Þjóðviljinn - 19.09.1959, Page 11

Laugardagur 19. september 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (11
2 ',J Ví •' ■
4í -ZAl
VICKI BAUM:
hana Bess. Það var ein af ástæðunum til ’ þess að Bess
heimtaði að Marylynn yrði Ííynnt með skírnarnafni og
aðeins skírnarnafni. Hvað_ Sfd ’snferti, þá var hann alveg
nýlega kvæntur indælustu og skemmtilegUstu stúlku í
heimi og „góð þóknun“ var einmitt það sem hann vantaði
og hann tók að sér hið erfiða hlutverk.
— En við verðum að vera mjög klók, sagði Bess. Ég er
tunga
•s>-
■ .Á.>4Íl|) - JWtiurstiseti
— Ágætt, þá höldum við áfram, sagði Fowler, ánægður
með þetta litla gos. Segið mér þá, hvernig þér fóruð að
því að skapa Marylynn?
— Ég stritaði við hana eins og ég gat, og hún er mitt
verk, allt frá nafninu og að litnum á naglalakkinu hennar.
— Og Marylynn — sætti hún sig við þessa meðferð?
— Hún vissi hvað henni var fyrir beztu.
— Vissuð þér það lfka?
— Auðvitað, Finnst yður hún ekki hafa staðið sig vel?
— Og fá kúlu í hjartað að lokum. Þér sköpuðuð hana
og tortímduð henni — er þetta ekki rétt’hjá mér? Hvers !
vegna hatið þér hana svona innilega?
— Ég hata hana alls ekki, fulltrúi. Yður er óhætt að
trúa því. Ég gæti eins hatað; sjálfa mig-.
— Gerið þér það þá ekki-? spurði Fowler.
Bess lokaði augunum.
— Ég veit það ekki. Eftir kvöldið í gær veit ég ekki
neitt. Ég var viss um að allt sem ég gerði fyrir Mary-
lynn væn henrti fyrir beztu, ég var alltof viss um það.
En ef til vill skjátlaðist mér. Ef til vill hefur mér skjátl-
azt allan tímann, sagði hún að lokum. Hún var orðin ná-
föl og titraði öll. — Ef til vill hefur mér skjátlazt frá
upphafi. Ef til vill hefði ég átt að gefa henn þrjátíu
dollara íyrir farinu og senda hana aftur til Blythe. Ef
til vill hefði það verið farsælla fyrir hana að fara heim,
ganga í hjónaband, eignast börn, bleikan kjól og ódýr
bómullargluggatjöld úr kaupfélaginu. Ef ég hefði hlust-
að á Jack, hefði þetta aldrei komið fyrir.
Fowler var vakandi eins og veiðihundur sem veit af
bráð.
— Hver er Jack? Hvert er ættarnafn hans?
— Það veit ég ekki. Það er ungur maður sem Marylynn
þekkti í Blythe. Þegar ég íhuga málið betur, þá hefði
mér sennilega ekki tekizt að gera Marylvnn það sem hún
varð, ef hann hefði ekki birzt þetta kvöld ....
— Hvaða kvöld?
— Fyrir átta árum. Kvöldið sem hún söng fyrst í
Pigalleklúbbnum.
Krástjoff
Framhald af 1. síðu.
veg fyrir skyndiárásir og afnám
herstöðva erlendis.
Kína fái sæti hjá S.Þ.
Krústjoff kom víða við í ræðu
sinni. M.a. sagði hann að Peking-
stjórninni bæri skýlaus réttur.
til að eiga fulltrúa hjá Samein-
uðu þjóðunum en ekki Formósu-
stjórninni, sem væri afturganga
löngu dauðrar afturhaldsstjórn-
ar. . • ■ ■
Krústjoff ræddi um nauð.syn
þess að - hætt verði að , béita
hótunum og ofbeldi í alþjóðavið-
skiptum. Hann sagði að nýléndtf-
stefnan hefði nú runnið sitt
skeið. Nýlenduveldunum, " sem
arðrænt hefðu nýlendurnar, bæri
skylda tii að hjálpa þeim efna-
hagslega til þess að komast á
hærra þróunarstig.
Um heimsókn sína til Banda-
ríkjanna sagði Krústjoff að hann
hefði ástæðu til að vona að ís
kalda stríðsins væri tekinn að
bráðna milli Bandaríkjanna og
Sovétríkjanna, en það -ylti á
miklu fyrir velferð alls mann-
kyns, hvernig sambúð þessara
tveggja voldugustu þjóða heims
værí.
Ræðu Krústjoffs var útvarp-
að á 35 tungumálum frá New
York í gær. Þegar hann kom til
aðalstöðva Sameinuðu þjóðanna
tóku á móti honum Hammar-
skjöld framkvæmdastjóri S.Þ. og
einnig forseti Allsherjarþingsins.
HPritehaFti
Framhald af 1. síðu.
ienzkra stjórnarvalda vegna á-
rekstranna á Keflavíkurvelli und-
anfarið“
•ár
Um miðnætti, begar blaðið var
að fara í barst þessi
tilkynning símleiðis frá utanrík-
isráðuneytinu:
..Undanfarna daga hafa farið
fram Viðræður milii ríkisstjórna
íglands og Bandarikjanna vegna
þc-ir.ra atburðai er gerzt hafa á
Kefjavíkurflugvelli. Var ríkis-
stjorn Bandaríkjanna gerð grein
fyri'r því, hve alvarlegum aug-
um ríkisstjórn íslands liti á mál-
ið bg bornar fram ákveðnar
kröfur til úrbóta.
Stjóm Bandarikjanna tók
kröfu Tslendinga af vinsemd og
skilningi og iagði áherzlu á, að
allt yrði gert, sem hægt væri til
að leysa vandamólin á þann hátt,
að fyrirbyggja árekstra í fram-
tíðinni og koma á sem beztri
samvinnu.
Seint í kvöld barst utan-
ríkisráðuneytinu tilkynning um
að ríkisstjórn Bandaríkjanna
hefði ákveðið að flytja yfirhers-
höfðingja varnarliðsins á ís-
landi, Pritchard hershöfðingja, í
aðra stöðu til að fullnægja ósk-
um ríkisstjórnar ísl&nds. Val eft-
irmanns hershöfðingjans hefði
ekki verið ákveðið ehnþá, en því
myndi verða flýtt og til þess
vandað“
Pigalleklúbburinn hafði verið bílageymsla í 55. stræti
austur áður en Candescu keypti hann og breytti honum
j glæsilegan og vinsælan kabarett. Hann skreytti vegg-
ina mvndum af húsum frá Montmartre, vegfarendum und-
ir götuljósum, hvolpum sem snuðruðu kringum götusal-
erni. Þar var franskara en í Frakklandi. Þjónarnir frá
Brooklyn urðu að láta sem þeir skildu ekki orð í ensku
og kartöflusúpan sem Jitfu. matsöluKýsin,.neðar J götunni
seldu fyrir næstum ekki neitt, var nú skírð Vishyssoise
og kostaði 2 dollara diskurinn. Candescu var klókur og
duglegur lítill náungi sem minnti á þungaða konu. Þrem
mánuðum áður en hann opnaði klúbbinn hóf hann dýra
og skemmtilega auglýsingaherferð. Bess uppgötvaði fyrir-
tækið og sagði við Luke:
— Luke, við verðum að reyna að ráða Mary í Pigalle-
klúbbinn, það er okkar eini möguleiki.
— Af hverju endilega Pigalle?
— Af því að Pigalle er blekking — og það er Marylynn
líka..
— Eins og þú vilt, sagði Luke. Ég skal tala við Sid.
Meðan Sid Carp var skrifstofumaður hjá Grayson, Cald-
well & Grayson, hafði hann kynnzt talsvert bandarískri
auglýsingatækni, og nú var hann fullmótaður blaðafulltrúi
sem vantaði viðskiptavini.
— Heyrðu mig, Sid, ég er alveg auralaus núna og ég
getækkert .borgað þér eins og stendur, sagði Bess við hann,
en éf þú getiir talið Candescu á að ráða Marylynn í kabar-
ettinn sinn skal ég borga þér góða þóknun fyrir utan
umboðslaunin þín.
Sid andvarpaði.
— Það er skoljans ári erfitt hlutverk, ungfrú Pokle.
Ungfrú Pokle var nafnið sem herra Grayson yngri hafði
gefið henni, þegar hann notaði þá ekki nöfnin Pókerfés
eða Pokey. Ekki einu sinni í skólanum hafði neinn kallað
Heimsötti frú Roosevelt
í gær ók Krústjoff með föru-
neyti sínu um 100 km. vegalengd
til bústaðar Roosevelt fyrrver-
andi forseta Bandaríkjanna, sem
lézt í jok heimsstyrjaldarinnar.
Ekkja forsetans Elenore Roosevelt
tók á móti gestunum og stóð við
hlið Krústjoffs, er hann lagði
blómsveig á gröf forsetans.
Framleiðsleráðið
FramhaJd af 3. síðu
fulltrúa sína hætta störfum í
sexmannanefr.dinni og lítur
fyrst o gfremst á það, sem til-
raun til að ^era merka löggjöf
um samstarf framleiðenda og
neytenda í þessum málum, ó-
virka.
Sverrir Gíslason
Jón S'gurðsson
Einar Ólafsson
Páll Metúsalemsson
Bjarni Bjarnason
Helgi Pétursson
Pétur'ibtteseh"J '
Sveinbjörn Högriason
Jón Gauti Pétursson“.
Vik:ð er að máli þessu í for-
ustugrein- Váðsiris í dag.
NéSwiljaiii
vantar ungling til
blaðburðar um
Eársnes.
Talið við afgreiðsl-
una, sími 17 - 500.
Framhald af 4. síðu
þessu ekki gerð fullnægjandi
skil.
Stundu' hefur það borið
við að menn hafa misskilið
heiti bæjarins eíns*%g viljað
breyta því þess vegna. Þegar
óánægja með bæjarnafnið er
sprottin af slíkum misskiln-
ingi, á að nægja að leiðrétta
misskilninginn til að halda við
bæjarnafninu. Hins vegar hafa
ýmis bæjarnöfn verið of lág-
kúruleg til að menn geti sætt
sig við þau. Einkum hefur
þetta verið almennt um hjá-
leigunöfn ýmiss konar, og
koma mér í því sambandi í
liug nöfn eins og Voðmúla-
staða-Austurhjáleiga og
Vatnahjáieiga, sem nú heita
Bólstaður og Svanavatn? Nýju
nöfnin bæði eru látlaus og
stórum mun myndarlegri en
hin eldri. Við slíkum nafna-
breytingum sem þessum er
ekki neitt að segja.
Til misskilningsins — eða
ef til vill viljandi útúrsnún-
ings — má reikna það þegar
menn leggja út á versta veg
bæjarnöfn eins og Ballará,
Tittlingastaðir og Vælugerði.
Hið síðasta mún þó merkast
þessara allra. Það er sem sé
ekki dregið af neinu nafnórði
„væl“, „væll“ eða „væla“ eða
þess háttar, heldur mun orð
sem annars er algerlega týnt
í íslenzku koma fram í fyrri
hluta þess. Nafnið bendir til
kolagerðar, því að vál í
norsku er notað um hrúgu af
brenndum trjábútum og rót-
um (í Norsk riksmálsordbok
útskýrt þannig: „haug av
kvist, grener ,(mindre) stamm-
er (i skog, utmark); avfall i
skog; haug, lag av brent
kvist, brente rötter og stamm-
er pá bráte.“) Og í norsku er
einnig til sögnin væle „legge
(trær) sammen i haug (særl.
for á brenne dem); kase“.
Vera má að þessi orð-
stofn, væl-, komi fyrir í
öðru örnefni einhvers staðar
á landinu, en ekki er mér
kunnugt um það.
Bæjariafnið Ballará ér
alþeklU f: \ fornu, en fyrri
h’ut.i þc~,s merkir fyrst og
fremst ,,poki“, og eru aðrar
merkingar af því dregnar. Á
Rangárvöllum er til bunguvax-
ið holt, langt frá bæjum, og
heit’r Ballarholt, en þeir sem
eVk’ kunnu við að segja það
orð hvar sem var sögðu gjarn-
an Vallarholt í þess stað.
Gaman væri að frétta það
ef einhver lesandi þáttarins
þekkti hliðstæða brej’tingu ör-
nefnis úr sínum heimahögum.
En ekki vil ég mæla með slík-
um breytingum.
Þriðj'á bæjamafnið sem
nefnt var, Tittlingastaðir, er
að sjálfsögðu dregið af heit-
um smáfugla, spörfugla, hvort
sem þeir hafa flykkzt þangað
meir en á aðra staði sökum
gjafmildi húsráðenda þar eoa
^af öðrum orsökum.
Eg tel yfirleitt rétt að fara
mjög varlega í að breyta bæj-
arnöfnum, þótt sumum kunni
að virðast þau ókennileg eða
léið við fyrstu kynni.
—-------------i
OTBRESÐIÐ
ÞIÓBVSUAfíN