Þjóðviljinn - 24.01.1958, Blaðsíða 7

Fföstudágiii1-Í24%:ja'Hú&r 1958 — ÞJÓÐVILJINN (7
fellur íhaldstiornin
Góðir hlustendur, nær og f jær.
Fyrstur ræðumanna í gær-
kvöldi var Bárður Daníelsson
verkfræðingur efsti maður á
lista Þjóðyamarflokksins. Eins
og vænUi mátti gerði hann
nolckra grein fyrir þeirri eimi
. tiilögu, sem hann flutti í bæj-
arstjóminni á síðasta kjör-
timabili, sem nokkuð kvað að,
að Reykjavíkurbær ætti hressa
upp á fjárhag sinn með því
! að eelja, þeim, isem byggja
vilja þak yfir höfuð sér,
. byggingarhæfar lóðir á allt að
30 þúsund krónur.
Afrek Þjóðvarnar
Þessum ágæta bæjarfulltrúa
þótti nefnilega ihaldið ekki
nógis aðgaiigsfrekt í tekjuöfl-
un þess með Mnum gegndar-
lausu útsvarshækkunum á síð-
asta •kjörtímabili, honum þótti
heldur ekki nóg að gert, þeg-
ar hann studdi íhaldið í sjö
millj. kr. útsvarsráni þess síð-
astliðið sumar og felldi með
íhaldinu tillögu mína í bæjar-
ráði um að skila ránsfengnum
aftur til gjaldenda. Þessu til
viðbótar flutti hann tillögu
þá, sem áður greinir, um að
bærinn selji bara byggingar-
lóðimar til að hafa úr meiru
að moða. Það verður ekki
með sanni sagt, að íhaldið
hafi að undanfömu fúlsað
við nýjum !tekjustofnum, en
ekki: einu sinni ihaldið gat
samþykkt þessa tillögu bæj-
arfulltrúans.
öðrum orðum þarf ekki að
ej’ða að Þjóðvarnarflokknum
eða málefnum hans. Sá flokk-
ur býður i nú hvergi fram á
landinu nema hér i Reykjavík
af þeirri virðingarverðu sjálfs-
þekkingu og kurteisi við al-
menning að bera beinin á ein-
um stað.
AlþýðuflokkuTÍnn vel-
þóknanlegur íhaldinu
Um Alþýðufíokkinn er það
að segja, að svo verður hver
að fljúga, sem hann er fjaðr-
aður. Magnús Ástmarsson og
Lúðvík Gizurason eyddu tíma
flokksins í gærkv’.ildi, töluðu
mikið en sögðu lítið. Það var
éftiriektarvert, að háttvirtur
borgarstjóri kvartaði í hinni
löngu yamarræðu sinni í gær-
kvöldi undan skiifum tveggja
xStjórnarblaða, Þjóðviljans og
Í'ímans. Hann hafði ekkert
undan Alþýðublaðinu að
kva.rta, og íhaldið hefur ekki
undan þessum tveimur tals-
möhnnm Álþýðuflokksins í
gær að kvarta. Þjónkun hægri
kratánna við íhaldið í verka-
íýðsféiögtim og annars staðar
Íiefur svo týnt af þeim fjaðr-
imar, að þai' flýgur fuglinn
f jáðralaus.
I .
Varnarræða borgar-
stjórans
-Ég sagði að hv. borgarstjóri
hefði flutt langa varnarræðu.
Eins og honum er jafiian 3ag-
ið var ræðaa áferðarfalíeg og
hugsuð sem yfirbreiðsla yfir
afglöpin á liðnu kjörthnabili,
en uppistaðan sjálf og vefn-
aðurinn fdlur var úr svo þunn-
um þráðum, að alls staðár sá
í gegn. Það er svo um háttv.
borgarátjóra og ræðumennsku
hans, að hinar köldu stað-
reyndir veruleikans bera jafn-
an faguryrði hans ofurliði.
Ef frá em teknar hugrenn-
ingar hans um Ingólf Amar-
son, Bería, Mozart og Neró,
og ýmislegt annað álika
eymakonfekt, þá skín í blekk-
ingamar og rökbrögðin.
Háttvirtur borgarstjóri
Heildarfjárhæð útsvara i
Reykjávik var samlcvæmt á-
ætlun 1954 kr. 86,4 millj. en
samkvæmt áætlun 1958 kr.
199,4 millj. og hefur því
hækkað um 131%.
Þegar þessi staðrejmd er
skoðuð í ljósi ummæla borg-
arstjórans er ljóst, hvert frá-
vikið er frá yfirlýstum stefnu-
miðum.
Útsvarsálagning íhaldsins
árið 1957 er út af fyrir sig
reginhneyksli. Með henni var
sett íslandsmet í skattpíningu
og farið langt fram úr öllum
öðmm bæjarfélögum, hvort
sem litið er á heildarfjárhæð-
ina eða útsvar á hvern íbúa.
arstjóri fram á? Hann krafð-
ist é.kki 20% heldur 60%
hækkunar yfir meðaltalið.Eftir
mikíð þref fékk hann heimild
til hækkunarinnar. "En þá
fyrst sýndi íhaldið tennurnar.
Af furðulegri óskammfeilni
lagði íhaldið 206 millj. kr.
á gjaldendur í stað 199 og
tók þannig í fullkomnu heim-
Ræða INGA R. HELGASONAR, 4. manns G-listans,
í útvarpsumræðimuni í íyrrakvöld
Ieiddi hlustendur um Heið-
mörkina og á þeirri göngu
fanst honum litið til koma
Vaglaskógar og Hallorms-
staðaskógar. Hanri fór með
menn upp á Öskjuhlið, í
nokkra húsagarða, sýndi þeim
sorpeyðingarstöðina og lét
þau orð falla: hér drýpur
smjör af hverju strái!
Uppgjöfin við Sogslánin
Háttvirtur borgarstjóri
ræddi mjög um Sogsvirkjun-
arframkvæmdimar en í stað
þess að játa hreinskilningslega^
algert getulej’si rikisstjórnar
Ólafs Thors til lánsútvegun-
ar til þeirra hluta, og í stað
þess að viðurkenna réttmæti
ásakana okkar sósíalista um
sofandahátt og sleifarlag á
undirbúningi og byrjun þriðju
Sogsvirkjunar, leiddi hann tai-
ið að stórvirkjunarfram-
kvæmdum við Þjórsá. Allar
götur frá 1951 höfum við með
síendurteknum tillöguflutningi
í bæjarstjóminni rekið á eftir
íhaldinu með þriðju virkjun
Sogsins við írafoss með þeim
árangri að hafizt var handa
1957, þó ekki fyrr en vinstri
stjómin sem mynduð var upp
úr kosningasigrum Alþýðu-
bandalagsrns 1956, hafði
tryggt lánsfé til þessara hluta
samkvæmt stjómarsáttmálan-
um.
Útsvarshneykslið .
Þegar þar var komið í varn-
arræðu hv. borgarstjóra, að
bera varð í bætifláka fyrir
óreiðu og sukkið i rekstri
bæjarfélagsins, þá lét hann
sér um munn fara eftirfarandi
steínuyfirlýsingu:
„Það verður að gæta þess
að iþjTigja ekki gjaldþoli at-i
vinnufyrirtækja og einstak-1
linga með of háum útsvör-
„-.tl i
mn .
En hvemig hefur blessuðum:
borgarstjóranum okkar tekizt
í þessu efni?
------------------rf—-------
Bæjarfélögin hafa ekki al-
veg óbundnar hendur um
hækkun útsvaranna ár frá ári.
Þær hömlur í lögum em ein-
mitt til að varna því að gjald-
þoli einstaklinganna sé íþyngt
um oíý sem sagt til að gæta
þess að stefnuyfirlýsingu í-
haldsins sé fylgt. Samkvæmt
útsvarslögunum þarf leyfi fé-
lagsmálaráðuneytisins ef hæj-
ildarleysi útsvör af Réykvik-
ingum upp á sjö millj. kr.
eða 3,7%. Ihaldið hefur orðið
fvrir hatrama baráttu Al-
þýðubandalagsins að skila
talsverðu aftur áf þessu fé, en
iiéidur ennþá drjúgum ráns-
feng, en senn mun að vsenta
úrskurðar ríkisskattanefndar
um það sem eftir er.
arfélag vill hækka útsvör sín .
meira en 20% meðaltal Sjóðirnir ruplaðir
útsvaranna næstu þrjú árin á Maður skyldi nú ætla> að
undan. En hvað fór hv. borg- bæjarfélag, sem hefur meira
en tvöfaldað tekjur sínar á
fjomm ámm, gæti státað af
góðum fjárhag og digrum /
sjóðum.
En það er nú .cðru nær.
Á sama tima láta óreiðu-
menn íhaldsins greipar sópa
um flesta sjóði bæjarfélags-
ins og tæma þá í eýðsluhít
sína. Á sama tíma sem út-
svarstekjur ihaldsins hækka
um 131% þá hækkar skuld
þess við sérsjóði bæjarins um
220 %.' Guðmundur Vigfússon
taldi upp þessa sjóði í gær-
kvöldi, en hv. borgarstjóri
minntist ekki á þá sem von-
legt er. Ef hann gerir s.ióði
að umtalsefni, þá verða þeir
að vera fullir.
Húsatn’ggingarsjóðurinn er
einn þeirra sjóða, sem íhald-
ið hefur tæmt. Allar tekjur
sjóðsins 1955, 1956 og 1957
hafa óreiðumennimir tekið, og
skuldar bæjarsjóður þesstrm
sjóði um 10 millj. kr. Þetta
er mjög alvarlegt mál. Þessi
sjóður sem og hinir er tekinn
í fullkomnu heimildarleysi og
þvert ofan í gildandi laga-
ákvæði. Ekki eyri úr honum
hefur verið varið til eflingar
brunavarna eins og til stóð,
og við stöndum frammi fyrir
þeirri staðreynd í síðasta
stórbmna í Þingholtunum, að
slöngur brunaliðsins eru bráð-
ónýtar og búið er að eyða
peningunum í annað. Nýlega
hafa orðið mikil brunatjón í
bænum og bærinn stendur i
sporum vanskilamannsins.
í árslok 1956 skuldaði Bæj-
arsjóður sérsjóðunum kr. 25,8
millj. kr. og er rétt að benda
á, að þetta fé er ekki hægt
að endurgreiða sjóðunum
nema leggja útsvar á gjald-
endur fyrir þeim greiðslum S
næstu árum. Þannig er tæm-
ing sjóðanna bein hækkun út-
svaranna.
á 10. síðu

Ég skal
ekki falla!
í
útvarpsumræðunum
★
var hlustendum ekki kynnt
hva.r Þórhallur Vilmundarson
væri á lista Þjóðvarnarflokks-
ins. Skýringiri er sú . að Þor-
hallur er alls ekki á listanum;
hann neitaði að vera varamað-
ur fallins frambjóðandá.
★ Á sama hátt og ræðu-
menn flokksins eru ekki í
framboði, mun koma í ljós á
sunnudaginn að frambjóðend-
ur fiokksins eru í rauninni alls
ekki í kjöri.
Skuldaþrjótar
★ Ef maður fær lán og
lofar að greiða það á ákveðn-
um tíma, má lita á það sem
meinlítið grobb þótt liann
hrósi sér af loforði sínu og
væntanlegri skilvísi. Svíki
hann hins vegar loforð sitt en
haldi þó áfram að hæla sér af
þvi að hann ætli að greiða
skuldina þótt síðar verði. er
hætt við að álitið á honum fari
að minnka. Og endurtaki þetta
sig ár eftir ár hljóta þeir menn
að vera meira en Títið trú-
' g.íarrii'r' 'sém tíéýsta hónum á-
'fram. ' ' •'
★ Þó er það þessi leikur
sem íhaldið stundar. f bláu
bókinni eru sömu loforðin
prentuð upp á fjögurra ára
fresti, en loforðln eru fyrir-
heit um endurgreiðslu á út-
svörunum sem tekin eru af
bæjárbúum. Útsvörin ei'u sam-
vizkiisamiega hirt en býsná
mikið af endurgreiðslunhi
strandar sem endalaus loforð í
bláu bókinni.
izt; nálin hjakkaðí aftur og
aftur í sama farinu á plötunni.
ekki
Þó
væn
Gervimenn
★ í stjómmálaumræðum
flytja merin mál Sitt með
mar'gvíslegu móti, og er fróð-
legt að kynnast personulegum
einkennum hvers ræðumanns.
Einn hópur manna sker sig þó
alltaf úr í því, að hann hefur
enga persónu. Það eru Heim-
dellingar. Þeir eru gervimenn,
í ætt við pissudúkkur þær sem
gefnar eru bömunv, aðeins
þarf að ýta á takka og þá
kemur ræðubunan, köld, and-
laus, persónulaus, tilfinninga-
laús.
★ Þannig talar Geir Hall-
grímsson. Og þannig reyndi
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
áð tála', en það var eins og
tæknin hefði eitthvað brugð-
* Ræðumenn Alþýðuflokks-
ins 'lögðu á það mikið kapp
í umræðunum að sverja að
aldrei skyldi til þess koma
að Alþýðuflokkurinn tæki
nokkurn þátt í því að hefta
okur og húsnæðisbrask í
Reykjavík.
★ Nei, ekki má skerða að-
altekjulind Áka Jakobssonar.
Nýtt
verkefni
★ Þjónusta Sjálfstæðis-
fiokksins við Reykvíkinga virð-
ist ekki eiga sér nein takmörk.
Nýjasta þættinum í starfsemi
flokksins lýsti frú Auður Auð-
uns á þennan hátt í útvarps-
umræðunum: „IJmönnun bæj-
arfélagsins fyrir hinum unga
borgara byrjar í rauninní áður
en hann fæðist í þennan heim.“
★ Ekki gat frúin þess
hvaða bæjarfulltrúar Sjálfstæð
isflokksins ættu að vera virk-
astir á þessu sviði.