands-
manna hafa verið starfræktir,
:
UT$MX
á karlmannafötum, kvenkápum
dröktum, stuttjökkum o.fl.
Klæðaverzlun
Andrésar Andréssonar