Þjóðviljinn - 11.07.1958, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 11. júlí 1958
IIIÓÐVIUmN
ÚtKefandi: Samelningrarflokkur albfðu — Sósíallstaflokkurinn. — Ritstjórar:
Maenús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Jón
BJarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfásson.
ívar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, SigurJón Jóhannsson, Sigurður V.
Friðbjófsson. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, af-
greiðsla. auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíe 19. — Sími: 17-500 (5
línur). — Askriftarverð kr. 30 á mán. í Reykjavík og nágrenni; kr. 27 ann-
arsstaðar. — Lausasöluverð kr. 2.00. — Prentsmiðja Þjóðviljans.
Klaufaleg gildra
17jus og rakið var í blaðinu í
■*-* gær eru nú miklar bolla-
leggingar í Lundúnum um
möguleika á samningum við
íslendinga um landhelgismálið,
og i því sambandi hefur komið
fram í dagsljósið hugmynd sem
lengi hefur verið ofarlega í
brezkum ráðamönnum: að
NATO-ráðið fái landhelgisdeil-
una tíl meðferðar.
egar Bretar birtu hina dólgs-
legu yfirlýsingu sína 4.
júní, þar sem hótað var að
beita íslendinga vopnavaldi,
var tilgangur þeirra ekki að-
eins sá að hræða íslendinga
til undanhalds og afsláttar í
landheigismálmu. Þeir hugsuðu
sér einnig að láta deiluna milli
íslands og Bretlands fá á sig
sem harkalegasta mynd út á
við. í Atlanzhafssamningnum
er sem sé svo fyrir mælt að
komi upp deilur milli banda-
lagsríkja beri bandalaginu að
stuðla að því að leysa þær á
frjðsamlegan hátt, og Bretai
hugsuðu sér að koma landhelg-
isdeilunni undir þetta ákvæði.
Ef íslendingar kærðu hótanir
Breta fyrir NATO-ráðinu —
eins og menn eru nú að vona
í Lundúnum væru sjálfkrafa
hafjnar málamiðlunartilrauihir
og samningar á vegum Atlanz-
hafsbandalagsins. Og kæri ís-
lendingar ekki sjálfir gæti eitt-
hvert annað ríki frestað þess
að skjóta deilunni til NATO-
ráðsins, t. d. Bandaríkin, sem
eru komin í næsta kynlega að-
stöðu, þar sem þau hafa með
hafnar málamiðlunartilraunir
samningum heitið því að
„verada" ísland og ógnunin
við öryggi landsins stafar nú
frá Bretum! Þannig hafa á-
form og hugleiðingar brezkra
stjórnarvalda verið frá upphafi.
'TVins vegar skjátlast Bretuin
ef þeir ímynda sér að fs-
lendingar láti veiða sig í svo
klaufalega gildru. Það væri á-
móta viturlegt að skjóta land-
helgismálinu til NATO-ráðsms
og að kæra innbrot fyrir þjófa-
félagi. í Atlanzhafsbandalaginu
er að finna verstu andstæðinga
okkar í landhelgismálinu, á
ráðherrafundi bandalagsins í
Kaupmannahöfn í vor studdi
ekkert ríki málstað íslands. Ef
íslendingar skjóta -landhelgis-
málinu til slíkrar stofnunar eða
fallast á að einhver annar að-
ili geri það, eru þeir fyrirfram
að gefast upp og selja verstu
andstæðingum sínum sjálf-
dæmi.
yíllar hugleiðingar Breta um
L* að enn sé von um samn-
inga í landhelgismálinu eru
óskhyggja sem ekki á við nein
rök að styðjast. „Samningar við
erlend ríki um þá stækkun
landhelginnar, sem þegar hef-
ur verið ákveðin koma ekki til
mála“, sagði sjávarútvegsmála-
ráðherra í viðtali við Þjóðvilj-
ann í gær. Og meira að seg'ja
Guðmundur í. Guðmundsson
segir í Alþýðublaðinu í gær
„að um 12 mílur mundum við
ekki semja“.
Ábyrgðarlaus viimubrögð
Alþýðublaðið segir í gær að
Þjóðviljinn hafi ráðizt á
farmenn. Þetta er ekki rétt;
hér í blaðinu hefur hvorki ver-
ið ráðizt á farmenn né kröfur
þeirra gagnrýndar; hins vegar
hefur að gefnu tilefni verið
bent á óhæf vinnubrögð og
furðulegt ábyrgðarleysi stjórn-
enda Sjómannafélags Reykja-
víkur, og er það ekki í fyrsta
skipti sem framkoma þeirra
veldur þjóðinni miklum erfið-
leikum og leiðir hættur yfir
verklýðshreyfinguna (eins og
raunar var rakið í Alþýðublað-
inu sjálfu s.l. sunnudag).
Sjómannafélag Reykjavíkur
hefur eitt íslenzkra verk-
lýðsfélaga hafið verkfall vegna
efnahagslaganna nýju, sem Al-
þýðublaðið segir í gær að „séu
að ýmsu leyti mjög til bóta“.
Stjórn Sjómannafélags Reykja-
víkur hóf þetta verkfall án
nokkurs samráðs við önnur
verklýðsfélög og neitaði að
mismunandi starfshópa á far-
skipaflotanum hafa orðið and-
stæðingum verklýðssamtakanna
mikið tilefni til árása á alþýðu-
samtökin og ásakana um á-
byrgðarleysi, sem reisa verði
Skorður við. Einnig veit stjóm
Sjómannafélagsins fullvel að
stöðvun farskipaflotans er ráð-
stöfun sem bitnar í þyngsta
mæli á þjóðinni í heild, og
sérstaklega á hafnarverkamönn-
um í Reykjavík. Af öllum þess-
um ástæðum bar stjóm Sjó-
mannafélagsins sérstaklega að
hafa samráð við önnur verk-
lýðsfélög og freista þess af al-
efli að fá réttmætum kröfum
farmanna framgengt án þess
að til langvarandi stöðvunar
kæmi. En ekkert slíkt hefur
stjómin gert, og í þokkabót
hefur komið í ljós að hún nýt-
ur einskis álits og trausts með-
al farmanna; tillaga sem hún
samþykkir sjáif og mælir ein-
dregið með er felld af far-
mönnum, og síðan er málið
komið í sjálfheldu.
/S '
11 er þessi reynsla dæmi
þess hvemig fer, þegar á-
býrgðarlausir æfintýramenn
í verklýðsfé-
mæta á fundi sem þau héldu
í vor til þess að samhæfa
vinnubrögð sín. Stjóm Sjó-
mannafélagsins vissi þó fullvel
að síendurteknar stöðvanir
0
komast til vaida
Sfudenfaráð hyggst safna fé í náms-
sfyrk handa sfúdenf frá Álsir
Stúdentaráð iim vandamál Alsírstúdenta ;
Æskulýðssíðunni barst í gær
eftirfarandi tilkynning frá
Stúdentaráði Háskóla Islands:
„EIN AF mörgum afleiðing-
um stríðsins í Alsír er sú
staðreynd, að íbúunum verð-
ur æ erfiðara að leita sér
menntunar. Kemur þetta ekki
arins í Algeirsborg. Frönsk
yfirvöld lýstu því að vísu yf-
ir, að liann hefði ekki verið
liandtekinn sem stúdentsleið-
togi, heldur vegna annarra
athafna, Þrátt fyrir þaðvakti
handtakan óhemju athygli
meðal stúdenta um heim all-
an, og rigndi mótmælum

A myndinni sjást alsírskir stúdentar á kröfugöngu í
Algeirsborg.
sízt niður á stúdentum, en
flestir þeirra hafa orðið að
stunda nám í Frakklandi, þar
eð þeir hafa orðið að þola
margs konar misrétti af hálfu
hinna frönsku yfirvalda við
háskólann í Algeirsborg.
Árið 1955 stofnuðu stúdent-
ar frá Alsír samhand sín á
milli og nefnist það UGEMA
— Union Générale des Etu-
diants Musulmans Algériens.
Á fyrsta þingi sambandsins,
sem haldið var í París í júlí
1955, isettu þeir sér m.a. það
markmið:
„Að tryggja og vernda hið
alsírska þjóðerni með því að
berjast fyrir viðurkenningu
arabísku sem hinu opinbera
máli landsins; berjast fyrir
þjóðlegri menntun; fyrir
frelsi Múhameðstrúar og fyr-
ir því, að Alsírbúar fái hlut-
deild í stjóm landsins“.
Frön'sk stjórnarvöld höfðu
snemma horn í síðu UGEMA.
Hófust ofsóknir í garð sam-
bandsins, einkum eftir að það
sendi síðasta allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna yfirlit
um vandamál Alsírbúa, frá
sínum sjónarhóli séð, og sögu
landsins frá því það komst
undir yfirráð Frakka.
I nóvember s.l. var aðalrit-
ari UGEMA, Mohammed
Khemisti, handtekinn. Hann
hafði numið læknisfræði við
háskólans í Miontnollier og
ekki komið til Alsír í fimm
ár. Engu að síður var hann
handtekinn að kröfu herrétt-
hvaðanæva yfir frönsk stjórn-
arvöld frá stúdentasamtökum.
Þessi mótmælaalda jókst þó
um allan helming tveimur
mánuðum síðar þegar fr.önsk
yfirvöld leyetu UGEMA upp
og bönnuðu frekari starfsemi
þess. EUefu forystumenn þess
voru handteknir og yfirheyrð-
ir. UGEMA starfar samt á-
fram, en auðvitað í leyni eða
utan franska heimsveldisins.
Allt þetta hefur orðið til
þess, að alsírrskum stúdent-
um er ekki lengur vært við
franska háskóla, nema þeim,
sem kalla mætti „danska ís-
lendinga“. Hafa þeir því flest-
ir leitað til annarra landa til
að halda áfram námi sínu.
Samkvæmt upplýsingum,
sem Stúdentaráði Háskóla Is-
lands hafa borizt, eru nú um
1300 alsírskir stúdentar land-
flótta í Túnis og Marokkó
og auk þess a. m. k. 300 stúd-
entar í Frakklandi, sem
neyðast munu til að hverfa
þaðan af pólitískum ástæðum.
Nokkrir hafa leitað til Sviss
og sumir til Belgíu, en í þess-
um löndum báðum fór
kennsla fram á frönsku í
nokkrum háskólum. Að sjálf-
sögðu skortir stúdentana al.-
gjörlega fé til að geta haldið
áfram námi sínu við þessar
breyttu aðstæður.
Fyrir því hefur UGEMA
heitið á stúdenta um heim all-
an að hjálpa sér í þessum
vanda. Hafa ýmsir brugðizt
vel við, m.a. hafa stúdenta-
samböndin i Marokkó og Tun-
is þegar boðið 20 námsstyrki
hvort og stúdentasamböndin í
Guatamala og Noregi 1 styrk
hvort.
Stúdentaráð Háskóla Is-
lands hefur ákveðið að leggja
hér hönd á plóginn og freista
þess að safna fé til að geta
styrkt einn alsírskan stúdent
til náms. Talið er, að 200 ensk
pund myndu nægja einum
stúdent í eitt ár.
Fé þéssu hyggst Stúdenta-
ráð safna með því að leita
til ýmissa félaga með fjár-
framlög, og að sjálfsögðu
verða öll frjárframlög frá al«
menningi einnig vel þegin.
Ennfremur kemur til mála að
haldi dansleik til ágóða í
þessu skyni“.
★
Æskulýðssíðan vill hér með
hvetja alla lesendur sína til
að styðja þetta lofsverða
framtak Stúdentaráðs. Þó að
íslenzkir stúdentar bölsótist
oft yfir sínum aðbúnaði, og
það með réttu, þá eru þó kjör
þeirra og aðstaða til náms
margfalt betri en í mörgum
öðrum löndum, einkum ósjálf-
stæðum og nýlendum. Það
má því teljast sjálfsögð bróð-
urskylda sérhvers íslenzks
æskumanns að leggja þessu
máli lið, og má minnast þess
um leið, að í rauninni er að-
eins stigmunur en ekki eðlis-
munur á baráttu Alsírbúa nú
og sjálfstæðisbaráttu okkar
gegn Dönum áður fyrr.
Okkur íslendingum er og
gjarnt að hugsa um landkynn-
Framhald á 3. síðu.
I. fundur Æ. R. í.
Fyrsti fundur hins nýstofn-
aða Æskulýðeráðs íslands var
haldinn í fundarherbergi Stúd
entaráðs hinn 8. júlí sl.
Kosið var í framkvæmda-
stjórn Æskulýðsráðsins sam-
kvæmt lögum þess. Formaður
var kosinn Júlíus Daníelsson
(S.U.F.) og aðrir í stjóm:
Árelíus Níelsson (Samband
ungtemplara), Bjarni Bein-
teinsson (Stúdentaráð), Hörð-
ur Gunnarsson (samb. bind-
indisfélaga í skólum) og
Magnús Óskarsson (S.U.S.) I
varastjórn voru kosnir: —
Björgvin Guðmundssson
(S.U.S.), Eysteinn Þorvalds-
son (Æ.F.) og Stefán Gunn,-
arsson (U.M.F.Í.).
Æskulýðssíðan mun síðar
greina nánar frá fundi þess-
um.
lagi, og þegar völd þeirra eru
háð stuðrlingi atvinnurekenda-
flokksins. Sjálfstæðisflokkurinn
styður stjóm Sjómannafélags
Reykjavíkur; Sjálfstæðisílokk-
urinn styður að sjálfsögðu at-
vinnurekendur; og síðan notar
hann það ástand sem þannig
skapast til , árása á verkiýðs-
hreyfinguna og tillagna um að
réttindi hennar verði skert.