Þjóðviljinn - 05.10.1957, Qupperneq 6

6) — ÞJÓÐVILJINX — I-augardagur 5. október 1957
Er verið að leika saina
einu sinni enn?
í dag eru liðin rétt 11 ár
síðan Keí'iavíkursamning-
Uiinn var samþykktur á Al-
þingi Islendinga, en með hon-
um var hafið það undanhald
í sjálfstæðisbaráttu þjóðar-
innar sem ekki licfur enn
verið bætt.
lKegar í styrjaldarlok
■* hauCtiö 1945 — báru
bandarísk stjórnarvöld fram
• kröfur sínar um yfirráð yfir
íslandi um langa framtíð.
Þegar ófreskja fasismans
. hafði verið kveðin niður og
. alþýða manna um heim allan
gerði sér vonir um að friðar-
öld væri að hefjast, heimtuðu
bandarískir ráðamenn þrjár
Ijárásarstöðvar á íslandi til 99
':<óBi ;ög gengu þannig á gefin
heit I sin og hát íðleg loforð
Koosewelts heitins Banda*
ríkjaíorseta. Þessum ósvifnu
ki’öfum var hrundið vegna
þess að Sósíalistar tóku þá
• þátt í stjórn landsins og þver-
neituðu að semja um íslenzk
,,landsréttindi við nokkurt er-
lent ríki.
F^essar kröfur bandarískra
* stjórnarvaida vöktu að
vonum hina almennustu at-
. hvgli og andúð meðal þjóðar-
innar og í kosningunum sum-
ajið eftir voru þær ræddar á
fundum um land allt. Svo ein-
huga var þjóðin þá að allir
frambjóðendur allra flokka
í,að Jónasi frá Hrifln einum
p.ndanskildum) hétu því há-
tjðlega að í engu skyldi hvikað
fijá íslenzkum landsréttindum
og að aldrei skyldi samið um
bandarískar bækistöðvar á ís-
landi.
TJn að kosningum loknum
kom í Ijós að til eru
stjórnmálamenn sem ekki bera
neina virðingu fyrir mannorði
sínu og metnaði og líta á
kosningaloforð sem brellur
einar. Kosningunum var ekki
fyrr lokið en Ólrþur Thors,
þáverandi forsætisráðherra,
hóf leynilega samninga við
sondimann Bandaríkjastjórn-
ar, og árangur þeirra við-
ræðna var Keflavíkursamning-
,urinn alræmdi sem samþykkt-
ur var fyrir réttum 11 árum,
en með lionum liéldu Banda-
rikin herstöð sinni í Keflavík
(rneð þeirri breytingu einni að
Jierliðið skvldi hafa fata-
skiptj). Ke|Iavíkursamningur-
inn var gerður af 32 alþing-
ismönnum . úr Sjálfstæðis-
.flokknum, Alþýðuflokknum og
Framsóknarflokknum, og
mannorð þeirra mun aldrei
lostui við þann. blett. Kefla-
jvíkursamningurinn var eitt
verstg. óþokkaverk íslenzkrar
eögu og afleiðingar hans liafa
k'gið eins og mara á hverjum
“ hx-iðvirðum manni síðan.
VIUINN
Cítsrftíandl: Samelnlngarílokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn. — RitstJ6ra«
vía-tnús KJarcanssoti /Ab>. Slsturður Ouðmundsson. — FréttarltstJóri: Jón
BJifrnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vlgfússon,
Ivr.r K. Jónsson, Magnus Toríi ólafsson, Slgurjón Jóhannsson. — Auglýs-
ingastjórl: Ouðgeir Ma«nússon. — RltstJórn, afgrelðsla, auglýslngar, prent-
tm.ðJa: Skólavörðustíg 19. — Sími 17-500 (5 linur). — Áskriftarverð kr. 25 á
muux. l Reykjavík ob nagrenni; kr. 22 annarsstaðar. — Lausasöluverð kr. 1.50.
Prentsmlðja Þjóðviljana.
í stæða er til að vekja sér-
^ staka athygli á þeirri að-
ferð sem beitt var er samn-
ingar voru gerðir við Banda-
ríkin, að mæla fagurt fyrir
kosningar en svíkja eftir
kosningar. Það eru vinnu-
brögð sem hæfa ófögrum mál-
stað, og þau hafa veríð end-
urvakin. Fyrir kosningar 1949
var því t.d. lýst hátíðlega yf-
ir að þrátt fyrir aðild íslands
að Atlanzhafsbandalaginu
skyldi aldrei til þess koma að
hér dveldist erlendur her á
friðartímunx, en eftir kosn-
ingar var herinn kvaddur
hingað fórmlega og hefur set-
ið svo fastur síðan. Rofin
liafa verið aðferðirnar gagn-
vart þjóðinni. og svikim lands-
réttindi árangurinn., ý
. ¥»að er sérstök ástæða til
*■ þess að rifja þessi atriði
upp einmitt nú á 11 ára af-
mæli Keflavíkursamningsins,
því almenningur um alit land
spyr: Er verið að leika sama
leikinn einu sinni cnn? Fyrir
kosningamar I fyrra sam-
þykkti meirihluti Alþingis að
hernáminu skyldi aflétt. í
kosningunum hétu allir fram-
bjóðéndur vinstri flokkanna
því að framkvæma þá stefiixx
og hlutu að launum fylgi mik-
ils meirihluta, þjóðarinnar. Og
þegar eftir kosningar var
mynduð stjórn sem hét því að
hafa brottför hersins sem eitt
aðalatriði stefnu sinnar. En
síðan ekki söguna meir. Þeg-
ar taka átti upp samninga við
Bandaríkin um brottför hers-
ins var samningum frestað ,,í
bili“ og síðan hefur ekkert
heyrzt um undirbúning þess
að taka þá upp á nýjan leik.
Þvert á móti eru allar starfs-
aðferðir Guðmundar I. Guð-
mundssonar slíkar, að engu
er líkara en að hann telji það
forsendu athafna sinna að Is-
land verði hernumið um langa
framtíð og leggi sig í líma
til þess að afnema þær litlu
tálmanir sem áður höfðu þó
verið settar við frjálsu fram-
taki dáttanna hér á landi. Og
sagt er að fátt sé lionum
meii’a kappsmál en að her-
námsframkvæmdir hefjist af
kappi á nýjan leík.
¥^að er ástæða til að segja
* það afdráttarlau.st að við
svo bíiið má ekki standa. Ixxf-
orðið um brottför hersins er
einn af hyrningarsteinum núver
andi stjórnarsamvinnn, og því
aðeins stendur sú samvinna
að loforðið verði efnt. Stjórn
sem sættir sig við hernám^
landsins verður aldrei köiluð
vinstri stjórn og hún mun
ekki njóta stuðnings \instri
manna í iandinu. Fyrir 11 ár-
um sundraðist nýsköpunar-
stjórnin vegna þess að svikin
Menn úr skæruher Serkja ríðaadi á múlösmun í fjalllendi í Alsir.
r r' • •
i og
þing í sjálfheldu
nputtugasta ..og önnur stjórnr
*■ arkrcppar. á tólf -ácuin
stendur yftr- í Frakklandi, og
beir sc-m kunnugir eru frönsk-
um stjórnmólum telja að- hún
verði torleystust af þeim öU-
urrt; Sú skoðun er rökstudci með
því, að nú háff stríðið í Alsír-
í fyrsta skipti benlíhis orðið
franskri- ríkisstjóm að fóta-
kefli. Afleiðingar Alsírstríðs-
ins, sem búið er að standa í
þrjú ár, hafa stuðlað að falli
franskra ríkisstjóma, en Maur-
jce Bourges-Maunoury er fyrsti
franski forsæiisráðherrann,
sem’ ekki hefur tekizt að fá
fylgi meirihluta þingmanna við
fyrirætlanir sínar í Alsír. Þ ng-
ið feildi frumvarp hans um
frumdi-ætíi að nýrri stjórnskip-
an í Alsír með 279 atkvæðum
gegn 253.
A'ndstaðan kom bæði frá
vinsíri og hægri. Kommún-
istár og. þaö brot af flokk'.
forsætisráðherrans, Róttæka
flókksins, sem fylg.ir Mendés-
France- iað rriálum, benti á að
sjólfstæðishreyfing Alsírbúa
hefði einróma hafnað frum-
varpinu að það yrði því' ekki
annað en pappírssnepill jkitt að
lögum yrði, styrjöldin í Alsír
myndi halda áfram eftir sem
áður. Kommúriistar og fylgis-
menri Meridés-France viija að
komið verðí á vopnahléi í
Alsír og gengið til samtxinga .
vom heit í sjáli'stæðismálum
þjóðarinnar, og enn sem fyrr
munu hernámsniálin ráða úr-
slitum lun öriög. og gengi
hverrar stjórnar sem mynduð
er á íslandi.
vá)5 foruítumenn sjálfstæð'is-
.hrej-f rigarínnar, sem.hafa sýnt
að þeir njóta stuðnings aiís
E p 1 e n d
*í <H n (1 i
þorra þeirra átta milljóna
Serkja, sem Alsír byggja.
Bourges-Maunoury og féiögum
hans í ríkisstjóminni kom
aldrei til hugar að frumvarp
þeirrá megnaði að binda endi
á vopnaviðskiptin í Alsír, en
þeir viidu gera eitthvað til
að telja almenningsálitinu í
heiminum trú um að franska
stjórnin ætti fleiri svör við
sj álf stæðiskröf iím landsmanna
en byssukúlur og pyndinga-
kiefa. Atsírmál'ð ketnur fyi'ir
þing SÞ á næstunni og eitt-
hvað varð að gæra tit að auð-
velda Bandarikjunum og öðr-
um bandamönnum Frakklands
að standa gegn kröfu araba-
ríkjanna um vítur á frönsku
stjórnina fyrir framkomu
hennar í Alsír. Því lagði rík-
isstjómin til, að Serkjum í
Aisír skyldi veittur jafn
ingai-éttur við franska iands-
menri og leyft að stofna mið-
stjórn fyrir lándið, Vel að
merkja með samþykki allra
fylkja,- en fylkjaskiptfngin átti
að vera ■ þannig, að landnemum
voru- tryagð öil völd i tveim-
•ur. af sex. En þetta gátu land-
nemarnir í • Alsír og málsvar-
ar þoirra, á þinginu í París
ekki þolað. Þeir höfðu enga
ástæðu til að óttast áð nýja
stjórnskipunih kæmi txl fram-
kvæmda i bráði en sérhver
ráðstöfun , til' að áuka réftindi
Serkja, þó. ekki sé néma . á
pappírnum; er" e;tur'í þeirra
beinum. Á franska þinginu
gerðu poujadistar, helmingur
íhaldsmanna og fyrrverandi
gaullistar máístað landnemanna
að sínum og greiddu atkvæði
gegn stjórninnj. Einu flokk-
arnir, sem eitthvað kveður að,
og stóðu óskjptir með frum-
Bourges-Maunoury
varpi stjórnarinnar, voru sóst-
aldemókratar og kaþólskir.
7VTú hefur Coty forseti snútð
-*• ’ sér til Moiletk, foringja
sósíaldemókrata, og beðíð hann
Frarahafd á 9. siðu. t