Þjóðviljinn - 29.01.1958, Page 12

Slysavarnaiélag íslands 30 á;a í clag
ÍÍÍt^íHj
Farizl haía í sjéslysnm á sama Sárna 1361
Slysavarnafélag íslands er 30 ára í dag. Þaö var stofn-
aö 29. janúar 1928 af fámennum hóþ áhugamanna, aöal-
lega sjómanna meö Fiskifélagiö og Skipstjórafélagiö
Öldu í broddi fylkingar, undir fomstu Guðmundar
Björnssonar, landlæknis og Jóns E. Bergsveinssonar.
l'’ljótlega tóku allar stéttir
þjó.'ífélagsins þátt í starfi fé-
lagsins og 1 dag eru þessi sani-
tök orðin fjölinennasti íélags-
skapur á íslandi. Eru deildirn-
ar orðnar 203 að lölu, þar af
22 kvennadeildir, með yfir 30
þúsund félaga.
Þjóðviljinn hefur fengið eft-
írfarandi upplýsingar í tilefni
afniælisins:
Björgunarstöðvar og skip-
brotsmannaskýli eru orðin 91,
cjg er nú varla sá staður á land-
inu sem félagið ekki hefur ein-
jhvern viðbúnað, til að veita
aðstoð. Þegar litið er um öxl
jtemur þá í ljós að þessi félags-
skapur hefur mikiu áorkað á
liðnum árum. Á fyrstu 25 ár-
um aldarinnar strönduðu 377
skip ýmissa þjóða hér við
land og 1960 menn fórust af
éhcfnum þeirra.
1361 liafa fari/.t
Á þeim 30 árum sem liðin
eru frá stofnun Slysavarnafé-
Jagsins, hafa drukknað eða far-
izt í sjóslysum 1361 íslenzkur
Hiaður eða 45-46 menn að með-
altali á ári. Þetta er að vísu
'hörmulega há tala, en sé hún
borin saman við sjóslysaslcýrslu
fyrri ára þá kemur í ljós að
alltaf miðar í rétta átt. Á
fyrstu 10 árum félagsins fór-
ust að meðaltali 43,4 menn á
ári, en á síðustu 10 árum er
hlutfallið orðið 26,6 menn á ári.
549 menn fórust með skipum
er týndust í rúmsjó, 268 liafa
drukknað við land eða í ám og
vötnum, 180 hafa fallið útbyrð-
is af skipum, 27 fórust af slys-
förum, 257 vegna hernaðarað-
gerða.
Alltaf fækkar þeim sem far-
ast við skipsströnd og fullvíst
áð þar hefur Slysavarnafélag-
ið unnið mest starf og tæki
þess orðið að mestum notum.
Bjargað 5683 möimum
Skýrslur sýna að á þeim 30
érum sem Slysavarnafélagið
hefur starfað liefur verið forð-
að frá drukknun eða lifsháska
Tvær íkviknanir
f gær um klukkan 20 var
slökkviliðið kvatt að vitaskipinu
Hermóði, þar sem það lá við
bryggju. Hafði kviknað í véla-
rúmi skipsins út frá olíukynd-
ingu. Skipverjum hafði þó sjálf-
um tekizt að ráða niðurlögum
eldsins með handslökkvitækjum
áður en slökkviliðið kom á vett-
vang. Skemdir urðú ekki telj-
andi.
Einnig kviknaði í gær i Sel-
ásbúðinni við Suðurlandsbraut
út frá olíukyndingu. Eldurinn
var að mestu kulnaður, þegar
slökkviliðið kom á staðinn og
munu brunaskemmdir ekki hafa
orðið miklar, hins vegar varð
mokkurt tjón i verzluninni af
reyk.
Eitt mesta bankarán sem um
getur var framið í Montreal í
Kanada í gær. Var stolið
1.800.000 dollara í peningum og
verðbréfum.
5683 mönnum. 1 þessum stcra
hópi eru 1049 menn, sem bjarg-1
að hefur verið af björgunar-
sveitum oft við erfiðustu skil-
yrði og úr bráðustu hættu.
Björgunar- og varðskipin
liafa á þessum árum dregið r.ð
landi 1623 skip með samtais j
10045 manns. Auk t>ess hafa!
'
önnur skip veitt f jöida skipa i
aðstoð, liefur slík aðstoð verið j
veitt þúsundum sjómanna fyr-
ir atbeina félagsins.
A nú 3 björgunarskip
V.s. Sæbjörgu, sem verið hef:
ur stórvirkust í aðstoð við báta-
flotann, lét féíagið byggja þeg-
ar það var 10 ára, þegar félag-
ið var 15 ára hc,f það fyrir al-
vöru smíði hinna mörgu og
myndarlegu skipbrotsmanna-
skýla sem nú eru orðin 28 tals-
ins á eyöisöndum og óbyggð-
um andnesjum landsins. Þegar
félagið var 20 ára hafði það
endurbyggt Sæbjörgu og gert
hana að nýtízku skipi. Litlu
síðar var björgunarskip Vest-
fjarða María Júlía byggt fyrir
forgöngu slysavarnadeildanna
á Vestfjörðum og nú á 30 ára
afmælinu fagnar félagið hinu
F'ramhaid á 10. síðn
Henanótt Menntaskólans
1957
VængstýfSir
englar
sýndir n.k. raándags-
kvóld
Sýningar hafa verið 6 alltaf
fyrir fullu húsi. Næsta sýning
í Reykjavík er á mánudags-
kvöld, og er það næstsíðasta
sýning. Um heigina fer leik-
flokkurinn austur fyrir fjall
og sýnir á Laugarvatni á laugar-
dagskvöld ki. 8.30. Á sunnudag
verða tvær sýningar á Selfossi
kl. 3 og 8.30. Húsnæðisskortur
hefur háð mjög fjölda leiksýn-
inga, og þess vegna verða sýn-
ingar ekki nema tvær í viðbót,
a. m. k. ekki hér í bæ.
inkennileg vinnubrögð
hjá Bæjarútgerðinni
Bæjarútgerð Reykjavíkur
hafði undarleg vinnubrögð í
fiammi til þess að koma í veg
fyrir að skipverjar á Skúla
Magnússyni fengju að greiða
atkvæði í bæjarstjómarkosn-
ingunum. Skipið var á leið
frá Halamiðum s. 1. laugardag,
og skipstjóri tilkynnti Bæjarút-
gerðinni að hann væri að koma
í höfn. Honum var þá bannað
að lcoma til hafnar, og lá skip-
ið undir Svörtuloftum í óveðri
um helgina án þess að nokkuð
væri hægt að atliafna sig enda
mjög gengið á birgðimar.
Þóttu skipverjum þetta að von-
um kynleg vinnubrögð, en
skipið hafði farið það snemma
út að enginn af áhöfninni hafði
getað greitt atkvæði.
Prófkosning hafði sýnt að
fylgi íhaldsins og Alþýðu-
bandalagsins var mj 'g líkt um
borð. Kom skipverjum saman
um að ef þeir hefðu aðeins
gætt þess að greiða allir íhald-
inu atkvæði í prófkjörinu, hefði
ekki staðið á að þeir fengju að
koma í land og kjósa,
6ðvuji»
Miðvikudagur 29. janúar 1958 — 23. árgangur -— 24. tölublað.
önnur misheppnuð tilraun
í USA með Vanguardskeyti
Sagt er aö bandaríski flotinn hafi nú gefið upp alla
von um að koma gervitungli á loft með Vanguardflug-
skeytinu. Önnur tilraun með skeyti af þeirri gerð mis-
heppnaðist fyrir helgina.
Þessi tilraun var gerð með kvöld, eða í síðasta lagi fyrír
mikilli leynd á laugardaginn og vikulokin.
er sagt að húii hafi mistekiztj Þetta nýja bandaríska geryi-
tungl er 13,5 kíló, eða allmiklu
þyngra en það sem Vanguard
átti að bera á loft, en miklu
minna en sovézku gérvitunglih,
sem voru rúmlega 80 og rúm-
’.ega 500 kíló. - '
Moskvaútvarpið skýi-ði frá
því í gær að Spútnik 2. hefði
farið vegalengd sem er jafn-
mikil og frá jörðu til Marz.
alveg jafn hrapallega og til-
raunin sem gerð var í byrjun
desember, en þá sprakk flug-
skeytið á jörðu niðri.
Landhernmn hefur nú verið
falið að reyna að koma banda-
rísku gervitungli á loft. Hann
mun nota til þess flugskeyti af
gerðmni Jupiter C og er húizt
við að tilraunin verði gerð í
ögur Breta um midir-
o
búniiig stórveldafundar
Reutersfréttastofan telur sig hafa góðar heimildir fyr-
ir því að brezka stjómin hafi samiö tillögur um undir-
búning stórveldafundar og verði þær ræddar á næsta
fundi í fastaráði Atlanzhafsbandalagsins.
Brezka stjómin er sögð
leggja til að hafizt verðí handa
um að undirbúa fund stjómar-
leiðtoga stórveldanna og verði
það annaðhvort gert eftir
venjulegum diplómatískum leið-
um eða haldinn til þess utan-
ríkisráðherrafundur.
Þegar þessar tillögur hafa
verið i'æddar í Atlanzráðinu er
búizt við að þær verði sendar
sovétstjóminni í nýju svar-
bréfí frá Mácmillán forsætisráð-
herra til Biilganms.
Talsxnaður bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins sagði í gær
að Bandaríkjastjórn héldi fast
við þá afstöðu að ekki komi
til mála að haldinn verði fund-
ur stjórnarleiðtoga nema hanu
hafi verið rækilega undirbúinn.
Hann sagði þetta í tilefni af
þeim ummælum Krústjoffs,
framkvæmdastjóra Kommún-
istaflokks Sovétríkjánna, í
veizlu i Moskva í fymadag að
byrja axtti á að leysa hin minni
deilumál austurs og vestíii's.
landariska kreppan hef ur alvariegar
íf leiðingar f yrir Norðmenn
Búizf við oð viSskipfajöfnuBur verBi
óhagsfœSur um milljarSa á nœsfu árum
Norðmenn mega búast við að viðskiptajöfnuður þeirra
gagnvart öðmm löndum verði óhagstæður svo milljörðum
króna nemur á þessu ári og næsta, segir í efnahagsyfir-
liti frá hagstofu norska ríkisins.
í yfirlitinu segir að tímabil
óvenjugóðs viðskiptaárferðis
fyrir Norðmenn sé nú á enda að
þéssu sinni. Aðstæðurnar nú
minna á ástandið fyrir sex ár-
um, þegar hagstæður viðskipta-
jöfnuður árið 1951 og fyrra
misseri 1952 breyttist í 800
mllljóna króna halla á tímabil-
inu 1. júlí 1952 til 30. júní 1953
og á árinu 1954 varð viðskipta-
jöfnuðurinn óhagstæður um nær
1200 milljónir króna.
Samdrátturinn
breiðist út
Á þessu ári má búast við að
viðskiptajöfnuðurinn verði óhag-
stæður um milljarð króna, segir
norska hagstofan. Verzlunarár-
ferðið mun fara versnandi smátt
Eins og norskt atvinnulíf er úr
garði gert rriá alltaf búast við
sveiflum af þessu tági. Óhag-
stæður víðskiptajöfóuður um
miiljarð króna á eimi ári hefur
ekki í för með sér ' óleysanleg
vandamál í bráð, en þegar til
lengdar lætur getur slíkur halli
orðið þjóðmní fjárhagslega of-
viða.
Norska hagstofan rekur or-
sakir versnandi viðskiptaárferð-
is tit samdráttar í framleiðslu í
Bandaríkjunum. Hún telur
greinilegt að afleiðingar aftur-
kippsins í bandarísku atvinnu-
lífí eigi eftir að segja enn ræki-
legar til sín en orðið er, vegna
þess að viðskiptasveiflurnar eru
töluverðan tíma að breiðast frá
landi til iands. Þees vegna er
og smátt, svo að búast má við j hætt við að tilhneigingin til
enn verri útkomU á árinu 1959.1 stöðmmar og samdráttar i fram-
leiðslu og viðskiptum verði enn
meira áberandi í Vestur-Evrópu
á þessu ári en því síðasta, og
slík atburðarás hlýtur að valda
norsku atvinnulífi miklum erfið-
leikum.
Harðnaudi sainképpni
Hagstofau boðar harðnandi
samkeppni á heimsmarkaðinum,
og mestir erflðleikar muni þó
mæta útflutningsatvinnuvegun-
um. Farmgjöld hafa þegar lækk-
að verulega og vaxandi hluti
norska kaupskipaflotans verður
þess var jafnóðum og farmsamn-
íngar renna út. Útlitið hjá út-
flutningsiðnaðínum er mjög mjs-
munandi eftir iðngremum.
Versnandi verzlunarárferði
mun hafa áhrif á allan þjóðar-
búskap Norðmanna, segir hag-
stofan. Þjóðhagslega undirstöðu
mun skorta undir aukna neyzlu
og fjárfestingu, en hagstoían
gerir sér vonir um að atyinnu-
leysi aukist ekki verulega.