Þjóðviljinn - 27.03.1958, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 27. marz 1958
Þjóðvegur um Sprengisand
Framhald af 6. síðu
allrar. Við suma þætti þessara
rannsókna, svo sem efnisleit
og jarðborun, þarf að nota
þungar vélar.
Við þessar athuganir allar
er Tungnaá hinn versti far-
artálmi. Ekki verður farið
yfir hana á Hólsvaði nema
á stórum og sterkum bílum,
og þarf fylgd kunnugra
manna. Einnig er áin oft ó-
fær, þó að hægt sé að athafna
sig á rannsóknarsvæðinu. Áin
gerir og erfitt um aðdrætti
og veikir mjög öryggi þeirra,
sem eru að störfum norðan
árinnar.
Brú á Tungnaá mundi því
gera athuganir þessar auð-
veldari og hagkvæmari, en
þar sem brú við Búðarháls
mundi ekki ieysa þennan
vanda nema að mjög litlu
leyti, vildi ég fara þess á
leit, að athugað yrði, hvort
ekki væri hagkvæmt fyrir alla
aðila, að Tungnaá -yrði brú-
uð við Þóristungur. Brú á
öðru hvoru af þeim tveim-
ur brúarstæðum, sem ég hef
látið mæla fyrir á Tungaá
við Þóristungur, mundi liggja
mjög vel við fyrir umræddar
rannsóknir og síðan fyrir
framkvæmd og rekstur virkj-
unar úr Þórisvatni.
Aðalvirkjunarrannsóknar-
svæðin á þessum slóðum eru
í Þóristungum, meðfram vest-
urströnd Þórisvatns á kafla
og uppi við Þórisós. Öll leiðin
frá brúarstæðunum á Tungna-
á við Þóristungur og upp að
Köldukvísl við Þórisós hefur
reynzt mjög greiðfær hvers
konar ökutækjum. Á Köldu-
'kvísl er brúarstæði rétt fyrir
neðan Þórisós, sem ég hef
einnig látið mæla, svo sem yð-
LOFTLEIÐIR
ur er kunnugt. Er þar um að
ræða 8—10 m brú. Með þeirri
brú opnast leið að rannsókn-
ar- og virkjunarsvæðum upp
við Þjórsá, og er þá um leið
komið á hina þekktu leið
norður Sprengisand til Norð-
urlands. Öll þessi leið frá
Tungnaá norður fyrir Köldu-
kvísl er, að dómi þeirra
starfsmanna minna, sem
kunnugir eru á þessum slóð-
um, tiltölulega mjög snjólétt
og mjög greiðfær.
Svo sem að framan segir,
mundi það vera mjög til hag-
ræðis við margra ára virkj-
unarrannsóknir, sem fram
undan eru, að hafa brýr á
Tungnaá við Þóristungur og
á Köldukvísl uppi við Þóris-
ós, og ef til virkjunarfram-
kvæmda kemur við Þóris-
vatn, verður ekki hjá því
komizt að koma á brúarsam-
bandi af þessu tagi. Af því
er tekur til rannsóknanna
einna saman er beinn hagn-
Gengislækkmi...
Framhald af 7. síðu
Þegar slíkar kauphækkanir
verða vegna verðbólgu, mun
nauðsynlegt að breyta gengi
eða greiða útflutningsuppbæt-
ur til að hindra, að sjávarút-
vegurinn dragist ört saman
eða stöðvist.
F jánnagnskostnaður
Til fjármagnskostnaðar er
talið: vextir af stofnlánum og
rekstrarlánum, fyrningar, ið-
gjöld vegna trygginga skips-
hafnar, skips, veiðarfæra og
afla, og leigugreiðslur.
Fjármagnskostnaður er tahnn
nema um 12% af útgerðar-
kostnaði línubáts á vetrarver-
tíð. Vaxtakostnaðurinn einn
mun nema um 4% af útgerð-
arkostnaðinum. Ef vextir til
útvegsins eru lækkaðir um
helming, lækkar þannig útgerð-
arkostnaður línubáts um 2%.
Upphæð fyminga fer eftir því,
hvort þær eru miðaðar við
kaupverð báts eða endumýj-
unarverð og þess vegna í hæsta
lagi breytast þær í samræmi
við verðlag innflutnings. Vá-
tryggingariðgjöld eru komin
undir kostnaði af endurtrygg-
ingu. Leiga mun yfirleitt ekki
vera stór liður í útgerðarkostn-
aði, né breytiiegur.
Litlar horfur eru þess vegna
á að til þess komi að endur-
skoða þurfi gengisskráningu
vegna breytinga á fjármagns-
kostnaði.
aður af brúarsambandi ekki
svo mikill, að svari nema að
mjög litlu leyti kostnaði af
brúargerðinni. Sé hins vegar
tekið tillit til þess, að með
þessum brúm mundi opnast
bæði bílleiðin norður yfir
Sprengisand og leiðir fyrir
umferð ferðamanna að Þór-
isvatni, Veiðivötnum, í Jök-
ulheima og upp að Vatna-
jökli, og með hliðsjón af al-
mennu hagræði, sem yrði af
þessum brúm, virðist ástæða
til, að athugaðir séu gaum-
gæfilega möguleikar þess að
koma hið fyrsta á brúarsam-
bandi því, sem hér ræðir um.
Með bréfi þessu fylgir, á-
samt uppdráttum af brúar-
stæðunum, kort af umræddú
svæði. Hef ég látið marka á
það brúarstæðin við Þóris-
tungur og á Köldukvísl og
leiðina frá brúarstæði á
Tungnaá að Kjalvötnum.
Einnig eru þar auðkennd þau
svæði, sem virkjunarathug-
anirnar munu einkum beinast
að.
Virðingai'fyllst,
Jakob Gíslason.
Lögsögn yfir fiskimiðum lífsnauðsyn
Framhald af 12. síðu.
mikið. 1 togveiðitilraunum sem
gerðar voru í Faxaflóa á ár-
unum 1922—1948 var meðal-
afli á klst 22 kg., en á árun-
um 1954—1957 var meðalafli
á klst. .135,4 kg, Allur sá fiskur
sem vex upp í flóanum gengur
þaðan þegar hann hefur náð
ákveðinni stærð. Hefur það
sannazt við víðtækar fiskmerk-
ingar sem framkvæmdar hafa
verið við Islandsstrendur.
Eg hef skýrt frá þessu hér,
sagði Jón Jónsson, til að sýna
að þessar ráðstafanir strand-
ríkis, sem kallaðar hafa verið
einhliða, hofa orðið þúsundum
erlendra sjómanna til gagns,
en ekki einungis strandríkinu
sjálfu.
Aðeins fyista sporið
Fiskveiðitalanarkanirnar frá
1950 og 1952. hafa gefið góða
raun, og þær ber að skoða sem
fyrsta spor okkar á þeirri
braut. Það er skoðun okkar
að takmarka þurfi veiði á
miklu s'tærra svæði en nú er
innan fiskveiði takmarkanna.
Efnaliagsleg afkoma okk-
ar grundvallast á fiskstofn-
unum á landgrunninu. 97%
af útflutningi okkar eru
fiskur o.g fiskvörur. Vernd-
un fiskstofnanna er því lífs-
spursmál fyrir íslenzku þjóð-
ina.
Aðeins eitt land —
ísland
Davíð Ólafsson fiskimála-
stjóri gerði grein fyrir sérstöðu
Islands í þessu máli og tók
meðal annars eftirfarandi
dæmi: ,,Ég tek fyrst sem dæmi
töflu á bls. 5 í skýrslunni (frá
Matvælastofnun Sameinuðu
þjóðanna, um fiskveiðar ýmissa
þjóða), sem sýnir hvað miklum
fiski er landað á hverja 100 í-
búa í 53 löndum, þar á meðal
öll helztu fiskveiðilönd heims
fyrir utan Sovétríkin.
I 31 þessara landa er landað
minna en 1 tonni á hverja 100
íbúa.
I 20 löndum er löndunin
meiri en 1 tonn en undir 10
tonnum á hverja 100 íbúa.
I þriðja flokknum, þar sem
löndun á hverja 100 íbúa ligg-
ur á milli 10 tonna og 99 tonna,
er aðeins um eitt land að ræða
Noreg og í síðasta flokloium er
einnig aðeins um eitt land að
ræða og það cr íslandp undir
liðnum „100 tonn og meira“.
Þegar horft er á þessa töflu,
má búast við þessari spum-
ingu: Hvaða tala er fyrir Is-
land? Hún er allavega eitthvað
meiri en 100 tonn. Ég get
frætt um það að talan er rúm
300 tonn á hverja 100 íbúa á
Islandi."
Alger sérstaða íslands
Davið heldur svo áfram að
sýna fram á hvernig Island
liafi sérstöðu í þessu máli og
máli sinu til sönnunar bendir
hann á skýrslu um mikilvægi
sjávarafurða í útflutningi 103
landa. .. .“ Þessi tafla sýnir að
í 57 löndum er minna en Vz %
útflutningsins sjávarafurðir.
I 32 löndum er þessi prós-
entutala frá 1 til 5%.
I 8 löndum er prósentutalan
frá 6 til 20 prósent og í síð-
asta lið er að finna 6 lönd þar
sem þessi tala er sögð vera „yf-
ir 20%. ísland er þar á meðal.
Aftur sjáum við að þessi
tafla gefur enga raunveru-
lega hugmynd um ísland. 1
þessu sambandi þýðir „yfir
20%“ ekki 25, 30 eða jafn-
vel 50% nei, það þýðir, með
hliðsjón af sundurgreindri
skýrslu, 96% og hefur sum
árin nunúð 97% útflutnings-
ins“.
• / •
íþróttir
Framhald af 9. síðu
hraða og snúa mótherjana af
sér. >!
Baráttuviljinn í liði Víkings
var mikill, sérstaklega að
standast hinar leiftursnöggu
sóknaraðgerðir Hafnfirðinga,
Hins vegar var sóknarhraði
þeirra lítill og þeir léku ör-
uggt sem mest þieir máttu.
Hafnfirðingar léku að þessu
sinni með nýliða sem ekki hef-
ur leikið með þeim í stórum leik
fvrr. Heitir hann Sigurður
Oddsson. Annars var liðið eins
og veniulega, og átti góðan
leik. Hraðinn einkennir leik
þeirra, og það er það sem
handknattleikur nútímans bygg-
ist á. Það er hraðinn sem öil
góð lið keppast um að ná, en
hann krefst þjálfunar og út-
lialds og það liafa Hafnfirðing-
ar í ríkustum mæH íslenzkra
liða.
Þeir sem skonjðu mörkin fyr-
ir FH: Birgir 8, Ragnar 7,
Hörður og Sverrir 2 og Sig-
urður og Einar 1 livor.
Fvrir Víking skoruðu: Sig-
uður Bjamason 5, Bjöm 4,
Sierurður Jónsson 2 og Pétusr
eitt.
Dómari var Karl Jóhannsson
og dæmdi nokkuð vel.
Á laugardagskvöldið kepptu
einnig þriðju flokkar B úr
Haukum og Fram, og lauk
beirri viðureign með því -að
Haukar unnu með 14:9.
14. dagur.
„Er skipstjórinn veikur?“ spurði Þórður stúlkuna,
vegna þess að honum fannst undarlegt að hafa ekki
séð skipstjórann síðan hann kom um borð. Stúlkan
kinkaði kolli og sagði Þórði allt af létta. „Hvert eruð
þið að fara með okkur“, spurði hún næst og beið
kviðafull eftir svari. „Til Rotterdam býst ég við1',
svaraði hann. „Ö . . . jæja, ég ætla að fara og segja
skipstjóranum frá því. Rúdolf fannst litið til um tíð-
indin, „En ég býst við að við getum alveg eins
fengið gert við vélarnar þar eins og í Englandi",
sagði hann.
RAFMAGNS-
VÖRUR
Straujárn
Raf-ofnar
Eldavélar
Hitavatnskútar
Hárþui'rkur
Hraðsuðukatlar
Viftur
Brauðristar
Skordýraeyðir
Lykteyðir í kæliskápa
Hitabakstrar
Vasaljós
Vöfflujárn
Steikingaráhöld
Kaffikönnur
Perur, alls konar
Raflagningaefni
Prjónavélar
Rakvélar
Hrærivélar
Rafgeymar
Bónvélar
Bökunarofnar
Suðuáhöld
Straubretti
Lampar, alls konar
Ljósakrónur
Eldhúsklukkur
Borðeldavélar
Teppahreinsarar
Kaffivélar
Hitakönnur
Uppþvottavéla-sápa
Rafm.skóburstarar
Grænme^iskvamir
Vatnshitarar
Útiluktir
Eldhúslampar undlr skápa
Amerískir plast-sleðar
Hraðsuðupottar
Ljósakrónuskálar
Véla- og Raf-
tækjaverzlunin k.f„
Bankastræti 10. Sími 12852,
Auglýsið
í Þjóðviljanum