Þjóðviljinn - 26.10.1957, Page 11

Laugardagur 26. október 1957
ÞJÓÐVILJINN — (11
(Ot
nokkurn tíma komi'ð hingað, ef hun heföi vitað hið
sanna.
Leck Fischer:

17
— Þá skil ég betur að þér tókuö yður leyfi og þér
i þaö var ekki stjórninni, sem vax Voruð að hugsa um aö segja upp. Hún leit á mig rann-
r veriö svo gleymiö. Þegaí þáö vill sakandi oe' undirfnrðiilopfl Hvprsu slnpmt vnr lr
Gustavson hefur notaö þessa daga. Með einhverju
móti hefur hann útvegað henni peninga. Það líkar
henni vel, en hún er skynsöm. Hún vill fá sitt, en hún
vill ekki taka þátt í aö slátra hænunni sem verpir eggj-
unum.
— Ég þurfti aö viö'ra mig dálítið. Nú var komiö aö
mér aö vera blíð. Stundum get ég þaö. Einkum þegar
ég er taugaóstyi'k.
— Þaö var eitthvaö með taugarnar? Spurningin kom
eins og hljóölát bornál i auma tönn.
— Ef til vill. Svar mitt var hikandi....Taugum er
kennt um svo margt. Niðri á ströndinni gekk sonurinn
og kastaði steinum í brúarsporðinn. Ég heyröi hann
einu sinni taka þannig til orða um hnefaleikamann:
hann vildi ekki fara fram í hringinn. Hér sátum við
frú Þrúða og vissum sitt af hverju hvor um /löra, en
ég vildi ekki fara fram í hringinn. Ég var í leyfi.
— Þér hafið kánnski ofreynt yður síðustu árin. Mér
finnst það alveg ágætt a'ö fyrirtækiö skuli hafa fengið=
mann í stjórnina, sem bæði er duglegur aö selja og
hefur mikla stjórnarhæíileika.
Hún þreifaði fyrir sér og ég kom dálítið til rnóts
við hana.
_ Okkur heiur alltaf vantaö góöan sölumann.
Þetta 'var ekki 'sagt tií aö hnýta í Tórnas, héldur tií
að minna hana á aö
ábótavant. Fólk getur veriö svo gley
það vi'ö hafa.
— Hvernig kemur Gustavson yður annars fyrir sjón-
ir? Loksins þoröi hún að bera fram spuiningu sína.
Spurninguna, sem var tilgangur ferðalagsins. Ég beiö
stundarkorn. Sonurinn hitti beint í brúarendann.
Hann hoppaöi af kæti eins og drengur.
— Hvað er þaö sem þér viljiö vita, frú Sandgren.
Ég varð að svara: — Mér finnst Gustavson duglegur
maður, skynsemi mín segir mér þa'ö, en annars ....
— Annars. Hún var hæfilega undrandi. Aöeins
örlítið. Nú beið hún eftir framhaldinu. Og svo sagöi
ég orðin, sem ég óska'öi eftirá að ég hefði látið ósögð
og ég heföi viljaö vinna mikið til að einmitt hún hefði
ekki heyrt:
— Hefur maðurinn yöar ekki sagt yður frá deginum
á skrifstofunni, þegar ég æpti?
Ef þetta heföi ekki ailt veri'ð svo ömurlegt, heföi mér
kannski tekizt að'. brosa. Þessi orö hæfa ekki björtum
sumardegi meö mávagargi og steinkasti. Þessum orð-
um átti aö hvísla frá munni til munns, ef þau voru
sögö á annað bor'ð.
Þeim degi gleymi ég aldrei. Ég haföi fundið á mér
allan morguninn að Gustavson hef'ði eitthvaö í bígerð.
Eitthvað óvænt og illkvittnislegt. Hann gekk svo leit-
andi um allt. Og hann talaði lengi viö Tóinas áður
en kalla'ö var á mig. Ég sat í næstum tvo tírna ög horf'öi
á brúnar, loka'öar dyrnár. HvaÖ vildi hann rnér? Upp
á hverju hafði hann nú fundið til a'ö angra rnig? Ég
gat ekki haft lxugann viö vinnuna. Ég var spurö um
ýmislegt. Ég gat ekki svarað. Ungfrú Onsgaard kom
líka. Hún brosti þegar hún gekk frá boröinu mínu.
Og Tómas neyddist til a'ð segja mér hvaö var á
Kæri, góöi, elskulegi Tómas, leyfðu mér að blessa þig
í einmanaleik rntnum. Þú ert hei'ðarlegur og tryggur
maður. Þú þagöir um þetta við konu þína. Þú ofur-
seldir mig ekki, heldur var þa'ð mín eigirt heimska.
Ég held ekki ég elski þig, en þetta skal ég alltaf muna
þér. Og nú fær'öu bágt íyrir umhyggju þína. Þú veröur
ásakaöur fyrir að þú þagöir.
Þegar ég verö orðin gcmul kona og ekki hæf til ann-
ars en gæta barna annars fólks, þá ætla ég að prjóna
hánda þér handstúkur, ef þú verður enn á líi'i. Þá
skaltu fá a'ð finna ögn fyrir allri umhyggiu minni fyr-
ir þér, sem aldrei fékk útrás. Sé þa'ó ást, þá er sú ást
betri, hreinni og fegurri en nokkur önnur.
— Ég frétti að vísu a'ö eitthvaö væri að, já, að þér
hefðuö veriö dálítið vanstillt upp á síökastiö, kæra
ungfrú Niedermann, en a'ð þaö væri svona slæmt . . .
Frú ÞniÖa reyndi ekki aö leyna undrun sinni. Ég
held jafnvel a'ð hún hafi átt dálítiö erfitt meö aö átta
sig á þessum kringumstæ'öum. Hún dró ýmiss konar
ályktanir, meðan ég eyöilagöi teikningar mínar í sand-
inum. Gustavson haföi þá ekki logið, þegar hann sagöi
aö ég væri vanstillt persóna. Frú Þrúöa fær'öi þessa
staöreynd mér til skuldar en honum til eignar. Svo
hafði Tómas ekki haft orö á neinu og loks: þá var
kannski tími til kominn a'ö losna viö þessa hálfgömlu
ungfrú Niedermann á'öur en þa'ö varö of seint. Hver
getur haft taugaveiklaöan aumingja á skrifstofu sinni.
Það er líka hægt að vera of mikill mannvinur.
ÞaÖ var líka hægt að sjá þaö á frú Þrúði. Ég var
vegin og ég held aö ég hafi verið léttvæg fundin. Hafi
Gustavson ekki fyrr átt fylgismann í henni, þá á hann
þaö >nú. Og það er aö kenna minni eigin lausmálgu
heimsku.
Húsnæðismiðlunin,
Ingólfsstræti 11
Sími 1-80-85
Látið ¥®gaþv©t!alsúsið
strauja skyrtuna og
þvo þvottinn og
þiö ver'ðiö ávallt
ánægð.
VogaþTOftaliísið
Gnoðarvog 72.
Sími 3-34-60
Var á'öur Langholtsv 176.
KR-frjálsíþróttadeild
Innaufélagsmót í kringlu-
kasti, kúluvarpi óg slegg«jm
kasti fer fram n.k. raánu-
dag og þriðjudag kl. 5,
e v q n
sakandi og undirfur'öulega. Hversu slæmt var þetta.
Hvaö gat hún átt á hættu.
— Ég sagöi upp þennan dag, en maöurinn yöar var
svo vingjarnlegur a'ö taka ekki við uppsögn minni. Ég
var að stríöa henni. Hún mátti gjarnan vita a'ö það yrði
ekki svo auðvelt að losna við mig. Daginn þann hefði
ég vilja'ö fara á stundinni. Já, allt það sem gerðist
þann dag. Gustavson hljóp eftir vátni. Tómas strauk
á mér hendina.
— En fyrst þér viðurkennið sjálfar, að Gustavson sé
duglegur, þá kemur þaö mér aö óvart, aö . . . já, þaö
Framhald af 6. síðu. ' “ý
menntunar", sém heför tij-
hneigingu til að staðna og
stirðna, og „hagnýtrai—
fræðslu, sem er slitin ái. vis|-
indalegum rótum sinum-. Endá
þótt þessa tvískinnungs gæti
mjnna í Sovétríkjunum en öðr-
um löndum, er mönnum-';þar
vel Ijós hættan, sem honum
er samfara, og umbæturndr á
skólakerfinu miða að því að
eyða honum. Máske er þaffla
að finna lausnina á því leynd-
armáli, hvers vegna náttúru-
vísindin hafa tekið svo 'eiu-
stæðum framförum þar eystra,
enda þótt seinna væri af stáð
farið en annarsstaðar.
'h
eímilisþ'áttur
Símxsmú-jtavhMKHisiiiV
j)ví að taka pillur í tima og ó-
seyði. Gustavson hafði stungið upp á því aö ungfiu +íma við taugaspennu og öðr-
StrJsi"**-'
Á seinni árum hefur aukist | felli. Taugatöflur auka vellíð-
an sem piílugleypararnir sækj-
ast eftir.
WHO dregur skörp takmörk
milli þess að vera þræll læknis-
lyfs og vera, aðeins vananeyt-
mjög notkiín róandi lyfja, seg-
ir í skýrslu frá alþjóðaheil-
brigðismálastofnuninni, WHO,
og unj leið varar hún fólk við
Onsgaard fengi prókúruumboö til jafns viö mig. Ég
gæti veikzt. Þaö var svo hentugt. Eiginlega var þetta
ekki annaö en formsatiiði. Nei, svaraði ég og aftur:
Nei. Og Gustavson stóð brosandi og bústinn hjá skrif-
boröi’nu og sagði linmæltur: — Já, en góöa ungfrú
Niedermann, þetta er ekkert sem þér ákve'ðiö.
Og þá var þa'ö sem ég æpti. Ég átta'öi mig fyrst á
ópinu þegar ég heyröi þa'ö sjálf. Mennirnir tveir kippt-
ust viö- Þaö var eins og þeir yröu hræddir. Tómas
rétti fram höndina. Gustavson gekk skelfdur aftur á
bak. Þessu viðbragöi höföu þeir ckki búizt viö.
Já, dagurinn i dag hefur verið erfióur. Frú Þrúöa
sat með galopinn munn, og ég áttaöi mig á regin-
heimsku minni. Hún liaföi ekki haft hugmynd um
þetta. Hamingjan góöa, hún vissi ekkl neitt. Þaö var
svo augljóst a'ö þaö tók í hjartaö. Þessi góða leilc-
kona hixtaöi á lilutverkinu, því að allt í einu kom at-
riði 1 leiknum sem hún kannaðist ekki viö: Hefði hún
um óþægindum.
Hvort sem um er að ræða
róandi lyf — léttar svefntöfl-
ur, barbitursýrusamsetningar o.
þ.h. — eða þvert á móti örv-
andi lyf, er hætta á þvi að
sjúklingurinn auki skammt sinn
dag frá degi og verði að
lokum algerlega liáður umræöd-
um lyfjum, segir WHO. Stofn-
unin hefur rætt vandamálið við
fjöldíi sérfræðinga og þem við-
urkenna flestir þessa hættu.
Vandamálið er þó það, uð vita-
skuld eru til tilfelli, þar sem
örvandi eða róandi lyf eru
nauðsynleg líkámanum, en
vandræðin liggja í því að tak-
marka neyzluna vjð þessi til-
liún er bæði andlega og ,lík-
amlega háður því — og árang-
urinn er skaðsamlegur bæði
fyrir einstaklinginn og þjóð-
félagið. Vananeytandinn er
fremur háður lyfinu sálfræði-
lega en líkamlega, hann finnur
ekki hjá sér hvöt til að auka
skammtana og þjóðfélágið.
skaðast ekki af því — og
einstaklingurinn venjulega ekki
heldúr.
andi. Sá sem er þræll lyfsins
eykur notkun þess jafnt og
þétt og er næstum reiðubúinn
til hvers sem vera skal til
að komast yfir það. Hann eða
WHO varar fólk við að láta
leiðast út í það að vera háð
læknislyfi. Læknar eiga að vera
mjög varkárir í sambandi við
ivfseðla sína, og taugatöflur
eiga ekki að vera til sölu á
frjálsum markaði, bætir al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunin
við. ,
Á Norðurlöndum er löggjöf-
in allströng að þessu leyti,. og
það eru aðeins mjög fá — :og
þá mjög væg — sambönd sem
hægt er að fá keypt án lyf-
seðils.
B’J
• ð
a
Það færist æ meira í vöxt að
ullarvörur séu meðhöndlaðar
með mölvarharefni,. og við það
sparast hrémt ekki fáar milij-
ónir króna. Mölvarðar vörur
eru vitund dýrari en aðrar vör-
ur, en það borgar sig að horfá
ekki í þann ákild-ing.
Það eh. st'aðreytíd; að ein möl-
íijóh geta( eignazt : svo marga
ifkomendur að þau geta á 'einn ’
iri torgað 30 kílóum af ull. Til
bess að ná þessum stórkostlega
árangri, þurfa lirfurnar þó; á-
kveðin skilyrði, sem þær fá sem
betur fer sjaldan. Míolúr þrífst
bezt í hita, ea. 20 stigum. á
celsíus, og ef hann fær frið og
ró, eykur hann kyn sitt allaa
ársins hring.