Þjóðviljinn - 13.04.1960, Page 3

Miðvikudagur 13. april 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Tilraunir með blóðseoavarnir hafa
b
gefið mjög góða raun hér á landi
í gæi' skýröi dr. Sigurður Samúelsson yfirlæknir
fréttamönnum frá tilraunum, sem geröar liafa veriö á
lyflæknisdeild Landspítalans meö svokallaöar blóösega-
varnir, en á síöustu fjárlögum veitti Alþingi 100 þús.
kr. til þessarar starfsemi.
. í viðtalinu sagði próíessor Sig-
urður m.a.:
..■Fyrir 10—15 árum var fyrst
hafin skipuleg læknismeðferð á
stíflu í kransæðum hjartans og
útlimaæðurn. Siík stífla verður
til ai’ völdum bióðstorku eða
blóðkakkar. sem sezt í æðar og'
héfnist blóðsegi eða aðeins segi.
Eítir þessum orðum er meðierð-
in heitin og kölluð segavarnir,
Norðurlönd hafa staðið framar-
iega um segavarnir. og ber þar
sérstaklega að líefna lyflæknis-
deild Ríkissp’talans í Osló, sem
prófessor P. A. Ower veitir for-
stöðu. Lyflæknisdeild Landspítal-
ans leitaði til hans haustið 1955,
og var þá sendur læknir héðan
til að kynna sér rannsóknarað-
ferðir og meðferð á ^ðastjflu.
Haustið 1956 voru teknar upp
skipulegar segavarnir í lyflækn-
isdeild Landspítaians. Tilgangur
méðferðarinnar er að koma í veg
fyrir bióðsegamyndun og hefur
henni einkum verið beitt við
s.iúklinga, sem'þegar haía fengið
æðastíílu til að aftra því, að ný
stífla myndist.
Lyf þau. sem notuð eru í þess-
um tilgangi, hafa þann eigin-
leika að minnka storknunar-
hæfni blóðsins, en ai þvi leiðir,
að minni hætta er á. að blóðseg-
Fágætt tækiíæri-
eigi menn pening
Á bókauppboði Sigurðar
Benediktssonar verður sjald-
gæft tækifæri til að eignast
fágaóar bækur — fyrir þá sem
enn hafa auraráð.
Þar verður Kirkjusaga Finns
biskups, á latínu raunar, í 4
bindum. Þrjú bindi eru einstöku
sinnum fáanleg, en 1. bindio
fórst að verulegu leyti í bruna
í Kaupmannahöfn og er því
mjcg sjaldgæfur gripur. Kirkju.
sagan var gefin út 1772—-j
1778. Þá eru Sýslumannaævir
— kápueintak, en þau eru afar
fágæt. Orðabók Fritznes, Lexi-
con Poeticum Sveinbjarnar i
frumútgáfu, Sjö krossgöngur,
guðsorðabók er Arngrímur
lærði þýddi og kom út á Hól-
um 1618. Margt fleira er af
fágætu guðsorði, m.a. „Heiðna
biblían", sem gefin var út hér
5 Reykjav’ík 1908 — og gerð
var upptæk. Það er mjög
sjaldgæft að rekast á eintak
sem sloppið hefur undan.
Þarna verðnr einnig Dana-
saga Saxa, gefin út í Sórey
1645. Aftan við meginmálið eru
i skýringar, og inn í þær eru
félldar að einhvérju leyti skýr-
ingar sem Brynjólfur Sveins-
son biskup sendi útgefanda, en
biskup vann mikið að því að
skýra Saxa.
Þá eru 5 bindi af fornrita-
útgáfu Munksgaards, þessi:
F-lateyjarbók, Grágás, Möðru-
vallabók, Edda og Teiknibókin.
ar myndist eða blóðstorka hlað-
ist utan á þá, sem fyrir eru.
Við æðakölkun verður innra
borð æðanna hrjúft, en óslétt
yíirborð stuðlar mjög að rayndun
blóðsega. Þessari meðferð hefur
því einnig verið beitt við sjúk-
Jinga með slíkar. æðabreytingar
með góðum árangri.
Meðferð þessa fá: 1) allir sjúk-
Jingar með nýja kransæðastíflu,
svo og þeir. sem hafa einkenni
yfirvofandi stíflu. 2) sjúklingar
með blóðsega í lungum. 3)' sjúk-
lingar með æðabólgu og blóð-
sega í útlimaæðum.
Meðferðar þessarar hafa not-
ið um 400 manns hér á land-
spítalanum. og er það nálega
eingöngu fólk. sem þegar hefur
fengið æðastíflu eða æðabólgu.
Hitt er ljóst að byrja þyrfti
meðferð sem fvrst eftir að sjúk-
dómseinkenni taka að gera vart
við sig, þ.e. áður en stífla í
kransæðum hefur komið fram,
en af því mundi leiða að hópur
sá, sem fær. meðíerð, stækkaði
til muna“.
Prófessor Sigurður sagði
einnig, að hjarta- og æðasjúk-
dómar væru nú algengasta dán-
arorsökin hér á landi og syo
væri einnig víða um heim. Blóð-
segavarnir hefðu hins vegar gef-
ið mjög góðan árangur og myndi
meðferð á þessum sjúkdómum
vænt.anleg'a fleygja íram á næstu
árum, þar sem færustu vísi-nda-
menn í læknastétt um allan heim
ynnu nú að bví að leita að frum-
orsökum æðakölkunar og lækn-
ingu við henni.
ólalur Geirsson læknir og
Theódór Skúlason læknir hafa
unnið mest að þessum tilraun-
um á lyflæknisdeildinni, en skort-
ur á húsrými háir nú mjög þesS-
ari starfsemi. Á Landakotsspit-
ala og fjórðungssjúkrahúsinu á
Akureyri hafa nú einnig verið
teknar upp blóðsegavarnir.
LÁKI og lífið
fgávarsancfiur gefur góða
raun sem byggsngarefni
Um síðustu helgi var blaða-
mönnum boðið að skoða i’ram-
kvæmdir Ægissands hf. í Grinda-
vík, en fyrirtækið tók þar í
fyrra á leigu land til sandnáms
í landi jarðarinnar Hraun, sem
er stutt austan við þorpið. Hef-
ur fyrirtækið nú komið þar upp
fullkomnum vélum til hörpunar
á sandinum og byggt geyma und-
ir hið harpaða efrii.
Efnið sem tekið er til hörp-
unar er sjávarsandur og því
mikið' hreinni en sá sandur, sem
venjulega er notaður hér í
steypu. enda talinn gefa sterk-
ari steypu og spara sement. Sel-
ur fyrirtækið þrjár tegundir af
efrii, steypusand, loftamöl og
veggjamöl. Hefur það sl. ár aðal-
lega selt efni á Suðurnesjum og
á Keflavíkurflugvelli en einnig
hefur sandurinn verið fluttur
1. maí-nafndar
fundur á mcrgun
1. inaínefnd fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna er skipuð
eftirtúildum mönnum: Sigfús
Bjarnason formaður, Snorri
Jónsson ritari, Eðvarð Sig-
urðsson, Bergstcinn Guðjóns-
son. Sigurður Eyjólfsson og
Kristján Guðlaugsson.
Verkalýðsfélögin eru nú að
ljúka að tilnefna fulltrúa
sína i 1. mainefnd verkalýðs-
félaganna og verður fyrsti
fundur hennar á morgun,
skírdag' kl. 2 e.h. í félagsheim-
ilinu, Freyjugötu 27.
Listamannaklúbburinn
ræðir nýja tónlist
í kvöld er Listamarinaklúbbur-
inn eins og alla miðvikudaga op-
inn í baðstofu Naustsins. Um-
ræður um nýja tórilist og sein-
ustu tónleika félagsins ..Musica
nova".
hingað til Reykjavlkur til pípu-
gerðar. Vinna nú að jafnaði 7
menn hjá fyrirtækinu við sand-
námið og hörpunina og eru aí-
köstin um 300 tunnur á dag'.
Framkvæmdastjórar Ægissands
h.f. eru Kristján Ómar Kristj-
ánsson og Friðþjófur Karlsson.
Friorik priöji
eftir 10 uraferðir
Eftir 10 umferðir í skákmótinu
í Mar del Plata er Spasskí enn
efstur með 914 vinning, hefur
aðeins gert eitt jafntcfli. þ.e.
við landa sinn Bronstein. Njestur
er Fischer með 9 vinninga og
þriðji Friðrik Ólafsson með 714.
Friðrik mun hafa unnið í 6. um-
ferð, tapað fyrir Fischer í 7.
umf. en vann í næstu þremur
þá Gadia, Sadi og Eliskascs.
L'AKI
þESSI MYND VAR TEKIN
ÞE6AR ÉO KEYPTI
niÐANA I e>YC=>©INGAR-
W APPDRÆTTI ÆU
agur á
i da
Siglufirði. Frá iréttaritara
Þjóðviljans.
Skíðamót íslands 1960 verður
háð hér á Siglufirði um páskana.
og hefst keppnin á morgun. mið-
vikudag, við Skíðafell, skíða-
skála Skíðafélags Siglufjarðar.
Mótið verður sett af mótstjór-
anum. Helga Hreinssyni. en Her-
mann Stefansson, formaður
Skíðaráðs íslands flytur ávarp.
Lúðrasveit Siglufjarðar leikur
undir stjórn Richards Jauer.
Fyrsta keppnisgreinin er 15
km ganga 20 ára og eldri og
leggur fyrstur af stað Bjarni
Halldórsson frá ísafirði. Þá verð-
ur 15 km ganga 17—19 ára og
•10 km ganga 15—16 ára. Síðasta
keppnisgreinin þann dag verður
flokkakeppni í svigi.
Á skírdag verður keppninni
haldið áfram í Skarðdal og
keppt í bruni kvenna og karla.
stökkkeppni í norrænni tví-
keppni og meistarakeppni í
stökki í öllum aldursflokkum.
Ekkert verður keppt á föstu-
daginn lariga, en þann dag verð-
ur háð skíðaþing íslands.
Á 'laugardaginn verður enn
kepp.t við Skíðalell i stórsvigi
karla og kvenna og' í 4x10 km
boðgöngu.
Á páskadag verður keppt í
30 km göngu og svigi kvenna og \
1. Skiladsqur er í dag.
Félagar komið og gerið skil íyrir andvirði
seldra miða. — Skriístofan er opin til
kl. 10 í kvöld — Símar 17513 og 24651.
Taflait er komin npp á
skrifstofunni
Hver er hæstur í sölu? Hverjir eru komn-
ir á spjaldið? Verða miklar breytingar
á töílunni í kvöld?
mótinu lýkur á annan í páskum:
með keppni í svigi karla.
Mótstjórnib hefur þó ákveðið
sér rétt til að breyta dagskránni'
ef ekki verður hjá komizt vegna
veðurs eða annarra ástæðna.
Veður er hér ákjósanlegt nú og
veðurhorfur góðar.
Margt gesta er þegar komið
til bæjarins, bæði úr nærliggj-
andi sveitum og lengra að, og
búast má við fleirum með flóa-
bátnum Drangi, en hann leggur
af stað frá Akureyri klukkan
þrjú á miðvikudag.
Hér verður um hátiðina einn-
ig háð bæjarkeppni í bridge miili,
Siglufjarðar og' Akureyrar.
Speidelkvikmynd •
in vakti atliygli
í Stykkishólmi
ÆFR efndi . til velheppnaðrav
kvikmyndasýningar i Stykkis-
hókni sl. sunnudag.
Sýnd var hin umtalaða (og
sumstaðar bannaða) austur-
þýzka heimildakvikmynd um
Hans Speidel, herforingja Atlanz-
hafsbandalagsins, fyrrum trún-
aðarmann Hitlers. Kvikmynda-
sýningin fór fram í samkomu-
húsi Stykkishólms og var salur-
irin fullskipaður áhorfendum,
sem fylgdust af áhuga með hinni
vel gerðu og raunsönnu kvik-
mvnd.
Æskulýðsfylkingin hefur í
hyggju að sýna Speidel-kvik-
myndina víðar utan Reykjavík-
ur á næstunni. m.a. á Akureyri,
í Ólafsvik, Selfossi og víðar.
L
aiigar
opn-
Herðum söluna
einasta miða!
Seljum hvern
ár að nýju
Um næstu mánaðamót er ráð-
gert, að Laugarásbíó taki til
starfa aftur í nýjum húsakynn-
um. Verður það að öllum bún-
aði langfullkomnasta bióið hér
á landi. Sýningarútbúnaðurinn
er af' svokallaðri Todd-A-C gerö
og er sýningartjaldið hehningi
stærra en í venjulegum blóum.
Bíóið mun taka um 460 manns í
sæti. Nánar verður sagt i'rá bió-
inu í blaðinu innan skamms.