Þjóðviljinn - 03.04.1960, Qupperneq 9

Sunnudagur 3 apríl 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (9

z:u
r^?
i
-m;!
ni;
Sfl
uit
m

Rststjóri: Frímann Helgason
Ekki lýgur Ijósmyndovélin
Undir fyrirsögninni ..Svona á
ekki að glíma“, eru birtar þrjár
myndir í íþróttasíðunni 4. fe-
brúar þ.á. Höfundur talar um
það íjálglega hvernig farið sé
með glímuna af dómurum og
keppendum. Undir fyrstu mynd-
jnni stendur ..Hilmar kastar sér
ofan á Ólaf við fótskör dómara'1.
Og þó er bersýnilegt að Hilmar
hefur sleppt tökum, og hleypur
meðfram Ólafi, getur verið að
hann stingi niður vinstri hendi.
og þó óvíst. Önnur mynd; ,,Sig-
mundur þjarmar illa og mjög
hættulega að Þórði“. Já, sá
þjarmar nú að honum, stendur *á
b]á tánum og svo stælt.ur að það
eru engin likindi til að hann
komi við hann, hvað þá heldur
meir, Þriðja mynd; ,,Ef sækjandi
lætur fallast ofan á verjanda ber
að dæma vitabyltu að undan-
genginni viðvörun. . .“ Þessi til-
vitnun er nokkuð út í hött, því
ef Ármann hefði látið sig falla
ofan á Trausta er hætt við að
illa hefði farið, þar sem Trausta
hefur orðið það á að bera illa
fyrir sig hendina. Myndin er
tekin á því augnabliki þegar
Trausti snertir gólf, þá sleppir
Ármann tökum, vindur sig til
vinstri og leitar jafnvægis eftir
bragð sitt.
Það er ekkert undarlegt, þó að
dómararnir: Þorsteinn Einars-
son íþróttafulltrúi, Ingimundur
Guðmundsson og Þorsteinn
-Kristjánsson sem allir hafa ver-
ið í íremstu röð glímumanna, og
síðan hafa æft glímuílokka,
kennt og dæmt glímu í fjölda
ára, og kunna glímu, dansi ekki
eftir svona rugli eins og þessar
myndaskýringar E. Þ. eru. Og
jafnvel á mynd no. 4 þar sem
Trausti lpggur Þórð á Flokka-
glímu Reykjavíkur er ekki um
níð að ræða, þó á hinn bóginn
það sé á mörkum að hann verj-
ist bræðrabyltu, það hefur alltaí
verið leyfilegt og er enn, sem
segir á blaðsíðu 121 í Glímu-
bókinni.
Rétt beitt bragði
Glímumanni er leyfilegt að
sækja bragð af fullu afli, er. þó
svo bezt að bragðið sé snöggt
viðbragð og eitt samfellt átak,
viðstöðulaust. Heppnist bragðið
ekki til íulls, má sækjandi ekki
káka við það með því að ráðast
að keppinaut sínum hálfföllnum
og ýta honum eða. hrinda til
jarðar, og þessa s:zt varpa sér
eða láta fallast ofan á hann. Allt
slíkt er nið.
Það hefur alltaf tilheyrt glim-
unni að brögðum væri fylgt vel
eítir. Á kappglímu verzlunar-
manna 1938 glímdi ég meðal
annars við Vagn Jóhannesson
sem um langt skeið var einn
bezti leíkfimismaður Ármanns.
Vagn ætfaði að lósa sig úr hæt-
krók. hægri á vinstri, með 1 ví
að slá fætinum hátt upp og út,
mér tókst að útíæra bragðið eft-
ir kúnstarinnar reglum lærðum
af Þorgeiri glímukappa frá
Varmadal. Vagn slapp ekki úr
bragðinu en féll á bakið, til
þess að halda króknum varð ég
að lúta mikið fram, sem end-
aði með því að ég kom nærri
flatur við hiið Vagns og snerti
pallinn lítið eitt með brjóstinu.
Mér var dæmdur sigurinn og
enginn talaði þar um níð. Yfir-
dómari var Eggert Kristjánsson
stórkaupmaður og' það var sagt
að hann kynni að glíma.
En því er mér þessi glírna svo
minnisstæð að það er eina si.in
sem ég tel mér hafa verið rang-
lega dæmdan sigur sanjkvæmt
réttum giímulögum. Þetta var
bræðrabylta. En það skal tek-
ið fram að dómarar dæmdu rétt
samkvæmt þágildandi glímulög-
um Í.S.Í.
Þetta atvik meðal annars varð
til þess að ég fór að safna liði
til að leiðrétta glímureglurnar.
Hefði mér tekizt að stöðva mig
á höndunum þá var þetta ekki
bræðrabylta og ég réttilega unn-
ið glímuna að fornum iögum og
nýjum. Og hvernig haldið þið að
mynd af þessum leikslokum
hefði litið út? Svipuð því o° að
taka mynd af hástökkvara þeg-
ar hann lendir í sandgryfjunni.
Tilvalið verkefni fyrir menn ein.s
og E. Þ. að rita og rugla uin, að'
nú sé hástökkinu misþyrmt sem
íþrótt svo heríilega eins og
myndin sýni.
Já, ekki iýgur ljósmyndavélin.
Grímur Norðhahl
Athugasemd
Það er óþarfi að eyða mörg-
um orðum í skýringar Gríms
Norðdahls á þessum myndum.
Túlkun Grims á glímulögum er
nokkuð kunn af fyrri blaða-
skrifum hans, en hitt var mér
a.m.k. ekki kunnugt að þessi
sami Grímur væri þannig inn-
réttaður, að hann hefði gaman
af að gera sjálfan sig að at-
hlægi. En slíku verður ekki
varnað, því auðvitað nýtur
maðurinn tjáningafrelsis og
prentfrelsis.
Enda þótt venjulegt fólk sjái
að Hilmar liggur ofan á Ölafi
og heldur meira að segja hægri
fæti föstum undir vinstra fæti
Ólafs, þá segir Grímur að
Hilmar lilaupi fram með Ólafi.
Venjuiegt fólk sér líka að
Sigmundur heldur enn tökum
og ýtir ofan á hægri öxl Þórð-
ar. Þetta er hættulegt, og þeir
sem á horfðu muna að Þórður
bar sig illa eftir þessar aðfar-
ir. Grími sýnist hinsvegar að
Sigmundur sé standandi á blá-
Sigimmdur þjannar illa og mjög hættulega að Þórði.
hann komi við liann (Þórð)
hvað þá heldur meir“!!! Hér
tekur nú í hnúkana með glám-
skygni Gríms, og skýring hans
aðeins til þess fallin að hlægja
að henni.
Ég ætla svo aðeins að benda
Grími á hægra fót Ármanns,
(ilin snýr upp) á þriðju mynd-
inni, sem sýnir að Ármann hef-
ur ekki í hyggju að bera fyrir
sig fæturnar, enda gerði hann
það ekki. Fólk með eðlileg
skilningarvit sér líka að Ár-
mann heldur enn tökum og
lætur faliast af öllum þunga
ofan á Trausta. Grímur var
sjálfur áhorfandi að þessum
glímum og hefði átt að sjá það
sem fram fór eins vel og hver
annar áhorfandi. Hann segir
sjálfur í grein sinni að mynda-
vélin ljúgi ekki. Myndirnar
vitna hinsvegar allar gegn full-
yrðingum Gríms, og þá er auð-
velt að sjá, hver það er sem
fer með ósannindi. Grímur er
svo seinheppinn að vitna í
Glímubókina til að reyna að
styðja hinn furðulega skilning
sinn á reglum og eðli glímunn-
ar. Greinin, sem Grímur til
færir vitnar strax beinlínis
gegn málflutningi Gríms sjálfs.
Þar segir m.a. að glímumaður
megi sízt af öllu varpa sér eða
láta fallast ofan á viðfangs-
mannipn, því allt slíkt er níð.
Eg ætla svo að biðja þennan
sama Grím að líta aðeins ofar
á bls. 121 í Gl'ímubókinni og
festa sér í minni það sem þar
stendur; ,,Níð er það venjulega
kalláð í glímu. ef glímumaður
fylgir bragði of mjög eftir af
afli eða líkamsþunga sínum,
ýtir keppinaut sínum niður eða
hnoðar honum undir sig, án
þess að beita hann eiginlegu
bragði. Það er kallað að níða
hinn niður.
Níð er með öllu óleyfilegt í
glímu, og mun jafnan hafa ver-
ið talið henni öldungis ósam-
boðið.“
Eg geri ekki ráð fyrir því að
þeir séu margir, sem eru haldn-
ir eins hrapalegum misskilningi
um glímuna og Grímur. En ef
svo skildi vera, ætla ég að leyfa
mér að tilfæra kafla af bls.
124—125 í Glímubókinni, og
vona að þau megi líka verða
til þess, að Grímur vaði ekki
lengur í villu og svima nm
þessi mál. Kaflarnir bera mill-
fyrirsagnirnar: „Hvernig bylta
er rétt gerð“ og „Falleg bylta“.
„Glímumaður á að varpa
keppinaut sínum *til jarðar, en
ekki ýta honum niður. _
Byltan veldur miklu um feg-
urð glímunnar,' og undir henni
er það komið, hversu glæsileg-
ur sigurinn er. Eigi er byitan
vel gerð og falleg, nema hún
eé fyrst og fremst hrein og tví-
mælalaus. Hún má ekki lenda
Ármann leggur Trausta á Skjaldar.glimunni.
Hilmar kastar sér ofan á Ólaf við fótskör dómarans.
Trausti leggur Þórð í Flokkaglímunni.
Myndirnar þrjár efst á síðunni hafa áður birzt á þessum s*tað_
Fjórða myndin hér fyrir ofan er birt samkvæmt ósli Gríins-
, Norðdalils.
tánum og „engin líkindí til að í liandaskolum eða hnjaski, og
eigi vera hrottaleg, svo að búið
sé við meiðslum. ....
Það heyrir og til vel gerðri
byltu og glæsilegum sigri, að
sigurvegarinn þurfi eigi að
fylgja bragðinu of mjög eftir,
hvorki lúti mjög eftir því, og
því síður falli ofan á keppinaut
sinn. Bezt fer á því, að sigur-
vegarinn standi sem næst upp-
réttur yfir keppinaut sínum
föllnum.
Glímumenn ættu veí að temja
sér það að gera fallega byltu.
Það er eigi einungis komið und-
ir því, að bragðinu sé sjálfu
vel beitt, heldur einnig að vel
sé við það skilið, tökum sleppt
mátulega, svo að sækjandi
hvorki fylgi bragðinu of fast
eftir, né heldur kasti keppinaut
sínum lauslega frá sér. Það
er ljótt og getur valdið hálfri
byltu og meiðslum"; ‘
i,» M .i.í
Af þessu má sjá, að það er
blátt áfram broslegt, að menn
eins og Grímur Norðdahl sku’i
vitna í Glímubókina, sjónarmiði
sínu til stuðnings. Öll túlkun.
Glímubókarinnar á reglum og-
drengskap glímunnar er í hróp-
andi mótsögn við hið lágkúru-
lega og þjösnalega sjónarmið
Gríms Norðdahls.
Glímulög ISÍ eru í fullu skm-
ræmi við þá túlkun Glímubókar-
innar, sem ég tilfærði hér að
fiaman. Ákvæðin í glímulögun-
um eru skýlaus og öllum dóm-
urum vorkunnarlaust að dæma
eftir þeim. Það eru hinsvegar
mikil brögð að því að glímu-
dómarar dæmi ekki eftir glimu-
lögunum, og það tel ég mesta
háskann, sem þjóðaríþrótt okh-
ar er búin. Það er ekki hægt
að saka neinn glímumann. um-
Framhald ó 10. síðu.
.8 so