Þjóðviljinn - 06.07.1958, Page 2

Þjóðviljinn - 06.07.1958, Page 2
2) — ÞJÓÐVILJINN — Surmudagur 6. júlí 1958 if I dag er sunmidagurinn 6. júlí :— 185. dagur ársins — Bsther — Tungl í há- suðri kl. 4.25. Árdegishá- flæði kl. 8.47. Síðdegishá- flæði kl. 21.09. ÚTVARPIÐ I D A G : lDt\'arpið á morgun: 9.30 Fréttir oc morguntón- leikar: a) Konsert í G- dúr on. 4 nr. 1 eftir Vivaldi-Bp^’i. b) „Dir, Seele des WeltaiF." kant- ata (K429) eftir Mozart cl Conserto grosso í B- dúr eftir Hándel d) Rita Streich syngur. e) Þættir rr Jónsmessunætur- draumnum op 21. eftir Mendeissohn. 11.00 Messa í Laugarneskirkju. 15.00 Míðdegistónleikar pl.: —' a) Frægir söngvarar svngja lög úr óperum. b) Við skólaslit, balletttón- Hst eftir Strauss-Dorati. 26.00 Kaffitíminn: „Við tvö“, Rav Martin og hlióm- sveit hans leika létt lög. 17 00 Runnudagslögin. 18.30 Barnatími: a) Guðbiörg Þorbjarnardóftir leik- kona Ies frásöguna Lnmbareksturinn eftir .Tónas Jónasson frá Hrafnagili. b) Fiórar 12 ára telpur syngia og leika á eítara. c) Tíu ára to1na leikur tv" lög á píanó. d) Óskar Halldórs- r'm kennari ]es sövuna T)filevuferð eftir Ólaf .Tóh. Sigurðsson. 19.30 Finipíkun á píanó: .Tose It-nrbi leikur vinsæl lög. 20.20 Æsknslóðir- II. ísaf.iörð- w (Réra Jón Auðnns). 20.45 Tónleikar: Tvö hljóm- sveitarverk eftir Ravel nf a) La Vals° (H'ióm- =voit tónlistarháskólars f, París leiknr: Ernest á.nsermet stjórnar). b) Píanókonsert fvrir vin.stri hendi (Rohert Fci^adesup og sinfóníu- b'iómsveitin í Philadeln- híu Ieika: Eugene Orm- "ndv stjómar), 21.20 í °tuttu málí — Um- aiónarmaður: Ieft,,T1 Fuðmundsson rit.höf. 22.00 Fréttir, íbróttaspjall og veðurfregnir. n . fo T>ans1ÖP’ (rtlötur). — 23.30 Dagskrárlok. T"ev-vivð á rtiánudag: 16.30 Tónleikar: Lvg úr kvik- mvndum (plötur). 20.30 Hm daginn og veginn (ÓI. Gunnarsson). 20.50 Fínsöngur: Sigur\æig Hialtested svngur. 21.10 Síðasti bóndinn í Þinsr- vallahrauni: Björn Th. Biörnsson talar við . Símon í Vatnskoti. 21.45 Tónleikar: Albimoor hl.iómsveitin leikur létt lög (Dlötur). 22.15 Rúnaðar'þáttur: Frum- búskapur — viðskinta- búskapur (Amór Sigur- iónsson ritstióri). 22.30 Kammertónleikar frá tónlistarhátíðinni í Stokkhólmi 1958 (fluttir pf segulbandi): Strengja- kvartett nr. 3 í F-dúr eftir Stenhammar (Boro- din kvartettinn leikur). 23 05 Dagskrárlok. Heígidagsvarzla Garðs- og Holtsapótek eru op- in kl. 13—16 í dag. Lauga- vegs apótek er opið frá kl. 1 9—22. Næturvarzla , er í Vesturbæjarapóteki alla næstu viku, frá 22 að kvöldi' til kl. 9 að morgni. 'ftm Fimmtugur í dag: Haraldur Guimlaugsson Haraldur Gunnlaugsson póst- maður er einn þeirra manna sem því meiri fengur er að kynnast sem þeir eru hlédræg- ari: vinátta þeirra er því traustari sem hún lætur minna. yfir sér. Haraldur Gunnlaugsson er Húnvetningur, fæddur að Kolugili í Víðidal 6. júlí 1908. Móðir hans var Auðbjörg Grimsdóttir og faðir Gunn- laugur Danielsson, afkomandi Gunnlaugs prests á Stað, og læt ég ættfræðingum eftir að rekja þá sögu. Það segja mér Húnvetningar að heimíli þeirra hafi verið víðkunnugt norður þar fyrir víðsýni og frjáls- lyndi. Hefur mér verið tjáð sú saga, að þegar Gunnlaugur faðir Haralds fór í Flenshorg- arskólann 18 ára gamall hafi hann að vetrinum loknum far- ið til sjóróðra og ekki-komið heim fyrr en um slátt. Um sumarið eyddi hann öllum frí- stundum með systur sinni Ing- unni, en um haustið tjáði hann karli f 'ður sínum að nú færi Ingunn með sér í skói- ann. Stúlkur fara ekki í skóla, kvað karl hafa sagt. Þær geta alveg eins lært og karlmenn- irnir, svaraði Gunnlaugur. Hvernig á að borga. kostnað- inn? spurði karl. Ég vann fvrir honum í vor, svaraði Gunnlaugur, og fór Ingunn í skólann, og var ein sfyrst ís- lenzkra kvenna að leggja stund á skólagöngu. Það átti fyrir Ingunni að liggja að giftast Ásgeiri á Reykjum í Lundar- reykjadal; þeirra synir Magn- ús Ásgeirsson og þeir bræður. Þetta litla atvik gefur nokk- uð til kynna að Haraldur muni hafa hiotið gott . vega- nesti frjálslyndis og' sjálf- stæðrar hugsunar á æsku- heimili sínu. Frá því ég kvnntist Haraldi fyrst hefur hann haft mikla andúð á Ilaraldur Giinnlaugsson 6tríði. Eitt sinn sagði hann mér að amma sín hefði kennt sér að lesa og hafi hann þá mikið lesið Heimskringlu með frásögnum af Búastríðinu, og hafi faðir sinn verið eindreg- inn andstæðingur þess ný- lendustríðs. Þegar Haraldur varð 6 ára komst hann einnig í kynni við annað stríð; heimsstyrjöldina fyrri. Horfur þóttu þá þannig að heppileg- ast væri að tryggja sem mest- an heimafenginn mat, því var fært frá og kom það í hlut snáðans 6 ára að sitja hjá ánum. Þetta fannst honum hræðilega leiðinlegt verk, en var sagt að hann yrði að gera þetta, því það væri stríð. Þessu getur hann aldrei gleymt. Haraldur þurfti því snemma að' fara að vinna; systkinin mörg og nauðsyn að öll legðu sitt af mörkum. 14 ára gamall fór hann að heiman til að vinna fyrir sér og hefur dvalið lengstaf hér svðra. Draumur hans var að afla sér menntunar, en slíkt var hægara sagt en gert á þeim tíma fyrir einn og ó- studdan ungling. Að sá draumur rættist ekki munu hafa orðið honum beizk von- brigði. Honum tókst þó að afla ’ sér t'öluverðrar menntunar, m.a. að læra tungumál. Á ár- unum 1928 og 1929 var hann á gamla Gullfossi, fór af skip- . inu ytra og la.gði land undir .fót og ferðaðist þá um Mið- Evrópu. Munu Spánn, Port- úgal og Sovétríkin vera einu EvrópuP'ndin sem hann hefur ' ekkf Ttornið til enn. Það mun hafa verið 1942 að hann fór, fyrir milligöngu Lofts Guð- mundssonar á ljósmyndaskóla í Bandaríkjunum og lærði þar Ijósmynda- og kvikmyndatöku í 2 ár. Þegar heim kom hófst ganga milli iðnráðs og lög- reglustjóra í því augnamiði að fá úr því skorið hvort hann mætti vinna þetta starf. Hef- ur ekki spurzt til pappíra hans og skírteims frá skól- anuna síðan þeir lentu í vörzlu fyrrnefndra aðila. Þar með lauk Ijósmyndagerð Haralds, og hann gerðist póstmaður, bvrjaði raunar að vinna hjá póstinum 1932 en hefur verið fastur starfsmaður síðan 1946. «>■ Það veganesti víðsýnis og' réttlætiskenndar er Haraldi hlotnaðist á æskuheimili sínu hefur reynzt honum endingar- gott. Hann hefur verið ein- dreginn sósíalisti allt frá æskuárum. Var á fundum i Félagi ungra kommúnista í þann tíð að það hélt m.a. fundi uppi ! Siglufjarðarskarði og enginn Kommúnistaflokkur var enn til á íslandi. Eitt sinn spurði ég hann hvernig hann hefði fengið skilning á þessum málum svo snemma. Jú, pabbi hafði með einhverj- um hætti fengið bækur unv sósíalisma. í þá daga voru ís- lenzkir bændur ekki hræddir við að kynnast nýjum hug- sjónum. Ekki a.lls fyrir löngu spurði ég Harald hvort honum fynd- ist heimurinn hafa batnað frá því hann var ungur drengur. Já, svaraði hann, kjör fólks- ins hafa gerbreytzt, ekki sizt i sveitunum. En að sumu leyti finnst mér fólkið ekki hafa batnað eins mikið og kjörin hafa breytzt. Það hugsar naumast eins mikið um ná- ungann eða samborgarann og ger.t var þá. Hæfileikinn til að hugsa sjálfstætt virðist hafa minnkað. Það veit ekki hvar það stendur í þjóðfé- laginu, — en æskan í dag er hraustari og stæltari en nokkru sinni hér á Islandi. Ég treysti því að Haraldur fyrirgefi mér að ég hef hér kjaftað frá ýmsu sem hann hefur ekki reiknað með að prentað yrði á afmælisdaginn sinn, og færi honum beztu af- mælisóskir og þakkir fyrir góð kynni og traust liðsinni ævin- lega við það sem hann hefur álitið sannast og réttast. ÁTTTvÆÐ Áttræð verður á morgun 7. júlí Anna Jónsdóttir, Skipholti 36. Brighton tók nú eftir því að byssuhlaupið var gljá- fægt. „Sjáðu, Þórður, byssan hefur ekki verið tekin eftir að skipið sökk, hún er það vel útlítandi“, hann sneri sér að eyjarskeggjanum, „hvernig komst þú yfir þessa. byssu?“ sagði hann ógnandi, „ekki varst þú um borð!“ Eyjarskegginn skalf á beinunum. „Eg, heri’a minn, vera um borð líka, ég einn farþegi“. Brighton horfði á hann furðu lostinn. „Þú hvað?“ hrópaði hann, „hvernig (komst þú frá borði, aðeins konumar og hásetarnir sluppu?“ „Eg einn af kon- um“ svaraði eyjarskegginn. R I K K A Mano, sem í ofsanræðslu Frank og Funkmann urðu nú gefið svefnlyf og við rönkuð- enn húinn að jafna sig. Rikka hafði stokkið í sjóinn, sá enga að rekja allt ævintýrið fyrir um ekki yið okkur fyrr en við lá nú í faðmi manns síns og aðra leið en að synda að skip- lögreglunni. „Hvernig stóð á vorum konmir út á rúmsjó“, átti bágt með að trúa þvi inu aftur. Hann var settur í þvi að þið snéruð ykkur ekki sagði Fynkmann og var dállt- að hann væri hjá henpi aftur varðhald með það sama. til lögreglunnar ?“ Okkur var ið æstur, því hann var ekki heill 'A húfi.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.