Þjóðviljinn - 05.10.1957, Blaðsíða 10

%
'Maurakóngurinn
eftir HALVOR FLODEN
Steinn hafði staðið
grafkyrr og ráðalaus og
borft á Ágúst. Nú hljóp
hann til hans og ætlaði
að hjálpa honum.
„Nei, nei, nei. F.arðu.
Ég vil ekki sjá maura-
kónginn".
„Ég ætlaði að hjálpa
þér að tína af þér maur-
ana“, sagði Steinn.
„Nei, nei, ég trúi þér
ekki. Ég trúi þér aldrei.
t>ú svíkur mig bara. í>ú
kastar .yfir mig maurum
aftur".
Hann spratt á fætur
og fleygði síðusu görm-
unum utan af sér, henti
sér niður aftur og velti
gér allsnakinn í mold-
inni og barði sig utan
með hríslu.
Smám saman varð hann
rólegri. Maurarnir voru
víst flúnir. Hann lá
lengi kyrr á grúfu og
gfét — og grét.
Steinn stóð skammt
frá, og það var ekki
fjarri þvi að hann gréti
líka. Hann læddist nær,
kraup niður hjá Ágústi
og rak burt flugumar,
sem settust á bakið á
honum.
Svona sat hann lengi
og horfði á bakið á
drengnum, sem skalf og
hristist iaf gráti.
Alli í einu tók Steinn
eftir því, að bakjð á hon-
am var eitthv.að svo
magurt, ekkert nema
skinnið og beinin. Og
kroppurinn, sem lá
þama, var lítill og rýr,
svo að það var hryggi-
legt að sjá. Hann var
líka ,allur rifinn til blóðs
og moldugur. Þama
blæddi talsvert mikið úr
fætinum. Ágúst hafði
auðvitað rifið sig á
hríslu, þegar hann var
iað hlaupa um holtið. Og
hvað fótleggirnir voru
mjóir!
Aumingja dnengurinn,
hugsaði Steinn, og hélt
áfram að reka flugum-
ar burt. Nú mundi hann
það líka, að Ágúst átti
ekki gott. Hann var fá-
tækur og áttj enga
mömmu. Enginn hugs-
aði um fötin hans. Það
var ekki furða, þó «að
þau væru ræflaleg. Og
líklega fékk hann ekki
mikið að borða. Þess
vegna var hann auðvit-
að svona lítill og hor-
aður.
„Ágúst! Ágúst! Nú
tínum við beljunum‘‘,
sagði Steinn og reyndi
að vera glaðlegur. En
það sat eitthvað í háls-
inum á honum. Ágúst lá
kyrr og svarað ekki.
Þá laut Steinn niður
að honum og hvíslaði:
„Ég er með ost og smjör
í pokanum mínum“.
Ágúst leit upp en
grúfði svo höfuðið nið-
ur aftur. Steinn sótti
malpokann sinn og tók
upp matinn.
„Svona, drengur. Ætl-
arðu ekki að borða?“
Ágúst reis upp og
þurrkaði sér um augun.
Hann brosti ofurlítið og
fór að borða.
„Færðu aldrei ost í
nesti, Ágúst?“
„Nei. Þú gétur líklega
ímyndað þér það“/
„En hvernig hefurðu
þá orðið svona sterkur
og seigur eins og
maur?“
Ágúst hrökk við, þegar
hann heyrði nefndan
maur. En nú var Steinn
að gera að gamni sínu,
svo að hann tók því vel.
„Og þú ert sterkur
eins og — maurakóngur,
Er það ,af því að þú hef-
ur fengið svona mikið
að éta?“
Þeir töluðu um alla
heima og geima, en mest
um það, hvað biði þeirra
mikið verkefni uppi í
holtunum. Það var mik-
ið verk að i* *eisa aftur
allt, sem óvildn hafði
eyðilagt.
ENDIR.
SKRÍTLA
Drengur einn var á-
valt ávítaður af kennara
sínum fyrir það, að hann
talaði of mikið í skólan-
um. Um vorið sendi
skólastjóri föður hans
umkvörtun út af þessu.
Hann fékk svohljóðandi
svar:
— Þér ættuð að heyra
til hennar móður hans.
i,
LÁGFÓTA
f tölublaði nr. 33 birt-
um við mynd af þessari
skepnu, sem þið öll
kannizt við, en þið átt-
uð að rifja upp öll nöfn-
in, sem þessari skepnu
hafa verið gefin. Og þau
eru ekki svo fá. Sagt er
um köttinn, að hann hafi
níu líf, en við fundum
níu nöfn á tófunni.
Kannski eru þau fleiri,
munið þið nokkur? Hér
eru nöfnin: Lágfóta, grá-
fóta, tæfa, tófa, refur,
rebbi, skolli, melrakki
dýr. Ekki fer hjá því að
um dýr, sem á svona
mörg nöfn eru til marg-
ar sögur. Þið hljótið að
kunna einhverja til að
senda blaðinu ykkai*. Til
að byrja með fáið þið
smá kafla úr dýrafræði,
sem hætt er að nota í
skólanum, þótt skaði sé
að, því bókin er mjög
skemmtileg. Hún er sam-
in af Jónasi JónssynL
„í flestum löndum þar
sem refir eiga iheima,
grafa þeir sér djúp
fylgsni í jörðina. Þau
eru nefnd greni. Fjöi-
margir gangar liggja í
allar áttir út frá bælinu.
Gerir skolli það tii að
geta sloppið út um ein-
hverjar dymar eða inn í
grenið, þótt hætta sé við
suma gangana. Hér á
landi llfa refirnir mest í
óbyggðum og afréttum.
GRÁFÓTA
Drepa þeir allmargt
sauðfé á sumrin. Stund-
um sleppa kindurnar þó
úr klóm þeirra dýrbitnar
þ.e. með ör eftir bjt mel-
rakkanna. Um vetur er
oft þröngt í búi hjá lág-
fótu. Kemur hún þá
stundum nær byggðum
og leggst á sauðfé á beit
í heimahögunum. Mikil
stund er lögð á að
fækka og helzt útrýma
refnum hér á landi. Ein
grimmdarleg aðferð er
að eitra egg eða kjöt-
bita og láta það liggja
á hæð, þar sem refirnjr
verða ætisins varir, er
þeir flakka hungraðir
um frosnar óbyggðimar.
Stundum eru þeir veidd-
ir í dýraboga. Þriðja
aðferðin er að „liggja á
grenjum" á vorin. Yrð-
lingamir eru í greninu,
meðan þeir eru að stálp-
ast. Foreldrarnir fara
báðir út í einu eða til
skiptis til að draga björg
í búið. Skotmaðurinn fel-
ur sig á greninu eða í
nánd við það og reynir
að skjóta skolla, þegar
hann nálgast grenið.
Stundum héfur veiði-
maðurinn með sér yrð-
linga úr öðru greni, læt-
ur þá ýlfra hjá sér og
lokkar refina, sem heima
eiga í greninu í skotmál.
Fá þeir ekki staðizt, er
þeir halda sig heyra vein
barna sinna. Fjórða að-
ferðin er að svæla mel-
rakkana inni. Er þá
kveiktur eldur við ein-
hvern grenismunnann og
stillt svo til, að nokkuð
af reyknum leggi inn.
Fyllir reykurjnn þá gren-
ið og kemur út um alla
útgangana. eru þeir þá
byrgðir hver iaf öðrum,
en refirnir sem inni eru
drepast í svælunni“.
Þetta var um veslings
lágfótu - gráfótu, sem
hvergi á sér griðland.
Nú vonumst við eft'ir
sögu frá ykkur um hana.
I verðlaun veitum við
umslag með tveim frí-
merkjum stimpl. á út-
gáfudegi. Þetta eru frí-
merki landgræðslusjóðs
útgefin 4. september í
haust. Þau munu seinna
verða í háu verði.
3.0) — ÞJÓÐVTLJINN — Laugardagur 5. október 1957
37 árum síðar
Framhald af 7. síðu.
frá Svartahafi. Þeir höfðu
verið þar með þrem Islend-
ingum, Guðmundum tveim og
einum Jónasi. Fadín spurði
okkur hvort við hefðum mat-
azt og játtum við því. Þá kom
framreiðslumaðurinn, sem fyrr
getur. Hann tók Fadín tali og
skýrði honum frá þvl, að við
hefðum eiginlega ekki bragð-
að matarbita. Hann var ekki
ánægður með okkur ennþá.
Fadín hafði engin orð, heldur
rétti okkur matseðilinn. Ekki
var það eiginlega seðill, held-
ur stcr bók. Við neituðum, en
Fadín var ekki alveg á því,
að við gætum látið okkur
, nægja svona fuglamat, við
yrðum að neyta mannamatar.
! Ég vissi af fyrri reynslu
min’ii, innan Ráðstjórnarríkj-
anna og utan, að Rússar eru
allra þjóða gestrisnastir, að
, minnsta kosti þeirra, sem ég
hefi kynnzt. Á þessu sumri
átti ég eftir að kynnast þeirri
gestrisni, sem minnisstæð mun
; mér til æviloka. Að baki henn-
; ar var félagshyggð sósíalism-
í ans,, sterkasti þáttur verka-
j: lýr hreyfingarinnar. — Eklci
stökk Fadín bros fyrr en við
S vorum sezt að kjötréttum.
f Þegar ég var strákpatti að
| alast upp í Reykjavík skömmu
i eftir aldamót, var tvennt sem
j ég vissi um Moskvu. Annað
( var, að þar bjó Rússakeisari
I stundum. Hann var vondur
( tnaður, sem gerði sér það að
leik, að drepa fólk. Rétt eins
og við strákarnir sálguðum
smáufsum á Geirsbryggju. Nú
þurftu menn ekki endilega að
vera vondir menn þó að þeir
dræpu fólk sér til gaman. Það
var til dæmis hann Elías spá-
maður, sem lét slátra öllum
prestum guðsins Baal. Það
var alveg ágætt verk, enda
launaði guð honum það með
því að senda eldvagn eftir
honum þegar hann var orðinn
saddur lífdaga. Svo var það
líka sjálfur guð almáttugur,
Hann lét sig ekki muna um
að drekkja Faraó og öllum
hermönnum hans á einum
degi. Það var ekki alltaf ljótt
að drepa menn, en Rússakeis-
ari var samt vondur maður.
Þetta var manni kennt og^.
fólk sagði, að maður ætti
aldrei að hafna því, sem
manni væri kennt, að minnsta
kosti ekki því, sem stæði í
þeirri heil 'gu bók. Hitt var
mér torskildara sem mér var
sagt þá, að Moskva væri
stærsta þorp í heimi. Ég var
orðinn það menntaður, að ég
vissi vel', að til voru stærri
borgir en Reykjavík, sem þá
var um 10.000 manna borg,
en þorp, sem var stærra en
Reykjavík, var mínum skiln-
ingi ofvaxið. Seinna fór ég
að læra landafræði og mann-
kynssögu. Þá fékk ég dálítið
hugboð um það, sem fólkið
átti við, er það kallaði Moskvu
stærsta þorp í heimi. Innan
Bæjarpósiur
Framhald af 4. síðu.
illa farið ef þeir færu nú að
kássast hver upp á annan per-
sónulega. Vildi ég vara þá
við því feni. Það hendir stund-
um góða drengi þegar hitnar
í þeim, en ætti aldrei að gera
það“. —
★
Bæjarpósturinn er bréfritar-
anum sammála um það að
ritdeilur, sem háðar eru á
málefnagrundvelli geti látið
gott af sér leiða. Hins vegar
vilja slíkar deilur oft lenda út
í persónulegum skætingi og er
þá verr af stað farið en heima
setið. Verður Pósturinn að
viðurkenna, að honum þótti
gæta fullmikið persónulegrar
ádeilu á Jónas í svargrein Jó-
hannesar Helga. Það eru
engin rök að svívirða náung-
ann, en liins vegar oft léttara
að beita þeim vopnum en rök-
um glæsilegar hallir aðalsins
og þær, sem tileinkaðar voru
Jesúsi frá Nazaret*) úði og
grúði af tvílyftum timburhús-
um. Að húsabaki voru breið
svæði, eða húsagarðar. Þar
voru athafnasvæði borgar-
anna.
*) Fornleifafræðingum hef-
ur aldrei tekizt að finna neina
borg með þessu nafni í Land-
inu helga, né heldur er hennar
getið i Gamla Testamentinu
eða ritum Josefusar sagnritara
Lærðum leikmönnum og hin-
um vitrari klerkum þykir
mörgum sennilegt, að málum
sé blandað, er þetta viður-
nefni er talið vera dregið af
borg í Galileu.
sgmdum. Að svo mæltu lætur
Pósturinn útrætt um þetta
mál að sinni.
*
BÆJARPÓSTINUM hefur bor-
izt bréf þar sem kvartað er yfir
þvi. að bæjaryfirvöldin í
Reykjavík geri ekkert að þvi
að útvega sjúklingum sem
takmarkaða . vinnugetu hafa
störf við þeirra hæfi. Um leið
og Pósturinn kemur þessari
umkvörtun á framfæri vill
liann taka undir það, að opin-
berir aðilar, ríkið og sveitar-
félög, hafa gert of lítið að
því að „styðja sjúka til sjálfs-
bjargar“. Bæði er það mann-
úðarmál og þó engu síður,
frá sjónarmiði þessara aðila,
hagsmunamál. Því fyrr sem
hinir sjúku fá störf við sitt
hæfi og tækifæri tii þess að
sjá sér og sínum farborða af
eigin rammleik þeim mun
betra fyrir þjóðfélagið. Það
sem áunnizt hefur í málum
berklaveikisjúklinga ætti að
færa hlutaðeigandi aðilum
heim sanninn um þetta, en
þar eru það samtök sjúkling-
anna sjálfra, sem grettistak-
inu hafa lyft, ekki ríkið eða
sveitarfélögin, þótt undarlegt
megi virðast.
★
SVO ER hér bréf um óperuna
Tosca og flutning hennar: —
„Ég heyrði í útvarpinu í gær.
að síðasta sýning á óperunni
Tosca sé á sunnudagskvöldið,
og að Stefán sé að fara til
Hafnar. Ég er ein af þeim
mörgu sem ekki hef komizt
til að sjá óperuna, og því
langar mig til að beina þeirri
fyrirspurn til útvarpsins,
hvort það geti ekki útvarpað
frá sýningunni á sunnudags-
kvöldið. Ég hygg, að margir
muni vilja heyra þessa óperu
flutta af okkar beztu söngv-
urum og ekki hvað sízt af
því Stefán syngur eitt aðal-
hliitverkið, en hann mun vera
okkar vinsælasti eöngvari að
öðrum ólöstuðum. Sýningar
Þjóðleikhússins byrja að vísu
kl. 20.00. Það yrði því að
flýta fréttalestrinum talsvert,
en slíkt er vel hægt og er gert
t. d. við stjórnmálaumræður.
— Með þökk fyrir birtinguna
Skagfirðingur“.
ÚRVAL AF PlPUM
Verð frá kr. 21.00 til kr. 75.00
SENDUM 1 PÓSTKRÖFU
SÖLUTNRBINN viS Amarhól