Þjóðviljinn - 20.05.1958, Side 12

De Ganlle lýsir ylir fnlln s
1 • r
7 E.’ 1 r| ^
& |.# _f ; sV-A' i. •* I. . ,»J J 11 ti
'^■**/j* t7L~’7.
|
Ja.
uppre
15
o ¥•
i
i,\ ...
u
@
nor
Hijðst enn til að taha rið völdmm esi shýrir ehhi afsiöðu sína3 frönsh
rerhalýðsh reyfin g segir félögum sínum að rera á rerði
Charles de Gaulle hershöíðingi lýsti í gær yfir
því að hann væri fyllilega samþykkur framferði
frönsku herforingjanna í Alsír sem risið hafa upp
gegn stjórnarvöldunum í París. Hann ítrekaði enn
að hann væri fús að taka við völdum í Frakklandi
og gaf í skyn að hann einn gæti ákveðið með hvaða
hætti það yrði.
:. Þessar yfiriýsingar hershöfðingjans hafa enn
aukið á óvissuna í Frakkiandi og hættuna á því að í
odda skerist milli einræðisafianna og lýðveldis-
sinna. Frönsk verkalýðshreyfing hefur hvatt alla
félaaa sína að vera á verði.
Jarques Soustelle, leiðtogi gaullista og fyrrverandi landstjóri í Alsír, slapp ár stofufangelsi í
Parjs á laugardaginn og tókst að komast til Ai geirsborgar þar sem honum var fagnað sem sér-
legiun sendimanni de GaulJe. Myndim er tekm af konum (í miðju) \ið komuna þangað. Til
liægri á myndinni er Massu hersliöfðngi, formaður ,,velferðarnefndarinnar“ í Algeirsborg og
höfuðforsprakki uppreisnannaniia.
Frakkar enn á barmi bræðra-
viga ©g
Yfirlýsingar de Gaulle liershöfðingja á fundi með
blaðamönnum, sem skýrt er frá annars staöar hér á síð-
unni, hafa síöur en svo oröið til að draga úr hættunni
á aö til borgarastyrjaldar komi í Pi-akklandi. Eindreg-
inn stuöningur hans við uppreisnarmenn annars vegar,
hins vegar óljós og' loöin svör viö spurningum um hvaö
hann í rauninni hafi í hyggju, hafa þvert á móti aukiö
líkur á aö í odda skerist.
Fundur de Gaulle með blaða-1
mönnum sem boðaður SSýafBi
verið á laugardaginn hófst kl.
3' í gær í móttökusal Hotel
Palais d’Orsay á vinstri bakka
Signu, gegnt Tuileries-garðin-
um.
Þar biðu hans 5—600 frétta-
anenn, en fjölmennt vopnað
lögreglulið hafði lokað öllum
göfum sem að byggingunni
liggja. Öll umferð var stöðvuð
og aðeins fótgangandi fólk með
sérstök vegabréf fékk að
komast gegnum lögreglugirð-
ingarnar. Þúsundir annarra
lögreglumanna voru í bifreið-
ium sem stóðu í hliðargötum
þar í grenndinni.
t)e Gaulle kom til Parísar
frá bústað sínum í þorpinu
Colombey les deux Eglises í
austurhluta Frakklands, sem
öryggislögregla ihefur staðið á
Verði um síðustu sólarhring-
ana. Um 100 blaðamenn fögn-
uðu honum þegar hann kom á
éfangiastað. Hann bar ekki
einkennisbúnig sinn.
„Ég get orðið að gagni“
Fundur hans með frétta-
anönnum hófst með þvi að
hann gerði stutta grein fyrir
afstöðu sinni. Hann sagði að
íhann hefði rofið þriggja ára
þÖgn aðeins vegna þess hve
ískyggilegt ástandið væri. At-
burðirnir í Norður-Afríku
gætu teitt af sér hin ógurleg-
Ustu vandkvæði fyrir þjóðina,
en þeir gætu einnig orðið upp-
Ihaf nýrrar endurreisnar. Hann
gæti nú enn einu sinni orðið
þjóð sinni að gagni, vegna
þesss að hún hefði ekki gleymt
því sem áður hefði gerzt og
vegna þess að sýnilegt væri að
stjórnmálaflokkunum væri um
megn að leysa þau vandamál,
sem þjóðin yrði nú að glíma
við.
— ®g ,get orðið að gagni,
sagði liann, af því að ég er
engum háður, hef engin sam-
tök að baki mér.
Hann lagði áherzlu á að
ihann hefð; ekki í hyggju að
taka sér neitt einræðisvald eða
svipta. Frakka lýðréttindum.
— Hverjum dettur í hug að
ég vilji verða einræðisherra,
67 ára gamall, sagði hann, og
bætti við að allur æviferill
hans, öll afskipti hans af op-
inberum málum sýndu að hann
kærði sig ekki um slíkt vald.
Hann hefði bjargað lýðveldinu
í styrjöldinni, hann hefði end-
urreist lýðveldið og látið
kjörna fulltrúa þjóðarinnar fá
fullt frelsi. —- En {æir hafa
koinið öllum inálum Frakk-
lands, bæði heima og erlendis, í
Mnar verstu ógöngur, sagði
haim, og bætti við;
— Það er staðreynd að
stjórn stjónunálaflokkanna
hefur ekki leyst, leysir ekki og
inun aldrei leysa þau gífurlegu
vandamál sem við stöndum
framnri fyrir, einkum vanda-
mál tengsla Frakkiands við
þjóðir Afríku,
Að lokinni þessari . yfirlýs-
ingu var de Gaulle spurður
hvað hann ætti við þegar hami
segðist vera reiðubúinn að taka
við' vÖldum lýðveldisins. Hann
sagði að öllum ætti að vera
það ljóst: Hann mvndi ekki
■ka sér Öimur völd en þau
sem lýðveldið sjálft myndi fela
honum. Fréttamenn voru ekki
ánægðir með þetta svar sem
þeir töldu loðið, en de Gaulle
fékkst ekki til að skýra nán-
ar afstöðu; sína.
Hins vegar tók hann að lýsa
því hvernig hann hefði lialdið
Ely hershöfðingi, formaður
franska herforing'jaráðsins, sem
sagt hefur af sér starfi.
á málum þegar hann veitti for-
ystu frönsku ríkisstjórninni
eftir frelsun Parísar 1944. Það
væri Ijóet af störfum hans
þá, sagði hann, að þau hefðu
verið mótuð af frjálslyndi í fé-
lagsmálum. Hann hefði veitt
konum kosningarétt, hann hefði
gengizt fyrir þjóðnýtingu á
námum, bönkum, fyrir fjöl-
skyldubótum sem átt hefðu þátt
í vaxanái mannfjölgun, fyrir
Framhald á 5. síðu.
Verkalýðsflokkamir hafa ein-
: dregið fordæmt yfirlýsingu de
GauUes. Kommúnistar segja að
hann sé höfuðpaurinn í samsæri
gegn lýðveldinu. Blað þeirra
l’Hunranité skoraði í gær á
verkamenn, lýðræðissinna og
lýðveldissinna að vera á verði og
reiðubúnir til hvers konar að-
gerða.
Franska þingid kemur sanian
á fund í dag. Telja má liklegt
að þar muni koma til átaka,
Ráðuneytisfundur verður hald-
inn fyrir þingfundinii.
Framkvæmdanefnd sósíai-
demókrata lýsti yfir eftir blaða-
mannafund de Gaulle að hann
hefði brotið gegn stjórnarskránni
með því að fara fram á að hon-
um yrði falin völd eí'tir sérstök-
um leiðum sem hann sjálfur ætti
að ákveða. Flokkurinn lýsir yíir
trausti sínu á að stjórhinni muni
takast að viðhalda einingu þjóð-
arinnar.
Öll þrjú verkalýðssambönd
Frakklands, iUþýðusam bandið
sem kom'núnístar ráða, og sam-
hönd sásíald“iiiákra.ta og kaþ-
ctskra. hafá hvatt iéiaga sína til
að Vera á verði. Lýst var yfir
verkföllum i gær meðan de
Slökkviliðinu var tilkynnt um
eldinn laust fyrir klukkan 10
og þegar það kom á vettvang
var mikiil eldur -í kjallara húss-
ins, sem er tveggja hæða timb-
urhús nr. 53B við Laugaveg,
og stóðu logatungur út um
glugga. Eldurinn virtist magn-
aðastur í gangi í kjallaran-
um, en aldraður maður og öldr-
Gaulle liélt fund sinn og stöðv-
uðust m. a. allar neðanjarðar-
lestir í París.
En samtimis því sem verka-
lýðsflokkamir og aðrir lýðveld-
issinnar fordæma yfirlýsingar
de Gaulle hafa þær vakið mikinn
fögnuð hjá uppreisnarmönnum í
Alsir og fylgismönnum hershöfð-
ingjans í Frakklandi.
Miklir útifundir voru haldnir
í flestum borgum Alsír í gær.
Jaeques Soustelle, einkavinur de
■Gauile, sem kom til Algeirsborg-
ar á laugardag' hefur talað á
uð kona bjuggu hvort í sí.nu
herbergi í kjallaranum. Maður-
inn, Þorbergur Skúlason, var
heima er eldurinn kviknaði og
hlaut hann allmikil brunasár á
höndum og í andliti, er hann'
brauzt út úr húsinu. Hann var
fluttur í Landakotsspitalann
þar sem gert var að sárum
hans.
Siökkviliðinu tókst greiðlega
að slökkva eldinn og komst
hann ekki upp á hæðirnar ofan
við kjallarann. Skemmdir urðu
mjög miklar í kjallara og
nokkrar af reyk á hæðunum. —-
Ókunnugt er um eldsupptök.
mðomumN
Þriðjudagur 20. maí 1958 — 23. árgangur — 112. tölublað.
Framhald á 8. síðu.
Eídsvoði í gœrkvöid - aldrað-
ur maður hlauí brunasár
í -gærkvöldi hlaut aldraður maður allmikil brunasár,
er krtknaði í gömlu timburhúsi við Laugaveginn.