Þjóðviljinn - 31.08.1958, Síða 4

Þjóðviljinn - 31.08.1958, Síða 4
4) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 31. ágúst 1958 iViV iVW iViV AVi' skAkþáttur Ritstjóri: Sveinn Knstinsscm Frá Portoros Þegar þetta er ritað er 12 umferðum. lokið á skákþinginu mikla í Portoros. Er ennþá ógemingur að sjá fyrir hverjir komast t úrslit, en eins og sakir standa nú þá sýnast þeir Matanovic, Giigor- ic, Friðrik Ólafsson, Benkö og Panno einna liklegastir auk Rússanna, Petrosjans og Tals. Fróðir menn telja, að þurfa muni 12—12i/2 vinning til þess að ná úrslitasæti, en það þýðir að Friðrik rnundi þurfa eigi færri en 5 vinninga út úr þeim 8 skákum sem hann ó eftir ó- tefldar þegar þetta er ritað. Er því Ijóst að hann má hafa sig allan við og hagsýni og var- færni að haldast i hendur við hörkú og vakandi sigurvilja. Hvítt: Larsen. Svart: Gligoric. 14. De7 15. Ðd3 f4 16. Bd2 a6 17. gr3 Rg:4 18. Rh3 b5! Bent Larsen En þótt svo að honum mis- heppnaðist að komast í úrslit að þessu sinni, þá hefur frammistaða hans á mótinu til þessa vakið heimsathygli, enda hefur alþjóðaskáksambandið nú séð sóma sinn í því að veita honum hinn virðulega titil stórmeistari. Er það mikil viðurkenning, en fyllilega verðskulduð. Ætti þetta að styrkja þann ásetning okkar landa hans, að veita hinum unga skákmanni sem bezt skilyrði og aðstöðu til að helga sig óskiptan list sinni og jafnframt að efla og styrkja skáklífið i landinu. Bent Larsen stórmeistari af Danmörku hefur verið fremur slyppifengur fyrri hluta móts- ins, þótt hann hafi fengið glæsilega vinninga inn á milli. Ein hörkulegasta skák móts- ins, var tap hans fyrir Gligoric i þriðju umferð. Iiún birtist í stórblaðinu Manchester Guardi- .an á dögunum með skýringum eftir brezka meistarann C. H. Alexander og hefi ég rænt henni baðan með lauslega snör- uðum skýringum. Alexander lætur þess getið í sambandi við skák þessa, að árangur Gljgorics á skákmót- um síðustu árin styrki slöðugt það álit manna, að hann sé sterkasti skákmaður heims ut- an Rússlands. Hér kemur skákin; Kóngsindversk vöra. 1. d4 Rf6 2. c4 gG 3. Rc3 Bg" 4. e4 d6 5. Be2 0—0 6. Rf3 «5 7. d5 Fremur óvenjuiegur leikur. Nú til dags er eftirfarandi leið al- gengari: 7. 0—0 Rc6, 8. d5 Re7, 9. b4 o.s.frv. 7. Ra6 Eitt einkenni stórmeistaranna er hæfni þeirra til að koma fram með nýjar hugmyndir í hefðbundnum stöðum. Hér hefði maður vænzt 7. - Rb-d? með framhaldinu -Rc5, -a5, -Re8 og -f5. Gligoric hefur hins vegar í huga hagstætt af- brigði af Júgóslavnesku vörn- inni í Kóngsindversku tafli. 8. Rd2 Larsen hyggst einnig vera frumlegur, en þessi og næstu leikir hans eru miður áhrifa- ríkir. Einfaldara og betra væri 8. 0—0 c5, 9. a3 Rc7, 10. b4 o.s.frv. 8. c5 9. a3 Re8 10. h4 Hugmyndin að leika h-peðinu snemma fram er þekkt vopn gegn Kóngsindverskri vörn, en venjulega er það þó gert áður en hvítur hefur leikið kóngs- riddara sínum. 10. f5 11. h5 Rf6 12. hxgfi hxg6 13. Rf3 Rc7 14. Rg5 Þetta er enn tímatap. Örúgg- ara væri 14. Bh6 og síðan Dd2 og 0—0—0. Upphaf á Ijómandi snjallri leikfléttu. Leiki svartur í stað- inn 18. -g5 kæmi 19. Bxg4 Bxg4, 20. f3 Bd7, 21. g4 og hvítur stæði jafnvel nokkru betur með hliðsjón af hinum innilokaða kóngsbiskup svarts. 19. gxf4 exf4 20. Bxg4 Bxg4 21. Rxf4 Svarti: Gligoric I f I I ABCDEFGH Hvítt: Larsen 21. Hxf4 Þessa fórn hefur GUgoric greinilega haft í undirbúningi nokkrum leikjum áður. 22. Bxf4 bxc4 23. Dxc4 Rb5 24. Kd2 Slæm nauðsyn. Ef 24. Rxb5 kæmi 24. -axbó, 25. Dd3 Bxb2, 26. Ha2 Bd4 og síðan p-b4. Ef 24. Bd2 kæmi -Rd4. Eða 24. Rdl Bf3. Eða að lokum 24. 0—0 Bf3, 25. Ðd3 Rd4 og síð- an Dh4. í ölum þesum leiðum spannar svartur borðið með bjskupum sínum og nær ó- stöðvandi sókn gegn hvíta kóngnum. 24. Hf8 25. Be3 Bf3 26. Hh-gl Rxc3 Framhald á 8. síðu. Frá barnaskóla Hafnarfjarðar Börn fædd 1949 og 1950 komi í skólann þriðjudaginn 2. sept. kl. 10 árdegis. Böm fædd 1951 (Fædd fyrir næstu áramót) mæti sama dag kl. 2 e.h. Böm fædd 1949 og 1950 — sem flutzt hafa I skólahverfið í sumar hafi með sér prófeink- unnir frá síðasta vori. Kennarafundur verður í skólanum kl. 9 ár- degis sama dag. e Skólastjóri1 t i lýkominn sandpappír í e'ítirtöldum númerum: Númer 60 80 — 90 — 100 — 120 Hnníremur vatnspappír Númer 120 — 150 — 200 — 240 — 280 — 320 — 400 HARPA H.F. Einholti 8. íslenzkir danslagatextar — Oft fremur ortir af vilja en mætti — Einu ljóðin, sem unga fólkið lærir — Hvers vegna ekki? OFT HEFUR verið orð á því gert, að íslenzkir danslaga- textar nú á j.þessum síðustu og verstu iumum" væru lítill skáldskapur og ómerkilegir í hvívetna. Eg skal ekki bera á mótí þ'4 , að þetta er sann- sér fyrirmynda úr þeirri átt en úr vestrinu. Hins vegar hafa ameáisk dansiög nú um sinn verið einna vinsælust hér, svo að það er engin furða, þótt textaáhrifa hafi gætt verulega frá þeim. mæli um flesta þeirra, því EG ÆTLA, að tvær séu höfuð miður, þótt innan um allan orsakir þess, hve íslenzkir óhroðann sé að finna ýmsar sæmilegar vísur. En engu að síður ætla ég, að þeir séu sízt lakari heldur en margir erlendir texta”, t.d, amerískir, danslagatextar eru yfirleitt lélegir. í fyrsta lagi hafa fæstir þeirra, sem skáldaheiti bera, lagt sig niður við það að yrkja slíka texta, telja það því að argari þvætting er víst ekki virðingu sinni sam varla hægt að hugsa sér. Hins vegar hef ég heyrt ýmsa skemmtilega norska og einnig sænska texta, og tel, að höf- undar íslenzkra danslaga- texta ættu fremur að leita boðið. í þeirra stað hafa orð- ið til þess ýmsir, sem lí.tt skáldlega eru vaxnir og gera þetta meir af vilja en mætti, enda er raunin sú, að textar manna, eins og t.d. Kristjáns frá Djúpalæk, bera af sem gull af eiri. 1 öðru lagi er mun erfiðara að yrkja góða danslagatexta en flestir halda. Ekki er nóg að fá orðin til að standa í stuðlum og ríma, þau verða einnig að falla að laginu, textinn verður að vera vel sönghæfur. Þarna hefur mörgum höfundum einmitt orðið á í messunni, þótt þeir hafi komizt sæmilega frá ljóðagerðinni að öðru leyti. Þeir, sem fást við að yrkja danslagatexta, verða óhjá-. kvæmilega að hafa eyra fyr- ir tónlist og skynja þau lög- mál lagsins, sem textinn má ekki þverbrjóla. NÚ KANN einhver að spyrja, hvort það geri í sjálfu sér nokkuð til, þótt danslagatext- ar séu illa ortir, þetta séu aðeins dægurflugur, sem ekki beri að bera háar listakröf- ur til. Þeim sé aðeins ætlað að vera til skemmtunar, Þetta er rétt svo langt sem það nær, en er þó ekki nema hálfsannleikur. Þess ber vand- lega að gæta, að danslaga- textar eru það eina Ijóða- kyns, sem mikill hluti unga fólksins í landinu les og lærir. Fyrir þá sök hafa þeir meiri þýðingu en ætla mætti í fljótu. bragði. Og þegar saman fer, að þeir eru um heimskulegt, jaínvel óhrjálegt efni, eru illa ortir og á vondu máli, fara áhrif þeirra að verða. meira en vafasöm. Sum dans- og dægurlög geta líka orðið furðanlega lífseig, lífseigaii en margur æðri skáldskapur. ÞEGAR ÞESS er gætt, hvs skaðvænleg áhrif lélegir dans- og dægurlagatextar geta haft á æskuna í landinu, er þeir leggjast á eitt með hasarblöðum og glæpamynd- um, þá held ég, að ungu skáldin okkar ættu að leggja á sig þann kross við og við af þjóðlegri skyldurækni að yrkja góða og skemmtilega danslagatexta. 1 þau skipti myndu þau áreiðanlega ekki tala fyrir daufum eyrum, Og hvers vegna skyldi Múhameð ekki koma til fjallsins úr því fjallið vill ekki koma til Múhameðs, ef það er .li .þágu. menningarinnar ?

x

Þjóðviljinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.