Þjóðviljinn - 07.05.1958, Qupperneq 10

Þjóðviljinn - 07.05.1958, Qupperneq 10
10) — ÞJÓÐVTLJINN — Miðvíkudagur 7. maí 1958 Hvað sögðu Norðurlandablöðin um r \ þátt Islendinga í Gautaborgarsýningunni? Framhald af 7. siðu. Stockliolms-Tidningcn: — „ís- ienzku málararnir hafa jafnan verið vandræðabörn sýningar- innar. Að þessu sinni bregður þó svo við, að þeir falia ágæt- iega inn í heildarmynd sýning- arinnar. Þó verðum við að biðja Baidur að varðveita okkur frá andiitsmyndum Kristjáns Da- víðssonar af Laxness og fleir- um. Virðingu vekja jarðvegslýs- ingar hins aldna Kjarvals með grjót- ' og hraunbreiðum, og frammi fyrir risavöxnu mál- verki Gunniaugs Schevings, „Menn og kýr“, dettur manni ósjálfrátt í hug,. hversu tilvalið væri að yfirfæra það í vefn- að“. Huvudstadsbladet, Helsing- fors: — „Og svo eru það íslend- ingarnir! Að visu er ekki ætl- . unin að gera hér samanburð á þátttökuþjóðunum, en þar sem minnzt er á íslendingana, get ég ekki látið hjá líða að undirstrika einkenni þeirra. Hina róttækustu af öilum rót- tækum er að finna á hinni eldbrunnu eyju við yzta norður. Eg álít þó ekki, að það sé landið sjálft, sem skapað hafi þessa áþreifanlegu þörf lista- mannanna fyrir að undirstrika sjáifa sig, heldur öilu fremur einangrun þess, því að með fá- einum undantekningum, hraun- gráum landslagsmyndum Jó- hannesar Kjarvals og risa- vöxnum málverkum Gunnlaugs Sclievings, beinast öil þeirra verk i róttæka átt. Þeir vilja á þennan hátt sýna sambánd sitt við alþjóðlegt listalíf. — Hér má m.a. sjá myndir Kristj- áns Davíðssonar af íslenzkum rithöfunduró, fáránleg og hrjúf verk, máluð af ómótstæðilegri kimni í grófustu tegund af „naivisma", Þó eru það eink- um myndhöggvararnir, sem lengst ganga með fáránlegum hugmyndum, sem þeir vinna úr með jafnt persónulegri sem ein- kennilegri hrynjandi, þeir As- mundur Svcinssou með verkinu „Trú“ og Sigufjón Ólafsson í myndinni „Rauðnefjuð kría“. Aftonbladet, Stockholm: — „íslendingarnir voru áður und- ir dönskum áhrifum í list sinni. Svavar Guðnason situr nú í dómnefnd í stað þess að sýna hinar ofsafengnu og sterku mvndir sínar, sem venjulega líkjast hamslausum hraun- straumum frá undirdjúpum Vatnajökuls. f stað þess eru okkur nú sýndar hraunmyndir Jóhannesar Kjarvals, sem eru af sömu rot runnar. — Það er sjaldséð jafn fjörmikil högg- myndalist og sú íslenzka með æskufjöri sínu og grózku". Kvállsposten, Malmö: — „Heildarmynd höggmyndadeild- arinnar er það sundurlausásta á sýningunni. — íslendingarnir Ásmundur Sveinsson og Sigur- jón Ólafss. virðast næstum því hafa lagt of mikla áherzlu á að vera róttækir í verkum sín- um. „Finngálkn" hins síðar- nefnda verkar, þrátt fyrir svöl og róleg einkenni, næstum~sem forsögulegt verk. — Á sögueyj- unni virðast menn nú á dög- um fremur leita á miðin í straumiðu evrópskrar nútíma- listar en hlusta á hljóða undir- tóna náttúrunnar. Fínast og fágaðast hefur Sverri Haralds- syni tekizt að bræða saman áhrif frá kúbistunum og eftir- manni þeirra Ben Nicholson — en hárfínt handbragð íslend- ingsins gerir verk hans stund- um sem ofunnin og offáguð, eins og þau væru fyrst og fremst unnin út frá eins kon- ar listaskóiun. Andstæða þess- arar svölu og yfirveguðu mynd- listar er að finna í ofsafengn- um, expressionístiskum lands- iagsmálverkum ianda hans, Jó- haimesar Kjarvals". Borás Tidning: — „íslend- ingar hafa sérstöðu í norrænni myndlist vegna einángrunar sinnar. Engin þjóðleg menn- ing í álfunni er jafn hefðbund- in og sú íslenzka, og þau utan- aðkomandi áhrif, sem lista- menn eyjunnar hafa orðið fyrir, hafa ekki ætíð sameinazt henni á náttúrlegan hátt. Viðfangs- efni Snorra Arinbjamar tengja hann heimalandinu. Hins vegar tekst Sverri Haraldssyni að sameina erlenda strauma ís- lenzkri hefð. Af öðrum málur- um tekur maður eftir Gunn- laugi Scheving, sem er snarpur og stingandi í list sinni, og Karli Kvaran, sem með ein- beilni hefur fullkomlega til- einkað sér erienda reynslu. — Athygli vekja grafískar mynd- ir Braga Ásgeirssonar vegna stærðarinnar og næstum ofsa- fengnis, spennuríks forms, sem svartar útlínur eiga ríkastan þátt í að skapa. íslenzka lista- konan, Nína Tryggvadóttir, sýnir 2 glugga, þar sem litim- ir takmarkast við þríhljóm í gráu, bláu og gulu. í hreinum abstrakt anda hefur Júlíana Sveinsdóttir unnið lítil teppi, sem hafa tekizt með ágætum, þar sem fullt tillit hefur verið tekið til efnisins frá fyrstu byrjun — Meðal mósaíkverk- anna skal sérstaklega bent á verk Valtýs Péturssonar úr ís- lenzkum bergtegundum. — Meðal ísl. myndhöggvara vekur Sigurjón Ólafsson mesta eftir- tekt. Verdens Gang, Osló: — „Ekk- ert land er sneyddara hvers konar tilraunum í höggmynda- list en Noregur. Hinn pólinn myndar ísland, þar sem lista- mennirnir virðast helteknir ó- hemju smábprgaralegri hrifn- ingu á öllu, sem ber keim af „modernisma“, og með þessum heitu og vóttæku tilfinningum skapa þeir bæði athyglisverð verk og jafnframt verk, sem bera vot um fullkominn mis- skilning á efni og möguleikum höggmyndarinnar. En það kem- ur einnig fyrir, að af hugmynd- inni fæðist hjá þeim ný tegund formsins, eins og t.d. í verki Ásmundar Sveinssonar, „Raf- magn“, enda ’þótt táknorðið skorti ef til vill aimennt gildi og verkið færist yfir á svið skreytilistarinnar. — Meðal at- hyglisverðustu sýnenda í svart- listardeildinni má nefna ís- lendinginn Braga Ásgcirsson, sem sameinar mannleg tján- ingarform sterkum abstrakt formum. — Að síðustu má benda á, að hin „geometriskt nonfigurativa“ iist virðist finna sín eðiiiegu heimkynni í skreyti- listinni, og kemur það g’öggt fram í verkum íslendinganna, Nínu Tryggvadóttur, sem sýn- ir glermyndir, og Valtýs Pét- urssonar, sem sýnir mósaik“. Aftensposten, Osló: — „List- kóngar íslands og Svíþjóðar, þeir Jóliannes Kjarval og Sv. Ericson, sýna góðar myndir, sem varpa skýru ljósi á sér- kenni þeirra, og skipa þeir hóp með Dananum J. Sönder- gaard í líst sinni“. Morgenbladet, Osló: — „í skreytilistardeildihn vekja einkum athygli hin hreinu og fínu mósaikverk Valtýs Péturs- sonar, sem unnin eru úr íslenzk- um bergtegundum". Politiken, Köbenliavn; — „Einkum eru það 2 salir sýn- ingarinnar, sem festast manni í minni. í öðrum þeirra hanga verk K. Rumohr o. f 1., í hin- um myndir I. Wrangel, Sverr- is Haraldssonar o.fl. Þessir salir eru ekki aðeins í fínu og fallegu samræmi, en sýna einn- ig, hversu ólík viðfangsefni abstraktlistarinnar eru og túlk- un mismunandi. Komið ekki og talið um einhæfni, eftir að hafa skoðað þá Knut Rumohr o.s.frv. . . Sverrir Haraldsson byggir verk sín á áhrifum frá kubismanum og Ben Nichol- son“ Berlinske Tidende, Köbcn- havn: — „Áhugi íslenzku lista- mannanna fyrir ,,abstraktion“ kemur í ljós strax í fordyri safnsins, þar sem allmörgum verkum úr málmi hefur verið komið fyrir. — Meðal hinna ungu íslenzku málara vekja eftirtekt þeir Sverrir Haralds- . son og Valtýr Pétursson, sem sýnir litfagrar og frísklegar kompósitionir í mósaik Jyllands Posten: — „Sigur- jón Ólafsson sýnir tilraunir unnar í tré og bronz og fallega, ,,naturalistiska“ mynd af prestinum Friðr. Friðrikssyni, L. Rohde, Svíþjóð, Hjörleifnr Sigurðsson, ísl., Finninn Sam Vanni og Ole Bonnier, Svíþjóð, eru fulltrúar „konkretismans" þeirra, sem nota reglustiku og óbiandaðan lit við myndgerð sína, búa til málverk, sem ekki eru annað en málverk — og þess vegna „konkret“ og „real- istisk“. En skelfing er hann fá- tækur og einhliða þessi „real- ismi“. — Langtum innihalds- ríkari eru óhlutræn verk Sverr- is Haraldssonar og norsku lista- konunnar, I. Sitter. Einnig þau nota frumformin, ferhyrninga og hringi, en þau kunna að fá formi og lit þann margbreyti- leika, að maður finnur verk- um þeirra stöðugt ný gildi. Verk- Vinningar í happ- drættisskulda- bréfaláni F.l. Kr. 10.000.00 86547 Kr. 8.000.00 79472 Kr. 7.000.00 16739 Kr. 6.000.00 Það hafði verið rétt hjá Þórði, er hann ályktaði, meö loöur handa þeim, þar sem þeir hötöu ekki enn að eftirlitsstöðin væri hinu megin á eynni. Á hverj- nægiiega fæðu í skóginum, vegna þess hve gróður- um degi var gerður út leiðangur til þess að fylgjast inn var allur nýsprottinn. Ókyrrðin meðal apanna með vext jurtagróðursins og dýralífinu. Ennþá sem orsakaðist því af komu þyrilvængjunnar, en ekki af komið var var tilraunin með apana hin mikilvægasta, nærveru Sylvíu eða Þórðar. er gcrð hafði verið. Og daglega var send þyrilvængja ið verður ekki bara augna-> bliksfyrirbrigði, heldur • lif- andi, sjálfstætt verk, sem ðl gildi sitt í sjálfu sér. — íslancl á mikinn hæfileikamann | Gunnlaugi Scheving. Hann gríp- ur viðfangsefnin djörfum og „realistiskum" tökum, málas; fiskimennina á sjónum eða bóndafjölskyldu með rauð- 1 skjöldóttri kú, í báðum til- fellum á risastór iéreft, þar sem hann múrar niður Htinn í breiðum og hyrndum flötum. í hans augum fær hversdags- leikinn og starfandi almúga- maðurinn á sig hetjusvip. Það . væri hægt að kalla hann sögu- mann og „socialrealista", en fyrst og fremst er hann af- bragðs málari, sem gengur til móts við viðfangsefnin með lífs- gleði og látleysi, sem smitar út frá sér. Mjög illa hefur tekizt til unj val á verkum J. Söndergaards. Myndirnar sem sýndar eru eft- ir hann eru of slakar, eink- um þar sem þeim er kornið fyrir með hvellsterkum, risa- stórum verkum A. Klindt Sör- ensen og sterkum og sérkenni- iegum myndum eftir Jóhannes Kjarval, einum af méstu mál- ' urum sögueyjunnar". Kristeligt Dagblad: — „fs- , lendingarnir sýna æðruleysi, • rammsaltan kraft og sögutil- • finningu. Gunnlaugur Schev- ing meitlar myndir sínar a£ sjómönnum líkt og líkneski frá Páskaeyjunni, maður hefur nærri því á tilfinningunni, að ' litaspjald hans sé grjótnáma, , sem hann vinni úr jarðlitina, og Jóhannes Kjarval . sýnir svo undursamlegt samlyndi við náttúruna. Bragi Ásgeirssott sýnir í litríkum litografium, að skylt er á milli fjalla og.fólks, Það er undarlegt, að jafn fá- menn þjóð skuli -geta haldið jafn persónulegri og dásamlega óþægilegri afstöðu til mynd- heimsins. Það er tær og hreinn klukknahljómur í , íslenzku röddunum í hinum stóra kór sýningarinnar í Gautaborg“. , 75822 Kr. 5.000.00 25853 58087 8277Ö 83648 83649 Kr. 4.000.00 3496 18471 26617 37080 41289 52038 55209 63255 73264 81245 Kr. 3.000.00 3581 6281 7025 7204 19377 21839 25504 26585 29021 36174 36401 39946 55820 59542 65763 67975 75152 80397 80871 99445 Kr. 2.000.00 8532 8820 15347 16149 20125 24404 26165 30151 31875 44339 48964 50535 51612 54783 58516 65099 69683 73865 74057 74905 75973 78620 79438 86697 91335 91588 92953 94632 95863 97338 Kr. 1.000.00 523 1507 1784 2416 2518 3934 4398 5148 5641 6478 6575 6873 9281 11538 12319 12515 13155 17860 18698 20193 22353 23061 24141 25421 27455 29382 29712 31335 31346 32001 33977 34283 35807 41485 41907 42358 43242 43275 43344 43792 44226 44515 44572 44951 49353 50259 50992 52142 52509 53091 55159 55185 55663 55792 56305 57615 57962 58326 63488 63668 63706 64858 65686 70461 71918 72491 72655 73570 76244 76683 78020 79120 7'9544 79578 79854 79869 80290 81229 82654 83492 85879 86338 86513 96526 (Birt án ábyrgðar).

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.